اهمیت سفر به قطر در چارچوب دیپلماسی پیرامونی

به گزارش خبرنگار سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، سیاست دیپلماسی پیرامونی از جمله سیاست‌هایی است که مورد توجه رهبر معظم انقلاب و اتفاق نظر بسیاری از استراتژیست‌ها و دیپلمات‌ها قرار دارد. می‌توان گفت حتی سیاست حاضر پشتوانه‌ای دینی و مذهبی دارد، از آنجایی که توجه به همسایه یکی از پر تأکیدترین توصیه‌های ائمه معصومین است. ظرفیت‌های بسیار بی‌شماری در کشور‌های همسایه وجود دارد که به دلیل وجود برخی زمینه‌های تاریخی و مذهبی و همچنین وجود منافع مشترک فراوان، می‌توان از آن بهره برداری کرد.

آیت الله سیدابراهیم رئیسی، با عنایت به این سیاست و دیپلماسی از زمانی که ریاست جمهوری کشور را برعهده گرفته‌اند با انجام سفر‌های مختلف مانند سفر به تاجیکستان، روسیه و یا سفر ایشان به قطر اهتمام جدی دولت حاضر را برای تعامل هرچه بیشتر با همسایگان و دیپلماسی فعال که شعار دولت سیزدهم بود را نشان دادند. سفر به کشور‌های همسایه به‌خصوص کشور قطر و پیگیری جدی فعال شدن دیپلماسی بین دو کشور دستاورد‌های مهم و فراوانی خواهد داشت.

منطقه جنوب غرب آسیا از جمله مناطقی است که از سال ۲۰۰۰ میلادی دستخوش تحولات بسیار جدی قرار گرفت. دولت آمریکا که به دنبال تثبیت جایگاه قدرت سیاسی خود در این منطقه بود، به لشکرکشی نظامی پرداخت و در چندین کشور منطقه پایگاه‌های نظامی خود را تأسیس کرد. آمریکا تلاش کرد با نفوذ در قدرت سیاسی این کشورها، از هزینه‌های نظامی خود بکاهد؛ چرا که حضور آمریکا در منطقه طبق اعتراف دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق آمریکا، آن‌ها مبلغی بالغ بر هفت تریلیون دلار در منطقه هزینه کردند. اما حتی جرئت سفر با هواپیمای چراغ روشن به منطقه را ندارند.

البته با هوشیاری و هوشمندی رهبر انقلاب در مدیریت اتفاقات منطقه، با وجود عدم همراهی دولت‌ها در سیاست‌هایی که رهبر انقلاب دنبال می‌کرد؛ اما این نقشه‌های آمریکایی‌ها با شکست روبرو شد. ولی نکته اینجاست که استفاده‌های مناسب و بهره‌برداری‌های لازم از حفظ ثبات سیاسی در منطقه عاید مردم و دولت‌ها نشد. البته به‌جز منفعتی مانند حفظ امنیت و ثبات سیاسی در کشور که هنوز برخی کشور‌های منطقه مانند افغانستان از آن محروم هستند.

هنوز آمار دقیقی از تعداد شهدای مدافع حرم در طول حدود ۹ سال حضور ایران در عراق و سوریه برای مبارزه با تروریسمی که آمریکا و اروپا عامل ایجاد آن بودند وجود ندارد. تخمین زده می‌شود نزدیک به ۳ هزار شهید به عنوان مدافع حرم در این میدان به شهادت رسیده‌اند. ۳ هزار ایرانی که اگر فقط هزینه دیه حضور آن‌ها حساب شود، ۱.۴۴۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ میلیون تومان معادل حدود ۵۵ میلیون دلار است که یک رقم بسیار قابل توجه است؛ اما دولت‌های مختلفی که همزمان با منازعات منطقه به‌ویژه عراق و سوریه بودند، کمترین قدمی برای بهره برداری اقتصادی و کمک به کشور برنداشتند. البته خون شهدا قابلیت معامله کردن و ارزش گذاری را ندارد!

وقتی مستند «سوریه، سرزمین شگفتی‌ها» که توسط برنامه ثریا تولید و پخش شد، این حقیقت افشا شد که دولت‌های سابق کمترین قدمی در سرمایه گذاری اقتصادی در کشور سوریه برنداشته‌اند که حتی کمترین تسهیل‌گری و کمکی برای سرمایه گذاری شرکت‌های ایرانی انجام نداده‌اند. شرکت‌های ایرانی مصالح فروشی، صنعتی، مواد غذایی، پوشاک و ... می‌توانستند با حضور جدی و فعال خود، ارز آوری خوبی را رقم بزنند.

قطر از جمله کشور‌هایی است که به دلیل داشتن ذخایر فراوان گاز و همچنین به عنوان یکی از کشور‌های تأثیرگذار در منطقه خلیج فارس حائز اهمیت است. در کنار ظرفیت‌های فراوان اقتصادی موجود در قطر، انباشت ثروت و سرمایه مالی در کشور قطر می‌تواند آغازی برای همکاری‌های اقتصادی بین دو کشور باشد. البته نباید فراموش کرد که ترکیب جمعیتی کشور قطر، مملو از نژاد‌های مختلف است که به‌صورت کارگر یا کارمند در این کشور حضور دارند. آمار‌های مختلف تخمین می‌زنند که حدود ۱ الی ۱۲ درصد جمعیت قطر را ایرانیان تشکیل می‌دهند که برای سرمایه گذاری‌های اقتصادی در این کشور حضور دارند. البته طبق آمار سال ۲۰۲۰ کشور قطر حدود ۲ میلیون نفر جمعیت دارد.

استقبال جدی و قابل توجه امیر قطر از آیت الله رئیسی در فرودگاه این کشور و امضای بیش از ۱۴ یادداشت تفاهم بین دو کشور از جمله دستاورد‌هایی است که در این سفر تا کنون به دست آمده است. سفر آیت الله رئیسی و عملکرد او تا اینجا پیام حضور جدی ایران در منطقه را به همه کشور‌ها رسانده است و آن‌ها نیز همچنان که در دو سفر قطر و تاجیکستان اثبات شد، از این رویکرد استقبال خواهند کرد. البته برخی از کشور‌های منطقه که به دنبال پیروی از غرب هستند و پیمان‌های مشترکی با رژیم اشغالگر قدس بسته‌اند، تلاش خواهند کرد تا این رویکرد ادامه نیابد.

محمدحسین کتابی