شیعه انگلیسی و آنتی تز انقلاب
اشاره: تفرقه بنداز و حکومت کن. این نظریه انگلیسی بود که می‌خواست با برنامه‌ها و نقشه‌های مختلف بر تمام عالم حکومت کند. درگیری‌ها و ناامنی‌های امروز منطقه نیز ماحصل چنین تفکری است. تفکری که جان، مال و عرض همسایه را برای خودش حلال می‌داند و خود را هیچگاه در مقام پاسخگو قرار نمی‌دهد. بعضی از فرقه‌سازی‌ها نیز از این باب صورت می‌گیرد تا هدف اصلی گم شود و همیشه باید مراقب باشیم تا خط را گم نکنیم.
ازاین‌رو خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا در گفت‌وگو با حجت‌الاسلام داوود پورآقایی، مدیر گروه رسانه‌ای تیمورا به موضوع فرقه شیرازی و فعالیت‌های آن پرداختند.
رسا ـ علت ایجاد فرقه‌هایی چون فرقه شیرازی در کشورهای اسلامی چیست؟
به تعبیر شهید مطهری قسمت اولیۀ بیداری اسلامی از زمان سیدجمال الدین اسد آبادی و امثال ایشان شروع، شکل گرفته بود و امروز با قدرت درحال ادامه دادن است. به موازات این قضیه که البته این بیداری اسلامی، بعد از انقلاب اسلامی یک روند صعودی به خود گرفت؛ وقتی نمودار را مشاهده می‌کردم از زمان انقلاب اسلامی تا سال ۱۳۷۹، روند صعودی اسلام و پذیرش اسلام تقریباً ۲/۵ برابر شده است.
این همان ثمرۀ بیداری اسلامی است و به موازات بیداری اسلامی جریان دیگری به‌وجود آمد که یک موج تکفیری درون بدنۀ اسلام و مذاهب مختلف اسلامی را دنبال می‌کرد. آن جریان هم توسط صهیونیسم جهانی ایجاد شد. صهیونیسم که می‌گوییم هم شامل صهیونیسم اسلامی، مسیحی، یهودی و زرتشتی می‌شود. اشتباهی که گاهی اوقات مذهبی‌ها هم تکرار می‌کنند این است که، وقتی می‌گوییم صهیونیسم فکر می‌کنند که یک تفکر خیلی خاصی است؛ اما درون هر دینی ممکن است وجود داشته باشد.
هدف صهیونیسم؛ فرعی سازی اهداف اصلی دیگران
صهیونیسم هدف خیلی مهمی دارد که می‌خواهد حواس جهان اسلام را از مباحث اصلی خودش پرت و دور نگه دارد. مبحث اصلی جهان اسلام، صهیونیسم و این بخشی که در اسرائیل و فلسطین قرار دارد یعنی تمام هدف موج تکفیر بین مذاهب اسلامی، پرت نگه‌داشتن جامعه است تا صهیونیسم فراموش شود و در واقع یک دعوای فرسایشی درون دینی بین مذاهب مختلف اسلام به‌وجود بیایید.
نکتۀ بعدی این است که استعمارگران همواره از دین منهای عقل استقبال کرده‌اند، می‌کنند و خواهد کرد؛ یعنی دینی که عقلانیت در آن نباشد با آن بسیار موافقند. خاطرات زیادی را نقل می‌کنند از سفرای انگلستان در هند و عراق و کشورهای دیگر، این‌ها اتفاقا اگر به یکسری باور‌های مذهبی هم برخورد می‌کردند و می‌دیدند که برای منافعشان ضرری ندارد، اصلا با آن مقابله نمی‌کردند. چرا؟ چون دین منهای عقلانیت یکسری احساسی است که اتفاقا با همان می‌توانند سر مردم را کلاه بگذارند. بنابراین این که در جنگ‌های فرقه‌ای چیزی که در اسلام و در همه ادیان به وجود آمده، استعمارگران از سطحی‌نگری به شدت استقبال می‌کنند. لذا می‌بینید که موج احساس‌گرایی را با تمام توان و ابزارهایی که دارند تقویت می‌کنند و این منحصر به دین و ادیان الهی نیست در همه دنیا استعمارگران از احساس‌گرایی و نبود عقلانیت به شدت استقبال می‌کنند.
وجه اشتراک دوری از عقل در فرقه‌های افراطی
در فرقه‌ها، به خصوص فرقه‌های اسلامی چند وجه اشتراک وجود دارد؛ اول اینکه سطحی و قشری‌نگری در مذهب و دوم اینکه عقل ستیزی و عرفان ستیزی. برای مثال رهبران و بلندگوهای این‌ها از جمله یاسر‌الحبیب در شبکه‌های لندنی می‌بینید که به شدت شخصیت‌های عارف ما را مورد هدف قرار می‌دهند؛ همانطور که وهابیت و داعش تخریب می‌کرد. نکتۀ بعدی این است که به شدت قائل به تکفیر هستند و یکدیگر را خیلی سریع و صریح تکفیر می‌کنند. چه اهل‌سنت چه اهل‌تشیع، فرقی نمی‌کند. بحث بعد اینکه ما نمی‌گوییم هر فرقه‌ای که از یک مکتب به وجود می‌آید لزوما کارِ دست استعمار است؛ منتهی استعمار از این‌ها به عنوان طعمه‌های خوبی استفاده و استقبال می‌کند.
رسا ـ ضریب نفوذ فرقۀ شیرازی در اجتماع و قدرت آن‌ها را چگونه توصیف و ارزیابی می‌کنید؟
در مورد روش جذب فرقۀ شیرازی و مخاطبانش که اصطلاحاً شیعۀ انگلیسی هستند چند بعد وجود دارد که باید بدان توجه کرد.
آن‌ها با دو اهرم در این بستر کار می‌کنند. یک، اهرم شور و احساس؛ دو، اهرم سکولاریسم. معمولاً در ترجمه سکولاریسم می‌گویند جدایی دین از سیاست؛ درحالی که یک معنای عام دارد و آن جدایی دین از دنیاست. جدایی دین از دنیا در مداحی و هیئات مذهبی وجود دارد. وقتی در سال ۸۲ که رژیم بعث سقوط می‌کند و عزاداری آزاد می‌شود، این جریان از عطش مردم عراق در زمینه عزاداری استفاده می‌کند و بستر مداحان و هیئات مذهبی را گسترش می‌دهد.
این‌ها منجر به یک سری خرافات خیلی عجیب و غریبی میان مردم شد؛ مثل راه رفتن روی ذغال، قمه زنی و ... و الآن نیز متأسفانه با عرض معذرت از کاربردن از کلمه، ولی شبکه دیسکو و پارتی شده‌اند؛ نورپردازی‌ها، سیستم صوت و الفاظی که به کار می‌روند همه انحرافاتی در این بستر است.
ندای سکولاریسم در شبکه‌های فرقه شیرازی
بُعد دومی که عرض کردم سکولاریسم است. اگر دقت کنید در تمام شبکه‌هایی که زیر نظر این فرقه فعالیت می‌کنند، می‌گویند که ما خیلی به سیاست کاری نداریم. ما فقط به امام حسین(ع) کار داریم. در صورتی که هدف امام حسین(ع) هدفی سیاسی بوده است و تمام جهان به این امر واقفند.
نکتۀ بعد در جذب این طیف این است که ارتباط‌شان با مردم بسیار صمیمانه است. این‌ها با شما خیلی صمیمانه ارتباط بر قرار می‌کنند. ولی اگر شما به بیوت برخی از علما تشریف ببرید به هزارویک علت نمیتوانید با ایشان ارتباط مستقیم پیدا کنید. اما در دفتر‌های این جریان در شهر‌های مختلف اگر بروید با آغوش باز از شما استقبال می‌کنند.
نکته بعد در مورد کمک‌هایی است که به نیازمندان می‌کنند و خیلی روی آن مانور رسانه‌ای می‌دهند. آن‌ها فعالیت‌های سیاسی‌شان را به خصوص در عراق انجام می‌دهند؛ اما بدنۀ اجتماعی‌شان خیلی ضعیف و شکننده است. سال ۸۴ در انتخابات پارلمانی عراق، این‌ها در انتخابات شرکت کردند اما یک کُرسی هم بدست نیاوردند! این نشانه بدنۀ ضعیف اجتماعی‌شان است. اگر هم می‌بینید که هر چند وقت یک بار یکسری اتفاقاتی می‌افتد، عرض کردم چون روی احساسات مردم سوار می‌شوند درحالی که بدنۀ اجتماعی‌شان خیلی شکننده هست و راهشان به مقصد نمی‌رسد.
بنده رصد کرده‌ام که مراجع بزرگوار همچون آیت‌الله خویی و آیت‌الله شاهرودی اصلاً حکم اجتهاد برخی از این‌ها را تأیید نکرده‌اند. نه‌تنها ایشان، بلکه برادرشان سیدمحمد شیرازی و برخی دیگر نیز مورد تائید نبودند.
رسا ـ این فرقه در شبکۀ مرجعیت فعالیت پررنگی دارند.
بله، واقعا وقتی که محتوای این‌ها رو نگاه می‌کنیم یک محتوای کاملا سکولار دارند به جوان می‌دهند. محتوا کاملا سکولار است. و لذا اگر کتابی هم نوشته‌اند، چون آن را پررنگ جلوه نمی‌دهند کسی از این‌ها خبری ندارد.
رسا ـ آیا تمام این‌ها به‌خاطر بحث مخالفت با نظام هست؟
ببینید برای مثال همین چند وقت پیش خود سیدصادق صحبتی در مورد بیان انتقادها و رفتار حکومت اسلامی داشت. واقعاً این عین بی‌انصافی هست که یک فرقه‌ای که درون یک حاکمیتی دارد علیه آن حاکمیت فعالیت می‌کند و هیچ مخالفت و برخوردی هم صورت نمی‌گیرد. البته این هم دلیل دارد که چرا نظام هیچ مخالفت و ممانعتی با آن نمی‌کند این را هم عرض خواهم کرد.
روش جذب آن‌ها در سرتاسر جهان با تأسیس مساجد، مؤسسات و مراکز دینی است. یک زمانی سفر فرهنگی کشور مالزی آمد و گفت اینجا فرقه‌های ناجوری درحال فعالیت هستند. متأسفانه جریان سیدصادق فعالیت‌های مختلف و پیش‌دستانه‌ای کرده‌اند. اکنون کار به جایی رسیده که تبلیغ تشیع در آنجا جرم حساب می‌شود؛ یعنی این‌ها که به‌اصطلاح تشیع را تبلیغ می‌کنند، جایی هم که می‌روند متأسفانه اوضاع را خراب‌تر می‌کند تا جایی که دیگر کسی طرفدار شیعه نشود.
رسا ـ چون در عراق رقبای سرسختی دارند، در ایران وضعیت چگونه است؟
بله، قطعاً این‌ها در عراق به جایی نخواهند رسید؛ در ایران نیز بدنۀ کلی مردمی، این‌ها را خیلی به رسمیت نمی‌شناسد فقط عده‌ای که احساسی هستند و از طریق مداحان و تحریک احساسات از آن‌ها استفاده می‌کنند. به خاطر اینکه در جامعه باشند و به حاشیه نروند، یکی از شگرد‌هایشان استفاده از رسانه این است که هر چند وقت به قوانین کشوری، حکومتی و... اعتراض می‌کنند.
رسا ـ برخی با استناد به پیام رهبر انقلاب درباره سید محمد شیرازی این افراد را تأیید کرده است.
ببینید ما یک بحثی داریم، بحث فقاهت و یک بحث هم سیاست است. بنده نمی‌گویم که این دو از همدیگر جدا هستند. به طور مثال وقتی آقای صانعی از دنیا می‌رود، بنده و خیلی از بچه انقلابی‌ها نیز به‌شدت با تفکر سیاسی ایشان مخالف هستیم. ولی می‌بینیم که وقتی رهبری برای ایشان نامۀ تسلیت می‌فرستند، می‌گویند آیت‌الله صانعی.
به این دلیل که گرایش‌های سیاسی ایشان غلط بوده دلیلی برای بی‌سوادی ایشان است؟ قرار نیست هرفردی که مشی سیاسی‌اش اشتباه بود را با سواد بدانیم. همین آقای صانعی در فتوای رسمی خودشان گفته بودند هر کسی که به حکم رهبری تمکین نکند در مواردی حتی مرتد نیز است!
در واقع سیدمحمد شیرازی از لحاظ فقهی شخصیت کوچکی نیست. متأسفانه در حوزۀ سیاست و نسبت به انقلاب و حضرت امام مشکل داشت. بنابراین می‌بینیم که وقتی که ایشان از دنیا می‌رود توصیه حضرت آقا این بود که در حرم حضرت معصومه(س) دفن بشوند.
حال اینکه چرا انقلاب با این‌ها برخورد نمی‌کند، اگر دقت کنید حضرت آقا به این‌ها فقط شیعۀ انگلیسی می‌گوید؛ یعنی اسمی از شخص نمی‌آورد. شما مطمئن باشید این‌ها فقط منتظر هستند یک بار حضرت آقا اسمی این‌ها را پشت میکروفون بگوید، این همان و پررنگ شدنشان در کل دنیا همان!
با همۀ این حرف‌ها حضرت آقا فرمودند انقلاب‌زدایی و حتی آنتی‌تز انقلاب از قم شروع می‌شود. نمی‌توانیم از کنار این مسأله ساده بگذریم که بدنۀ اجتماعی این‌ها ضعیف هست، ضریب نفوذشان نیز کم است و به لحاظ کمیت خیلی طرفدار ندارند؛ ولی در عین حال این‌ها جرقه‌‌هایی را زده‌اند. به طور مثال همین چند وقت پیش که حرم حضرت معصومه(س) را به‌دلیل مسائل بهداشتی و کرونا بستند؛ یک آشوبی درست کردند.
بنابراین اگر می‌خواهیم آنتی تز انقلاب در قم کلید نخورد صاحبان فکر در استان باید حواسشان باشد تا این جریانات به راه نیفتند.
خبرنگار: مهدی شهیدی
/گ402/ق