نقش تقوای سیاسی در گفتمان انقلاب اسلامی

به گزارش سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، دهمین جلسه از نهمین دوره کرسی‌های آزاداندیشی با عنوان «گفتمان انقلاب اسلامی» به همت مجمع هماهنگی پیروان امام و رهبری استان قم و اندیشکده مطالعات انقلاب اسلامی طلوع مهر در دانشگاه طلوع مهر قم به صورت حضوری و مجازی برگزار شد.

حجت الاسلام والمسلمین محسن مهاجرنیا در این نشست با اشاره به اینکه  مهمترین موضوعی که انقلاب اسلامی قبل از هر چیزی دنبالش بود، مقوله «تقوا» است،گفت: معمولاً تقوا را منفی معنا می کنند می گویند یعنی اجتناب کردن، دوری کردن، پرهیز کردن، ولی  معنای مثبت هم دارد، تقوا یعنی مراقبت از نفس، رفتار، کردار و اعمال. انسان حرامی مرتکب نشود، واجبی را ترک نکند و از خط و خطوط قرمز عبور نکند.

وی سپس گفت: معمولاً انسان ها و جوامع چهار نوع رابطه دارند، انقلاب اسلامی هم روی همین چهار نوع رابطه برنامه ریزی کرد، اول رابطۀ افراد با خودشان است، یعنی مسائل درونی انسان، رابطه نفسانی و رابطه اخلاقی. معمولاً متصدی این رابطه حوزه اخلاقیّات و تهذیب نفس است.

استاد حوزه و دانشگاه بیان کرد: یک رابطه ای انسان ها دارند بین خودشان با دیگران، با جامعه، با افراد دیگر، با جوامع دیگر، با دولت های دیگر، با گروه های دیگر، یعنی نوع رابطه اجتماعی و تعاملاتی که افراد و جوامع با همدیگر دارند، این هم یک رابطه ای بسیار مهم است. بخش عظیمی از نیازها، رفتارها و تعاملات انسان ها در این حوزه شکل می گیرد و یکی از مأموریت های انقلاب این بود که نوع روابط اجتماعی سالم و بر اساس دین را  تنظیم کند.

وی افزود: یک رابطه ای انسان ها دارند بین خودشان با طبیعت، با محیط پیرامونی، این محیط پیرامونی ممکن است محیط زیست باشد یا محیط انسانی، بالاخره هر کسی در محیطی واقع می شود، در شرایطی واقع می شود که یک نوع رابطه ای بین خودش با آن محیط برقرار می شود و یک رابطه دیگری که انسان ها دارند؛ بین خودشان و خداست و این رابطه بسیار مهم است و بحث «تقوا» در حوزه این رابطه است.

استاد فلسفه سیاسی حوزه و دانشگاه سپس گفت: این رابطه جزء ویژگی های انقلاب اسلامی است زیرا انقلاب آمد تا رابطه انسان ها را با خدا تنظیم، ترمیم و اصلاح کند و انسان ها را در مسیر هدایت، تکامل، سعادت، رشد و کمال قرار دهد.

وی افزود: هیچ انقلابی در دنیا نیامده که رابطه انسان ها را با خدا تنظیم کند. بسیاری از انقلاب ها دقیقاً عکس این عمل کردند، اصلاً مأموریت انقلاب اکتبر روسیه، قطع ارتباط انسان ها با خدا بود. یا انقلاب کبیر فرانسه و انقلاب هایی که در دنیای غرب اتفاق افتاد، همه رویکرد ضد دینی داشتند وامروزه در عمل دیده می شود که تلاش آنها این است که انسان ها را از معنویت، از خداباوری، از توحید و از اعتقادات دور کنند.

حجت الاسلام والمسلمین مهاجرنیا در ادامه گفت: مأموریت اصلی انقلاب اسلامی آشتی میان زمین و آسمان و آشتی میان انسان ها با خدا بود. انقلاب خدا را به صحنه زندگی آورد و با انسان ها آشتی داد. این در حقیقت جزء انحصارات وبِرند انقلاب اسلامی بود این رابطه، محور اساسی انقلاب ما بود. ما باید این بِرندرا تقویت و برجسته می کردیم،که نکردیم.

وی افزود: رابطه بین انسان و خدا که انقلاب بانی آن است، «تقوای سیاسی» نام دارد. «تقوا» یعنی تقویت این رابطه، تقوا یعنی موانع این رابطه را حذف کنیم، یعنی هر چیزی مانع بین انسان و خداست را برداریم و هر چیزی را به این ارتباط شتاب می دهد، تقویت کنیم.

رئیس اندیشکده مطالعات انقلاب اسلامی طلوع مهر افزود: تقوا در انقلاب اسلامی می گوید:که ای انسان ها اگر رابطه خود و خدا را تقویت کنید و در این مسیر قرار گیرید« إِنْ تَتَّقُوا اللَّهَ يَجْعَلْ لَكُمْ فُرْقَانًا» معرفت برایتان ایجاد می شود، فهم و شعور و آگاهی ایجاد می شود« مَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجا» خدا راه را باز می کند. بنابراین اگر یک وقت هایی راه بسته می شود این نشان می دهد که شرط« مَنْ يَتَّقِ اللَّه» حاصل نشده است.

استاد مهاجرنیا سپس گفت: در آیۀ دیگر می فرماید «وَمَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَلْ لَهُ مِنْ أَمْرِهِ يُسْرًا» اگر کسانی تقوا را پیشه کنند یعنی ابزار ارتباطی با خدا را در دست بگیرند، راه ساده و آسان می شود و سختی هایش از بین می رود.

وی با اشاره به آیه« وَ مَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجا ِ وَ يَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لا يَحْتَسِبُ»گفت: این آیه می فرماید: اگر کسانی تقوا پیشه کنند و در مسیر واقع بشوند خداوند راه باز می کند« يَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لا» یعنی مشکلات و موانع بر طرف می شود. اگر با ابزار و با سازوکار «تقوا» این ارتباط را مراقبت کنیم،  خداوند مسیر رزق را فراهم می کند.

استاد حوزه و دانشگاه بیان داشت: در آیه معروف فرمود که« وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَفَتَحْنَا عَلَيْهِمْ بَرَكَاتٍ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ» اگر اهالی شهرها و روستاها، یعنی جامعه، یعنی مومنان و بالاتر از همه اینها یعنی انقلابیون، کسانی که پای این انقلاب ایستاده اند، تقوا داشته باشند، بركات آسمان وزمين را برآنان مى‌گشایيم. بنابراین اگر می بینید برکت کم  و قطع می شود، این نشان می دهد شرط «تقوا» حاصل نشده است.

وی افزود: یکی دیگر از از وعده هایی که خداوند داده و برای انقلاب هم صدق می کند این است که تقوای همه جانبه، تقوای سیاسی، تقوای فردی، تقوای اجتماعی و ... باید رعایت بشود «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ» یعنی ای کسانی که ایمان آوردید، یا در انقلاب اسلامی؛ ای کسانی که پای این انقلاب ایستادید و با ایمان تان باعث پیروزی این انقلاب شدید «قُولُوا قَوْلًا سَدِيدًا»، محکم، برهانی، استدلالی و منطقی سخن بگویید که دیگران از شما بپذیرند، طوری استدلال کنید و از این انقلاب دفاع کنید که مخاطبین شما بفهمند این انقلاب به صورت جدی در مسیر حق و عدالت قرار دارد.

وی سپس به آیه« الَّذينَ آمَنُوا وَ كانُوا يَتَّقُونَ، لَهُمُ الْبُشْرَى فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا» اشاره کرد و گفت: کسانی که تقوا پیشه کردند، کسانی که مراقب رابطه بین خودشان و خدا هستند، اینها «لَهُمُ الْبُشْرَى» خداوند بشارت داده که مسیر را باز کند و توسعه و رونق برایشان ایجاد کند، مشکلاتشان را رفع کند وبه آنها  نصرت بدهد، این وعده الهی است.

حجت الاسلام والمسلمین مهاجرنیا با اشاره به اینکه  انقلاب اسلامی مبنایش بر تقوا بوده، گفت: آیه دیگر می فرماید« إِنْ تَصْبِرُوا وَتَتَّقُوا لَا يَضُرُّكُمْ كَيْدُهُمْ » اگر شما پای کار بایستید، کید دشمنان، نقشه های دشمن هرگز نمی تواند علیه شما کارآمد شود، ولی چون شما مراقبت نمی کنید و تقوا را رعایت نمی کنید، مشکلات برای شما ایجاد می شود.

استاد حوزه و دانشگاه افزود: اگر کسی در جمهوری اسلامی مسئول است، کسی که در صف و خط مقدم ایستاده و جزء نخبگان جامعه است، مسئولیت تقوایی اش بیشتر از دیگران است، چون قرآن می فرماید برتری و نخبگی شما به تقواست. کسانی در مسیر انقلاب اسلامی بخواهند نقش بیشتری ایفا کنند باید تقوایشان هم بیشتر باشد، هر چه مسئولیت سنگین تر باشد، تقوا باید بیشتر باشد.

وی بیان داشت: در قانون اساسی سخت ترین شرایط تقوا را برای ولی فقیه در نظر گرفته اند،آنجا هفت شرط برای ولی فقیه آمده یکی از شرایطش تقواست، تقوا و عدالت، آن هم گفتند چقدر تقوا؟ در حدّ رهبری امّت اسلام، یعنی خواستند سخت بگیرند. تنها جایی که بحث امّت در قانون اساسی آمده همین جا است.

حجت الاسلام والمسلمین مهاجرنیا افزود: رهبری باید تقوا داشته باشد، بقیه مسئولین هم همینطور از رئیس جمهور تا بقیه مسئولین، شایسته سالاری که در دین می گویند؛ شایسته سالاری در همه چیز است، در تخصص، درتعهد، در تقوا، در عدالت و... ، این شرایط لازمۀ انقلابی بودن است.

وی سپس گفت: اگر در انقلاب اسلامی مسئولی اختلاس کند، مسئولی خیانت  کند، مسئولی شایستۀ کاری نباشد و انسانی به خاطر کارهای این مسئول با انقلاب زاویه پیداکند. نتیجه این می شود که  بی تقوایی یک مسئول، یک انقلابی، باعث می شود نه تنها خودش، بلکه رابطه مردم را با خدا مشکل دار کند. به همین دلیل انقلابیون و خواص مسئولیت شان سنگین تر است.

وی بیان داشت: انقلاب اسلامی به ما یاد داده است که ایمان به غیب وایمان به خداوند را در سرّ و در علن، باید رعایت و تقویت کنیم ولی متأسفانه برخی در ظاهر و در جامعه و بین مردم به آن تظاهر می کنند، ولی در باطن سر از اختلاس در می آورند، اینها کسانی هستند که به گفتمان انقلاب اسلامی آسیب می زنند.

حجت الاسلام والمسلمین مهاجرنیا با اشاره به آیه ای از قرآن کریم، گفت: متّقی کسی است که ایمان دارد اعتقاد دارد و انقلاب اسلامی آمده این را تقویت کند. انقلاب همۀ حرفش این نیست که اقتصاد را تقویت کنم، سیاست را در دنیا برجسته کنم، بله آن کار هم باید بکند، همه اقتصاد و سیاست این نیست، بلکه پایه اقتصاد و پایه سیاست «تقوای الهی» است.

وی در ادامه به آیه «هُدیً لِلْمُتَّقینَ / الَّذینَ یُؤْمِنُونَ بِالْغَیْبِ» اشاره کرد وگفت: متقین کسانی هستند که در سخت ترین شرایط به خدا توکل می کنند. تعبیر زیبایی که مقام معظم رهبری  معمولاً در شرایط سخت و در بحران ها دارند و  همیشه می فرمایند«نصرت الهی را فراموش نکنید»، به خدا توکل کنید، این یعنی تقوا، این آموزه انقلاب اسلامی است.

وی افزود: در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی، مقام معظم رهبری از  اصطلاحی با عنوان طهارت و طهارت اقتصادی یاد کرده اند و  شرط مسئولیت و کارگزاری در نظام اسلامی را «طهارت اقتصادی» می دانند این مضمون در قرآن با تعبیر«الْمُطَّهِّرِينَ»، «الطَّيِّبُینَ»، «الطَّيِّبَاتِ» و «حَيَاةً طَيِّبَةً»آمده است. در آیات مربوط  به قیامت هم با عبارت «سَلَامٌ عَلَيْكُمْ طِبْتُمْ »آمده است یعنی سلام بر شما مؤمنان که پاک وارد بهشت شدید. این پاکی از ویژگی های «تقوای سیاسی» است که یکی از دال های شناور و مفاهیم کلیدی انقلاب اسلامی است.

حجت الاسلام والمسلمین مهاجرنیا بیان داشت: اگر ما در مسیر باشیم، اگر رابطه بین خودمان و خدا، بین جامعه و خدا، بین مسئولان و خدا، بین انقلابیون و خدا را درست کنیم، حقیقت انقلاب اسلامی محقق می شود و آن اسلام نابی که امام راحل مدعیش بود تحقق پیدا می کند که فرمود« قالوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ استَقاموا» اینها انسان هایی بودند که پای کار ایستادند و تا آخر ادامه دادند.

وی افزود: تقوا مهمترین سازوکاری است که انقلاب اسلامی به ما یاد داده و ترمیم کننده، اصلاح کننده و شتاب دهنده همه حقیقت دین و اسلام ناب و انقلاب اسلامی است، ان شا الله که همه ما بتوانیم دراین مسیر قبل از اینکه به دیگران توصیه کنیم، خودمان اهل تقوا باشیم خودمان رابطه خودمان با خدا را درست کنیم، با خدا رفیق شویم و آشتی کنیم. همانطور که  امام راحل فرمودند اگر تک تک انسانها اصلاح شوند، جامعه هم اصلاح می شود.

حجت الاسلام والمسلمین مهاجرنیا در پایان با اشاره به آیه «یا بَنِي آدَمَ قَدْ أَنْزَلْنا عَلَيْكُمْ لِباساً يُوارِي سَوْآتِكُمْ وَ رِيشاً وَ لِباسُ التَّقْوى‌ ذلِكَ خَيْرٌ»، گفت: انسان ها برای اینکه پوشیده شوند لباس می خواهند. روح انسان، معنویت انسان، حقیقت انسان و هویت انسان هم یک لباس می خواهد که قرآن اسمش را «تقوا»گذاشته است. ان شاء الله ما بتوانیم به این تقوا که لباس زاد و راحله و توشه همه ماست، عمل کنیم، زیرا حفظ و گسترش انقلاب اسلامی و دفع دشمنان و رفع مشکلات انقلاب اسلامی، با «تقوا» محقق می شود.