جایگاه خواب و انواع آن در نگاه دین اسلام

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در تهران، حجت‌الاسلام سید مصطفی امامی‌زاده، استاد حوزه علمیه امام حسین(ع) در مراسم گرامیداشت عید قربان که در حسینیه خویی‌هایی مقیم تهران برگزار شد، با اشاره به جشن گرفتن روز عید قربان گفت: عید قربان را جشن می‌گیریم تا یاد و خاطره رفتاری را گرامی بداریم که در آن درس‌ها و عبرت‌های فراوان تربیتی است، رفتاری که شاید در ظاهر به مذاق مادی‌گرایان و دنیا‌زدگان خوش نیاید ولی روح حاکم بر آن سراسر حکمت، تسلیم و ایمان به رضای خداوند را نشان می‌دهد.

وی ادامه داد: حکایت حضرت ابراهیم(ع) و اسماعیل نه یک خاطره بلکه یک کتاب از آموزه هاست که می‌تواند الگوی تربیتی والایی را از آن به دست آورد، خداوند در آیات ۱۰۰ الی ۱۱۰ سوره صافات این جریان را حکایت می‌کند، قسمتی از ماجرای پررمز و راز ذبح اسماعیل(ع) را گزارش می‌دهد، می‌فرماید حضرت ابراهیم(ع) دعا کرد که (رَبِّ هَبْ لِي مِنَ الصَّالِحِينَ‏) تعبیر را دقت کنید، هبه به معنای بخشش رایگان است، ما در اسلام چهار نوع معامله داریم: گاهی مالی، چیزی را می‌دهید و پول می‌گیرید این می‌شود بیع، گاهی عینی را می‌دهید اما به طرف مقابل می‌گویید از منافع آن استفاده کن در ازای مبلغی می‌شود اجاره، گاهی عینی را می‌دهید نه به‌عنوان بخشش بلکه مدتی به عنوان امانت در اختیار او باشد تا استفاده کند می‌شود عاریه اما گاهی مالی، چیزی را رایگان به کسی می‌دهید بدون هیچ چشم داشتی می‌شود هبه، در منطق قرآن فرزند یک موهبت و هبه است.

حجت الاسلام امامی‌زاده افزود: حال حضرت ابراهیم(ع) چه فرزندی می‌خواهد؟ می‌گوید(من الصالحین) خدا صالح باشد، خداوند توضیح می‌دهد قسمتی از صلاحیت چیست؟ (فَبَشَّرْناهُ بِغُلامٍ حَلِيمٍ‏) فرزندی که حلیم است، حلیم به معنای کسی که آستانه تحملش بالا باشد، بردبار باشد.  یعنی کسی که خرد و عقلش در تصمیم‌گیری آن اثر دارد. قابل توجه اينكه واژه حليم پانزده مرتبه در قرآن مجيد تكرار شده و غالبا وصفى است براى خداوند جز در دو مورد كه به صورت توصيفى براى ابراهيم و فرزندش در كلام خدا آمده است و در يك مورد توصيفى است براى حضرت شعيب(ع) از زبان ديگران.

استاد حوزه علمیه امام حسین(ع) اشاره کرد: در ادامه داستان که خداوند بطور خلاصه گزارش می‌دهد می‌فرماید(فَلَمَّا بَلَغَ مَعَهُ السَّعْيَ‏) هنگامى كه این فرزند به مقام سعى و كوشش رسيد يعنى به مرحله‏‌اى رسيد كه می‌توانست در مسائل مختلف زندگى همراه پدر تلاش و كوشش كند و او را يارى دهد آزمایش الهی شروع می‌شود. به نظر مفسران، فرزندش اسماعیل در آن وقت ۱۳ ساله بود كه ابراهيم خواب قربانی کردن فرزند يگانه‏‌اش را با دست خود می‌بیند. در روایت وارد شده که حضرت ابرهیم(ع) در سه شب این خواب را دیدند، نخستين بار شب هشتم ماه ذى‌الحجه اين خواب را ديد، و در شب‌هاى عرفه و شب عيد قربان(نهم و دهم ذى‌الحجه) خواب تكرار گرديد.

معاون پژوهش حوزه علمیه امام حسین(ع) پیرامون مسائل خواب‌ دیدن و انواع آن گفت: مساله خواب دیدن همیشه از مسائلی بوده که فکر انسانها را از جهات مختلف به خود جلب کرده است، گاهی صحنه های زشت و زیبا، وحشتناک و دلپذیر یا غم‌انگیز در خواب می ‌بیند، آیا اینها مربوط به گذشته است یا مربوط به آینده؟ قرآن در آیاتی صراحت دارد که حداقل پاره‌ای از خوابهای انسان انعکاسی از آینده دور یا نزدیک است. در قران هفت رویای صادقه نقل شده است. مثلا در داستان حضرت یوسف(ع) چهار خواب بیان شده که همه این ها از حوادث آینده خبر می‌دهند.

وی افزود: در حدیثی از پیامبر(ص) چنین نقل شده: (الرؤیا ثلاثة: بُشْری مِنَ اللّهِ، تَحرینٌ مِن الشیطانِ، و الذی یحدِثَ به الانسانُ نَفسَه فَیراهُ فی مَنامه) یعنی خواب بر سه قسم است: یا بشارتی از سوی خداوند است، یا غم و اندوهی از طرف شیطان است و یا مشکلات روزمره انسان است که در خواب آن را می‌بیند. در دستورات دینی آمده است که خواب بد را برای کسی تعریف نکنید و خواب خوب را هم برای اهل ایمان بگویید.

حجت‌الاسلام امامی‌زاده در پایان گفت: در داستان حضرت یوسف(ع) وقتی که در خواب دیدند ۱۱ ستاره و خورشید و ماه به وی سجده کردند هنگامی که خواب را برای پدرش یعقوب(ع) تعریف کرد این پدر گفت: فرزندم خوابت را برای برادرانت تعریف نکن چون آنها بدخواه تو هستند این یعنی اینکه انسان خوابش را برای بدخواه خود تعریف نکند تا چه رسد که بیداری خود را برای انها بگوید.

استاد حوزه علمیه امام حسین(ع) در پایان اشعاری را از مثنوی طاقدیس ملا احمد نراقی که جریان به قربان گاه بردن اسماعیل را به شعر درآورده است را خواندند.