اعتمادیان؛ «اسوه خیراندیشی و نیکوکاری»
به گزارش سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، یکی از شخصیتهایی که در دوران ما از مصادیق بارز خیراندیشی و نیکوکاری محسوب میشود، مرحوم حاج محمد رضا اعتمادیان بود که رهبر معظم انقلاب او را «اخیار» نام نهادند و در بیش از چهل انجمن خیریه مشارکت فعال داشت.
مرتضی نجفی قدسی با ارسال یادداشتی در پاسداشت او چنین نوشته است:
بسم الله الرحمن الرحیم
«الَّذِینَ یَعْمَلُونَ الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْرًا حَسَنًا * مَّاکِثِینَ فِیهِ أَبَدًا» (کهف: ۲ و ۳)
کسانی که کارهای نیک انجام میدهند محققاً برای ایشان پاداش نیکو خواهد بود، پاداشی چون بهشت که جاودانه در آن ماندگار خواهند بود.
یکی از شخصیتهایی که در دوران ما از مصادیق بارز خیراندیشی و نیکوکاری محسوب میشود، یار دیرینه انقلاب مرحوم محمد رضا اعتمایدان است. او علاوه براینکه در سالهای ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۳ به مدت چهار سال ریاست سازمان اوقاف و امور خیریه را بر عهده داشت، پس از آن نیز در بسیاری از امور خیریه ماننداحداث بیمارستانها، مساجد، حوزههای علمیه، ستاد دیه کشور و کمک به زندانیان کمک به بیماران و مداوای آنها و دیگر امور خیریه نقش محوری داشت بطوری که در بیش از چهل مجمع خیریه مشارکت فعال داشت و در بسیاری از آنها جزء مؤسسین و بنیانگذاران بود.
رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیة الله خامنهای نیز در پیامی که به مناسبت درگذشت مرحوم حاج محمد رضا اعتمادیان منتشر میکنند بر اخیار بودن ایشان تأکید داشته میفرمایند: «درگذشت مرحوم مغفور حاج محمد رضا اعتمادیان رحمت الله علیه را که از اخیار و اعضای مؤثر جامعة الامام الصادق (ع) بودند به خانواده گرامی و فرزندان و برادران محترم ایشان تسلیت میگویم و رحمت و غفران الهی را برای آن مرحوم مسئلت میکنم».
در طول انقلاب اسلامی چهرههای برجستهای درخشیدند که یاد و نام آنها و شرح خدمات و فعالیت هایشان میتواند برای دیگران و نسل جدید اُسوه و الگوی عملی باشد.
مرحوم حاج محمد رضا اعتمادیان در سال ۱۳۱۷ در شهر دارالعباده یزد متولد میشود و از همان دوران نوجوانی با شهید آیت الله صدوقی مأنوس و جزء مریدان دلباخته ایشان میگردد. مرحوم اعتمادیان در سال ۱۳۳۵ به تهران مهاجرت میکند و در بازار تهران به کسب و تجارت میپردازد امّا پیوند و ارتباط خود را همیشه با شهید آیة الله صدوقی و دیگر انقلابیون حفظ میکند و از عناصر فعال در نهضت امام خمینی (رض) محسوب میشود.
او در زمانی که حضرت امام در تبعید بودند، چندین بار به نجف اشرف مشرف میشود و پیامهای امام خمینی را به انقلابیون منتقل مینماید. مرحوم اعتمادیان طی سالهای فعالیت در بازار تهران، مال و موقعیت و امنیت و آسایش خود را در راه آرمانهای نهضت اسلامی حضرت امام در طبق اخلاص میگذارد و چه بسیار جلساتی که در خانة شخصی او برای کمک به انقلاب برگزار و نهایتاً موجب دستگیری و شکنجه او توسط سازمان امنیتی شاه (ساواک) میشود.
مرحوم اعتمادیان در ایام مبارزه به کمک یاران و دوستان انقلابی اش کارهای شگفتی انجام میداد که دارای ریسک پذیری بالایی بود، مثلاً سخنرانیهای امام در نجف و یا پاریس را توسط رابطهایی که در مخابرات داشت، یعنی از طریق همان مخابراتی که تحت نظر ساواک بود! پیامها و سخنرانیهای امام را تلفنی دریافت میکردند و ابتدا در مخابرات ضبط میشد و سپس نوارش را میگرفت و پس از پیاده سازی، بوسیله دستگاه تکثیری که در بازار داشت تایپ و تکثیر میکردند.
مرحوم اعتمادیان در خاطرات خود میگوید: بالاخره حدود ۲ ماه بعد از حضور حضرت امام خمینی در نوفل لوشاتوی فرانسه قرار شد آیة الله صدوقی به دیدار ایشان برود و من هم به همراه چند نفر دیگر همراه ایشان باشم، یک روز قبل از پرواز، آیت الله صدوقی از یزد به منزل ما در تهران آمدند و بزرگانی مانند آیت الله دکتر بهشتی و آیت الله موسوی اردبیلی هم به دیدار ایشان آمدند، ما برای لندن بلیط گرفته بودیم که به ما مشکوک نشوند و قصد داشتیم ز آنجا به فرانسه برویم، در فرودگاه افسری که گذرنامهها را کنترل میکرد از تک تک مسافران علت سفر را جویا میشد، آیت الله صدوقی را جلو انداختیم و افسر از ایشان پرسید کجا میروید؟! آیت الله صدوقی هم خیلی صریح و واضح گفتند: «به یاری خدا به زیات امام خمینی در پاریس!» همه ما سخت جا خوردیم و ترسیدیم! امّا با کمال تعجب آن افسر لبخندی زد و گفت: «سلام ما را هم به ایشان برسانید!».
مرحوم اعتمادیان در بسیاری از وقایع دوران انقلاب نقشی کلیدی داشت، در تمهید مقدمات بازگشت امام به کشور و استقبال از ایشان در فرودگاه مهرآباد، سخنرانی حضرت امام در بهشت زهرا (س) و استقرار ایشان در مدرسة رفاه نقش بسزایی داشت. او پس از پیروزی انقلاب نیز از پای ننشست و با خدمتگذاری در کمیته امداد امام خمینی، قائم مقامی آستان قدس رضوی، عضویت در شورای مرکزی حزب مؤتلفه اسلامی و همراهی گسترده با مرحوم حاج حبیب الله عسکراولادی و دیگر استوانههای این حزب مانند استاد سید علی اکبر پرورش به فعالیتهای اجتماعی و سیاسی خود ادامه داد.
مرحوم اعتمادیان به مدت ۱۳ سال در سه دوره ریاست جمهوری مشاور رؤسای جمهوری در امور اصناف و بازرگانی بود و معتمد خاص آنان محسوب میشد.
مرحوم حاج محمد رضا اعتمادیان در زمان نخست وزیری شهید رجایی به ریاست سازمان اوقاف و امور خیریه منصوب میشود و به مدت چهار سال منشاء خدمات فراوانی در این سازمان میگردد.
آیت الله امام جمارانی که در آن هنگام به همراه حجت الاسلام و المسلمین نظام زاده نمایندگان حضرت امام خمینی در سازمان اوقاف بودند در کتاب خاطرات خود از انتصاب مرحوم اعتمادیان به ریاست اوقاف چنین آورده است که خبر انتصاب ایشان را در ماشین هنگامی که به سمت اوقاف میرفتیم از رادیو شنیدم و فردای آن روز هنگامی که به اتفاق آقای نظام زاده به سازمان اوقاف آمدیم، هنگام سورا شدن به آسانسور، فردی مؤدب و محترم به طرف من آمد و سلام کرد و گفت: «بنده اعتمادیان هستم» به او تبریک گفتم و پس از آن به مدت چهارسال با ایشان در سازمان اوقاف همکار شدیم.
آیت الله امام جمارانی اضافه میکند: «آقای اعتمادیان تمام وقت خود را صرف سازمان اوقاف و امور خیریه میکرد و نظرات خوبی هم برای ارتقای جایگاه اوقاف داشت، از جمله این که سازمان اوقاف باید با امور حج ادغام و به یک وزارتخانه ارتقاء پیدا کند. از سوی دیگر میخواست وظایف و اختیارات رئیس سازمان اوقاف که مطابق مصوبه شورای انقلاب محدود بود و بخش مهم و عمدهی آن بر عهدة شورای مرکزی گذاشته شده بود به ریاست سازمان تفویض شود. بنابراین آقای اعتمادیان ظرف این چهار سال جمعی از متخصصین اوقاف را ترغیب کرد تا قانونی را مبنی بر تجمیع سازمان حج و اوقاف و امور خیریه بنویسند، البته در تمام این مراحل، این کار با حضور و تأیید ما به عنوان نمایندگان امام صورت میگرفت و در واقع نظر ما هم این بود که با تصویب این قانون، اوقاف از یک سازمان به یک وزارتخانه تبدیل شود.
اما با همة تلاش ها، این کار صورت نگرفت و دلیلش این بود که قانون پیشنهادی که کارشناسان اوقاف تهیه کرده بودند، از تصویب هیئت دولت گذشت و سپس به مجلس شورای اسلامی رفت، اما مجلس آن را با تغییرات عمدهای به تصویب رساند و به هر ترتیب قانون تشکیلات و اختیارات سازمان اوقاف در تاریخ ۲/۱۰/۱۳۶۳ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و برای اجراء ابلاغ شد و الآن هم همین قانون در حال اجراست».
مرحوم اعتمادیان تا روز بیست و ششم دی ماه ۱۳۶۳ که حضرت امام خمینی جناب حجت الاسلام والمسلمین آقای سید مهدی امام جمارانی را به سرپرستی سازمان حج و اوقاف و امور خیریه منصوب فرمودند، ریاست این سازمان را بر عهده داشت و پس از آن نیز ایشان که خیراندیشی و نیکوکاری جزء شاکله وجودیاش بود، همکاری با مجامع خیریه را ادامه داد بطوریکه در تأسیس و پایه گذاری و حمایت بیش از چهل انجمن خیریه دخالت و همکاری داشت.
یکی از مهمترین نهادهای خیریه و خدماتی مهم مرحوم حاج محمد رضا اعتمادیان تأسیس و بنیان نهاد مؤسسة غیرانتفاعی «محب» برای درمان بیماران که آنها را «عیال الله» میدانست، بود. این مؤسسة غیر انتفاعی فعالیتش را از بازسازی و احیاء بیمارستان قدیمی و فرسوده شهید هاشمی نژاد آغاز کرد و برنامه نوسازی و توسعه این بیمارستان طی سالهای ۱۳۸۲ تا ۱۳۹۰ بدون وقفه همزمان با ارائه خدمات به بیماران ادامه یافت به طور یکه هم اکنون این بیمارستان در چهار طبقه و حدود ده هزار مترمربع، ظرفیت پذیرش بیماران آن از سیصد نفر به ۱۲۰۰ بیمار رسیده است و بطور متوسط ماهانه ۴۰۰ عمل جراحی، ده پیوند کلیه و ۳ هزار بار دیالیز انجام می گردد.
مرحوم اعتمادیان در قالب مؤسسة غیر انتفاعی محب، برای خدمتگذاری به بیماران کشور به همین میزان بسنده نکرد و با جلب کمکهای مردمی و خیرین قدمهای بزرگ دیگری را در این راه برداشت که مقاوم سازی و نوسازی کامل بیمارستان میرزاکوچک خان، ساخت و تجهیز بیمارستان محب در کاشان، ساخت و راه اندازی بیمارستان ۲۲۰ تختی محب یاس، احداث و تجهیز بیمارستان محب مهر با ۱۷۵ تخت و ۱۵۰ هزار بستری تا سال ۱۳۹۸، طراحی و ساخت و تجهیز بیمارستان محب کوثر با ۱۵۷ تخت بستری و پذیرش ۷۵ هزار بستری تا سال گذشته، ساخت مرکز جامع پیشگیری، کنترل و درمان سرطان، ساخت اولین دهکده گردشگری سلامت کشور درزمینی به مساحت ده هزار متر مربع در برغان استان البرز و اشتغال قریب دو هزار نفر به صورت مستقیم و صدها پزشک متخصص و فوق تخصص در بیمارستانهای محب از مجموعه خدمات مؤسسة غیر انتفاعی محب است که مرحوم حاج محمد رضا اعتمادیان تا آخرین روزها ادارة آن را بر عهده داشت.
مرحوم اعتمادیان یک نفر بود امّا با انساندوستی و نیکوسرشتی که داشت نشان داد میتواند خادم مخلص هزاران انسان نیازمند باشد و خوبیها و نیکوکاری را در جامعه تکثیر کند و همة اینها که اشاره شد اجمالی از فعالیتهای خیرخواهانه این عبد صالح پروردگار بود که امیدواریم امثال ایشان در جامعه زیاد شوند و باقیات الصالحات و سنت حسنة ایشان همیشه با دوام و ساری و جاری باشد.
امّا از آنجایی که این جهان فانی است و انسانها برای مدتی محدود در این دنیا به سر میبرند و عاقبت باید رهرو سرای آخرت و جاوید بشوند، مرحوم حاج محمدرضا اعتمادیان نیز درسن هشتاد سالگی و در بیست و ششم دی ماه ۱۳۹۷ بعد از عمری تلاش و کوشش در راه انقلاب و خدمت خالصانه به مردم و محرومین و نیازمندان، با زاد و توشهای پر بار آهنگ سفر آخرت کرد و به دیار باقی شتافت، گرچه چنین انسانهایی هرگز نمیمیرند و یاد و نام آنان تا روزگار باقی است، جاودان خواهند ماند و جایگاهشان در آن دنیا نیز بهشت ابدی خواهد بود همانطور که در قرآن کریم وعده فرموده است: «أَمَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَلَهُمْ جَنَّاتُ الْمَأْوَی نُزُلًا بِمَا کَانُوا یَعْمَلُونَ» (سجده، ۱۹)
مرتضی نجفی قدسی
د۱۰۱/ف