«جیران» توقیف شد

به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، رسانه قوه قضاییه اعلام کرد که در پی شکایت شاکی خصوصی به لحاظ نقض مالکیت ادبی و هنری و براساس حکم قضایی، ادامه پخش سریال نمایش‌ خانگی«جیران» متوقف شد. در نامه دادگستری کل تهران که امروز ۲۹ تیر به ساترا ابلاغ شد توقف نشر، پخش و عرضه جیران در پلتفرم‌ها به ویژه فیلیمو را مورد تاکید قرار داده است.

موضوعی که نشان می‌دهد قوه قضاییه هم سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر(ساترا) را متولی نظارت بر صوت و تصویر فراگیر می‌داند.

توقف پخش سریال «جیران»

این حکم پس از بررسی‌های لازم، در راستای ماده ۲۹ قانون حمایت از مولفان و مصنفان و هنرمندان و در جهت حمایت از بزه دیده(شاکی خصوصی)، صادر شده است.

براساس حکم صادره، ادامه پخش سریال با رعایت مالکیت ادبی ممکن خواهد‌ بود.

این دومین باری است که سریال «جیران» با چالش بزرگ در مسیر پخش مواجه می‌شود. پیش از این مهرداد غفارزاده کارگردان سریال «آهوی من مارال» مدعی شده بود فیلمنامه او بدون اجازه‌اش مورد استفاده در مسیر ساخت «جیران» قرار گرفته است.

سریال«جیران» به کارگردانی حسن فتحی و نویسندگی مشترک احسان جوانمرد و حسن فتحی و تهیه کنندگی اسماعیل عفیفه، بعد از حواشی بسیار وارد پلتفرم شبکه نمایش خانگی شد. تاکنون ۲۳ قسمت از فصل نخست این سریال پخش شده است.

نگاه منتقدان به سریال«جیران»

«جیران» سریالی پرزرق و برق با حضور بازیگران مشهور و متعدد است، این سریال شش سال از زندگی ناصرالدین شاه چهارمین پادشاه قاجار را به تصویر می‌کشد. محور اصلی داستان آن آشنایی و عشق شاه با دختر روستایی به نام خدیجه‌خانم تجریشی است که به سبب چشمان درشتش، شاه نام «جیران» را بر او نهاد.

به زعم منتقدان «جیران» به لحاظ سیر اتفاقات و گره افکنی و گره گشایی در هر قسمت ضعف مفرط دارد و فیلمنامه ملات لازم برای بالا بردن جذابیت را ندارد و از همین رو فیلمساز سعی کرده‌ این کمبود را با نوشتن دیالوگ‌های زیبا پر کند، در حالیکه دیالوگ‌ها هم قدرت جذب زیادی ندارند. «جیران» بیش از هر چیزی از آن رنج می‌برد، نبود یک طرح داستانی قوی برای سریال است، چرا که روایت‌های تودرتو و متعدد آن نه ‌تنها گیج‌کننده به نظر می‌رسند بلکه روایت اصلی سریال را هم تحت تاثیر قرار می‌دهند و اینگونه مخاطب نه شاهد یک سریال تاریخی قوی است و نه یک عاشقانه لذت بخش.

«جیران» به لحاظ سیر اتفاقات و گره افکنی و گره گشایی در هر قسمت ضعف دارد و فیلمنامه ملات لازم برای بالا بردن جذابیت را ندارد. از این رو فیلمساز سعی کرده‌ تا  این کمبود را با نوشتن دیالوگ‌های زیبا پر کند اما دیالوگ‌ها هم الکن و فاقد جذابیت هستند. بخصوص صحنه‌های دو نفره دیالوگ‌ گویی‌های ضعیف و خسته کننده دارند. چه دیالوگ‌های عاشقانه‌ خدیجه و سیاوش و چه دیالوگ‌های شاه و مهدعلیا.

«جیران» و مسئله تاریخیت

به طور کلی نه «تاریخ» بلکه نمایش روابط عاطفی، روابط عاشقانه و روابط اروتیک در دربار ناصرالدین شاه تبدیل به اصلی‌ترین دغدغه فتحی در سریال«جیران» شده است. از این رو تقریبا اکثر منتقدان و کارشناسان بر این باور هستند که سریال«جیران» نمی‌تواند بازتابی از یک دوره تاریخی مهم باشد و فیلمساز و نویسنده کار نیز چنین ادعایی ندارند و از انتقادات تاریخی سریال با بیان اینکه جیران تنها یک عاشقانه در دل تاریخ است، فرار می‌کنند، اما حتی اگر جیران را تنها یک عاشقانه در زمان گذشته بدانیم نه دیالوگ‌ها و نه گریم بازیگران زن سریال شبیه به دوران گذشته نیست،گویی«جیران» یک سریال روستایی است که در هر زمان و مکانی می‌تواند اتفاق بیفتد.

علاوه بر فقدان سندیت رفتار زنان دربار در زیست جهان دوران قاجار، شخصیت آزاد و مستقل خدیجه هم قابل باور نیست، دختری که هم در خانه پدری براحتی هرکاری انجام می‌داد؛ یادمان بیاید دیدارهای عاشقانه او با سیاوش و هم در دربار یکه تازی می‌کند، مثلا برخلاف رسوم آن زمان با شاه به شکار رفته و با فرمانده قشون شاهی مسابقه اسب سواری می‌گذارد! و اینگونه شخصیت  اصلی داستان یعنی خدیجه تجریشی ملقب به جیران هیچ شباهتی به یک دختر روستایی در زمام سلطنت قاجار ندارد چه به لحاظ رفتار و چه به لحاظ ظاهر با آن میکاپ امروزی!

زنانگی و زن محوری در سریال«جیران»

آنچه در داستان جیران وجهه غالب است، نقش پررنگ زنان و سلطه آنان بر مردان جامعه است که البته با توجه به تاریخ مردسالاری در ایران، باور آن کمی دشوار است. زنان سریال با اینکه ظاهرا در پستوهای حرم محبوس‌اند، سیاس  و دسیسه­‌گر هستند و  زمام امور را پنهانی در دست دارند؛ از مهدعلیا که سرآمد آن­هاست گرفته تا هووی او و زنان عقدی شاه و حتی ندیمه‌هایی چون نقره خاتون همگی در پی توطئه و دسیسه برای کسب قدرت در دربار هستند و این میان شاه مملکت بسیار مفلوک چون مومی در دستان زنان دور و اطرافش است، گاه تحت تأثیر مادرش یعنی مهدعلیا کارهای زشتی چون قتل امیرکبیر را مرتکب می‌شود و گاه تحت تأثیر عشق جدیدش یعنی جیران به فکر کمک به مردم بدبخت و بیچاره مملکت می‌افتد.

در تحلیل نهایی از نظر منتقدان در سریال«جیران»، مخاطب با شاه عیاشِ بی‌مسئله‌ بی‌وطنِ هرزه  رو به رو است تا ببیند چشمش کدام زن را می‌گیرد و به کامیابی می‌رسد. در واقع کل فیلم همان صف سلام است و بس و چنین تصویر مضحکی از ناصرالدین شاه قاجار زاییده فیلمنامه الکن است و هر چقدر هم بهرام رادان تلاش کند تا از نقش‌های کلیشه‌ای دور شود و بدرخشد بیهوده است؛ چراکه شخصیت‌پردازی ناصرالدین شاه از پای بست ویران است.