نقش اربعین حسینی در نهادینه شدن سبک زندگی اسلامی

به گزارش سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، حجت الاسلام عیسی عیسی زاده رئیس میزکار تخصصی قرآن کریم دفتر تبلیغات اسلامی در یادداشتی نوشت: از ویژگی‌های تأثیرگذار اربعین، یاد خدا و توسل به اهل بیت(علیهم‌السلام) در زائران و میزبانان در اربعین حسینی می‌‌باشد، با بررسی حال و هوای تک‌تک زائران می‌‌شود این اثر معنوی را در شیوه رفتار و گفتار آنان مشاهده کرد، این خصوصیت که باید گفت منشأ تمام فضایل و ارزش‌ها می‌‌باشد؛ اگر از حالت موقتی و مقطعی خارج شود و در دل میلیون‌‌ها زائر نهادینه شود، می‌‌تواند زمینه اسلامی شدن سبک زندگی و حاکم شدن بسیاری از ارزش‌‌ها در جامعه شود؛ زیرا جامعه‌‌ای که یاد خدا و تمسّک به اهل بیت(علیهم السلام) درآن طنین اندازشود، زمینه‌‌ای برای ارتکاب گناه نمی‌‌ماند؛ چرا که  به تعبیر قرآن انسان‌‌های با ایمان تلاش می‌‌کنند علاوه بر انجام  وظایف دینی، از هر کار لغوی که به روح معنوی آنان ضربه می‌‌زند پرهیز نمایند که در نتیجه چنین جامعه‌‌ای می تواند به قله های سعادت و خوشبختی دست پیدا کند و همچنین جامعه‌‌ای که یاد خدا در آن پایدار شود، قلوب آن‌‌ها به مقام اطمینان دست پیدا خواهد کرد و قلب مطمئن هرگز در مقابل  مشکلات، ناملایمات و حوادث روزگار سر تسلیم فرود نمی‌‌آورد و در برابر تمام دشمنان همانند کوه مقاومت می‌‌کند.

تقواپیشگی

یکی از عوامل پایدار نمودن سبک زندگی اسلامی، تقواپیشگی مردم در حوزه‌‌های فردی و اجتماعی می‌‌باشد، این ویژگی در اربعین حسینی آن‌‌چنان به اوج می‌‌رسد که کمتر زائرحسینی پیدا می‌‌شود که در حوزه فردی و اجتماعی از خود بی‌‌تقوایی نشان دهد. این خصلت زیبا و الهی همان‌‌گونه که در ایام اربعین حسینی(علیه السلام)، فضای معنوی عجیبی در جمع میلیون‌‌ها عاشق ایجاد می‌‌کند، اگر در جامعه ای پایدار گردد،آموزه های دینی در حوزه های مختلف زندگی حاکم می‌‌شود و از سوی دیگربرکات خداوند برآن امّت نازل می‌‌گردد و تمام توطئه‌‌های دشمنان اسلام نیز بر ملا می‌‌گردد.

صبر و بردباری

بردباری و استقامت در برابر مشکلات، کمبودها وحوادث تلخ یکی دیگر از ارزش‌‌های الهی است که بوسیله زائران در اربعین حسینی جلوه‌‌گری می‌‌کند و دیده نشده است که کسی از مشکلات پیش آمده، شِکوه نماید؛ زیرا عشق زیارت بارگاه ملکوتی ائمه(علیهم السلام) به ویژه سیدالشهدا(علیه السلام) مشکلات پیش رو را آن‌‌چنان در نگاه آنان کوچک می‌‌کند که گویا اصلاً مشکلی پیش نیامده است. این‌‌گونه نگاه و بردباری اگر در آنان عمیق و پایدار گردد، می‌‌تواند در نهادینه شدن سبک زندگی درجوامع اسلامی نقش تعیین کننده‌‌ای داشته باشد؛ زیرا پایدارشدن آموزه‌‌های دینی در زندگی نیاز جدی به صبر و استقامت دارد.

عفو و گذشت

عفو و گذشت از اشتباه دیگران، یکی از سفارش‌‌هایی است که هم در قرآن و هم در روایات اهل بیت(علیهم السلام) مورد تأکید فراوان بوده است. این خصوصیت آنچنان در میلیون‌ها عاشق اربعینی تجلّی پیدا می‌‌کند که کم‌‌تر کسی از آنها پیدا می‌‌شود که بخواهد در مقابل اشتباه دیگران در حقش انتقام بگیرد. این صفت زیبا اگر در آن‌‌ها پایدار گردد و در دیگر ایام عمرشان نیز اهل عفو و بخشش شوند و خطای دیگران را نسبت به خویش نادیده بگیرند و زمینه بسیاری ازمشکلات خانوادگی همچون کینه، دشمنی، طلاق و اختلافات ارثی و مشکلات اجتماعی مانند درگیری‌‌های فردی و قومی بر طرف می‌‌شود و روح مودّت و دوستی در زندگی‌‌ها حاکم می‌‌شود.

ایثار و فداکاری

ايثار و فداكاری به معنای مقدم داشتن ديگران بر خويشتن است؛ در عين نيازمندی به آن چيز مورد ايثارمی‌‌باشد. خداوند در اين باره می‌‌فرمايد: آن‌ها [مهاجران] را بر خودشان مقدم می‌‌دارند، هرچند خودشان بسيار نيازمند باشند. آيه مباركه درباره ايثار انصار مدينه نسبت به مهاجران و كساني كه از مكه با پيامبر آمده بودند، نازل شده است كه آنان اموال و خانه‌‌هايشان را در اختيار مهاجران قرار می‌‌دادند، با اينكه خود نياز مبرم به آن داشتند. ايثار دارای مصادیق فراوانی است که مهم‌‌ترین آن این است که انسان جانش را در راه خدا تقديم كند. همان‌‌گونه که سیدالشهدا(علیه السلام) و یاران باوفایش چنین کردند و مصداق دیگرش ایثار مال می‌‌باشد که میزبان‌‌های زائران اربعین حسینی با الگو گرفتن از اباعبدالله(علیه‌السلام) در هرسال لحظه شماری می‌‌کنند تا با فداکاری و ایثار مال به بهترین صورت از عاشقان اباعبدالله(علیه السلام) پذیرایی نمایند. آنان با تلاش فراوان در طول سال اموال حلالی را ذخیره می‌‌کنند تا در اربعین حسینی برای زائران سیدالشهدا(علیه السلام) هزینه کنند با اینکه خودشان نیاز به این اموال دارند تا برای زندگی خویش هزینه کنند؛ لکن عشق به اباعبدالله(علیه السلام) سبب می شود تا زائران را بر خویش ترجیح دهند. این روحیه ایثار که در ایام اربعین به بهترین وجه تجلّی پیدا می‌‌کند و اگر در جوامع اسلامی پایدار شود، سبک زندگی و حتی سرنوشت بسیاری از مسلمانان متحول می‌‌شود.

تکریم و احترام

یکی از ارزش‌‌های الهی که در اربعین حسینی در میان میلیون‌ها زائر اباعبدالله(علیه السلام) تجلی پیدا می‌‌کند، تکریم و احترام به همدیگر است. این ویژگی بسیار ارزشمند اگر در دیگر ایام سال در زندگی مسلمانان به یک فرهنگ عمومی تبدیل شود، ریشه بسیاری از مشکلات روحی و روانی بر طرف می‌‌شود؛ اما متأسفانه در اثر ترویج بد اخلاقی‌‌ها، احترام بسیاری از افراد همچون پدران، مادران، بزرگ‌‌ترها، سالمندان و معلمان رعایت نمی‌‌شود که یکی از مهم‌‌ترین دلیل این امر پُر شدن مراکز نگهداری سالمندان از پدران و مادران پیری است که از سوی فرزندان مورد بی‌‌مهری قرار گرفتند و سر از آن مراکز در آوردند. با اینکه در قرآن و روایات سفارش‌‌های فراوانی در حفظ احترام والدین و سالمندان وارد شده است. و همچنین از سوی رسول خدا(صلی الله علیه وآله) به تکریم سالمندان سفارش شده است.

همدلی و همکاری

یکی از ارزش‌‌های قرآنی که در اربعین حسینی در میان زائران و میزبانان از ویژگی خاصی برخوردار است، همدلی و همکاری بین آن‌‌هاست. همان‌‌گونه که خداوند به این امر توصیه فرموده است. این ویژگی اگر در سبک زندگی مسلمانان نهادینه شود، گِره بسیاری از مشکلات فردی،خانوادگی و اجتماعی باز می‌‌گردد و خطرات بسیاری از بلاها از سر مسلمین دفع می‌‌گردد، همچنان‌‌که ملت شجاع عراق و سوریه با همکاری و همدلی همدیگر، خطر تسلط داعشی های خون‌‌خوار را از سَر کشورشان دفع کردند و مردم غیور ایران نیز با همکاری و همدلی خویش، چهل سال کشورشان را از خطرات استکبار جهانی حفظ نمودند. این روحیه ارزشمند همکاری اگر در حوزه خانوادگی و اقتصادی نیز درجوامع اسلامی نهادینه شود، می‌‌تواند منشأ بسیاری از پیشرفت‌‌های اقتصادی و رفع مشکلات خانوادگی و اجتماعی شود و کشورهای اسلامی را از وابستگی اقتصادی به بیگانگان نجات دهد.

وحدت و یکپارچگی

اتحاد میلیون‌‌ها مسلمان از فرقه‌‌ها و مذاهب گوناگون و حتی غیر مسلمان‌‌ها، یکی از چشم‌‌گیرترین ارزش‌های اربعین حسینی است که  توجه جهانیان را به خود جلب کرده و سال به سال بر عظمت و عزت مسلمانان به ویژه عاشقان و شیعیان اهل بیت(علیه السلام) می‌‌افزاید. این برکت حاصله همان وعده الهی است که خداوند در قرآن داده است (وَاعتَصِموا بِحَبلِ اللهِ جمیعاً و لاتَفرَّقوا / وَ اَطیعوا اللهَ و رَسولَهُ و لا تَنازَعوا فَتفشَلوا و تَذهَبوا ریحَکم وَ اصبِرُوا اِنَّ اللهَ مَعَ الصابرینَ) و نمونه تحقق عینی این وعده الهی، پیروزی ملت عزیز ایران در مقابل رژیم طاغوت بود که یکی از مهم ترین دلیل آن وحدت آنان بوده است.

این نعمت اتحاد که در ایام اربعین درمیان مسلمانان به وجود می‌‌آید اگر برای حفظ و نهادینه کردن آن در دیگر ایام سال در میان مسلمانان تلاش شود به طور حتم سرنوشت مسلمانان متحول می‌‌شود و این همه مشکلات و فجایع، گریبان بیش از دو میلیارد مسلمان را نمی‌‌گیرد؛ زیرا منشأ اصلی این همه گرفتاری و برادر کشی‌‌ها چیزی جز تفرقه و دشمنی نیست که البته نقشه اصلی این توطئه ها از سوی دشمنان اسلام به ویژه استکبار جهانی است.

رعایت قانون

یکی از خصوصیات ارزشمندی که در مراسم باشکوه پیاده‌‌روی اربعین از سوی میلیون‌‌ها زائر و میزبان، توجه همه را به خودش جلب می‌‌کند؛ رعایت قوانین از سوی بسیاری از آن‌‌ها در حوزه‌‌های گوناگون فردی و اجتماعی است. این ویژگی که یکی از بخش‌‌های مهمی از سبک زندگی در هر جامعه ای  را در بر می‌‌گیرد، متأسفانه در جوامع اسلامی دچار آسیب جدی شده است که پیامد یک مورد آن هم‌‌چون عدم رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی و کشته شدن هزاران نفر در هر سال می‌‌باشد. بنابراین اگر این خصلت زیبای رعایت قانون، علاوه بر ایام اربعین در دیگر ایام سال پایدار و نهادینه شود دیگر شاهد این همه خسارت جانی و مالی در جوامع اسلامی نخواهیم بود.

مهمان‌نوازی

مهمان نوازی از ویژگی‌های بسیار زبانزد و معروفی است که در ایام پیاده روی زائران حسینی، از سوی مردمان خون گرم وبا کرامت کشور عراق در معرض دید جهانیان قرار می‌‌گیرد. آنان در انجام این‌‌کار آن‌‌قدر تلاش می‌‌کنند که چشم هر بیننده‌‌ای را به تعجب وا می‌‌دارد؛ زیرا بعضی از آنان بهترین آذوقه سال خویش را که خود مصرف نکردند، نگه داشتند تا با آن زائران اباعبدالله‌‌الحسین(علیه السلام) را پذیرایی کنند و این خدمت به زائر فقط در دادن خوراک نیست؛ بلکه حاضر می‌‌شوند تا پاهای خسته آنان را شسته و ماساژ دهند و لباس های عرق کرده زائر را بشویند و حمام را برای آن‌‌ها آماده کنند و جالب‌‌تر آن‌‌که میزبانان کاری به این ندارند که مهمان از چه فرقه و کشوری و دینی می‌‌باشد. همین که او زائر و عاشق سیدالشهدا(علیه السلام) است برای او عزیز است. براستی کجای عالم این‌‌گونه فداکاری و مهمان‌‌نوازی را به خود دیده است؟

آری این خصلت زیبا و بی‌‌نظیر آن‌‌چنان تأثیرگذار است که بدون هیچ اغراقی، زائری نیست که وقتی به وطنش بر می‌‌گردد از این صفت ارزشمند مهمان‌‌نوازی تعریف نکند و خاطره عجیبی را نقل نکند و همین اثرگذاری است که سبک زندگی بسیاری از زائران و افرادی که از این خصوصیات آگاهی پیدا می‌‌کنند را تغییر داده و هر سال شاهد هستیم که به تعداد میزبانان چه در عراق و چه در دیگر کشورها افزوده می‌‌شود و هرکسی که برایش امکان دارد حتی در یک روستای کوچکی که در مسیر زائران قرار می‌‌گیرد با تمام توان و دارایی‌‌های خویش از مهمانان اربعین پذیرای می‌‌کند. این صفت نورانی که یکی از ارزش‌های الهی و مورد توصیف خداوند و اهل بیت(علیهم السلام) می‌‌باشد، اگر در دیگر ایام سال در جوامع اسلامی نهادینه شود، شاهد تحول عظیمی در بین امت‌‌ها خواهیم شد و همین عمل زیبا می‌‌تواند ریشه بسیاری از مشکلات و کینه‌‌ها را از جامعه اسلامی دور کند و یک زندگی شیرین و هم زیستی با کرامتی را به ارمغان آورد و حتی زمینه اتحاد و همدلی را نیز فراهم سازد.