گرانی مواد غذایی جهانی است و تا چند سال ادامه خواهد داشت

به گزارش خبرگزاری رسا به نقل از خبرگزاری تسنیم به نقل از اس‌پی گلوبال، یک ضرب‌المثل مشهور می‌گوید تمدن فقط به‌اندازه 9 وعده غذایی با آنارشی فاصله دارد. در شرایطی که حمله روسیه به اوکراین انبوهی از مشکلات را برای تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان مواد غذایی در جهان پدید آورده است به‌خوبی معنای این ضرب‌المثل را می‌توان درک کرد.

امروزه شاهد بروز اختلال در زنجیره‌های عرضه کالاها هستیم و این مسئله به‌همراه قیمت‌های بالای انرژی فشارهای تورمی شدیدی را پدید آورده که دولت‌ها را مجبور کرده است برای کنترل اوضاع دست به اقداماتی بزنند مثل وضع محدودیت‌های صادراتی.

علاوه بر آن، شاهد شرایط نامساعد آب‌وهوایی در کشورهای مهم تولیدکننده غلات و دانه‌های روغنی هستیم که چشم‌انداز تولید این محصولات را تیره‌وتار کرده و فشار مضاعفی را بر زنجیره‌های عرضه وارد آورده است.

افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل و بالا رفتن نرخ بارانداز کشتی‌ها در بنادر نیز به بدتر شدن اوضاع کمک کرده است.

این عوامل و شرایط به ما می‌گویند که قیمت مواد غذایی مهمی مثل گندم، برنج و ذرت همچنان در سطح بالایی باقی خواهد ماند و غذایی که در بشقاب می‌گذاریم گران‌تر خواهد شد.

تهدید امنیت غذایی جهان

کشورهای درحال‌توسعه به‌ویژه آن‌هایی که به واردات مواد غذایی وابسته هستند مثل کشورهای آفریقایی، مصر و هند در معرض خطر تورم قیمت بالای مواد غذایی قرار دارند.

فائو زنگ خطر در این زمینه را به صدا درآورده است. بر اساس آمارهای این سازمان بین‌المللی قیمت مواد غذایی در ماه مارس در جهان رکورد زده و تحلیلگران را واداشته است پیش‌بینی‌های خود از چشم‌انداز بازار مواد غذایی جهان را اصلاح کنند. متوسط قیمت مواد غذایی در ماه آوریل در جهان 30 درصد بیشتر از مدت مشابه سال قبل بوده است.

مونیکا توتووا، کارشناس فائو گفت: انتظار می‌رود قیمت غذا در دنیا تا چند فصل آینده همچنان در سطح بالایی باقی بماند. خریداران مواد غذایی باید حاضر باشند که بهای بیشتری برای غذای مورد نیاز خود بپردازند.

بر اساس گزارش مؤسسه اس‌اندپی واردکنندگان بزرگ محصولاتی مثل گندم در پیدا کردن فروشندگان به مشکل خورده‌اند و به‌سمت انعقاد قراردادهای بلندمدت‌تر برای تضمین دسترسی خود به غذا روی آورده‌اند که این مسئله به گرانی‌ها دامن زده است.

جنگ روسیه و اوکراین

روسیه و اوکراین هر دو نقش مهمی در تأمین نیاز بازار محصولات کشاورزی دارند. این دوکشور علاوه بر تأمین 25 درصد صادرات گندم دنیا همچنین منبع مهمی برای روغن آفتابگردان، ذرت، کود شیمیایی، جو و سورگوم دنیا هستند.

درشرایطی که جنگ اوکراین و روسیه عرضه این محصولات به بازار جهانی را مختل کرده است فشار به قیمت‌های جهانی افزایش یافته است.

جنگ باعث تخریب بنادر مهم در اوکراین شده است. صادرکنندگان سعی دارند کالاهای کشاورزی این کشور را از طریق خطوط آهن به خارج منتقل کنند که البته ظرفیت صادرات از این طریق بسیار کمتر از صادرات با کشتی است. یک محموله قطار فقط می‌تواند 70 تن غله را جابه‌جا کند و در هر روز می‌توان 200 تا 300 محموله با این وزن را به کشورهای همسایه صادر کرد.

صادرات غلات روسیه شاید به‌اندازه اوکراین مختل نشود. شرکای مهم روسیه مثل چین همچنان می‌توانند از این کشور غلات وارد کنند، اما در شرایطی که تجارت روسیه با اروپا به هم خورده است باید انتظار داشت که جریان تجارت جهانی گندم با تغییر و تحولاتی مواجه شود.

قیمت گندم تولیدی روسیه در ماه مارس با رشد 46درصدی نسبت به سال قبل مواجه شده و به 455 دلار در هر تن رسیده است.

وزارت کشاورزی آمریکا پیش‌بینی کرده است ذخایر گندم دنیا در سال 2023 ـ 2022 نسبت به متوسط چهار سال گذشته 10 میلیون تن کاهش یابد.

هند و مصر در یک کشتی

هند بزرگترین واردکننده سبزیجات جهان است که به‌نظر می‌رسد در وضعیت بهتری نسبت به مصر قرار دارد اما شاید نتواند از جهش قیمت مواد غذایی در امان بماند.

این کشور هم‌اکنون از قیمت‌های بالای انرژی و محدود شدن صادرات از سوی دولت‌ها ضربه خورده است. بانک مرکزی هند در واکنش به گرانی کالاها مجبور شده است برای نخستین بار طی چند سال گذشته نرخ بهره را به‌شدت افزایش دهد.

رئیس این بانک با پیش‌بینی چشم‌اندازی تیره‌وتار برای بازار محصولات کشاورزی در جهان گفت: جهش قیمت کود شیمیایی و دیگر هزینه‌های تولید کشاورزی اثر افزایشی شدیدی بر قیمت مواد غذایی در هند داشته است، فشارهای تورمی احتمالاً تداوم خواهد یافت.

ممنوعیت صادرات روغن پالم از سوی دولت اندونزی بازار هند را تحت تأثیر قرار داده است، درنتیجه این تصمیم قیمت روغن پالم در هند نسبت به سال گذشته 224 درصد رشد داشته است.

در حالی که صادرات روغن آفتابگردان روسیه و اوکراین هم از تعادل خارج شده است خریداران هندی باید خود را برای جنگی بر سر یافتن منابع جایگزین و پرداخت مبالغ بیشتر برای واردات آماده کنند.

از سوی دیگر در شرایطی که هند با مشکل تورم روبه‌رو است دولت این کشور همچنین تلاش دارد جایگاهی در بازار گندم دنیا پیدا کند و خلأ ایجادشده به‌دلیل خروج منطقه دریای سیاه از این بازار را پر کند، اما این کار می‌تواند ذخایر گندم هند را تحلیل ببرد و به رشد قیمت مواد غذایی در این کشور دامن بزند.

قاهره قراردادی را برای خرید گندم از هند امضا کرده است و انتظار می‌رود با این قرارداد صادرات گندم هند در سال 2023 ـ 2022 به 9 تا 10 میلیون تن برسد.

جاهای دیگر هم گلستان نیست

حتی اقتصادهای ثروتمندی مثل آمریکا، استرالیا و فرانسه نیز با چالش‌هایی برای مقابله با تورم مواجه شده‌اند. قیمت بالای مواد غذایی در این کشورها به تورم شدید در آن‌ها دامن زده است.

آمریکا با بالاترین نرخ تورم طی 40 سال گذشته مواجه شده است و انتظار می‌رود در کوتاه‌مدت همچنان با قیمت‌های بالای نان، گوشت و شیر مواجه باشد. استرالیا برای مقابله با تورم برای نخستین بار طی 11 سال گذشته سیاست‌های پولی خود را تغییر داده است. تورم مواد غذایی در فرانسه در ماه آوریل به 3.8 درصد رسید، این در حالی است که سال گذشته تورم مواد غذایی در این کشور منفی بود، انتظار می‌رود قیمت‌های بالای مواد غذایی در این کشور فعلاً پایدار باشد.

بر اساس پیش‌بینی مؤسسه آی‌ان‌جی تورم جهانی در ماه‌های آینده و با تداوم جنگ اوکراین، ایجاد اختلال در زنجیره‌های عرضه، گرانی انرژی و افزایش قیمت کالاها و مواد غذایی، همچنان روندی صعودی را طی خواهد کرد.

به‌علاوه افزایش هزینه‌های تولید کشاورزی مثل رشد قیمت کود شیمیایی به این معناست که کشاورزان در کشورهایی مثل استرالیا و برزیل به‌سمت کشت محصولاتی روی می‌آورند که هزینه‌های تولید کمتری دارند.

شاید یک شاخص مهم از وضعیت بازار محصولات کشاورزی در آینده چشم‌انداز تولید گندم استرالیا باشد که سومین صادرکننده بزرگ این محصول در جهان است. سطح زیر کشت گندم این کشور برای سال زراعی جاری 4 درصد نسبت به سال قبل کاهش یافته است که علت آن افزایش قیمت انرژی و افزایش هزینه‌های تولید عنوان شده است.

انتهای پیام/+