گزارشی از فعالیت پژوهشکده سیاست و حکومت پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر

وی گفت: پژوهشکده سیاست و حکومت پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر، سه گروه علمی در زیرمجموعه خود دارد. گروه فقه حقوق و تکالیف شهروندی، گروه فقه سیاست و روابط بین‌الملل و گروه فقه قضا و جزا. گروه فقه قضا و جزا تازه‌تأسیس است و شاید از تولد آن یک هفته‌ای هم نمی‌گذرد. اما گروه فقه حقوق و تکالیف شهروندی جزء اولین گروه‌هایی است که تاسیس شده است.

دبیر پژوهشکده سیاست و حکومت پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر افزود: تکالیف شهروندی اصولا یک رشته‌ی نوپیدا و در عین حال کم‌کار شده در ایران است، البته در غرب حقوق شهروندی کار شده و در کشورهای عربی هم کارهای معتنابهی صورت گرفته است. خوب است یاد کنم که در مصر تقریبا هر سال یک سمینار بین‌المللی در رابطه با فقه شهروندی به صورت عام برگزار می‌شود اما در ایران کتاب‌های تخصصی در این بسیار انگشت‌شمار هستند . یافتن مجموعه‌ی مسائل و تنظیم نظام مسائل این رشته یکی از کارهای مهمی بود که در این گروه صورت گرفت. نزدیک به ۵۰۰ مسئله ذیل حدود ۸۰ تا حق از حقوق شهروندی استخراج شد.

حجت‌الاسلام شریفی خاطرنشان کرد: شناسایی پژوهشگرانی که توانایی تحقیق و پژوهش در این عرصه را داشته باشند هم از کارهای بسیار دشواری بود، برای این‌که این رشته هنوز یک رشته‌ی دانشگاهی تعریف نشده است و بنابراین کسی که متخصص این رشته باشد و به صورت آکادمیک در این رشته تحصیل کرده باشد وجود ندارد. ما با نزدیک به ۲۰۰ نفر از کسانی که در این عرصه قلم زده بودند و آثاری را چه به صورت مقاله و چه به صورت مشارکت در همایش‌ها و نشست‌های علمی داشتند، ارتباط گرفتیم و بعضا توانستیم همکاری آن‌ها را جلب کنیم. حدود نزدیک به ۳۰ طرح در این رشته به گروه واصل شد.

وی گفت: در طی سه سال اخیر نزدیک به ۲۷ نشست علمی برای تولید ادبیات در این عرصه برگزار کردیم. چون این عرصه یک عرصه‌ای است که ادبیات مکتوب در آن بسیار کم است و به همین دلیل کرسی‌های علمی - ترویجی و نشست‌های علمی برگزار کردیم که به تدریج نتایج آن‌ها در سایت‌های مربوط به پژوهشگاه فقه معاصر منتشر خواهد شد.

دبیر پژوهشکده سیاست و حکومت پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر خاطرنشان کرد: یکی از موضوعات مهم یافتن منابع مربوط به این رشته بود که ما برای این‌که منابع در این رشته غنی شود با کتابخانه‌ی پژوهشگاه فقه معاصر همکاری کردیم و حداقل منابع را معرفی کردیم و بعضی از این منابع خریداری شد و در کتابخانه موجود است که چه به صورت دیجیتال و چه به صورت مکتوب و مطبوع موجود است.

وی به معرفی گروه دیگری پرداخت و گفت: گروه فقه سیاست و روابط بین‌الملل هم یکی از گروه‌های فعال این پژوهشگاه و پژوهشکده است و از عمر آن زیاد نمی‌گذرد. تقریبا اوایل اسفند ۱۴۰۱ تأسیس شده است و کمتر از یک سال از عمر آن می‌گذرد. در این مدت حدود هر ماه دو جلسه در این گروه برگزار شده است. استخراج موضوعات شایسته‌ی پژوهش و متناسب با فقه معاصر مربوط به حوزه‌ی فقه سیاست و روابط بین‌الملل یکی از کارهایی بود که در این مدت صورت گرفته است.

حجت‌الاسلام شریفی در پایان گفت: در این گروه در سال جاری حدود ۶ نشست را طراحی کردیم که یک نشست برگزار شد و ۵ نشست آن هم در نوبت برگزاری است. با تعداد زیادی از پژوهشگرانی که در این عرصه توانایی قلم زدن را دارند رایزنی صورت گرفته و مشارکت آن‌ها جلب شده است.