نقش اقتصاد مقاومتی در پیشبرد کشور

اشاره: اقتصاد مقاومتی از جمله مقولات و مفاهیم ابتکاری رهبر معظم انقلاب در مواجهه با مشکلات مختلف و متعدد حوزه اقتصاد است. ایشان در دوره‌های مختلف با ارائه راهکارها و راهبردهای لازم در سخنرانی‌های سالانه خود به، به روزرسانی آن راهبردها با ارائه راهکارهای عملیاتی آن می‌پردازند. راهکارهای عملیاتی ایشان در هر سال یک راهکار متفاوت و در طول همدیگر است که از شعارهایی که ایشان برای هر سال انتخاب می‌فرمایند، می‌توان به این دیدگاه‌ها پی‌برد.

از این رو خبرنگار سرویس سیاسی خبرگزاری رسا به سراغ حجت‌الاسلام محمدعلی لیالی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی رفت و به بررسی سه مفهوم اقتصاد مقاومتی، تولید و کارآفرینی پرداخت و نقش مسؤولان را در تحقق اقتصاد مقاومتی مورد نقد و بررسی قرار داد.

رسا ـ سه مفهوم اقتصاد مقاومتی، تولید و کارآفرینی از چه زمانی جزو اولویت‌های کشور و رهبر معظم انقلاب قرار گرفتند؟

سه مفهوم اقتصاد مقاومتی، تولید و کارآفرینی از مهم‌ترین مفاهیم و مباحث نظری و معرفتی است که حتی در مبانی دینی ما وجود داشت و وجود دارد. در تمام سال‌ها و به‌خصوص سال‌های اخیر بعد از تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی پیش آمده در کشور رهبر انقلاب بحث اقتصاد مقاومتی را مطرح کردند.

تولید؛ مبانی دینی، قرآنی، روایی و فقهی قابل توجهی دارد. اصل تولید در تفکر دینی مورد تأکید قرار گرفته است. تولید بیشتر مورد تأیید قرآن، روایات و معارف دینی است؛ البته نه تولید برای مصرف یا تولید بیشتر برای مصرف بیشتر. مصرف بیشتر در تفکر دینی سفارش نشده، بلکه بر اقتصاد و میانه روی در مصرف سفارش شده است.

کار، اساس تولید

کار و تلاش اساس تولید را شکل می‌دهد. تأکید فراوانی که قرآن، روایات و متون دینی بر اصل کار، کارآفرینی و ایجاد کار، شغل و اشتغال دارند باید مورد توجه قرار بگیرد. عدم تولید و بیکاری در تفکر دینی مورد مذمت قرار گرفته است. تفکر دینی بر عمارت و آبادی توسط مؤمن در شهرها و کشورها تأکید می‌کند که این مسأله در سایه تولید و کارآفرینی محقق می‌شود.

وقتی رهبر معظم انقلاب در سال‌های اخیر اندیشه اقتصاد مقاومتی را مطرح کردند، شرط اساسی حل مشکلات کشور، تحریم‌ها، عدم نگاه به بیرون و در حقیقت نگاه به درون کشور و بازوان پر توان نیروی انسانی در داخل کشور است. اقتصاد مقاومتی در دیدگاه رهبر انقلاب این است که باید کار و تلاش کرد تا چرخ دنده‌های صنعت در عرصه تولید داخلی و بومی فعال شود. به دنبال این اقدام باید وابستگی کشور از صنعت و صنایع وارداتی و صنایع خارجی به خودکفایی برسد.

اولویت کشور امروز در عرصه تولید، کار و اشتغال است. اگر تولید، صنایع تولیدی و شرکت‌های تولیدی وجود داشته باشد، نیروی بیکاری وجود نخواهد داشت. بیکاری عامل بسیاری از مشکلات کشور به شمار می‌رود. یکی از مهم‌ترین مشکلات امروز کشور ما در عرصه بیکاری به‌خصوص بیکاری جوانان است. رفع بیکاری جوانان و مقابله با این بحران به وسیله تولید بیشتر حل می‌شود. وقتی کشور در مصرف داخل بی‌نیاز شد می‌تواند دست به صادرات هوشمند و هدفمند بزند و با صادرات هدفمند، درآمدهای ارزی مورد نیاز کشور را تأمین کند. به همین جهت رهبر انقلاب در سال‌های اخیر توجه اساسی به اقتصاد، معیشت و رفع مشکلات در قالب اقتصاد مقاومتی داشتند.

رسا ـ تولید و کارآفرینی چه نقشی در حرکت یک کشور ایفا می‌کند؟

بقا و تداوم یک کشور از تداوم مرزهای کشور تا تدوام نظامات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی کشور به رشد، توسعه به‌معنای مثبت و صحیح آن و پیشرفت بستگی دارد. رشد، پیشرفت، جهش و تعالی کشور در عرصه‌های مختلف تنها با تولید و کارآفرینی رقم می‌خورد. تولید و کارآفرینی چرخ دنده‌های حرکت، توسعه، رشد و پیشرفت کشور را به ارمغان می‌آورد؛ بنابراین رهبر انقلاب همیشه بر تولید داخلی، بومی و ملی تأکید می‌کنند.

استفاده از تولید داخلی باید در مذاق جامعه شکل بگیرد

جامعه و مذاق جامعه باید بر اساس تولید داخل شکل بگیرد. وقتی صنعت کشور و تولید آن رواج بگیرد، بیکاری برطرف می‌شود و به تبع آن درآمد در داخل کشور افزایش پیدا می‌کند. البته یک شرط مهم آن این است که مردم و جامعه به گفتمان سازی پیرامون حمایت و استفاده از تولید و نیروی کار داخلی بپردازند.

تولید و کارآفرینی نقش مهم و اساسی را در حرکت، توسعه و پیشرفت کشور ایفا می‌کند. اگر احساس عقب ماندگی در برخی از جهات داریم، باید در آن عرصه دست به تولید بومی بزنیم. هر زمانی که محتاج بیگانه و دشمن در خارج از کشور باشیم، آن‌ها در بزنگاه‌ها هرچیزی که مورد نیاز کشور است را تحریم می‌کنند؛ به همین دلیل مجبور می‌شویم اجناس خارجی را با قیمت چند برابر مصرف کنیم. بسیاری از مشکلاتی که در کشور وجود دارد، ناشی از عدم توجه به تولید و کارآفرینی بوده است.

رسا ـ مسؤولان چقدر در تحقق شعارهای اقتصادی سالانه‌ای که رهبر انقلاب تعیین و اعلام می‌فرمایند موفق بوده‌اند؟

پاسخ به این سؤال سخت است. واقع قضیه این است که برخی از مسؤولان به‌طور کلی به تولید ملی و تولید داخل و تولید بومی اعتقادی نداشته‌اند و ندارند. امکان دارد این برخی از مسؤولان در پیچ و خم قوه مقننه یا قوه مجریه و به خصوص در دولت گذشته حضور داشته باشند. متأسفانه فرهنگ مصرف گرایی، واردات گرایی و نگاه به خارج از کشور در برخی از مسؤولان برجسته بود و حتی ممکن است در این دولت این زمینه وجود داشته باشد که البته بسیار کم است.

مسؤولان در خط مقدم تحقق اقتصاد مقاومتی بر اساس تولید و کارآفرینی قرار دارند. یکی از طرح‌های بسیار خوبی که در دولت‌های گذشته وجود داشت، توجه به کارگاه‌ها و صنایع کوچک زودبازده بود که متأسفانه در دولت گذشته تعطیل شد. ممکن است برخی از تولیدات کشوری مانند چین و ژاپن، تولیدات نام و نشان داری باشد؛ اما در واقع بسیاری از آن تولیدات به وسیله کارخانه‌ها و صنایع کوچک به اندازه یک خانه هستند.

راه حل موفقیت اقتصادی، توجه به صنایع کوچک زودبازده

اگر مسؤولین می‌خواهند در عرصه اقتصادی موفق باشند باید با توجه به کارخانه‌ها، کارگاه‌ها و شرکت‌های کوچک زودبازده اقدام کنند. مسؤولان باید بررسی کنند تا به راه حل‌هایی برسند. برای مثال یک روستایی یا یک عشایر در چادرهای عشایری خودشان چگونه می‌توانند این کارگاه‌ها و کارخانه‌های کوچک اقتصادی را راه اندازی کنند. از طرفی باید برنامه ریزی‌هایی برای اعطای وام‌هایی با سود و بهره کم جهت تأسیس این کارگاه‌های کوچک در اختیار تولید کننده‌ها، صنعت‌گران و ... قرار گیرد.

با یک حساب سرانگشتی می‌توان گفت هزاران هزار شغل را می‌توان با یک وام کوچکی که ممکن است تا حداکثر 100 میلیون ایجاد کرد. وام‌های کوچک و کم بهره برای صنایع کوچک را با وام‌های میلیاردی و اختلاس‌هایی که در بخشی از نظام بانکی، گمرکات و مناطق آزاد رقم می‌خورد را مقایسه کنید، متوجه خواهید شد که فرق زمین تا آسمان است. اگر به این مسؤولان بگویید که در این صنایع زودبازده سرمایه گذاری کنید می‌گویند که پول باز نمی‌گردد و ورشکست می‌شویم، در حالی که نسبت به برخی از تجارت‌ها و واردات‌های زیان‌ده توجه جدی صورت نمی‌گیرد.

مسؤولان نقشی مهم و اساسی را در اقتصاد مقاومتی به عهده دارند؛ به خصوص در دولت کنونی که با هماهنگی سه قوه مجلس، دولت و دستگاه قضایی محترم باید کار بیشتری برای تحقق بیانات رهبر انقلاب پیرامون اقتصاد مقاومتی صورت بدهند. تحقق بیانات رهبر معظم انقلاب در عرصه اقتصاد مقاومتی یعنی تولید بیشتر، کارآفرینی، حل مشکل و بحران بیکاری، بحران تعطیلی کارخانجات، بحران تورم، بحران گرانی و بسیاری از بحران‌هایی که در کشور وجود دارد. اگر مسؤولان به فکر کار، تولید، کارآفرینی، ایجاد و توسعه شرکت‌های کوچک زودبازده باشند، قطعاً بسیاری از مشکلات کشور و به خصوص مشکلات اقتصادی حل خواهد شد.

رسا ـ ممنون از اینکه فرصتتان را در اختیار خبرگزاری رسا قرار دادید.