جزییات و مصوبات مهم نشست شورای نهادهای عالی حوزه در ایام کرونایی

اشاره: حدود دو ماهی است که ویروس کرونا وارد کشور شده و در حال جولان دادن است، البته با فعالیت شبانه روزی جهادگران عرصه سلامت از جمله پزشکان و پرستان و سایر گروه های جهادی این میهمان ناخوانده تا حدودی کنترل شده است.

از روزهای آغازین شیوع این ویروس و همزمان با تعطیلی مراکز آموزشی کشور، حوزه های علمیه نیز در راستای طرح فاصله گذاری و پرهیز تجمعات برای جلوگیری از زنجیره انتقال کرونا، دروس حضوری خود را تعطیل کردند و همچنین در روزهای گذشته خبر تعطیلی اعزام مبلغ ماه مبارک رمضان از سوی نهادهای تبلیغی حوزه اعلام شد.

در کنار این مسأله، موضوع فعالیت ها و اقدامات نهادهای حوزوی در مقابله با کرونا نیز قابل بررسی است، به همین جهت خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، به گفت‌وگویی تفصیلی با حجت الاسلام والمسلمین محمدحسن زمانی مسؤول دفتر اجتماعی سیاسی حوزه های علمیه و رییس ستاد حوزوی بحران و حوادث غیر مترقبه پرداخته و جزئیات دومین جلسه شورای رؤسای نهادهای عالی حوزه پیرامون رسالت حوزه و حوزویان در بحران کرونا نسبت به مردم عزیزی که در معرض آسیب هستند را جویا شده است.

متن این گفت‌وگو در ادامه تقدیم خوانندگان محترم خبرگزاری رسا می شود.

رسا – سلام علیکم، ابتدا در خصوص اصل برگزاری جلسه شورای نهادهای عالی مدیریتی حوزه توضیحاتی بدهید؟

سلام علیکم، بله همانطور که گفتید در حالی که شیوع ویروس کرونا در کشور همه فعالیت ها را تحت تاثیر قرار داده است، شورای هماهنگی نهادهای عالی مدیریتی حوزه جلسه مهمی را در روز دوشنبه 25 فروردین ماه برگزار کردند.

در این جلسه که به ریاست آیت الله اعرافی مدیر حوزه های علمیه و در محل دفتر ایشان برگزار شد، حجج اسلام والمسلمین سید حسن ربانی رییس مرکز خدمات حوزه های علمیه، محمود واعظی رییس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، عبدالکریم بهجت پور مدیر حوزه های علمیه خواهران، علی عباسی رییس جامعه المصطفی العالمیه، سید محمود مدنی بجستانی مدیر جامعه الزهرا(س)، آقای ساجدی مسؤول شورای دبیران و این جانب محمدحسن زمانی مسؤول امور اجتماعی و سیاسی حوزه های علمیه حضور داشتند.

در این جلسه ضمن ارائه گزارش  اقدامات انجام شده، بر استمرار خدمات جهادی در عرصه سلامت جامعه توسط نهادهای عالی حوزوی در راستای مبارزه با شیوع و کنترل ویروس کرونا تأکید شد.

همچنین حمایت از جهادگران حوزوی عرصه سلامت و مشارکت نهادهای عالی مدیریتی حوزوی در تصمیم‌گیری پیرامون نحوه فعالیت اماکن مقدسه، مساجد و مراکز مذهبی و همچنین برنامه‌های ماه مبارک رمضان و پیشنهادات و طرح‌های مرتبط، در این خصوص مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت.

رسا - در محور برنامه های آموزشی حوزه چه تصمیماتی اتخاذ شده است؟

مهمترین تصمیمی که در این حوزه گرفته شد، استمرار برنامه های آموزشی حوزیان کل کشور از طریق فضای مجازی بود. با توجه به این که از همان روزهای اول شیوع کرونا ستاد بحران کل کشور ضرورت اجرای طرح فاصله گذاری را برای پیشگیری از انتقال کرونا اعلام کرد، از تجمع طلاب در کلاس ها جلوگیری به عمل آمد و تمام دروس حضوری تعطیل شد.

مرکز مدیریت حوزه های علمیه برادران و خواهران، جامعه المصطفی العالمیه و جامعه الزهرا(س) از همان ابتدا تعطیلی دروس حضوری خود را به صورت رسمی اعلام کردند و در این زمینه همراهی و همکاری خوبی با ستاد بحران کشور صورت گرفت.

اما به جهت جلوگیری از توقف آموزش در حوزه نیز مصوباتی داشتیم که مهمترین آنها پروژه آموزش غیر حضوری به صورت آنلاین و آفلاین در فضای مجازی بود که پس از برنامه ریزی مدیران آموزشی نهادهای حوزوی و توجیه مدرسان محترم، تدریس به دو روش مزبور آغاز شد.

با لطف خداوند تقریبا 100 درصد مدارس علمیه سطح یک حوزه علمیه قم و تا حدودی دیگر مدارس کل کشور تمامی دروس خود را به صورت مجازی ارائه کردند و این طرح همچنان در حال اجرا است. در این طرح طلاب طبق اعلام قبلی در ساعت معین در فضای مجازی حاضر شده و از دروس اساتید بهره می برند و در برنامه آنلاین که احیانا به صورت تصویری نیز می باشد، طلاب محترم سؤالات خود را به صورت صوتی یا تایپی مطرح کرده و اساتید محترم به پاسخ آنها می پردازند.

البته برنامه مکملی نیز مورد اجرا قرار گرفته و آن هم برنامه مباحثه آنلاین طلاب هرکلاس با یکدیگر است، به این صورت که یکی از طلاب کلاس، مسؤولیت بازگویی مهمترین مطالب کلاس درس را متقبل شده و برای همکلاسی های خود به صورت آنلاین بیان می‌کند و بقیه اعضا در موارد مبهم وارد چالش و گفت‌وگو شده تا زوایای مبهم مطلب برطرف شود.

همین پروژه آموزش در فضای مجازی در سطح عالی نیز تا حدودی زیادی اجرا شده و علاوه بر این، برای مقطع سطوح عالی و خارج، فایل تدریس برجسته ترین اساتید چهار دهه اخیر در حوزه های علمیه در سایت معاونت آموزش حوزه های علمیه بارگذاری شده تا طلاب فاضل سراسر کشور از آن دروس به صوت آفلاین استفاده کرده و برای امتحانات آماده شوند.

به صورت کلی بحران کرونا گرچه یک ضایعه و تهدید برای جامعه محسوب می‌شود ولی همه طیف های جامعه می‌توانند به گونه ای آن را تبدیل به فرصت کرده و تحولات لازم را در نظام های مختلف علمی، اجتماعی و اقتصادی کشور بیافرینند.

رسا –  تبلیغ دین یکی از وظایف ذاتی طلاب و حوزویان است که در این شرایط تعطیل شده و مبلغان از حضور در بین مردم در ایام تبلیغی از جمله ماه رمضان محروم هستند، برای این مسأله چه تدبیری اندیشیده اید؟

خلاصه کاری که در این حوزه انجام شده بازطراحی رسالت تبلیغی حوزیان برای مردم مؤمن ایران در دوران بحران کرونا است.

ماه رمضان به عنوان ماه خدا در طول تاریخ اسلام، هرساله برکات متعددی برای جامعه اسلامی داشته که یکی از آنها ایجاد فرصت برای برقراری مجالس وعظ و خطابه و بیان احکام شرعی و معارف عقیدتی و تریوج فضائل اخلاقی است، اما امسال به دلیل لزوم پرهیز از اجتماعات مشابه سال های گذشته، چندین برنامه در قالب  های دیگری برای ترویج معارف اسلامی توسط طلاب و مبلغان طراحی و به آنها اعلام شده است.

این نکته قابل توضیح است که تبلیغ حضوری به صورت عمومی تعطیل شده است مگر در مواردی استثنائی در برخی استان ها که ستاد بحران، شرایط آن منطقه را سفید اعلام کرده باشد.

از جمله امور مصوب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تبلیغ در فضای مجازی از طریق ایجاد سایت یا کانال یا گروه
• دیدار و تبلیغ چهره به چهره
• فعال سازی کتاب خانه های مساجد به ویژه با روش کتابخانه امانی
• تدوین و چاپ و نشر جزوات و بروشورهای حاوی پیام های تبلیغی
• استفاده از بلندگوهای مساجد
• برگزاری مجالس کوچک خانوادگی
• برگزاری مسابقات فرهنگی و کتابخانی
• حضور تبلیغی طلاب در رسانه ها و چند قالب نوین دیگری که مورد تصویب قرار گرفت.

البته طلاب و حوزویان در سطح کشور علاوه بر وظایف تبلیغی و ارشاد مردم به خدمات اجتماعی متنوع برای پیشگیری از انتقال ویروس و ترویج بهداشت نیز مشغول بوده اند که از جمله آنها می‌توان به ضدعفونی معابر و خیابان ها، اعطای تعلیمات لازم به گروه های سالم، توزیع محصولات بهداشتی، بیان آموزه های اسلامی در خصوص بهداشت و دیگر آرامش دادن به جامعه و درمان افسردگی و اضطراب اشاره کرد.

طلاب و فضلای محترم همچنین تلاش گسترده ای در جهت ایجاد امید، توکل و نشاط کاری، رسیدگی به بیماران کرونایی، همکاری با بیمارستان ها در درمان بیماران و همکاری با مسؤولان آرامستان ها در تجهیز، تغسیل و تدفین مرحومین کرونایی و نیز شناسایی خانواده های محروم آسیب دیده اقتصادی و تهیه سبدهای کالای ارزاق از خیرین مؤمن و توزیع محترمانه برای آنها داشته و دارند.

رسا – نهادهای رسمی حوزوی برای مقابله با کرونا چه اقداماتی انجام داده و چه فعالیت هایی را در دستور کار قرار داده و دارند؟

به لطف خدا در اولین روزهای اعلام ورود ویروس کرونا به ایران به ویژه در 15 استان کشور و کشف این ویروس توسط پزشکان حاذق در قم، ستاد حوزوی بحران و حوادث غیر مترقبه بلافاصله تشکیل جلسه داد.

همانطور که اعلام کردیم، در این ستاد هفت نهاد بزرگ حوزوی عضو هستند که عبارتند از مرکز مدیریت حوزه های علمیه برادران، مرکز مدیریت حوزه های علمیه خواهران، جامعه المصطفی العالمیه، جامعه الزهرا(س)، دفتر تبلیغات اسلامی، سازمان تبلیغات اسلامی  و مرکز خدمات حوزه های علمیه.

اولین جلسات با دعوت از پزشکان متخصص دانشگاه علوم پزشکی و هلال احمر تشکیل و انواع خدماتی که طلاب و حوزویان می‌توانند برای مردم عزیز انجام دهند، در هشت خدمت دسته بندی شد و بعد از آن نیز هشت کمیته تخصصی حوزوی بحران آغاز به کار کرد که طلاب متقاضی با توجه به تخصص و علاقه در هر یک از کمیته هایی که اعلام کردیم ثبت نام کرده و کار خود را آغاز کردند.

• کمیته اول: کمیته اعزام برای عیادت از بیماران در بیمارستان ها با هشت نوع وظیفه است که در حال حاضر 350 نفر از طلاب خواهر و برادر در این کمیته فعال هستند.
• کمیته دوم: تجهیز اموات کرونایی بود که فعلا با حضور 170 طلبه خواهر و برادر در بهشت معصومه(س) مشغول اقدامات خود بوده و این افراد به صورت متناوب فعالیت می‌کنند.
• کمیته سوم: مشاوره و روانشاسی تخصصی با حضور 50 نفر از اساتید متخصص حوزوی در حوزه مشاوره و روانشناسی در حال فعالیت است.
• کمیته چهارم: پیشگیری و توزیع محصولات بهداشتی در محله های محروم است که در این عرصه نیز بیش از 500 نفر از طلاب در حال خدمت رسانی هستند.
• کمیته پنجم: بررسی ابعاد اقتصادی و سیاسی بحران کرونا در کشور است که در این کمیته نیز در حال حاضر 10 ها نفر از اساتید شاخص حوزوی و کارشناسان برجسته مرکز اقتصادی مقاومتی حوزه، انجمن اقتصاد اسلامی حوزه و انجمن مطالعات سیاسی حوزه به تحلیل و تهیه بسته های پیشنهادی به نظام می پردازند.
• کمیته ششم: تأمین محتوای علمی، دینی و فرهنگی برای جامعه است.
• کمیته هفتم: کمیته رسانه برای پاسخ دهی به سؤالات رسانه ای و پاسخ به شبهات جریان های ضد اسلامی و ضد انقلاب بوده که این کمیته نیز فعالیت خود را با جدیت ادامه می دهد.
• کمیته هشتم: کمیته پشتیبانی از فعالیت های کمیته های قبلی است.

آمار کلی طلاب جهادی فعال در عرصه های هشت گانه یاد شده  در قم حدود 950 نفر و در کل کشور حدود 9300 نفر است.

رسا – تقدیر و تشکر داریم از این که فرصت خود را در اختیار خبرگزاری رسا، قرار دادید؛ اگر در پایان نکته ای مانده بفرمایید.

خیر، نکته دیگری نیست من هم از شما و مجموعه وزین خبرگزاری رسا در انتشار اخبار حوزوی و معرفی خدمات حوزویان به جامعه تقدیر تشکر دارم و امیدواریم خداوند متعال با لطف و عنایت خود، هرچه زودتر ویروس منحوس کرونا را از سر ملت ایران و کل امت اسلامی و همه بشریت برطرف کرده و توفیق خدمت بیشتر به مردم عزیز کشورمان را در این ایام به همه ما عنایت کند./1330/ج

گفت‌وگو از داود جعفری