دورخیز پکن برای حذف دلار با ارز دیجیتال
بنا‌به گزارش رسانه‌های داخلی چین، استفاده آزمایشی از ارز دیجیتال جدید در شهرهای شنزن، سوژو، چنگدو، جنوب پکن، شیونگان و مناطقی که قرار است میزبان بازی‌های المپیک زمستانی ۲۰۲۲ باشند، آغاز شده است.
به گزارش خبرگزاري رسا، چهار دهه قبل، چینی‌ها موتور اقتصادشان را چراغ‌خاموش روشن کردند. آنها کار کردند، رشد کردند، کپی کردند و ساختند و رشدهای اقتصادی بی‌سابقه 10 درصدی را تجربه کردند. کارخانه‌های دنیا را به چین کشاندند و تکنولوژی‌های روز را آموختند و تبدیل به دومین اقتصاد دنیا شدند. این رشد بی‌سابقه اقتصادی اگر در هر کشور دیگری رخ می‌داد، تاثیر آن به‌راحتی در ادبیات جاه‌طلبانه مقامات آن کشورها قابل رویت بود، اما چینی‌ها با الگوی بی‌بدیل‌شان، بر سر دو مساله اتفاق‌نظر داشتند؛ یکی پرهیز از ادبیات جاه‌طلبانه و دیگری استفاده از نظم جهانی برای توسعه اقتصاد. چینی‌ها در این سال‌ها تلاش کردند در هیچ جنگی دخالت نکنند؛ با نظم جهانی درنیفتند و به‌جای نبرد نظامی، در سکوت، نبرد اقتصادی را پیش ببرند و پیروز این میدان باشند. بر همین اساس، برای کسانی که با چین آشنایی داشتند، مشخص بود که خبر حذف دلار از معاملات بورس کالا در چین، چیزی بیش از یک رویاپردازی جسورانه نیست و چینی‌ها تا از همه چیز مطمئن نباشند به این سرعت جنگ با آمریکا و اروپا را آغاز نخواهند کرد. خیلی طول نکشید که رسانه‌های غربی اعلام کردند خبر حذف دلار از معاملات بازار سهام پکن غیرواقعی و کذب است چراکه هیچ اطلاعیه رسمی در این مورد منتشر نشده است و بانک خلق چین(PBOC) - بانک مرکزی چین - هنوز هم نرخ ارز روزانه را مطابق با سیستم ارزی خود تنظیم می‌کند.
حذف دلار با ارز دیجیتال
چینی‌ها دلار را از بازار بورس خود حذف نکردند، اما براساس همان الگوی همیشگی با چراغ‌خاموش و در سکوت، گام‌های اساسی در این زمینه برداشته‌اند. با این وجود، چینی‌ها درگیری با اروپا و آمریکا را هنوز زود می‌دانند و براساس آنچه وزیر خارجه وقت چین به حسن روحانی گفته بود، حداقل چهار سال تا آن زمان فاصله هست. در کتاب خاطرات حسن روحانی به گفت‌وگوی خصوصی او با وزیر امورخارجه چین پیش از مذاکرات پاریس در سال 2004 اشاره شده است. در آن دیدار که در تهران برگزار شده است، وزیر خارجه چین با اشاره به تبادلات اقتصادی با اروپا و آمریکا به روحانی گفته بود که «اگر توقع دارید ما رودرروی آمریکا و اروپا بایستیم، ما این کار را دست‌کم تا 20 سال دیگر نمی‌توانیم انجام دهیم. ما نیاز به دوره‌ای از آرامش داریم تا از لحاظ اقتصادی و تکنولوژیکی به اهداف خود برسیم.»
دونالد ترامپ با بررسی وضعیت روبه رشد چین و امکان تسلط این کشور بر اقتصاد دنیا و به‌مخاطره انداختن نظم آمریکایی، جنگ تجاری بی‌سابقه‌ای را علیه پکن به‌راه انداخت تا مانع تبدیل شدن این کشور به اقتصاد برتر دنیا شود. چینی‌ها هم از ابزارهای اقتصادی خود -البته با احتیاط- استفاده کردند و درحال حاضر یک آتش‌بس دوطرفه بین دو کشور حکمفرماست. اما چینی‌ها برنامه‌های توسعه‌طلبانه خود را آن هم در دورانی که بسیاری از اندیشمندان و تحلیلگران آن را دوره افول آمریکا می‌خوانند، کنار نگذاشته و می‌خواهند سلطه دلار بر بازار دنیا را به چالش بکشند. چین در این حوزه، دو دستور کار دارد؛ یکی استفاده از یوان در تجارت بین‌المللی به جای دلار و دیگری استفاده از ارز دیجیتال. گفته شده چین به‌دنبال آن است که استفاده از دلار را در تجارت بین‌المللی خود تا سال ۲۰۲۱ میلادی متوقف کند. اگر این اتفاق بیفتد با توجه به حجم صادرات چین، ارزی که بها و ارزش کالاها و خدمات را تعیین می‌کند، نه دلار آمریکا بلکه یوان چین است.
چین اعلام کرده است بیش از ۶۰ کشور و منطقه در سراسر جهان برای معاملات تجاری خود از ارز یوان (پول ملی چین) استفاده می‌کنند. البته این بدان معنا نیست که چین بخواهد یک درگیری بین یوان و دلار شکل بدهد چراکه چین و ایالات متحده در فوریه 2020 یک توافقنامه تجاری امضا کردند که حاوی ماده‌ای بود که چین را از ارزش رقابتی یوان ممنوع می‌کرد. به‌همین دلیل می‌توان گفت که فعلا درگیر شدن یوان با دلار آمریکا پس از امضای توافقنامه تجاری تقریبا غیرممکن است.
اما اقدام دیگر پکن، استقاده از ارز دیجیتالی است. براساس گزارش‌ها، بانک خلق چین تحقیق درباره توسعه پول دیجیتال خود را در سال ۲۰۱۴ آغاز کرد و شورای کشور در سال ۲۰۱۷ با اجرای این برنامه موافقت کرد. در چند ماه گذشته اما بانک مرکزی چین روند توسعه ارز دیجیتال حکومتی موسوم به «یوان الکترونیکی» یا e-RMB را سرعت بخشیده است. رسانه‌های چینی گزارش داده‌اند که پکن از هفته آینده استفاده آزمایشی از ارز دیجیتال دولتی را در چهار شهر بزرگ خود آغاز خواهد کرد. بنا‌به گزارش رسانه‌های داخلی چین، استفاده آزمایشی از ارز دیجیتال جدید در شهرهای شنزن، سوژو، چنگدو، جنوب پکن، شیونگان و مناطقی که قرار است میزبان بازی‌های المپیک زمستانی ۲۰۲۲ باشند، آغاز شده است.
رسانه دولتی چاینا دیلی گزارش داده است که ارز دیجیتال چین به‌صورت رسمی در سیستم مالی شهرهای نامبرده ادغام شده است و برخی کارمندان دولت حقوق ماه می(اردیبهشت) خود را درقالب این ارز دریافت خواهند کرد.
سینا نیوز، دیگر رسانه چینی گزارش می‌دهد که از ارز جدید در شهر سوژو برای سیستم حمل‌ونقل درون‌شهری استفاده می‌شود و در شیونگان تمرکز استفاده از این واحد مالی جدید روی غذا و خرده‌فروشی‌ها است. همچنین برخی گزارش‌ها ادعا دارند کسب‌وکارهایی ازجمله مک‌دونالد و استارباکس برای شرکت در طرح آزمایشی حکومت چین موافقت کرده‌اند؛ هرچند استارباکس در بیانیه‌ای که برای گاردین فرستاده، این گزارش‌ها را تکذیب کرده است. پلتفرم‌های پرداخت دیجیتال مانند علی‌پی (Alipay، متعلق به علی‌بابا) و وی‌چت پی (WeChat Pay متعلق به تنسنت) همین حالا هم در چین بسیار مشهور و متداولند، اما این روش‌های پرداخت هیچ‌کدام جایگزینی برای ارزهای سنتی نیستند.
شکست ابزار تحریمی آمریکا
پایگاه اینترنتی استار در مقاله‌ای نوشته که ناظران اعلام کرده‌اند توسعه و اجرای موفقیت‌آمیز این طرح [ارز دیجیتال] می‌تواند باعث کاهش وابستگی چین به نظام پرداخت مبتنی بر دلار آمریکا شود. وابستگی به پرداخت‌ها با استفاده از دلار، به آمریکا این امکان را می‌دهد تا تحریم‌ها و مجازات‌های یکجانبه‌ای را علیه شرکت‌ها از طریق تهدید به اخراج از سامانه سوییفت کند که مبتنی‌بر پرداخت با استفاده از دلار است. با این وجود، «ارز دیجیتال و پرداخت الکترونیک» به‌عنوان اقدامی دیگر در مسیر توسعه نظام پرداخت با استفاده از یوان، می‌تواند نقش مهمی را در آنچه استفاده تسلیحاتی از دلار آمریکا نامیده می‌شود، ایفا کند و مانع استفاده آمریکا از دلار به‌عنوان ابزار اعمال سیاست خارجی شود.
براساس مقاله مذکور، یک ارز دیجیتال مستقل باعث ایجاد جایگزینی کاربردی برای سامانه پرداخت از طریق دلار می‌شود و تاثیر هرگونه تحریم یا تهدید به خروج از سامانه‌های پرداخت را هم در سطح کشورها، و هم در سطح شرکت‌ها کاهش می‌دهد. این اقدام همچنین ممکن است به‌واسطه کاهش مخاطره ناشی از اختلال‌هایی که منشأ سیاسی دارند، باعث تسهیل ادغام در بازار‌های جهانی ارز شود. در شبیه‌سازی انجام شده توسط مؤسسه فناوری ماساچوست که در حوزه ابتکارات مرتبط با ارزهای دیجیتالی انجام شده است، این نتیجه حاصل شده که راه‌اندازی یوان دیجیتال توسط چین یکی از موقعیت‌های پیش روی کره‌شمالی برای توسعه برنامه‌های موشکی خود برای افزایش برد آن تا آمریکا خواهد بود. یوان دیجیتال این موقعیت را در اختیار کره‌شمالی قرار می‌دهد که تحریم‌های مالی و بانکی آمریکا را بی‌اثر کند و از یک سیستم مالی موازی و جدید برای انجام معاملات فرامرزی خود بهره ببرد. به‌گفته نها نارولا، مدیر ابتکار ارز دیجیتالی مؤسسه فناوری ماساچوست، توسعه یوان دیجیتال یک تهدید امنیت ملی برای آمریکاست و نگرانی بزرگی محسوب می‌شود. وی گفته است تحریم‌های مالی ابزار بسیار مهمی برای آمریکاست و اگرچه ظهور ارز دیجیتالی چینی ممکن است به‌سرعت اتفاق نیفتد، اما باید خطر صدور یک ارز دیجیتالی توسط یک کشور دیگر و سهم بازار آن را مدنظر قرار داد که می‌تواند توانایی آمریکا در اعمال و اثرگذاری تحریم‌های خود را تحت‌تأثیر قرار دهد.
همه‌چیز به‌جز دلار
بانک مرکزی چین سال گذشته اعلام کرد یوآن به‌تدریج درحال تبدیل‌شدن به یک ارز بین‌المللی کامل است. در سال 2016، از یوآن در بخش‌های مرزی چین برای مبادلات تجاری به‌میزان هزار و ۴۹۰ میلیارد دلار استفاده شده است. اتحادیه اروپا ۵۰۰ میلیون یورو از پول‌های خود را به‌صورت یوآن مورد مبادلات تجاری قرار می‌دهد. علاوه‌بر این نزدیک به 300 هزار شرکت در داخل چین برای بسیاری از مبادلات تجاری خارجی خود از یوآن استفاده می‌کنند. توسعه استفاده از ارزهای دیگر به‌جای دلار و به‌ویژه یوآن، پس از تحریم‌های بی‌ضابطه آمریکا علیه چین و سایر کشورها توسعه پیدا کرده است. در حال حاضر ۷۲ درصد معاملات تجاری اتحادیه اقتصادی اوراسیا بدون دلار انجام می‌شود؛ ایران، روسیه، ترکیه، پاکستان و عراق بخشی از تبادلات تجاری بین‌المللی خود را با ارزهای غیردلاری انجام می‌دهند. پیش‌بینی می‌شود بریکس گروهی به‌رهبری قدرت‌های اقتصادی نوظهور (برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای‌جنوبی) نیز به توافقنامه حذف دلار بپیوندد.
گفتنی است چین در حال انجام معاملات با کشورهای ایران، روسیه، ونزوئلا، عراق، پاکستان و ترکیه بر پایه یوآن است./1360/
منبع: روزنامه فرهیختگان
ارسال نظرات