رواج قراردادهای موقت و جای خالی امنیت شغلی در زندگی کارگران

به گزارش خبرگزاری رسا؛ از زمانی که قرارداد‌های موقت روی کارآمدند و کم کم رواج پیدا کردند تا حال حاضر که بیش از ۹۶ درصد قرارداد‌ها موقت و حتی سفید امضا بسته می‌شوند، وضعیت کارگران چه از نظر ترس از دست دادن شغل و چه از نظر مشکلات معیشتی و عدم توانایی اعتراض به وضع موجود بد و بدتر شده است.  

گسترش قراردادهای موقت را شاید بتوان مهم ترین عامل در سلب امنیت شغلی از کارگران در کشور دانست، اما نمی توان آن را به عنوان تنها عامل تاثیرگذار بر این موضوع در نظر گرفت، چرا که وضعیت اقتصادی نابسامان کشور هم عامل مهمی است که کارفرمایان را در موقعیت خطر قرار می دهد و فرصت ریسک را از آن ها می گیرد.

عامل دیگری که بر عدم امنیت شغلی دامن می زند عدم مهارت بعضی از نیروهای کار و حرفه ای و ماهر نبودن کارگران است، چرا که نظام آموزشی ضعف هایی دارد و به دانش آموختگان مهارت لازم در رشته های مختلف را نمی آموزد و همه این امور دست به دست هم می دهند تا امنیت شغلی را از کارگران سلب کنند.

در حالی که عده ای معتقد هستند عدم امنیت شغلی پیامدهای زیادی بر روح و روان کارگران دارند، قدرت برنامه ریزی برای آینده را از آن ها می گیرد، اما برخی از کارفرمایان بر این باور هستند که قراردادهای موقت باعث می شود که کارگران به دلیل ترس از دست دادن شغلی که دارند، کار خود را با کیفیت بیشتری انجام دهند و اتفاقا بهره وری بالاتر هم می رود.

تاثیر بی ثباتی اقتصادی بر نداشتن امنیت شغلی 

هادی ابوی رییس کانون عالی انجمن های صنفی کارگران ایران درباره دلایل عدم امنیت شغلی گفت : نداشتن امنیت شغلی به مهارت کارگر هم برمی‌گردد و نمی‌توانیم آن‌ را نادیده بگیریم، اما مهم‌تر از این موضوع  بحث قراردادهای موقت است و نداشتن امنیت بیش تر به قراردادهای موقت برمی گردد.

رییس کانون عالی انجمن های صنفی کارگران بیان کرد: امروزه هر شخصی که بخواهد کارگاه، شرکت و واحد صنفی راه بیندازد، حتی اگر به قیمت ملک و اجاره و این‌ها کاری نداشته باشیم، سرمایه‌ای لازم دارد تا با آن کار را راه بیندازد، این واحد صنفی اگر کوچک باشد اتفاقا کم‌تر به موضوع بستن قرارداد موقت با کارگران ورود پیدا می کند، اما یک کارگاه با عظمت و بزرگ که چندین میلیون دلار و چندین میلیارد هزینه می کند تا واحد صنفی را راه بیندازد می آید و با کارگر قرارداد سه ماهه می‌بندد، در این شرایط ما امنیت شغلی را باید در کجا و چگونه تعریف کنیم؟

ابوی ادامه داد: کارگری که الان سر کار است و نمی داند و چه زمانی کارش را از دست می‌دهد نمی تواند کار خود را درست انجام دهد.در حال حاضر ما موردهای مختلفی داریم که می آیند می‌گویند الان ما سرکار هستیم کارفرما قرارداد را آورده و می‌گوید برای دو ماه دیگر بنویس و امضا کن. ما می‌پرسیم دوماه دیگر چه  می‌شود و می‌گوید دو ماه دیگر معلوم نیست چه می‌شود، خب این فکر و ذکر کارگران را درگیر می‌کند و بهره وری را کاهش می دهد.

او افزود: یک بخشی از مشکل امنیت شغلی هم بر می‌گردد به ناپایداری اقتصادی و تصمیمات اقتصادی دولت، البته نمی‌خواهم همه‌چیز را گردن دولت بیندازم اما در دولت گذشته مشکلات اقتصادی و تحریم بود و ما ثبات اقتصادی نداشتیم و کارفرما و تولید کننده هم برای خودش یک سری متغیرها دارد که براساس آن در شرایط بی ثباتی اقتصادی نمی داند می تواند به کارش ادامه دهد یا خیر.

رییس کانون عالی انجمن های صنفی کارگران تصریح کرد: در این وضعیت اقتصادی کارفرمایان اگر بخواهند قیمت کالاهای تولیدی خود را تعیین کنند نمی‌دانند مبلغ اعلام شده تا چه زمانی ثابت است تا یک ماه یا دو ماه، اما رقبای ما در همین کشورهای همسایه را در نظر بگیرید مثل  کشور ترکیه وقتی می آیند یک قیمتی برای عرضه کالاها می دهند می‌گویند قیمت ما شاید تا یک سال تفاوتی نکند، اما تولید کننده ایرانی واقعا شاید ده روز هم به سختی بتواند قیمت را ثابت نگه دارد،لذا همه‌ این ها مربوط می‌شود به بحث امنیت شغلی سرمایه گذاری اگر نباشد متاسفانه  امنیت شغلی هم نیست.

نداشتن امنیت شغلی چه پیامدی دارد؟

فرامرز توفیقی رئیس کمیته دستمزد کانون عالی شورای کار در گفت و گو با باشگاه خبرنگاران، درباره امنیت شغلی اظهار کرد: مشکل قراردادهای موقت الزاما داشتن مهارت یا نداشتن مهارت کارگران نیست. به این دلیل که ما همین الان هم می‌بینیم که در خیلی از بنگا‌ه‌ها کارگران تحصیلکرده با سابقه‌های بسیار بالا هستند مثلا موردی که من دیدم با تحصیلات فوق لیسانس و سابقه کار ۱۹ سال قرارداد موقت ۳ ماهه با او بسته بودند و با تغییر هر مدیریتی این‌ کارگران باید نگران باشند که شاید شغل خود را از دست بدهند، در این مواقع دیگر نمی‌شود صحبت از عدم مهارت کرد.

رئیس کمیته دستمزد کانون عالی شورای کار درباره پیامدهای نداشتن امنیت شغلی بیان کرد: نداشتن امنیت شغلی استرس‌های وحشتناکی را برای کارگران ایجاد می‌کند. کارگری که نمی‌داند آیا بعد از اتمام قراردادش باز هم سرکار هست یا نه، نمی‌تواند برای آینده‌اش تصمیم بگیرد.

توفیقی ادامه داد: کارگران به دلیل نداشتن امنیت شغلی نمی‌توانند تصمیم‌گیری کوتاه مدت، بلند مدت  و یا حتی میان مدت داشته باشند و نتیجه هم این می‌شود که اگر مجرد باشند هرگز به متاهلی فکر نمی‌کنند و اگر متاهل باشند هرگز به فرزند آوری فکر نمی‌کنند و این موضوع می‌تواند اساس و بنیان خانواده‌ را سست کند.

وی افزود: تاثیر دیگر عدم امنیت شغلی  دقیقا بر روح و روان کارگر است و استرس‌های شدید روحی و جسمی برایش ایجاد می‌کند. این استرس‌ها باعث می‌شود کارگر نتواند در محیط کار بهره‌وری مناسب داشته باشد و بتواند فکرش را کاملا روی تولید و کیفیت محصول بگذارد، در این شرایط قطعا تولید محصول با دوام و با کیفیت نداریم.

برگرداندن امنیت شغلی به طبقه کارگر و رهایی آن ها از قراردادهای موقت سه ماهه و شش ماهه که آسیب هایی زیادی به همراه دارد، بخش بزرگی از مشکلات کارگران را حل می کند.