"شعر"، قابل دفاع‌ترین کارنامه هنری در حوزههای علمیه است
پنجمین کنگره شعر اشراق طی مراسمی در خبرگزاری تسنیم کار خود را آغاز کرد. بخش نوحه و کتاب برای اولین بار به این رویداد اضافه شده است.
به گزارش خبرگزاری رسا، پنجمین جشنواره بین‌المللی شعر حوزه (شعر اشراق) کار خود را آغاز کرد و از علاقه‌مندان به شعر و ادبیات دعوت می‌کند سروده‌های خود را در محورهای این جشنواره ارسال کنند.
آیین رونمایی از پوستر و فراخوان این رویداد ادبی با حضور جمعی از شاعران طلبه در خبرگزاری تسنیم برگزار شد.
در ابتدای این جلسه، سیدمحمدمهدی شفیعی، دبیر این کنگره صحبت کرد و گفت: شعر و هنر ادبیات از دیرباز با اندیشه دینی و حوزههای علمیه پیوندی ناگسستنی داشته است. شاعران برجسته و بسیاری از بزرگان ما از محصلان علوم دینی بودند. فقها و علمای ما هم علاقه بسیاری به شعر داشتند؛ از سید بحرالعلوم که صاحب دیوان است بگیرید تا معاصرین که مراجع تقلید‌اند ارتباط عمیقی با حوزه شعر و ادب داشتند.
وی اضافه کرد: بعد از انقلاب اسلامی با توجه به اهتمامی که رهبر معظم انقلاب به شعر داشتند و جریان‌سازی که در شعر معاصر داشتند، پیوند بین علما و شعر بسیار عمیق شد، نمونه آن را می‌توان دیدارهای نیمه رمضان رهبری دانست که از مدتی قبل تا بعد از دیدار، جریان شعری کشور تحت تأثیر قرار می‌گیرد.
شفیعی با اشاره به کارنامه شعر در حوزههای علمیه گفت: امروز شعر در حوزه علمیه کارنامه قابل دفاعی دارد و به‌نظرم قابل دفاع‌ترین کارنامه هنری در حوزههای علمیه مربوط به شعر است، این موضوع با عدد و رقم قابل اثبات است، برای مثال در بعضی از جوایز معتبر شعری در کشور از بین سه رتبه برتر، یک طلبه داشتیم، مثلاً در قلم زرین که 10 کاندیدا حضور داشتند، 3ـ4 طلبه شاعر داشتیم، این موضوع در حالی است که جایزه قلم زرین نگاهی موضوعی به دین و حوزه ندارد و با نگاه تخصصی به شعر نگاه می‌کند. این کارنامه امروز شعر حوزه است که قابل توجه و پویا است.
این شاعر طلبه با اشاره به برگزاری پنجمین جشنواره شعر اشراق گفت: جشنواره اشراق از ابتدای دهه 1390 تا به امروز با همت دفتر تبلیغات اسلامی تشکیل شده است و با عنایت حاج آقای واعظی در این سال‌ها ادامه پیدا کرده است. جشنواره قصه و داستان طلاب به نسل ما نرسید و خیلی درک نکردیم اما جشنواره اشراق نمای کلی و قابل ارائه از شعر حوزه است. امسال بعد از تعطیلی یک‌دوره‌ای در سال 1398 دوره پنجم را برگزار می‌کنیم. دوره پنجم باید بتواند به‌خلاف شرایط کرونایی و محدودیت‌ها بار دوره برگزارنشده قبلی را به‌دوش بکشد.
وی ادامه داد: امسال سعی کردیم نوآوری‌هایی داشته باشیم؛ بر همین اساس، دو بخش به فراخوان اضافه شده است که بخش کتاب و نوحه و سرود است. بدون شک حضور بخش کتاب در این فراخوان به بار آن می‌افزاید. نوحه و سرود دارای تأثیرگذاری بسیار زیادی است که در بزرگ‌ترین رسانه شیعه یعنی هیئت وارد می‌شود. امروز نوحه غنای محتوایی هیئت است، از این رو توجه به کیفیت نوحه‌هایی که سروده می‌شود موضوع بسیار مهمی است.
وی سپس شعری را تقدیم به ساحت حضرت مولی الموحدین امام امیرالمؤمنین علیه السّلام کرد.
در چشم تو شهود شگفتی هست، آن را به‌جز شهید نمی‌فهمد
آیینه نیز قصد تماشا داشت، وا کرد چشم و دید نمی‌فهمد
از کوهسار معرفتت آری این سیل حکمت است شده جاری
هرکس که دل نداد نمی‌نوشد، هرکس که دل برید نمی‌فهمد
عمری اگرچه غرق شد آن‌گونه در واژه‌های معجزه‌آمیزت
دریای اشک‌های تو را حتی ابن‌ابی‌الحدید نمی‌فهمد
گفتی که "تن به سجده نمی‌دادم معبود را اگر که نمی‌دیدم"
گفتی و قرن‌هاست که حرفت را عرفان بوسعید نمی‌فهمد
شیرینی شروع تو را آری غیر از خدای کعبه نمی‌داند
شهد شهود "فزت و ربّ"ات را بی‌شک به‌جز شهید نمی‌فهمد
بیشتر بخوانید
در بخش دیگری از این جلسه، پیام تصویری زکریا اخلاقی، شاعر و استاد برجسته حوزه علمیه به نمایش درآمد. اخلاقی در این پیام ویدئویی گفت: یکی از اهداف جشنواره شعر حوزه شناسایی استعدادها و برنامه‌ریزی برای پرورش آنها است. یکی دیگر از اهداف، پررنگ کردن هنر شعر در حوزه است. شعر از هنرهای اصیل و پرجاذبه ماست و ابلاغ معارف دینی به‌زبان شعر بسیار پرنفوذتر خواهد بود. هدف دیگر، علاقه‌مند کردن عموم طلاب به شعر است.
وی با اشاره به جشنواره شعر اشراق گفت: پنجمین جشنواره شعر اشراق دارای امتیازاتی است؛ اولاً بین‌المللی است و آثار طلاب شاعر که به‌زبان‌های غیرفارسی شعر می‌گویند دیده خواهد شد. ثانیاً کنار شعر به نوحه و سرود هم عنایت شده است. با توجه به گستره مخاطب این دو نوع ادبی، توجه به آنها می‌تواند آثار خوبی به‌همراه داشته باشد. ثالثاً در این دوره برای نخستین بار انتخاب کتاب شعر حوزه داریم. در بخش ویژه جشنواره نیز سه عنوان مدافعان سلامت، شهدای مقاومت و سبک زندگی طلبگی داریم.
سیدعلی هاشمی مدیرکل مرکز هنر و رسانه معاونت فضای مجازی هنر و رسانه دفتر تبلیغات اسلامی در بخش دیگری از این جلسه گفت: بعد از کلام الله مجید و روایات معصومین(ع)، شعر لطیف‌ترین کلام موجود است و لطیف‌تر از آن نداریم. شعر ظرفیتی است که از جانب خداوند به ما عطا شده است تا بتوانیم آنچه را از انوار الهی در قلب ما تابیده می‌شود در قالب شعر بروز بدهیم، به‌عبارت دیگر، شعر جلوه‌گاه خداست. اگر جایگاه شعر این نبود کسانی نظیر علامه طباطبایی، امام خمینی و... وقت‌شان را برای شعر نمی‌گذاشتند، از این منظر، هر آن چیزی که در اشعار ما می‌آید، اتمام حجت خداوند با ماست. شاید فکر کنیم که خالق اثر خودمانیم اما ریشه آن در جای دیگری است.
وی سرودن شعر را در زمانی دانست که عشق به خداوند و اهل‌بیت(ع) در انسان ایجاد می‌شود. او گفت: بنده معتقدم یکی از جایگاه‌هایی که دست نااهلان بدان نمی‌رسد، شعر است. شعر جایگاه عظیمی دارد. خیلی از مطالبی که در کلام عادی نمی‌گنجد و اولیای خداوند می‌خواهند آنها را بیان کنند تا به دست اهلش برسد، شعر است. به‌نظرم امروز به شعر و جایگاه شاعران اجحاف شده است، تنها کسی که خانواده شعر و شاعری را زیر بال و پر خود گرفته است، رهبر معظم انقلاب است.
عطیه‌سادات حجتی دیگر شاعری بود که در این جلسه شعرخوانی کرد.
به محشر هم سرش را بی‌گمان بالا نگه‌دارد
کسی که خواسته او را فقط مولا نگه‌دارد
به پندارم به گفتارم به کردارم امیدی نیست
مگر مولا مرا از فتنه دنیا نگه‌دارد
بهشتی را که همسایه جز او باشد نمی‌خواهم
دعا کن در کنار خود برایم جا نگه‌دارد
همین اشکی که می‌ریزیم امروز از فراق او
امانت‌دار عالم کاش تا فردا نگه‌دارد
اگر بی‌دست‌وپاتر از من بی‌دست‌وپا دیدی
بگو که دستگیر عالمین او را نگه‌دارد
کدامین دست جز دست خدا در غزوه خیبر
توان دارد در آن قلعه را تنها نگه‌دارد
دلیل روشنی دارد که گفته یا علی گویم
خدا زیباست می‌خواهد مرا زیبا نگه‌دارد
علی گرچه نمک‌پرورده این سفره‌ام کرده
ولی ما را کنار سفره‌اش زهرا نگه‌دارد
میلاد عرفان‌پور شاعر آیینی کشور در بخش دیگری از این جلسه شعرخوانی کرد. او قبل از خواندن شعر خود در سخنانی گفت: آیات صریحی در قرآن کریم در موضوع شعر داریم. در سوره شعرا خداوند با صراحت و دقت مسیر پیشِ‌روی شاعر متعهد را ترسیم کرده است، هم مسیری که نباید طی کند و هم مسیری که شایسته شاعر متعهد و مسلمان است.
وی اضافه کرد: چند سالی است دغدغه دارم که این آیات بیشتر شنیده شود. متأسفانه می‌بینم که در دل شعرای آیینی هم کمتر کسی وجود دارد که جز عبارت معروف «والشعراء یتّبعهم الغاوون» را شنیده و درک کرده باشد. متأسفانه این آیه‌ها تفسیر نشده است، بنابراین این محفل را جای خوبی دیدم که به این آیه‌ها اشاره کنم. اگر شاعری می‌خواهد دلخواه پروردگار باشد، مسیر سختی در پیش دارد. ما فکر می‌کنیم همین که در این مسیر قدم گذاشتیم و چند شعری برای اهل‌بیت گفتیم، می‌توان نام ما را شاعر مسلمان گذاشت اما آن‌گونه که قرآن ترسیم کرده است با این عنوان فرسنگ‌ها فاصله داریم.
او سپس شعر خود را این‌چنین خواند:
کدام شب‌زده خورشید را ندیده گرفته
که آفتاب به کف تیغ آب دیده گرفته
به باغ کهنه ما طعنه می‌زنند و ندانند
به دامنش همه گل‌های نودمیده گرفته
کدام باغ؟ همانی که در هجوم کلاغان
هزار یاوه شنیده است و ناشنیده گرفته...
**
یک پنجره گلدان فراموش شده
یک خاطره انسان فراموش شده
در خانه جماعتی پی معجزه‌ها
بر طاقچه قرآن فراموش شده
رود است علی، پاک و زلال است و روان
کوه است علی که استوار است و گران
من رود ندیده‌ام چنین پابرجا
من کوه ندیده‌ام چنین در جریان...
بشری صاحبی سروده خود را به امیرالمؤمنین(ع) تقدیم کرد؛
فراتر است از ادراک ما حقیقت ذاتش
کسی که آینۀ ذات کبریاست صفاتش
کسی که وحی به‌شوق کتابتش شده نازل
که خط کوفی او بوده زینت کلماتش...
کسی که خطبۀ غرّاست واژه واژه سکوتش
کسی که حجت بحث ولایت است زکاتش
علی‌ست او که زمین مفتخر شده به حضورش
علی‌ست او که زمان معتبر شده به حیاتش
علی‌ست معنی حیّ علی الصلاة من و تو
علی کسی‌ست که میزان سنجش است صلاتش
علی که شیفتۀ نامه‌های اوست بلاغت...
علی که چشمۀ جوشان حکمت است دواتش
هرآنچه اشک به دامان چاه ریخت شبانه
بدل به درّ نجف شد یکایک قطراتش
علی معادل عدل است آن عدالت دلخواه
بگو به دهر که تنها علی‌ست راه نجاتش
مهدی خان‌محمدی غزلی را به حضرت امام جعفر صادق علیه السلام تقدیم کرد؛
با نگاه روشنت پلک سحر وا می‌شود
تا تبسم می‌کنی خورشید پیدا می‌شود
خط به خطِ صفحۀ پیشانی‌ات اشراقی است
صبح صادق در همین تصویر معنا می‌شود
فیلسوفان را اشارات تو عاشق می‌کند
آرزومند شفایت ابن‌سینا می‌شود
مست از یاقوت سرشار کلامت می‌شویم
با جواهرهای نابت فقه پویا می‌شود
از حدیثت عالمان اعجاز را آموختند
هر که یک دم با تو بنشیند مسیحا می‌شود
احسن‌الصدق است هر بیتی که در وصف شماست
شعرهای صادقانه بهترین‌ها می‌شود
سیدمهدی موسوی نیز در این جلسه شعرخوانی کرد؛
والشمس والقمر که علی اسم اعظم است
واللیل و النهار که فیضش دمادم است
والعصر و السماء غروبی نداشته
والفجر و الضحی که طلوع مجسم است
بی‌شک هم اوست نقطه و بابی که گفته‌اند
دلگرمی تمامی آیات محکم است
جان محمد اوست، جهان محمد اوست
هم آی آفرینش و هم عین عالم است
وقتی ستون خیمه ماه رجب علی است
پس باطن علی رمضان و محرم است
وقتی بضاعت شعرایی شبیه من
در وصف بی‌کرانگی‌اش کمتر از کم است
پس بهتر است با خود او روبه‌رو شویم
در شعر و شاعری به او متوسل شویم
سیدعلی نقیب، آخرین شاعری بود که در این جلسه شعرخوانی کرد؛
تو آن شعر منی، ناگهان شعر منی
زمین شعر من و آسمان شعر منی
نگاه آبی من خندۀ اناری من
چقدر خوب که رنگین‌کمان شعر منی
تو مهربان و زلالی تو سهل ممتنعی
چگونه از تو بگویم زبان شعر منی
تو خواهش دل‌تنگی تو جوشش غزلی
مگر گدازۀ آتش‌فشان شعر منی
تویی تمام مضامین عاشقانۀ من
جنون شعر منی آه جان شعر منی
جهان خلاصه شده در بهار لبخندت
خلاصه اینکه تمام جهان شعر منی
در پایان این مراسم از پوستر فراخوان پنجمین کنگره شعر اشراق رونمایی شد.
ارسال نظرات