مقایسه رسم الخط عثمان طه با دیگر رسم الخط ها

سید علی هاشمی، قرآن پژوه و کارشناس واحد ترجمه مرکز فرهنگ و معارف قرآن، در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری رسا با بیان این مطلب که یکی از رسم الخط های قرآن کریم که در دو ده اخیر رواج یافته است، رسم الخط عثمان طه است گفت: مدتی است که مسأله اشتباهات رسم الخط عثمان مطرح شده و گفته می شود که شش نوع اشتباه در رسم الخط عثمان طه وجود دارد.

وی در ادامه افزود: از طرح چنین موضوعی در ابتدا این گونه به نظر می رسد که این اشتباهات منحصر به رسم الخط عثمان طه بوده، در دیگر رسم الخط ها وجود ندارد و نیز این اشتباهات در رسم الخط های قدیمی نبوده است.

این قرآن پژوه اعلام کرد: با مقایسه رسم الخط عثمان طه با سه رسم الخط طاهر خوشنویس تبریزی، میرزا حسن هریسی و حامد الامدی معلوم شد که این مواردی که به عنوان اشتباه مطرح شده، مخصوص این رسم الخط نیست و در دیگر رسم الخط ها هم وجود دارد.

وی در ادامه به نمونه هایی از این موارد اشاره کرد و گفت: به عنوان مثال در رسم الخط عثمان طه واژه "إنَّمَا " و "أنَّمَا " در 10 آیه، به صورت متصل نوشته شده است، در حالی که طبق قاعده رسم الخط باید به صورت منفصل و جدا از هم؛ یعنی به صورت "إنَّ مَا " و "أنَّ مَا " نوشته شود؛ زیرا کلمه "ما " در تمامی این ده آیه "موصوله " است (به معنای چیزی) در حالی که "إنّمَا " کلمة "حصر " به معنی فقط و "أنَّمَا " برای تأکید است.

کارشناس واحد ترجمه مرکز فرهنگ و معارف قرآن تأکید کرد: این در حالی است که در رسم الخط طاهر خوشنویس تبریزی، هریسی و حامد الامدی به جز آیه 27 سوره لقمان دیگر موارد مانند رسم الخط عثمان طه متصل کتابت شده است.

وی در ادامه به واژه "بِئْسَمَا " اشاره کرد و بیان داشت: این کلمه مرکب از دو کلمه "بِئْسَ " (از افعال ذَمّ) و "ما " موصوله، است و طبق قاعده رسم الخط باید جدا نوشته شود.

هاشمی تصریح کرد: در رسم الخط عثمان طه، در شش مورد به صورت منفصل "بِئْسَ مَا " نوشته شده است که طبق قاعده رسم الخط است؛ ولی در سه مورد به صورت متصل نوشته شده است.

این قرآن پژوه یادآور شد: در رسم الخط طاهر خوشنویس، هریسی و حامد الامدی نیز هر سه مورد به صورت متصل کتابت شده است.

وی ابراز داشت: گرچه مواردی که به عنوان اشتباه در رسم الخط عثمان طه ذکر کرده اند مخالف با قواعد رسم الخط است، ولی اینگونه نیست که پیشینیان به این نکته پی نبرده باشند، آنان هم این مطلب را فهمیده بودند، با این حال به اصلاح آن دست نزدند.

هاشمی در پایان گفت: علامه ابوالحسن شعرانی در این باره می نویسد:«مسلمانان چنان در ضبط قرآن دقت داشتند که اگر در قرآنهای صدر اول و رسم الخط قدیم، کلمهای بر خلاف قواعد معمولی خط نوشته بود آن را به همان صورت در قرآنهای متأخر حفظ کردند و تغییر آن را جایز نشمردند تا ما بدانیم به امانت و دقت قرآن را ضبط کردند و تحریف در آن نشد»./ت302