اُمیکرون رادارگریز

به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از جام‌جم آنلاین، زمانی که موجودی از یک قطعه کد ژنتیکی پوشیده شده در یک لایه پروتئینی تشکیل شده باشد، تکامل با سرعتی سرسام‌آوری در آن می‌تواند رخ دهد. این دقیقا همان اتفاقی است که در مورد ویروس کووید-۱۹ رخ داده است؛ مدت زیادی طول نکشید که واریانت اُمیکرون یکی از تنها مزایایی را که برای ما داشت را تغییر داد و نوع جدیدی را از ویروس کرونا را ایجاد کرد. عضو تازه کشف شده از وریانت اخیر کووید - که به دلیل توانایی‌اش در فرار نسبی از آزمایشات PCR که موجب شده بر خلاف برادرش به سادگی قابل شناسایی نباشد، به طور غیررسمی به نام اُمیکرون رادارگریز شناخته می‌شود- محققان را بر آن داشته تا این سویه را به دو نوع تقسیم کنند.

پروفسور فرانسوا بالوکس، مدیر مؤسسه ژنتیک کالج دانشگاه لندن، در این رابطه توضیح می‌دهد: «دو زیرگونه BA.۱ و BA.۲ در واریانت اُمیکرون، وجود دارد که از نظر ژنتیکی کاملاً متمایز هستند. ممکن است این دو کاملا متفاوت رفتار کنند.»

هنگامی که واریانت اُمیکرون چند هفته پیش کشف شد، محققان متوجه شدند که یکی از سه نشانگر ژن به نام ژن S که در کیت‌های تجاری تشخیص کروناویروس استفاده می‌شود، در این واریانت وجود ندارد. تولیو دی اولیویرا، مدیر مرکز پاسخگویی به بیماری همه‌گیر و نوآوری در آفریقای جنوبی، در آن زمان توضیح داد: «ما می‌توانیم اُمیکرون را خیلی سریع تشخیص دهیم، این یک پرتو کوچک امید است. این ویژگی به ما کمک می‌کند تا گسترش این واریانت را ردیابی و درک کنیم.».

اما شاخه جدید، BA.۲، دیگر این ژن S از دست رفته را ندارد و ردیابی آن را دشوارتر و شناسایی با یک آزمایش ساده PCR را غیرممکن می‌کند.

راب نایت، رئیس آزمایشگاه محاسبات ژنتیکی در دانشگاه کالیفرنیا، سن دیگو، می‌گوید: «با این حال وحشت نکنید؛ این نوع جدید هم هنوز با PCR تشخیص داده می‌شود. این زیرگونه جدید رادارگریز تست‌های تشخیصی کرونا را بی فایده نکرده است.» به گفته نایت افراد مبتلا به این نوع جدید هم بیماری‌شان قابل شناسایی است. فقط نمی‌توان آن را از سویه غالب دلتا تشخیص داد.

اگرچه شناسایی BA.۲ هنوز امکان‌پذیر است، اما اکنون به جای آزمایش آسان و سریع PCR، به توالی‌یابی ژنتیکی دقیق برای تمایز دادن این نوع جدید از سایر واریانت‌های کووید نیاز است و این می‌تواند توانایی ما برای ردیابی این نوع جدید کاهش دهد. اِما هادکرافت، متخصص ژنتیک تکاملی، می‌گوید: «اُمیکرون جدید تاکنون تنها در هفت مبتلا شناسایی شده است، اما از آنجایی که نوع BA.۲ با آزمایش‌های PCR مشخص نمی‌شود، ممکن است تعداد آن بیشتر از آنچه ما فکر می‌کنیم باشد.»

با این وجود، کارشناسان می‌گویند هنوز نباید خیلی نگران باشیم. هادکرافت توضیح می‌دهد: «توانایی نوع جدید برای فرار از شناسایی شدن توسط آزمایش‌های PCR وقتی با صد‌ها مورد ابتلا سروکار داشته باشیم می‌تواند مهم باشد، اما از تعداد افرادی که در حال حاضر داریم، فکر نمی‌کنم تعداد پنهان افراد مبتلا BA.۲ خیلی زیاد باشد.

کیت جروم، ویروس‌شناس دانشگاه واشنگتن، که آزمایشگاه او اولین آزمایشگاهی بود که موارد اُمیکرون را در ایالت واشنگتن شناسایی کرد، با این موضوع موافق است. جروم معتقد است که نسل جدید آنقدر‌ها هم نگران‌کننده نیست؛ او می‌گوید: «نوع جدید می‌تواند برای یک یا دو روز از شناسایی مخفی شود، اما اگر کاملاً رایج شود، از طریق توالی‌یابی تصادفی کاملا قابل شناسایی خواهد بود.»

در حالی که برادر رادارگریز اُمیکرون ممکن است در کشور‌هایی که به امکان توالی‌یابی ژنوم برای نظارت بر گسترش آن دسترسی ندارند، باعث نگرانی شود، دیوید استوارت زیست‌شناس ساختاری می‌گوید هیچ دلیلی نمی‌بیند که فکر کند نوع جدید تهدید بیشتری از اُمیکرونی که در حال حاضر در حال گسترش است ایجاد کند. همچنین با اعلام اخیر فایزر مبنی بر اینکه اُمیکرون را می‌توان به طور موثر با دوز سه گانه واکسن خنثی کرد، توصیه برای عموم مردم تغییر نکرده است.

استفانی جیمز، رئیس آزمایشگاه تست کووید در دانشگاه رجیس در کلرادو، می‌گوید: «می‌دانم که همه درباره اُمیکرون «هیجان زده» هستند. اما جامعه علمی انتظار انواع آن را دارد. توصیه همچنان همان موارد قبلی است؛ واکسن بزنید و از ماسک استفاده کنید.»