دلایل سندروم افتادگی پلک چشم

به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از جام جم آنلاین، سندرم هورنر (Horner's syndrome) یکی از بیماری ‌های کمیابی است که باعث ایجاد درگیری در مسیر اعصاب سمپاتیک می ‌شود. در صورتی‌ که سندروم هورنر مادرزادی بوده یا در یکی دو سال اول زندگی رخ دهد، عارضه هتروکرومی عنبیه ایجاد می‌ شود.

در این شرایط عنبیه چشم بیمار در سمتی که به سندرم هورنر مبتلا شده، از سمت دیگر رنگ‌پریده ‌تر است.

این بیماری اختلالی است که به‌ ندرت جمعیت عمومی با آن مواجه می‌ شوند ولی در هر شرایط سنی و در هر دو جنس به‌ طور یکسان ظاهر می‌شود.

دلایل این بیماری چیست؟

علت بیماری سندرم هورنر یک اختلال عصبی است که از قطع شدن فیبرهای عصبی در بخشی از مغز که تا صورت و چشم‌ ها ادامه پیدا می‌ کند، حاصل می ‌شود.

شرایط متفاوتی از قبیل ضربه شدید، تومور مغزی، تورم غدد لنفاوی در گردن (آدنوپاتی گردنی)، دایسکشن آئورت یا عروق کاروتید (پارگی در دیواره شریان)، آنوریسم آئورت قفسه سینه (پدیدار شدن یک برآمدگی در دیواره رگ آئورت)، میگرن، درد های خوشه ‌ای سر، پرکاری تیروئید در سطح وسیع، سرطان ریه، بیماری ‌هایی که باعث از دست دادن غلاف‌های محافظ سلول‌های عصبی (میلین) می ‌شوند، کیست و یا ایجاد حفره در ستون فقرات (سیرنگومیلی) و آسیب‌های تروماتیک می‌ توانند منجر به اختلال این رشته‌های عصبی در هر نقطه از مسیر خود و ایجاد این سندرم کمیاب شود.

سندرم هورنر ممکن است در دوران بارداری و به ‌طور مادرزادی در بدن برخی افراد وجود داشته باشد. در هنگام تولد نیز ممکن است به گردن یا شانه نوزاد آسیب وارد شده و ضایعات ایجاد شده، باعث ایجاد این بیماری شوند.

در برخی از موارد نمی ‌توان علت سندرم هورنر را مشخص کرد. در این حالت به این سندرم، سندرم هورنر ایدیوپاتیک می‌ گویند.

علائم را یشناسید

علائم ناشی از این بیماری به‌صورت خاص از یک مجموعه سه‌ تائی علائم ازجمله کم شدن عرق، افتادگی پلک فوقانی (پتوز) و تنگی مردمک چشم (میوز) تشکیل ‌شده که یک‌ طرف از صورت را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

درواقع این سندرم معمولاً روی چشم سمتی از صورت که اختلال در رشته ‌های عصبی آن ایجاد شده است، تأثیر می‌ گذارد.

به گزارش سیناپرس، در برخی از بیماران، مردمک چشم به‌ قدری تنگ ‌شده که دیدن اجسام در شب برای آن‌ ها غیرممکن می ‌شود اما مشاهده کوچک شدن مردمک چشم برای افراد عادی امکان ‌پذیر نیست و باید توسط پزشک تشخیص داده شود.

در کودکانی که به‌ طور مادرزادی به این بیماری مبتلا شده‌ اند، رنگ عنبیه چشم مبتلا در کودکان زیر یک سال، خاکستری است و سمتی از صورت نوزاد که مبتلابه این اختلال است مانند سمت دیگر که به‌طورمعمول از گرما، فعالیت بدنی یا واکنش‌های احساسی قرمز شده و گر می‌گیرد، قرمز نشده و گر نمی ‌گیرد.

در سندرم هورنر ایدیوپاتیک که علت ایجاد بیماری در آن نامشخص است می ‌توان علائمی از قبیل اختلال در بینایی به ‌ویژه در شب، سرگیجه ضعف عضلانی و یا فقدان کنترل عضلانی، سردرد و یا درد گردن شدید و ناگهانی را مشاهده کرد.

راه درمان چیست؟

پیش از درمان هر بیماری ابتدا باید دلیل بروز آن را به ‌طور دقیق و درست تشخیص داد. تشخیص سندرم هورنر به ‌صورت بالینی بوده و از روی علائم و نشانه‌ها انجام می ‌گیرد.

پس ‌از آن، پزشک معالج برای افزایش اطلاعات و تائید نهایی، از تصویربرداری و یا نورولوژی و نوار عضلانی استفاده می کند. البته ممکن است سی ‌تی‌ اسکن قفسه سینه، سی ‌تی‌ اسکن مغز، رگ‌ نگاری مغزی، نمونه‌ برداری مایع نخاعی نیز به بررسی و شناسایی سندرم هورنر کمک کند.

متأسفانه هیچ درمان خاص و قطعی برای سندرم هورنر به ‌ویژه زمانی که از نوع مادرزادی باشد، وجود ندارد اما اغلب روش‌های درمانی که تاکنون برای این بیماری به کار گرفته‌ شده، به برطرف کردن زمینه ایجاد آن تأکید دارد که می‌تواند علائم بیماری را کمتر کند.

در درمان این بیماران مراقبت‌ هایی در حمایت روحی و روانی بیمار لازم به نظر می‌ رسد. پژوهش‌های جدید دانشمندان نشان می‌دهند که وجود چشم‌هایی با رنگ‌های مختلف (Heterochromia) یا ناهماهنگی رنگی عنبیه به‌غیراز علل ارثی و ژنتیکی می‌تواند علامتی در نشان دادن سندرم هورنر باشد.

در تحقیقات انجام ‌شده سال 2015 میلادی مشخص ‌شده است که میزان بروز سندرم هورنر در بیماران بستری در بخش مراقبت ویژه که تحت جراحی CVC داخلی یا کاتتر سیاهرگ مرکزی قرارگرفته بودند، در هر صد نفر، دو درصد بوده است. درنتیجه برای جلوگیری از ایجاد این عارضه باید یک چشم‌پزشک نیز در مراحل عمل جراحی حضورداشته باشد.

پیشگیری

درصورتی‌که این بیماری مادرزادی پیش آید، پیشگیری خاصی را نمی ‌توان برای آن توصیه کرد و تنها مادر باردار باید نکات ایمنی و مراقبت ‌های لازم را در دوران بارداری خود رعایت کند.

از آن‌ جهت که زمینه‌ های مختلف و متنوعی ازجمله برخی بیماری ‌ها در ایجاد این سندرم مؤثر هستند نمی ‌توان در پیشگیری از ایجاد آن کمک خاصی کرد البته می ‌توان گفت که این بیماری جزء بیماری ‌های نادر و کمیاب بوده احتمال ایجاد زمینه و ابتلا به آن بسیار کم است و جای نگرانی زیادی وجود ندارد.

باورهای غلط

وجود چشم خاکستری در نوزادان خوش‌آیند است: همیشه نمی ‌توان از داشتن چشم‌ های رنگی و به‌ ویژه چشم خاکستری و یا چشم‌ های رنگی متفاوت در نوزادان خوشحال بود چرا که چشم‌ های خاکستری می‌ تواند علامتی برای وجود سندرم مادرزادی هورنر باشد.

اختلال دید در شب تنها نشانه ‌ای از بیماری شب‌ کوری است: این باور اشتباه است چرا که اختلال در شب می‌تواند دلایل دیگری نیز داشته باشد که ایجاد سندرم هورنر یکی از آن‌ها است.

افتادگی پلک نشانه بیماری پتوز است: درست است که افتادگی پلک یکی از نشانه‌های اصلی بیماری پیتوز است اما در صورتی ‌که فقط یکی از پلک‌ها دچار افتادگی شده باشد و با علائم تنگی مردمک چشم و کم شدن عرق در همان سمت همراه باشد، سندرم هورنر تشخیص داده می‌شود.

کوچک بودن یک چشم نشانه سندرم هورنر است: این باور کاملاً غلط بوده و در حالت عادی ممکن است یک چشم بسیاری از افراد، کوچک‌تر از دیگری باشد و تشخیص بیماری و اختلال در چشم، تنها به عهده پزشک معالج است.