هوشیاری اطلاعات سپاه در مقابل نقشه شوم حزب توده

اشاره: همه چیز از جنگ جهانی دوم شروع شد. حزب توده جمعی از کمونیست‌هایی بودند که تحت عنوان گروه ۵۳ نفره شکل گرفت. حزب توده با پشتیبانی سازمان جاسوسی شوروی یعنی کا گ ب در ایران شکل گرفت و به عنوان یکی از قدیمی‌ترین احزاب در ایران شناخته می‌شود. بعد از انقلاب اسلامی، همچنان که تمام احزاب چپ و راست علیه انقلاب صف آرایی می‌کردند، حزب توده نیز به دنبال اقدامات خراب کارانه‌ای بود که البته پیش از انجام اقدام خود توسط نیرو‌های هوشیار واحد اطلاعات سپاه در سال ۱۳۶۲ دستگیر و محاکمه شدند.

البته گفتنی است کمتر کسی درباره ابعاد ضربه نیرو‌های اطلاعات سپاه به حزب توده اطلاع دارد؛ اما باید گفت واحد اطلاعات سپاه که کمتر از ۴ سال از تأسیس و تشکیل آن می‌گذشت، توانسته بود به حزبی که نزدیک به ۴ دهه سابقه مبارزاتی داشت ضربه جدی و دقیقی وارد سازد. حزبی که پشتیبان آن مخوف‌ترین سازمان جاسوسی دنیا یعنی کا گ ب قرار داشت و آموزش‌های جدی و دقیقی برای حزب توده داده بود. حزب توده توانسته بود شبکه عظیم و دقیقی را حتی میان عالی‌رتبه‌ترین افسران ارتش مانند فرمانده نیروی هوابرد ارتش، فرمانده نیروی دریایی ارتش و ... تشکیل دهد. توانمندی نیرو‌های اطلاعات سپاه در ضربه زدن و شناسایی این شبکه نیز ستودنی است.

از این رو خبرنگار سرویس سیاسی خبرگزاری رسا به سراغ دکتر کامران غضنفری، استاد دانشگاه، محقق و پژوهشگر تاریخ معاصر رفت تا به بررسی عملکرد حزب توده در ایران و عملیات اقتدارآفرین اطلاعات سپاه علیه توطئه سران این حزب بپردازد.

رسا ـ حزب توده در ایران بر چه اساس و اصولی تشکیل شد؟

فعالیت حزب توده در ایران به دوره پهلوی اول باز می‌گردد. آن‌ها طرفداران مرام کمونیسم در ایران بودند که هیچ اعتقادی به باور‌های مذهبی و به طور اساسی اسلام نداشتند. اعتقاد افرادی که عضو حزب توده بودند این بود که اصول کمونیسم و مارکسیسم پشتیبان و حامی زحمت کشان و کارگران است.

در واقع اعضای این حزب شعار‌هایی را که انقلاب کمونیستی شوروی می‌داد را در داخل کشور تکرار می‌کردند. آن‌ها مادیانی بودند که باور‌های مذهبی را قبول نداشتند؛ اما به دنبال برقراری نوعی عدالت اجتماعی در کشور بودند که آن نیز سرابی بیش نبود.

البته شاهد بودیم زمانی هم که حزب کمونیسم در شوروی بر سر کار آمد و زمام امور روسیه را در دست گرفت، شعار‌هایی که می‌دادند فقط در لفظ بود. وقتی مقامات آن‌ها به اسم حمایت از کارگران و مستضعفان به طبقه حاکمه تبدیل شدند، قدرت را در اختیار گرفته و از همه امکانات بهره‌مند شدند، اکثریت مردم غیر از خودشان را در یک سطح حداقلی از زندگی و معیشت نگه داشتند، در حالی که اطرافیان‌شان از کلیه امکانات مادی و رفاهی برخوردار بودند.

رسا ـ عملیات واحد اطلاعات سپاه علیه حزب توده چگونه و با چه هدفی شکل گرفت؟

حزب توده از ابتدای انقلاب به عنوان ستون پنجم شوروی در کشور فعالیت می‌کرد. سابقه تأسیس حزب توده به پیش از انقلاب باز می‌گردد؛ اما آن‌ها بعد از انقلاب فعالیت خودشان را در راستای اهداف و منافع کمونیست‌ها و بلوک شرق که در رأس آن شوروی قرار داشت تنظیم کرده بودند. سران حزب توده به سرویس اطلاعات شوروی یعنی کا گ ب متصل بودند و با آن‌ها همکاری‌های اطلاعاتی داشتند.

سران حزب توده به دنبال طرح کودتایی بودند تا همانطور که در افغانستان کشور و حکومتی کمونیستی تشکیل شده بود، چنین کاری را نیز در ایران انجام بدهند. البته با هوشیاری و اشراف اطلاعاتی نیرو‌های اطلاعات سپاه که فعالیت‌های حزب توده را تحت نظر گرفته بودند و فعالیت‌های مراقبتی خودشان را دقیق انجام می‌دادند، تصمیم بر این شد تا حزب توده زیر ضربه قرار بگیرد و جمع شود.

اطلاعات سپاه در آن زمان وارد کار شد و بیشتر سران حزب توده را دستگیر کرد؛ البته چند نفری از آن‌ها نیز توانستند فرار کنند؛ ولی اکثر آن‌ها دستگیر شدند. شبکه مخفی اطلاعاتی نظامی آن‌ها نیز پس از مدتی کشف شد. برخی از فرماندهان ارشد و عالی رتبه نظامی هم که با حزب توده ارتباط و همکاری داشتند شناسایی و دستگیر شدند. برای مثال ناخدا بهرام افضلی، فرمانده وقت نیروی دریایی ارتش از جمله افرادی بود که همکاری او با روس‌ها مشخص شد و به همین دلیل محاکمه و به اعدام محکوم شد.

برخی از سران حزب توده نیز در طول مدت بازداشت از گذشته و اعمال خودشان ابراز پشیمانی کردند. احسان طبری جزو این افراد بود که بعد‌ها کتابی تحت عنوان «کژراهه» در رد کار‌ها و اقدامات قبلی خود در حزب توده نوشت و منتشر شد.

رسا ـ آیا امروز گروه و جریانی از منش و رفتار سیاسی حزب توده تبعیت می‌کند؟ هوشیاری سربازان گمنام در مقابله با ادامه این افکار چگونه است؟

در حال حاضر افراد معدودی را می‌توان در دنیا پیدا کرد که همچنان به آرمان‌های کمونیستی اعتقادی داشته باشند. این تفکر تقریباً به طور عملی در صحنه سیاسی و اجتماعی ایران حضور ندارند. البته حضور کمرنگی در سطح برخی از محافل دانشگاهی و دانشجویی وجود دارد که البته آن‌ها جوان‌های کم سن و سال و بی تجربه‌ای هستند که از سوابق و عملکرد حزب توده در ایران خبر ندارند. به همین جهت آن‌ها جذب شعار‌های به ظاهر زیبای آن‌ها می‌شوند.

البته این اتفاق در سطح بسیار کم و محدودی وجود دارد که به نظر نمی‌آید بتوانند تهدیدی به حساب بیایند. البته دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی کشور نیز این افراد را به خوبی زیر نظر دارند و آن‌ها را رصد می‌کنند.

رسا ـ از وقتی که در اختیار خبرگزاری رسا قرار دادید تقدیر و تشکر می‌کنم.