وزیر امور خارجه:
به هرگونه تصمیم اتحادیه اروپا پاسخ متقابل می‌دهیم
امیرعبداللهیان با بیان اینکه به هرگونه تصمیم اتحادیه اروپا پاسخ متقابل داده می‌شود، گفت: امیدواریم با عقلانیت و واقع بینی طرفهای مقابل بتوانیم به نقطه توافق برسیم.
به گزارش سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران بعدازظهر امروز در ششمین کنفرانس تاریخ روابط خارجی ایران با عنوان «دو سده مذاکره در تاریخ دیپلماسی ایران: قواعد، دستاوردها و ابتکارات ایرانی» در محل دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه حضور یافت و سخنرانی کرد.
وی در ابتدای سخنانش فرارسیدن اعیاد شعبانیه را تبریک گفت و افزود: مطالعه و پژوهش در حوزه مناسبات گذشته ایران با همسایگان و جهان زمینه افزایش سطح دانایی ما را از رویه‌های رفتاری سایر کشورها و تجربه‌های موفق و ناموفق دیگران فزونی می‌بخشد.
وزیر خارجه بیان کرد: دو سده مناسبات دیپلماتیک در روابط خارجی ایران محل کنکاش این کنفرانس است. مایه خرسندی است که ایران از پیشینه تاریخی قابل اعتنایی از تجارب و آزموده‌های بسیار در تنظیم مناسبات خود با دیگران برخوردار است. ابتکارات و رویه‌های مذاکراتی متنوع همراه با دقت نظر و جسارت در دفاع از حاکمیت ملی، تمامیت ارضی و استقلال کشور در لابه لای سطوح روابط تاریخی ایران قابل مشاهده است. در مقاطعی خاص به دلیل ضعف نظام‌های حاکم و عدم همبستگی ملی ایران نتوانسته در چارچوب روندهای مذاکراتی از منافع ملی خود به خوبی صیانت کند. در برخی ادوار وابستگی و یا توهم شناختی نسبت به قدرت‌های بزرگ و استعمارگر زمینه بروز این گونه پدیده‌های شوم را رقم زده است در آن کشاکش‌ها بیگانگان با انجام برنامه‌هایی از این غفلت و وابستگی سود بردند و سرزمین‌هایی را از پیکره ایران عزیز جدا کردند.
وی گفت: در برابر این دست اندازی‌ها در گذشته نهاد دیپلماسی ایران علیرغم همه کم توجهی‌ها اهتمام داشته با اتکا بر قواعد سیاست و حقوق بین‌الملل مانع دستبردها به حاکمیت ملی و تمامیت ارضی کشور شود. در طول تاریخ ایران رجال وابسته و عامل پیشبرد اغراض بیگانگان در تلاش بودند تا از درون انسجام جبهه دیپلماسی را هدف قرار دهند اما مردان میهن پرست در آسمان دیپلماسی ایران کم نبودند.
امیرعبداللهیان افزود: اگرچه خیانت ورزی و دسیسه بازی در مواردی چون عهد وزارت و صدراعظمی میرزا تقی خان امیرکبیر شاهد بودیم اما هرگز جد و جهد و تکاپوی دیپلماسی متوقف نشد. در شهریور ۱۳۲۰ که قوای متجاوز متفقین خاک کشور را اشغال کردند این کوشش دیپلماسی زمان بود که اعاده تمامیت ارضی و تداوم اعمال حاکمیت ملی را سبب شد.
وزیر خارجه بیان کرد: ایران در بستر دو سده تکاپوی دیپلماتیک برای حفظ حقوق و حاکمیت خود تجارب بسیار آموخته و قواعد و اصول مذاکراتی متنوعی را به کار بسته است. اینک ضروری است درباره یکایک این مصادیق پژوهش‌هایی انجام شود. نشست حاضر کوششی است با هدف بررسی دستاوردهای دو سده دیپلماسی ایران که میراث آن به عصر کنونی منتقل شده است.
امیرعبداللهیان خاطرنشان کرد: از سوی دیگر مطالعه روابط درونی اجتماع ایران، رفتار هیأت حاکمه در عهد نظامات گذشته، تبانی قدرت‌های بزرگ، بازی قوای منطقه‌ای و ژئوپلتیک تاریخی ایران باید به عنوان مولفه‌های مهم در داوری مورد توجه اهل تحقیق قرار گیرد.
رئیس دستگاه دیپلماسی گفت: کسب تجربه و آگاهی از گذشته اقتضا می‌کند در مسیر پیش رو و در استمرار مذاکرات دیپلماتیک با اطلاع از اصول و قواعد و ارزیابی دستاوردهای پیشینان گام‌های عملی در جهت تحقق حداکثری منافع ملی برداشت.
دنیای امروز به گفت‌وگو و مذاکره و دیپلماسی بیش از هر زمانی نیازمند است
وزیر خارجه ادامه داد: دنیای امروز به گفت‌وگو و مذاکره و دیپلماسی بیش از هر زمانی نیازمند است. در انتخاب این رویکرد باید عنایت تمام داشت که بی توجهی به حقوق ملت‌ها و نادیده انگاشتن تمامیت ارضی و حاکمیت کشورها سیاست همیشگی نظامات جهانی و قدرت‌های سلطه گر بوده است.
وی افزود: دیپلماسی به موازات تقویت ساختارهای دفاعی است که می‌توان در مسیر بازدارندگی و تضمین استمرار منافع ملی و مصالح یکایک ایرانیان منشا اثر باشد. دیپلماسی و میدان بال‌‌های پرنده تیز پرواز قدرت و اقتدار ایران و ایرانی است. قدرت دفاعی برگرفته از قدرت سخت و قدرت نرم است و دیپلماسی با کارکردهایی متنوع از جمله در ابعاد دیپلماسی عمومی، رسانه‌ای، فرهنگی، علمی و پارلمانی در کنار ابعاد سخت نقش موثری در تثبیت قدرت دفاعی ایران دارد. دیپلماسی یک بازوی دفاعی نتیجه بخش و البته کم هزینه و موثر است که اگر به خوبی کار کند می‌تواند مانع از زیاده خواهی سلطه گران شود.
وی گفت: از ابتدای شروع به کار دولت سیزدهم کوشش بر آن بود تا در چارچوب دکترین سیاست خارجی متوازن منافع ایران با جهان بیرونی دنبال شود. مذاکرات دیپلماتیک با اتکا به اصول سه گانه عزت، حکمت و مصلحت نظام در دستورکار قرار گرفت. حاصل چنین تکاپوی همه جانبه اسناد بسیاری است که توسط مذاکرات فشرده همکارانم و نتیجه اقدامات اثربخش در تعامل با سایر کشورها بوده که به فضل الهی این اسناد مدون مبادله و در مسیر اجرایی شدن قرار دارد.
وزیر خارجه بیان کرد: در این مسیر نگاه به همسایگان و نگاه ویژه به آسیا اولویت رویکرد تعاملی ایران است. در مذاکرات دیپلماتیک اصل بر اجرای اسناد مبتنی بر سرعت و دقت عمل توامان است.
ایران به ماموریت حفظ صلح و تامین امنیت پایدار منطقه‌ای و جهانی پایبند است
وی به شرایط خطیر کنونی جهان اشاره کرد و افزود: جمهوری اسلامی ایران معتقد است در شرایط کنونی برای کاهش التهابات و مناقشات، بازگشت به مذاکرات احترام آمیز و به دور از زیاده خواهی و تمرکز بر کارکردهای دیپلماسی پیش نیاز نیل به ثبات، آرامش و تعهدات الزام آور است. ایران از توانمندی‌های گسترده و متمایزی برخوردار است و نادیده انگاشتن این توانمندی‌ها از سوی هر قدرتی می‌تواند هزینه‌های تجاوزگری و دخالت در امور منطقه را به شدت افزایش دهد. ایران به ماموریت حفظ صلح و تامین امنیت پایدار منطقه‌ای و جهانی پایبند است و مسؤولانه می‌کوشد این پیام را تبیین و ترویج کند.
وزیر خارجه تصریح کرد: جمهوی اسلامی ایران در صیانت از حاکمیت و منافع و تمامیت ارضی خود کوچکترین تردیدی نداشته و نخواهد داشت.
ما در جنگ اوکراین در کنار هیچ یک از طرفین جنگ نیستیم
امیرعبداللهیان به برخی چالش‌ها در حوزه سیاست خارجی پرداخت و اولین چالش را بحران و جنگ در اوکراین خواند و افزود: مواضع خود را در این زمینه به صراحت و روشنی بارها بیان کردیم. بهانه‌ای که برخی کشورهای غربی در حوزه حمایت ایران از یک طرف جنگ به آن متوسل می‌شوند بهانه و اظهاراتی کاملا بی اساس است. ایران و روسیه همانند ایران و سایر کشورهای دیگر دارای همکاری‌های متنوع از جمله همکاری در حوزه دفاعی هستند، اما ما مخالف جنگ در اوکراین و در هر کجای عالم بوده و هستیم.
وی اضافه کرد: جمهوری اسلامی ایران دیپلماسی و مذاکره سیاسی را تنها و تنها راه‌حل در بحران‌های منطقه‌ای و پیرامونی و بحران اوکراین می‌داند. ما در جنگ اوکراین در کنار هیچ یک از طرفین جنگ نیستیم. به بورل به صراحت گفتم بیش از ۱۲ میلیارد سلاح با پول و سرمایه کشورهای غربی وارد اوکراین شده و ایران را متهم می‌کنید رفتاری غیرواقع بینانه و غیرمنصفانه است. ما مخالف تسلیح هر یک از طرفین هستیم.
امیرعبداللهیان گفت: جمهوری اسلامی ایران ضمن توجه به ریشه‌های جنگ در اوکراین از تمامیت ارضی طرف‌ها از جمله اوکراین دفاع کرده و جدایی کریمه و مناطق دیگر از اوکراین ار به سمیت نشناخته و به تلاش‌های خود در سطح رئیس جمهور و وزیر خارجه برای توقف جنگ و آتش بس و تمرکز طرفین درگیری بر مذاکره و راه‌حل سیاسی ادامه می‌‌دهد.
هشدار جدی به اروپا
وی با بیان اینکه شاهد طرح قطعنامه‌ای غیرالزام آور در پارلمان اروپا هستیم، گفت: از حدود دو ماه پیش همزمان با تحریکات خارجی و دامن زدن به اغتشاشات در داخل ایران توسط مداخله گران و سوءاستفاده مداخله گران خارجی از عواطف مردم در فوت یک دختر ایرانی، موضوع قرار دادن سپاه پاسداران در لیست به اصصلاح تروریستی اتحادیه اروپا مطرح شد. در گفت‌گو با بورل مقامات کشورهای اروپایی و رایزنی‌های یکایک سفرای ما در اروپا و سازمان ملل به اتحادیه اروپا هشدار جدی داده شد که اگر در خصوص نهاد مهم حاکمیتی ایران که نقش مهمی در سال‌ها گذشته به ویژه در حوزه مبارزه با تروریسم و داعش در منطقه داشته است و این نقش همچنان ادامه دارد، بخواهند اقدامی انجام دهند پاسخ ایران، قوی، موثر و متقابل خواهد بود.
وزیر خارجه بیان کرد: مجموعه تلاش‌های دیپلماتیک منجر به این شد که در حوزه اروپا در پایین‌ترین سطح در پارلمان اروپایی بیان احساسات تند و اظهارات شتاب زده برخی از نمایندگان پارلمان را شاهد باشیم. قطعنامه‌ای که از منطق و چارچوب‌های حقوق بین‌الملل و منشور ملل متحد قویا فاصله دارد.
امیرعبداللهیان افزود: علیرغم اینکه آقای بورل تصریح می‌کند در اتحادیه اروپا ایده‌ای برای قرار دادن سپاه پاسداران در لیست به اصطلاح تروریستی اروپا وجود ندارد، ولی دیروز در جلسه غیرعلنی مجلس شورای اسلامی شاهد بودم فضای مجلس بسیار ملتهب است و آنها به سمت تصمیماتی قوی و بازدارنده حرکت میکنند.
وی گفت: ایران همه طرفهای اروپایی را دعوت می‌کند از اظهارات احساسی و رفتار به دور از عقلانیت فاصله بگیرند. به بورل تأکید کردم امیدوارم در عرصه دیپلماسی و سیاست خارجی برخی کشورهای اروپایی عقلانیت حاکم شود و سیاست خارجی در دو طرف ایران و اتحادیه اروپا مجبور به پرداخت هزینه های سنگین‌تر نشود. آنچه امروز در اظهارات بورل شاهد بودیم حاکی از این است که اتحادیه اروپا به سمت گام‌های پرهزینه حرکت نکند. به اتحادیه اروپا اعلام کردیم که ایران مذاکره گفت‌وگو و تعامل سازنده اتحادیه اروپا و ایران را بهترین گزینه می‌داند، ولی در قبال هرگونه تصمیم دیگر اتحادیه اروپا پاسخ متقابل و موثر داده خواهد شد.
وی گفت: همچنان گفت‌وگوها و تعامل ما با طرفهای غربی برای توافق خوب و پایدار ادامه دارد. غرب و آمریکا همچنان از مسیر دیپلماتیک پیام‌های خودشان را برای رسیدن به گام‌های پایانی توافق ارسال میکنند. مرحله‌ای از توافق را در چارچوب رفع تحریم‌ها مورد توجه قرار دادیم. تبادل پیام‌های ما جریان دارد. در مقطعی آمریکا و طرف های غربی تصور می‌کردند اغتشاشات موضع ایران را ضعیف کرده و اصرار آنها این بود که ما از یکی دو خط قرمز خود عبور کنیم در فضای به اصطلاح آنها ضعیف شده تیم مذاکراتی ما به دلیل پیامدهای اغتشاشات می‌تواند دستاوردی برای طرفهای غربی داشته باشد.
وزیر خارجه بیان کرد: آمریکایی‌ها زودتر از سه کشور اروپایی متوجه شدند از این اغتشاشات به دلیل هوشیاری مردم اتفاقی نخواهد افتاد و مجددا بر مسیر مذاکره و گفت‌وگو تأکید دارند، البته طرف آمریکایی مایل است از طریق مذاکره مستقیم رخ دهد، ولی ما بدون نیاز به هرگونه گفت‌وگوی مستقیمی اسناد لازم را در اختیار داریم و طرف مقابل هم در اختیار دارد. اگر اراده جدی در طرف مقابل باشد توافق را در دسترس می‌دانیم.
امیرعبداللهیان تصریح کرد: به مقامات آمریکایی تذکر دادیم از اظهارات ریاکارانه در رسانه اجتناب کنند. آنها این اظهارنظرات را نیاز داخلی افکار عمومی خود ذکر میکنند. در هر میز مذاکره‌ای که منافع ملت باشد حضور داریم در قالب گفت‌وگوهای چندجانبه و امیدواریم با عقلانیت و واقع بینی طرفهای مقابل بتوانیم به نقطه توافق برسیم ولی پلان ۲ و گزینه‌های دیگر در دستورکار ایران است. دولت ایران بر این نکته تاکید دارد که بدون برجام دولت باید بهترین شرایط معیشتی را فراهم کند و زمانی توافق نهایی شود به عنوان کاتالیزرو اضافه شود.
گفتنی است، قرار است در این مراسم نمایشگاه اسناد تاریخی دو سده ایران افتتاح شود. همچنین قرار است از دو سند تاریخی برای اولین بار رونمایی شود که مربوط به عصر ناصری و به مکاتبه‌ای مربوط می‌شود که جد اعلای پادشاه فعلی عربستان خطاب به ناصرالدین شاه ارسال کرده و بر روابط حسنه و دائمی همیشگی بین منطقه حجاز و نجد و ایران بزرگ از نام رسمی و دقیق و تاریخی خلیج فارس استفاده شده است.
ارسال نظرات