نقش اقامه عزای سیدالشهدا در خنثی سازی توطئه‌های دشمن
اشاره: همزمان شدن ماه محرم با شرایط کرونایی کشور باعث شد تا دشمنان به شیوه‌های مختلفی از طریق شبکه‌های مجازی، شبکه‌های ماهواره‌ای و... پیش از فرا رسیدن محرم به تولید مطالبی علیه تعظیم شعائر حسینی بپردازند تا با جلوگیری از حضور مردم در مراسمات عزاداری، محبت و پایبندی مردم به امام حسین(ع) را کاهش دهند.
برای دست‌یابی به وظیفه قشر مذهبی در چنین شرایطی، خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا با حجت‌الاسلام سیدعباس موسوی‌مطلق، واعظ مشهور کشوری به گفت‌‌وگو پرداخته است.
رسا ـ چه تفاوتی بین مراسمات مذهبی به صورت جمعی و خصوصی وجود دارد؟
مکتب تشیع پر است از دستورالعمل‌های فردی، چند نفری و اجتماعی که بسیار مورد تأکید بزرگان دین ما بوده است. از طرفی ائمۀ ما تشویق می‌فرمودند به گردهمایی‌هایی که آنجا احیاء امر آن بزگواران بوده باشد. نظر حضرت امام(ره) این بود که باید برای مکتب هیاهو باشد؛ اگر هیاهو نباشد، دشمن طمع می‌کند. ایشان معتقد بودند با همین اجتماعات و هیاهوها که شور و شعور، عقل و عاطفه کنار هم هستند مکتب سیدالشهدا(ع) زنده نگه داشته می‌شود. شیعه، برای غدیر هیاهو نکرد، برای غدیر اجتماع نکرد که امروز آنقدر عقب افتادگی داریم؛ پس حیات ما به همین اجتماعات است.
این هیاهو جنبۀ سیاسی مکتب تشیع می‌شود؛ یعنی وقتی می‌گویند اقامۀ عزا شود، این اقامۀ عزا باید داخل اجتماع باشد تا به گوش همه برسد و به نمایش گذاشته شود. این قضیه به این معناست که شیعه روح مبارزه و هدف دارد؛ ما دنبال این هستیم که یک آیین را نشان بدهیم و این از جمله عباداتی است که ریا و این‌گونه امور در آن دخالتی ندارد؛ پس ما باید جنبۀ سیاسی - اجتماعی مکتب‌مان را با همین اجتماعات به نمایش بگذاریم.
رسا ـ چگونه باید بین تعظیم شعائر الهی و حسینی و شرایط کرونایی کشور هردو را جمع کنیم؟
سیدالشهدا(ع) همیشه مظهر محبت و وحدت بوده و امسال نیز به همین‌گونه بود؛ الحمدالله همۀ سلایق روی یک چیز اتفاق نظر داشتند، این اولین بار در تاریخ عزای سیدالشهدا(ع) نیست که شرایط خاصی حاکم می‌شود. ما دوران‌های کمی نداشتیم که شیعیان خوف جان داشتند ولی با این وجود عزاداری تعطیل نشد؛ اما شکل آن تغییر کرد، چه در دوران بنی‌امیه یا بنی‌عباس و چه جلو‌تر و بعد از غیبت.
در خفقان پهلوی اول هم روضه‌ها تعطیل نشد
دورۀ اخیر که دوره پهلوی بود، روضه‌خوان‌ها مجبور بودند با نردبان از این پشت بام به آن پشت بام بروند و در منازل اقامۀ عزا کنند؛ مرحوم حاج ملا زنجانی به همراه حاج هادی ابهری در دوره رضاشاه یک شبی می‌آیند تهران در یک مسجدی، آن هم مسجد مرحوم آیت‌الله کاشانی؛ علتش این بود که می‌بینند در تهران اصلا اقامۀ عزا نیست؛ رفتیم مسجد دیدیم آنجا سوت و کور است که مرحوم حاج ملا بین دو نماز حالشان منقلب می‌شود و یک‌دفعه شروع به روضه خواندن می‌کنند. در شرایط جنگ تحمیلی نیز ما زیر بمباران عزاداری می‌کردیم ولی در جبهه‌ها عزا تعطیل نشد.
عزاداری اصیل و سنتی در ایام کرونا
امسال اتفاقا فرصت خوبی است که بعضی افراط ها در هیأت کنار گذاشته و مردم به سمت اقامۀ عزا به صورت اصیل برگردند. جلسات و روضه‌های سنتی دوباره باید احیا شوند که بسیار هم پر اثر و پر معنویت هستند. روضه‌های خانگی به سمت تعطیلی رفته بود ولی امسال در خود خانه‌ها محافلی برگزار شد که فرزندانشان تربیت شدند و این هم از آثاری است که امسال هویدا شد.
اگر تلقی ما از شور به معنای حرکت است که ما امسال به نوعی جلساتمان را برگزار کنیم که هیجانات داخلی به وجود بیاید و این هیجانات در درون افراد سبب جاری شدن اشکشان بشود، غلط است؛ بلکه شور اگر به معنای این است که روح مبارزه با دشمن در درون انسان تقویت شود، امر به معروف و همدلی احیاء شود، این درست است.
رسا ـ باتوجه به قدرت رسانه در جامعه امروز، نقش رسانه‌ها در رابطه با عزای سیدالشهدا(ع) چیست؟
در کتاب شریف مکارم الاخلاق آمده پیغمبر هروقت یک موضوعی را می‌فرمودند که منفعت دنیوی و اخروی داشت، حتما می‌فرمودند که حاضران به غایبان برسانند. در غدیر هم که عیدالله الاکبر است، پیغمبر فرمودند که حاضران الی یوم القیامه به غایبان برسانند. این دستورالعملی است که پیغمبر برای کار رسانه‌ای داده و یعنی هر نفر باید یک رسانه باشد؛ اگر هم رسانه نباشند، معارف آنقدر سریع منتقل نمی‌شود.
رسانه همان قلمی است که بزرگان ما داشتند، همان اوراقی که منتشر می‌کردند. امروز مدل‌های مختلفی از رسانه در عرصه وجود دارد که ما باید همه را در خدمت انسانیت، حقیقت و فضیلت قرار دهیم.
هر فرد یک رسانه
در عزای سیدالشهدا(ع) نیز به همین کیفیت است؛ همه رسالت دارند این را جهانی کنند. آیت‌الله بهجت(ره) می‌فرمودند که امام زمان(عج) وقتی تشریف می‌آورند، خود را به‌عنوان خون خواه امام حسین(ع) معرفی می‌کنند و شعارشان هم «یالثارات الحسین» است. سپس می‌فرمودند که خب اگر مردم امام حسین(ع) را نشناسند، چطور می‌خواهند این امام زمان را یاری کنند؟ باید امام حسین(ع) را کامل بشناسند که وقتی این آقا گفت من انتقام گیرنده خون حسین(ع) هستم، مردم به سمتش بروند.
حرکتی که نام دلربا و جذاب امام حسین(ع) در آن مشاهده می‌شود و پتانسیل جهانی دارد، راه‌پیمایی و اجتماع اربعین است که انعکاسش در دنیا است و فرصت خوبی برای معرفی امام حسین(ع) است.
رسا ـ در هر مراسم مذهبی شاهد هجمه‌های دشمن علیه این مراسمات و مناسک هستیم که در ایام محرم این هجمه‌ها قوت بیشتری پیدا می‌کند و الان هم به مناسبت کرونا دشمنی شدیدتر شده؛ این دشمنی از کجا نشأت گرفته است؟
معلوم است که حرکت سیدالشهدا(ع) به ثمر نشسته که حمله می‌کنند؛ این اتفاقات نشانه قوت است. هر سالی که ما را بیشتر بزنند، یعنی آن سال حرکات ما، پیام امام حسین(ع) و آثار و مجالس اباعبدالله(ع) در چشمشان بیشتر جلوه کرده است. این یک مدال افتخار است و امام فرمودند که بکشید ما را ملت ما بیدارتر می‌شوند. حالا ما می‌گوییم که هجمه کنید، مجالس را بزنید و هر چه مجالس را بزنید باعث زنده شدن و پویایی مجالس اباعبدالله الحسین(ع) می‌شود.
حالا درمورد چرایی وجود این هجمه‌ها باید گفت، چون تعظیم شعائر نقطۀ مقابل آنهاست؛ این حرکت در مقابل تمام اهداف آن‌ها و در مقابل تمام دنیایشان ایستاده است. سیدالشهدا(ع) مردم را به سمتی می‌برد که مردم هم معنویتشان را داشته باشند و هم سیاستشان برای خودشان باشد. استعمار همیشه دنبال شعار جدایی دین از سیاست بوده است. این استعماری هم که می‌گویم از نطفۀ استعمار مدنظر است یعنی از سقیفه تا زمان الان که اسرائیل و آمریکا هستند. ما در این چهل سال انقلاب به سمتی می‌رویم که این شعار را بشکنیم؛ ولی این حجم از فعالیت کافی نیست.
رسا ـ پیام و پیامدش برای مذهبی‌ها چیست؟
پیامش این است که دشمن‌شناس باشید. دوستان هیئتی، دشمن مقابل ما است و ما باید با این دشمن مبارزه کنیم؛ راه مبارزه هم این است که بیشتر با هم همدل شویم، بیشتر با هم هم‌سو شویم و اتحادمان بیشتر شود تا پیام امام حسین(ع) را بیشتر بین هم منتشر کنیم و به آن عمل کنیم. حضرت آقا فرمودند که ارادۀ از قیام اباعبدالله(ع) امر به معروف و نهی از منکر بوده، وقتی می‌بینیم دشمن مقابل دین ما ایستاده است، ما باید تمام قد در مقابل دنیای آنان بایستیم.
به عنوان نکته آخر هم باید گفت که حرف اول و آخر این است که ما در زمان غیبت، عادت کنیم به اطاعت‌پذیری که وقتی اماممان آمد، این ملکه در وجود ما پدیدار شده باشد؛ ما الان همین‌طور هستیم و باید اطاعت محض و کامل از ولی فقیه و مراجع معظم تقلید داشته باشیم./گ403/ق