درس تبعیض «مجازی»!
«آموزش تعطیل نیست» این جمله‌ای است که بار‌ها از زبان رئیس‌جمهور، سخنگوی دولت یا وزیر آموزش و پرورش شنیده‌ایم، اما اگر شما هم بچه مدرسه‌ای داشته باشید، متوجه می‌شوید از روزی که کرونا مهمان ناخوانده کشورمان شده و همین ماجرا مدارس را تعطیل کرده‌است، آموزش هم تعطیل است؛ نه مدرسه تلویزیونی کارایی لازم را داشته و نه شبکه آموزش دانش‌آموزان با نام اختصاری «شاد» توانسته دانش‌آموزان، معلمان و خانواده‌ها را بابت برقراری کلاس‌های درس مجازی شاد کند بلکه آن‌ها را نا‌راضی و نا‌شاد کرده‌است.
به گزارش خبرگزاري رسا، زیرساخت‌های لازم برای برگزاری کلاس‌های مجازی در قالب شبکه آموزش دانش‌آموزان فراهم نیست و نه فقط در استان‌ها و مناطق محروم حتی در پایتخت هم بسیاری از خانواده‌ها توانایی تهیه تلفن همراه هوشمند برای دانش‌آموزشان را ندارند. بگذریم از مشکلات قطع و وصل اینترنت و اشکالات ساختاری این شبکه مجازی که قطع و وصل شدن‌هایش موجب شده تا میلیون‌ها دانش‌آموز و خانواده‌هایی که توان تهیه تلفن همراه هوشمند را هم دارند با چالش مواجه شوند و آموزش و کلاس‌های درسی قربانی شبکه‌ای شود که با هیچ معیار استانداری همخوانی ندارد، اما پشت‌پرده شبکه شاد رانت و لابی آموزش و پرورش با یک پیام‌رسان است؛ پیام‌رسان روبیکا که یک باره جایگزین چهار پیام‌رسان داخلی معرفی‌شده برای ارتباط میان دانش‌آموزان و معلمان شد! پیام‌رسانی که برای جذب مخاطب حاضر است پول هم پرداخت کند و آموزش و پرورش در این تجارت ترجیح داد سرنوشت ۱۲ میلیون دانش‌آموز را به این پیام‌رسان بسپارد!
واکنش‌های مجازی به آموزش مجازی
برگزاری کلاس‌های مجازی مدارس در شبکه آموزشی دانش‌آموزان، «شاد» در فضای مجازی واکنش‌های زیادی به همراه داشته‌است.
یک کانال خبری به نقل از یک موبایل‌فروش نوشت: برنامه‌ای به نام شاد، جهت غمگین‌کردن و بازی با احساسات مردم! اینجانب مالک فروشگاه تلفن همراه در یک شهرستان می‌باشم که سه روزی است با اجازه ستاد مبارزه با کرونا مغازه خود را باز کرده‌ام و در این چند روز با صحنه‌هایی مواجه شده‌ام که واقعاً انسان را به گریه وامی‌دارد. پدرانی که با یک گوشی قدیمی اندروید با ورژن پایین به مغازه می‌آیند که به علت قدیمی بودن نسخه اندروید قادر به نصب برنامه شاد (اپلیکیشن آموزش از راه دور آموزش و پرورش) نیستند و ورژن گوشی نیز قابل‌ارتقا نمی‌باشد. پدرانی که با یک گوشی خراب جهت تعمیر مراجعه می‌کنند، ولی متأسفانه گوشی قابل استفاده نبوده و حتی در صورت تعمیر هم، به‌خاطر قدیمی بودن قابلیت نصب برنامه شاد را ندارد. یا پدرانی که همراه فرزند خود جهت خرید ارزان‌ترین گوشی اندروید جهت استفاده از برنامه شاد مراجعه می‌کنند که پس از شنیدن قیمت‌ها شرمگین از فرزند خود مغازه را ترک می‌کنند.ای کاش وزارت آموزش و پرورش به‌جای واژه شاد از یک واژه دیگری برای اپلیکیشن خود استفاده می‌نمود تا حداقل اسم و واژه شاد معنی خود را برای خانواده‌ها از دست نمی‌داد. بنده واقعاً با شنیدن واژه شاد فقط غمگین می‌شوم.
نوشین مطلبی‌خواه با انتشار این عکس نوشت: دانش‌آموزای عزیز لطفاً اپلیکیشن شاد رو روی گوشی‌های هوشمندتون یا تبلت‌هاتون نصب کنید، کلاس مجازی داریم!
حمیدرضا بیانی: در سیستم آموزش آنلاین آموزش و پرورش شاد باز هم ظلم به طبقه مستضعف جامعه وارد شد که از امکانات تلفن هوشمند محرومند و توانایی خرید گوشی ندارند، فرزندان این خانواده‌ها باید چه کنند؟
محسن رهگذر: آقای آموزش و پرورش کاش حداقل اسمشو نمیذاشتی شاد؛ خسته شدم یکی‌یکی دارم شماره چند صد نفر دانش‌آموز رو تو گوشیم سیو می‌کنم و تو گروه‌های کلاسی مختلف اد می‌کنم؛ یکیو کلاس اشتباهی اد کردم هر کاری می‌کنم حذف نمیشه!
لیلا کوهی: بهتر بود کلمه شاد رو روی اون برنامه نمیذاشتن. خیلی از پدر‌ها به‌خاطر نداشتن پول برای خرید گوشی برای فرزندشون غمگین و شرمنده میشن به‌جای شاد.
حمید رضایی: از روز شنبه دانش‌آموزان مجبور بودن تو اپلیکیشن شاد کلاس‌ها رو مجازی انجام بدن؛ خلاصه بهتون بگم یه روز که فایل‌های صوتی نه ارسال می‌شد و نه تصویرها لود می‌شد و برای یه عده اپ نصب نمی‌شد، مجبور شدند برگردند تو برنامه گپ؛ بعد هم که گپ مشکل داشت رفتند تو واتس اپ!
شبکه خبری میدان: اختلاف ۵۰درصدی آمار دولت و مجلس درباره «شاد»! یک نماینده مجلس آمار دسترسی دانش‌آموزان کشور به نرم‌افزار «شاد» را ۳۰ درصد اعلام کرده‌است. فاطمه ذوالقدر که به نظر می‌رسد سال تحصیلی جاری را از دست‌رفته فرض کرده در نطق میان‌دستور خود از دولت خواسته فکری به حال سال آینده دانش‌آموزان کند، چراکه «پیش‌بینی‌های موجود» نشان می‌دهند کرونا «سال تحصیلی آینده را هم تحت‌تأثیر قرار دهد.» دولت هم گویا روایت دیگری از آمار دسترسی به نرم‌افزار «شاد» دارد، چراکه سرپرست مرکز برنامه‌ریزی و فناوری اطلاعات وزارت آموزش و پرورش معتقد است «۸۰ تا ۸۵ درصد دانش‌آموزان می‌توانند از شاد استفاده کنند». او درباره دسترسی دانش‌آموزان مناطق محروم به گوشی هوشمند و اینترنت هم گفته «در حال بررسی هستیم تا دانش‌آموزانی که ابزار لازم برای دسترسی ندارند، راهکار کمکی برای آن‌ها لحاظ شود، از جمله اینکه راهبران آموزشی به درب خانه مراجعه و آموزش‌ها را ارائه دهند یا از طریق برنامه‌های تلویزیونی آموزش‌ها را دریافت کنند.» باید پرسید اگر راهکار آموزش از راه‌دور برای جلوگیری از شیوع کرونا در نظر گرفته شده، مراجعه حضوری «راهبران آموزشی» دیگر چه صیغه‌ای است؟ از سویی دیگر باید پرسید ایده آموزشوپرورش درباره فرآیند آموزش چیست که فکر می‌کند یک معلم از داخل تلویزیون می‌تواند نقشی را بر عهده بگیرد که یک معلم در تعامل دوطرفه و چندطرفه با دانش‌آموزانش بر عهده می‌گیرد. به نظر می‌رسد آموزشوپرورش بیش از آنکه نگران دسترسی همگان به آموزش باشد، نگران تعامل آزادانه و خودجوش معلمان و دانش‌آموزان و خانواده‌ها با یکدیگر است. سرپرست مرکز برنامه‌ریزی و فناوری اطلاعات وزارت آموزش و پرورش درباره دلیل این مداخله وزارتخانه گفته «پراکنده کار کردن معلمان باعث می‌شد نظارتی نداشته باشیم که آیا برنامه درسی اصلی و اهداف آن اجرا می‌شود. بر همین اساس به یک برنامه متمرکز نیاز داشتیم تا امکان نظارت بر فرایند کار و محتوای ارائه شده وجود داشته باشد.»
پیام‌رسان ابزار آموزش مجازی نیست
اصولاً یک پیام‌رسان نمی‌تواند ابزاری برای آموزش مجازی باشد و تنها می‌تواند بخشی از نیاز‌ها را در حد یک ارتباط برطرف کند، اما این معنای ابزار آموزش مجازی نیست و ابزار آموزش مجازی چیزی است که بتواند مدیریت کلاس، مدیریت برنامه‌ریزی درسی و ارزشیابی را پشتیبانی کند و بخش‌های تعلیم و تربیتی در آن پیاده‌سازی شده‌باشد. بنابراین شاد تنها یک پیام‌رسان پر اشکال است، نه ابزار آموزش مجازی و این موجب می‌شود تا امر آموزش اتفاق نیفتد.
آذین، کارشناس آموزشی با تأکید بر اینکه جا انداختن آموزش مجازی در جامعه به فرهنگ‌سازی، اعتماد‌سازی و آموزش و رصد کردن امکانات موجود همچون دسترسی به اینترنت یا گوشی هوشمند و دانش کار کردن با آن نیاز دارد، می‌افزاید: «این کار انجام نشده و به جای زمینه‌سازی و فرهنگ‌سازی و نظر‌سنجی از مخاطب و آمارگیری این کار به شکل از بالا به پایین و دستوری انجام شده و این موجب می‌شود تا سرمایه اجتماعی و اعتبار آموزش و پرورش و صدا و سیما افت کند؛ چراکه این دو نهاد رسمی کشور پشت سیستمی ایستاده‌اند که مردم را نتوانست اقناع کند و جواب کار آموزش را نمی‌دهد و این کار اعتبار آموزش و پرورش را به شدت پایین می‌آورد.»
وی تصریح می‌کند: «ما وقتی از یک زیست بوم صحبت می‌کنیم، این زیست بوم اجزای مختلفی دارد؛ معلمان، مدارس، والدین، دانش‌آموزان، محتوا‌های آموزشی، ابزار‌های آموزش مجازی و اجزای مختلف حاکمیت حضور دارند و ارتباط این‌ها باید درست و عادلانه با یکدیگر شکل بگیرد. وقتی این اتفاق نمی‌افتد کار به هم می‌ریزد.»
راه‌انداختن کسب و کاری رانتی
آموزش و پرورش می‌توانست ابزار‌های آموزش مجازی داخلی را شناسایی کند و بگوید هر کس بتواند تا پایان دوران کرونا این ابزار را رایگان ارائه دهد به مدارس دولتی اجازه داده‌شود از این ابزار استفاده کنند و معلمان و مدیران هم بتوانند با اختیار خودشان این ابزار‌ها را انتخاب و در نهایت در سامانه‌ای به این ابزار‌ها امتیاز‌دهی کنند و این به بقیه برای انتخاب بهتر کمک می‌کند، در این صورت بخش خصوصی تقویت می‌شود و ارتباطاتش را با مخاطب نهایی تنظیم می‌کند و حاکمیت هم با رصد میدان یاد می‌گیرد، آموزش مجازی چیست و شروع به قاعده‌گذاری می‌کند. اما در حال حاضر دو ماه گذشته، اما هیچ اتفاق آموزشی نیفتاده و از سوی دیگر بخش خصوصی هم می‌توانست در این دو ماه رشد کند، اما آموزش و پرورش به جای این کار یک تصمیم رانتی گرفت و کسب و کاری کاملاً تجاری و رانتی را انتخاب کرد.
به گفته آذین در بسیاری از ادارات کل آموزش وپرورش ابتدا پنج پیام‌رسان معرفی شد، اما از طرف اداره کل آموزش و پرورش دستورالعملی به مدارس رفت که هر پیام‌رسانی هستید، بیرون بیایید و به یک پیام‌رسان خاص بپیوندید. در نهایت هم آموزش و پرورش با روبیکا بست!
وی در پاسخ به نکته موجود در بیانیه وزارت آموزش و پرورش درباره اینکه سامانه شاد از سوی همراه اول به این وزارتخانه هبه شده‌است، می‌گوید: «خوب است آموزش و پرورش خیلی شفاف بگوید ارزش ریالی آنچه به آن‌ها هبه شده چقدر بوده و ارزش ۱۵، ۱۶ میلیون کاربر به پیام‌رسانی که مورد اعتماد مردم نبوده و چندان کاربری نداشته‌است چقدر می‌ارزد؟ از این مهم‌تر آیا پیام‌رسان دیگری نبوده که آماده باشد این خدمات را ارزان‌تر به شما بدهد؟
این در حالی است که همه پیام‌رسان‌ها آمادگی آن را داشتند تا این خدمات را ارائه دهند، اما یک‌شبه پیام‌رسان‌های سروش، بله، آی گپ و... حذف شدند. آموزش و پرورش نسبت به این یک مورد لااقل باید پاسخگو باشد و شفاف‌سازی اقتصادی کند.
«شاد» برای ۱۲ میلیون یوزر زیر‌ساخت ندارد
یوزر فعال با یوزر فرق می‌کند و در حال حاضر چندین میلیون دانش‌آموز چند ساعت در روز آنلاین هستند و این نیازمند زیرساخت‌هایی است که در حال حاضر فراهم نیست و اختلالات شاد مردم را ناراحت کرده‌است.
در حالی که اگر آموزش و پرورش از توانمندی‌های چند پیام‌رسان استفاده می‌کرد، می‌توانست خدمات بهتری بدهد. بنا به تأکید روح الله مومن نسب انتقاد دیگری که به این سیستم وارد است آموزش ندیدن معلم‌ها برای آموزش مجازی است.
از نگاه وی سرویس آموزش تلویزیونی بهترین راهکار بود؛ چراکه همه مناطق را پوشش می‌دهد و بچه‌های مناطق محروم هم به آن دسترسی داشتند و حتی آموزش و پرورش می‌توانست از سیستم تلفن‌های گویا هم استفاده کند، اما اصلاً به سراغ آن نرفت.
محمد داوری کارشناس آموزش هم تأکید کرد سیستم آموزش تلویزیونی بهترین راهکار موجود است؛ چراکه طبقه محروم و مستضعفی که دسترسی به اینترنت یا ابزارهایی، چون گوشی هوشمند را ندارند هم پوشش می‌دهد. از نگاه وی در این مناطق می‌توان کلاس‌های حضوری را هم با رعایت پروتکل‌های وزارت بهداشت برپا کرد. درباره مشکلات شاد به «جوان» می‌گوید: «در پیشرفته‌ترین کشور‌ها هم نمی‌تواند آموزش مجازی جایگزین آموزش حضوری شود، اما در حال حاضر با توجه به شرایط این آموزش می‌تواند بخشی از خلأ موجود را پر کند، اما اینکه از چه ابزار و امکاناتی استفاده شود نکته مهمی است.»
به گفته وی یک‌سری از مدارس از همان اسفند ماه با استفاده از شبکه‌های اجتماعی موجود کارهایشان را پیش می‌بردند، اما شبکه شاد بسیار عجولانه طراحی شده و مسئولان می‌خواهند حین اجرا اشکالاتش را برطرف کنند. راه افتادن این شبکه چالش‌های زیادی را برای مدارس ایجاد کرده و این انتقاد را به‌وجود آورده که چرا به مدارس اجازه ندادند با استفاده از خلاقیت خودشان کار را پیش ببرند، اما این اجبار این چالش را به‌وجود آورده و هر روز این شبکه با مشکلات فنی جدی مواجه می‌شود و هنوز فعال نشده‌است./1360/
منبع: روزنامه جوان
ارسال نظرات