بازگشت پرقدرت پهپاد مشهور ایرانی به آب‌های جنوب با یک رادار پیشرفته

در ادامه برنامه منسجم و مهم نیروی دریایی سپاه پاسداران برای افزایش قدرت بازدارندگی کشورمان، روز ۱۴ مردادماه و با حضور سرلشکر سلامی فرمانده کل سپاه، صدها سامانه و تجهیزات راهبردی جدید نیروی دریایی سپاه رونمایی و به توانمندی‌های این نیرو الحاق شدند که این سامانه‌ها و تجهیزات، محصول تلاش دانشمندان و متخصصان سازمان های مختلف وزارت دفاع و همچنین شرکت‌های دانش بنیان، بخش خصوصی و مراکز تخصصی نیروی دریایی سپاه هستند.

علاوه بر انواع لانچرهای پرتاب موشک های کروز به همراه سامانه‌های راداری و فرماندهی و چند صد موشک کروز و بالستیک از برد ۳۰۰ تا ۱۰۰۰ کیلومتر، تصاویر انواع پهپادهای شناسایی، اطلاعاتی، تهاجمی و رزمی نیز در این الحاق به چشم می خورد که بعضا دارای سامانه ها و تجهیزاتی بودند که تاکنون به صورت رسمی در معرض دید عمومی قرار نگرفته اند. یکی از این تجهیزات جدید، استفاده پرنده مشهور و بدون سرنشین ایرانی یعنی مهاجر ۶ از یک رادار جستجوی سطحی بود که تاثیر قابل توجهی روی رصد و اشراف ندسا بر آبهای منطقه خواهد داشت.

مهاجر؛ از دفاع مقدس تا ۱۴۰۲

"مهاجر" از جمله اسمای مشهور و مهم برای برنامه پرنده های بدون سرنشین ایران از ابتدا تا به امروز بوده و از زمانی که ساخته معروف ابراهیم حاتمی کیا درباره واحد مجهز به پرنده های بدون سرنشین در دوران دفاع مقدس تولید و اکران شد، تاکنون بارها و بارها یادآور روزهای نخستین ورود این محصول خاص، به نیروهای مسلح کشورمان بوده است. این فیلم که در اواخر دهه ۶۰ و اوایل دهه ۷۰ خوش درخشید، در حقیقت برای اولین بار بحث پرنده های بدون سرنشین را وارد فرهنگ عامه و افکار عمومی کشورمان کرد اما ظهور علنی این پرنده های بدون سرنشین، از اوایل دهه ۱۳۹۰ شمسی بود. از ابتدا خانواده پرنده های بدون سرنشین مهاجر جزو قدیمی ترین گونه پهپادهای ایرانی به حساب آمده و امروزه نیز حجم قابل توجهی از ناوگان پهپادهای نیروهای مسلح، متعلق به محصولات نسل جدید از همان سری است. این پهپادها در مدل های مختلف در نقش های مختلفی از شناسایی تا تهاجم هوا پایه و حتی انجام بحث نقشه برداری وارد خدمت شده اند.

بازدید اواخر سال ۱۴۰۰ حجت الاسلام رییسی از یگانهای منتخب نیروهای مسلح در جنوب کشور، نوید ورود خانواده پهپادهای مهاجر به مراقبت از دریاهای سرزمینی کشورمان را می داد چراکه پهپاد مهاجر ۴ که در بازدید رییس جمهور مشاهده شده و در خدمت نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قرار داشت، در بخش زیر دماغه و با حذف سیستم اپتیکی دارای پوشش مخروط شکل بوده و در زیر بال آن نیز یک حامل با پوشش نیمه کره ای دیده می شد.

پهپاد مهاجر ۴ در اختیار نیروی دریایی سپاه - به دو جایگاه زیر دماغه و بال دقت کنید

یکی از مهمترین گزینه ها برای سامانه نصب شده زیر دماغه این پهپاد، یک رادار جستجوگر دریایی بود چراکه بحث جستجو و کشف اهداف یکی از اولویت های مهم برای نیروی دریایی سپاه به حساب می آید. دکترین و استراتژی اصلی سپاه در منطقه خلیج فارس و تنگه هرمز به نوعی دنباله روی از دکترین دفاعی ضد دسترسی است. بخش مهمی از این دکترین بر دوش موشک های ضد کشتی است و برای هدف گیری و درگیری شدن با آنها در ابتدا نیازمند کشف این اهداف هستیم. در پروسه کشف اهداف سامانه های مختلفی از جمله رادارهای زمین پایه و هواپایه وجود دارند. در این پهپاد و با توجه به بحث نگاه از بالا می توان مسافت بیشتری را پوشش داد و برد و ارتفاع پروازی مهاجر ۴ بعلاوه سیستم راداری برای پوشش دادن مناطقی مثل خلیج فارس یا تنگه هرمز یک گزینه مناسب به حساب می آمد.

اما دیگر عضو مشهور این خانواده، پهپاد مهاجر ۶ است که به عنوان جدیدترین عضو خانواده پرنده های بدون سرنشین مهاجر، در سالهای اخیر در حجم بالایی به خدمت نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران درآمده و در نقاط مختلف کشور و به وسیله یگان های مختلف وارد فاز عملیاتی شده است. پهپاد مهاجر ۶ از ابتدا تا به امروز بیشتر با بمب های هدایت شونده و مینیاتوری سری قائم مجهز بوده که این بمب ها بیشتر از سیستم هدایت لیزری بهره برده و از جمله سلاح های هدایت دقیق برای پرتاب از پهپادهای ایرانی به حساب می آید. این پهپادها به صورت مسلح به بمب هدایت شونده، از سال ۱۳۹۹ در حجم قابل توجهی به نیروی دریایی سپاه تحویل شده اند.

بررسی های مشرق نشان می دهد، مهرماه سال ۱۳۹۹ تجهیز این نیرو به پهپادهای رزمی مهاجر-۶ برای اولین بار اعلام شده است. پهپاد رزمی مهاجر-۶ تولید شده توسط وزارت دفاع است که پیش از تحویل به ندسا در سال ۱۳۹۹، نیروهای زمینی ارتش و سپاه به آن مجهز شده بودند و نمونه تحویل شده به نیروی دریایی سپاه با افزایش راندمان موتور، قابلیت حمل ۴ بمب قائم را پیدا کرده که به افزایش قدرت آتش آن کمک شایانی می‌کند. مطابق با تصاویر منتشر شده از مراسم الحاق این پهپادها به نیروی دریایی سپاه در نیمه سال ۱۳۹۹، دست‌کم ۱۵ فروند پهپاد مهاجر-۶ به این نیرو تحویل داده شده بود که در نوع خود تعداد قابل توجهی است. اما نکته بارز این پهپادها دقت اصابت بمب‌های سری قائم به اهداف در دریا است.

پهپاد مهاجر-۶ مسلح به ۴ بمب هدایت شونده قائم

بر اساس تصاویر و فیلمی که از این عملیات در زمان الحاق پهپادهای مذکور به ندسا منتشر شد، مهاجر-۶ با استفاده از بمب‌های قائم با دقت اهداف کوچکی در دریا را که قایق‌های کوچک هستند را مورد اصابت قرار می‌دهد.

لحظه اصابت بمب قائم به هدف دایره زرد هدف؛ دایره آبی لحظه اصابت

مهاجر ۶؛ آماده تر از همیشه در رزمایش دریایی پیامبر اعظم (ص)

رزمایش پیامبر اعظم ۱۷ در دی ماه سال ۱۴۰۰، یکی از نقاط اوج فعالیت و عملیات مهاجر ۶ در آبهای جنوب کشورمان بود چراکه در این رزمایش پهپادهای انتحاری ابابیل ۲ و پهپاد شناسایی-رزمی مهاجر ۶ هم در کنار سایر پرنده ها به کارگرفته شدند و مهاجر ۶ علاوه بر بمب های قائم که کم کم در حال کسب شهرت بالایی هستند، از موشک الماس هم برای انهدام هدف استفاده کرد.

پهپاد مهاجر ۶ و درگیری همزمان با دو هدف

الماس موشکی ضد زره با برد ۸ کیلومتر و قابلیت شلیک کن-فراموش کن و حمله از بالا (Top Attack) است. مهاجر ۶ های ندسا در این رزمایش، اقدام به درگیری همزمان با دو هدف دریایی کوچک کردند که بمب های قائم استفاده شده با دقت بالا به این هدفها اصابت نمود.

موشک الماس نصب شده زیر بال پهپاد مهاجر ۶

آماده سازی مهاجر برای اجرای عملیات های شناسایی و اخلال

اما علاوه بر سامانه ها و موشک های دقیق، مهاجر ۶ چند سالی است در نقش های شناسایی و اخلالگر نیز موثر و قابل اتکا ظاهر شده است. به عنوان مثال در مراسم رونمایی از دستاوردهای جهاد خودکفایی نزاجا که اوایال سال ۱۴۰۰ برگزار شد، دو سامانه تیام ۱۴۰۰ و طاها ۱۴۰۰ در کنار پهپاد مهاجر ۶ مشاهده می شد. سیستم اول یعنی تیام ۱۴۰۰ یک سامانه کاشف و هشدار دهنده مربوط به امواج راداری است و سامانه طاها ۱۴۰۰ نیز توان ایجاد اخلال روی رادارهای دشمن را دارد.

مهاجر ۶ در کنار سامانه های تیام و طاها ۱۴۰۰

با توجه به اینکه بحث کشف سامانه های راداری، هشدار به سامانه های پروازی خودی و اخلال روی سیستم های دشمن از جمله مسائل بسیار مهم و حیاتی برای بقاء پذیری در میادین نبرد امروزی است، نیاز به نصب این سامانه ها روی پرنده های بدون سرنشین بدل به یک مسئله مهم شده و انجام چنین اقداماتی توسط نیروهای مسلح بویژه نیروی دریایی سپاه، یک گام مهم در افزایش توانایی پهپادی کشورمان در عرصه مهم و راهبردی دریایی محسوب می شود.

همانطور که در ابتدای گزارش نیز اشاره شد روز ۱۴ مردادماه و با حضور سرلشکر سلامی فرمانده کل سپاه، صدها سامانه و تجهیزات راهبردی جدید نیروی دریایی سپاه رونمایی و به توانمندی‌های این نیرو الحاق شدند که ازجمله آنها، پهپاد مهاجر ۶ مجهز به رادار جستجوگر سطحی بود.

نسل جدید پهپاد مهاجر مجهز به رادار سطحی

چنین محصول جدیدی نشان می دهد که پهپادهای مهاجر ۶ بیش از گذشته، در حال بدل شدن به یکی از ستون های فقرات اصلی ناوگان پهپادی کشور هستند و با تحویل این رادارها که شباهت زیادی به رادار شناورهای تندرو نیروی دریایی سپاه دارد، نشان می دهد این ماموریت جدید نیز پس از آزمایشات و بررسی های مختلف، به این پرنده مشهور واگذار شده است. البته باید توجه داشت اولین بار نیست که یک پهپاد ایرانی، به رادار جستجوی سطحی مجهز شده و پیش از این نیز در رژه روز ارتش جمهوری اسلامی ایران در ۲۹ فروردین ماه امسال حداقل یک پهپاد ابابیل ۵ مجهز به رادار جستجوگر سطحی در مراسم دیده می شد.

ابابیل ۵ مجهز به رادار جستجوی سطحی

پهپاد چندمنظوره شناسایی-رزمی ابابیل-۵، با مداومت پروازی ۱۲ ساعته، حداکثر ارتفاع پروازی ۲۵ هزار پا و سرعت کروز ۲۰۰ کیلومتر بر ساعت گزینه مناسبی برای انجام‌ مأموریت‌های مراقبت و شناسایی، جمع‌آوری اطلاعات و جنگال در کنار مأموریت‌های رزمی با قابلیت حمل بمب‌های هواپرتاب محسوب می شود و همین خصوصیات، باعث جلب نظر مسئولان نیروی دریایی ارتش برای استفاده از آن در نسخه های متفاوت شده است. رونمایی از نسل جدید پهپادهای ایرانی در نقش گشت دریایی، نشان از فتح قلمرویی جدید و بزرگ برای پرنده های بدون سرنشین ایرانی دارد و از آنجایی که هنوز تهدیدات متنوع و مهمی برای کشورمان از سمت آبهای جنوب متصور است، لذا استفاده گسترده از این محصولات، منافع زیادی برای استراتژی دفاعی کشورمان خواهد داشت.

نمونه ای رادارهای جستجوگر سطحی روی قایق های تندرو سپاه

الحاق حجم انبوهی از پهپادهای رزمی و شناسایی به نیروی دریایی سپاه که گستره وسیعی از سواحل و آب‌های جنوبی کشورمان خصوصا در منطقه حساس و راهبردی تنگه هرمز و خلیج فارس را تحت پوشش خود دارد، گویای اهمیت مسئله به کارگیری پهپاد در ماموریت‌های مختلف نیروهای مسلح کشورمان است که تاکنون کمک شایانی به ارتقاء امنیت و بازدارندگی نیروهای مسلح کشورمان بویژه در خلیج فارس و تنگه هرمز کرده اند و این روند، تا اطمینان کامل از عدم تعدی نیروهای فرامنطقه ای به منافع و مرزهای کشورمان ادامه خواهد داشت؛ انشاء الله.