از زندگی ساده طلبگی تا مبارزه و فعالیت سیاسی مرحوم آیت الله شیرازی

روز اول محرم سالروز رحلت عالم مجاهد، مرجع تقلید و استاد بزرگ حوزه آیت الله سید عبدالله شیرازی است که نام نیک او در عرصه مجاهدت و مبارزه با صدام ملعون در عراق و شاه ایران در مشهد پر آوازه است تا این حد که بیت او منزلگاه انقلابیون و محل تجمع برای حرکات دسته جمعی در مشهد و حضور انقلابیون به نام نظیر مقام معظم رهبری، شهید هاشمی نژاد و مرحوم آیت الله واعظ طبسی در آن زمان بود.

آیت الله شیرازی(ره) در کنار مجاهدت علمی و تالیف کتب و کسب کرسی اجتهاد از بعد اجتماعی سیاسی یک شخصیت روحانی غافل نبود و در بیت خود پذیرای اقشار مختلف جامعه و ارتباط نزدیک و حسنه با آنان و همواره یاور مظلومان و دشمن ظالمان و جباران بود.

لزوم تجلیل از مقام علما

آیت الله مصطفی اشرفی شاهرودی از علمای بزرگ خراسان و استاد سطح عالی حوزه در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری رسا در مشهد، درباره این عالم ربانی گفت: تجلیل از علماء به ویژه عالمان شیعه احترام به مقام ائمۀ طاهرین و پیامبر مکرم اسلام(ص) است. روزی پیامبر خدا فرمودند: «رحم اللّه خلفائي» اصحاب پرسیدند خلفای شما چه کسانی اند؟ حضرت فرمودند: «آنان که پس از من خواهند آمد و مکتب مرا در بین مردم ترویج می کنند» بنابراین بر همۀ ما لازم است که به شخصیّت هایی که عمری را در راه فقه آل محمد(ع) سپری کرده اند، احترام گذاشته و مقامشان را تجلیل کنیم و بر ارواح مقدّسشان پیوسته درود و رحمت بفرستیم.

آیت الله اشرفی شاهرودی بیان داشت: یکی از این شخصیّت های علمی که در نجف اشرف زندگی ایشان را می دیدم و به واقع برای من و دیگران نقش الگو را داشت، مرحوم آیةاللّه سیّدعبداللّه شیرازی(رضوان اللّه تعالی علیه) بود. البته من استفاده علمی مستقیمی از ایشان نبردم يعنى در جلسات درسشان حضوری پیدا نکردم اما در محافل و جلسات و نشست هاى علماء و بزرگان كه احياناً توفيق حضور در برخى از آنها را در خدمت مرحوم والد يا غير آن پيدا مى کردم از افاضات و نقطه نظرات علمى ايشان استفاده مى كردم.

وی افزود: منزل اینجانب هم در همسایگی منزل ایشان بود و پشت منزل ما هم مدرسه ای قرار داشت که آن مرد بزرگ تأسیس کرده بود و شاهد و ناظر خدمات علمی و بناگذاری حوزه ها و مدارس علمی از سوی ایشان بودم.

مبارزه با رضا شاه و دستگیری در ماجرای کشف حجاب مشهد

استاد عالی حوزه علمیه خراسان گفت: اولین بار که به نجف مشرّف شدم، در آن زمان مرحوم آیةاللّه شیرازی یکی از شخصیّت های علمی مطرح آن شهر بود. البته بعدها که بیشتر بررسی کردم، فهمیدم که ایشان در زمان رضاشاه پهلوی به ایران تشریف آورده و مدّتی مستقر شده بودند و از مجاهدانى بوده اند که با آن منش رضاشاه قلدر و عامل استعمار در مبارزه بودند.

وی افزود: جمعی از بزرگان شهر مشهد در قضیه کشف حجاب گرفتار شدند و بعد هم به زندان رضاشاه در تهران منتقل شدند. یکی از آنان مرحوم آیةاللّه شیرازی بود که معلوم شد که با پدر ما در یک جا، دستان هر دو را با دست بند بسته بودند و من بعدها جسته و گریخته متوجّه این مسائل شدم.

زندگی ساده طلبگی در عین تمکن

آیت الله اشرفی شاهرودی بیان داشت: نخستین ویژگی که در مرحوم آیةاللّه سیّد عبداللّه شیرازی(رضوان الله تعالى عليه) دیدم، این بود که بسیار زندگی طلبگی و ساده ای داشت. حتی از نظر پوشاک و خوراک در پایین ترین مرتبۀ زندگی اقتصادی قرار داشت.

وی افزود: تا این حد ساده بود که در نجف یک قسم نانی بود که ارزانترین نان محسوب می شد دولت عراق سوبسید فراوانی می داد و آن را در اختیار طبقۀ محروم و ضعیف قرار م گذاشت ایشان رسماً از آن نان می خورد با اين كه استفاده از نان بهتر برايش ممكن بود حتّی نان های دیگری را که متعارف بود، میل نمی کرد و این را من می‌دیدم.

وی ادامه داد: بسیار در زندگی داخلیشان سادگی و بی پیرایگی به چشم می آمد یک بار که همراه با مرحوم پدرم به منزل ایشان دعوت شده بودیم، شامگاه رفتیم و دیدیم که شامی که آوردند، حتی از غذای خانۀ ما هم معمولی تر بود.

پیاده روی روزانه

استاد درس خارج فقه و اصول خراسان گفت: در نجف یک مدرسۀ زیبایی در جادۀ کوچۀ پنجم شارع الرسول(ص) ساخته بود که پشت سر منزل ما بود. مدرسۀ بزرگتری را هم در ناحیۀ پایانی شهر نجف اشرف احداث کردند و شخصاً هم هر روز صبح به این دو مدرسه پیاده می رفتند و می آمدند.

وی افزود: آیت الله شیرازی از بنیه‌ای قوی برخوردار بودند، چون مرتب پیاده روی می کردند. نسبت به دیگر مراجع و علمای همتراز خودشان بنیۀ سالم و خوبی داشتند و به این جهت این مسیر منزل تا مدارس را با وسیله ای مثل درشکه یا ماشین هایی که آن وقت در نجف بود، نمی‌رفتند. بلکه پیاده می رفتند و این برای ما بسيار جالب بود.

مبارزه و فعالیت سیاسی در عراق و ایران

آیت الله اشرفی شاهرودی گفت: وقتی که مسائل سال ١٣٤٢ هجری شمسی مطرح شد و بعد هم ادامه پیدا کرد، به راستی خیلی در این مبارزات و کوشش ها علیه دولت و شاه ایران و اسداللّه علم و... پیشگام و جدّی بودند. در عراق که بودند اطلاعیه می دادند و یادم هست که با آقایان دیگر در تماس بودند و آنان را هم دعوت به اقدام علیه شاه مى کردند.

وی افزود: یادم نمی‌رود که روزی در منزل مرحوم آیةاللّه شاهرودی بودیم، مرحوم آقای حاج شیخ احمد سعیدی قوچانی (داماد آیةاللّه شیرازی) به همراه آقای حاج سیّد محمّدعلی شیرازی برای مسائل مربوط به نهضت ایران، خدمت مرحوم آیةاللّه شاهرودی آمدند. یعنی ایشان پیوسته در حال فعالیّت و مبارزۀ سیاسی بودند. این مسائل را من احساس می کردم و شاهد آن هم بودم.

استاد عالی حوزه علمیه خراسان بیان داشت: مرحوم آیةاللّه شیرازی آن زمان که ما در نجف بودیم از مراجعی بودند که در آن وقت خیلی پرشور وارد مبارزات شده بودند. بعد از مدتی هم که جنایات حزب بعث کثیف رخ داد و بنا شد که آقایان از عراق مهاجرت کنند، با همان فشار دولت عراق، ایشان هم برای حرکت، شدّ رحال کردند و قهراً همه اشخاصی که در حوزه نجف حضور داشتند، به طرف ایران حرکت کردند.

وی افزود: یادم هست که در نجف اشف در صحن مطهر مولا امیرالمؤمنین(ع) چند نماز جماعت برقرار بود، در آن زمان رسم بود اين نمازها توسط مراجع تقليد يا علماى طراز اول اقامه شود. از باب قبله که وارد می شدیم، طرف چپ مرحوم آیةاللّه حمامی نماز می خواند، طرف راست مرحوم آیةاللّه حکیم اقامه نماز داشت، و در جانب دیگری مرحوم آیةاللّه شیرازی نماز جماعت برپا می داشت و همه روزه با وقار و خضوع خاصى مشرف به زيارت شده و سپس نماز جماعت را اقامه مى کرد که جمع زيادى از مؤمنين و ارادتمندان هم به ايشان اقتدا مى کردند. رحمه الله برحمته وحشره مع مواليه الطاهرين.../933/ت302/ب1