لزوم اقدامات رصدی در تدوین سند طب سنتی / توصیف دقیقی از طب سنتی نداریم

حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در نشست بررسی زاوایای طب سنتی اظهار کرد: حوزه فعالیت شورای عالی انقلاب فرهنگی چهار عرصه علم، فناوری، فرهنگی و اجتماعی را شامل می‌شود و اسنادی که نوشته می‌شود در این حوزه‌ها هستند.

 

وی با بیان اینکه چهار ماموریت شورای عالی انقلاب فرهنگی راه‌بینی، راهبردی، راهبری و راه سنجی است، بیان کرد: یکی از حوزه‌های مربوط به علم، علوم پزشکی و سلامت است و یکی از زیرمجموعه‌های این علم، طب سنتی است.

استاد خسروپناه با اشاره به ستادهای شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: در ستاد علم و فناوری، کمیسیون سلامت و پزشکی و در ذیل آن میزهایی را تعریف کردیم که یکی از این میزها، طب سنتی است.

 

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به سند گیاهان دارویی و طب سنتی گفت: طب سنتی فقط داروی گیاهی را شامل نمی‌شود بلکه طب سنتی از نباتات، جمادات و حیوانات است، بنابراین اگر سندی نوشته می‌شود فقط به داروهای گیاهی نباید بسنده کرد.

 

استاد خسروپناه تاکید کرد: اگر بخواهیم در حوزه طب سنتی کاری انجام دهیم باید چهار ماموریت شورای عالی انقلاب فرهنگی یعنی راه بینی، راهبردی، راهبری و راه سنجی را مدنظر داشته باشیم.

 

وی با اشاره به حوزه راه‌بینی یا رصد در طب سنتی اضافه کرد: باید در تدوین سند طب سنتی اقدامات رصدی انجام شود چراکه لازم است شناخت دقیق صورت گیرد. مثلا باید مشخص شود که چند نفر فارغ‌التحصیل طب سنتی داریم؟ توصیف دقیقی از طب سنتی نداریم. برخی به اسم طب اسلامی نسخه می‌پیچند و مطب می‌زنند، هم اکنون اکثر عطاری‌ها نسخه می‌دهند و کار طبابت می‌کند، بنابراین باید توصیف دقیقی از طب سنتی داشته باشیم و برای تصمیم‌گیری به گزارش‌های دقیق استناد کنیم.

 

استاد خسروپناه در ادامه توسعه گرایش‌های غیرایرانی طب سنتی نظیر طب چینی و هندی را متذکر شد و گفت: متأسفانه در حوزه رصد و راه بینی طب سنتی ضعیف عمل کرده‌ایم.

 

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره حوزه راهبردی در طب سنتی اضافه کرد: سند گیاهان دارویی و طب سنتی در کشور وجود دارد اما این سند علی‌رغم تلاش‌های زیاد برای رسیدن به جایگاه مطلوب خود نیاز به ارتقاء دارد.

 

وی با اشاره حوزه راهبری و هدایت‌گری در طب سنتی ادامه داد: برای قرارگاه شدن طب سنتی باید راهبر مشخص شود، آیا وزارت بهداشت راهبری را برعهده دارد؟ و یا اینکه کسانی که طب سنتی را قبول ندارند باید آن را اداره کنند؟ بعضا تعارض منافعی هم وجود دارد، در این میان برخی از پزشکان مؤمن هم هستند که به طب سنتی رایج  نقد دارند و معتقدند که از این دوران عبور کرده‌ایم. با این نقایض مشخص است که در راهبری و گفتمان‌سازی خلا داریم و به خوبی عمل نکرده‌ایم. راه‌سنجی در طب سنتی نیز خیلی مهم است که باید مدنظر قرار گیرد.

 

استاد خسروپناه تصریح کرد: برای اینکه چهار فعالیت راه بینی، راهبردی، راهبری و راه‌سنجی در طب سنتی اجرایی شود، میز طب سنتی را ایجاد کردیم در این خصوص باید بارش فکری لازم صورت گیرد و گرفتار محافظه‌کاری نشویم.

ادغام طب سنتی با طب مدرن

 

دکتر باقر لاریجانی، رئیس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران در این نشست اظهار کرد: باید به درستی در طب سنتی سرمایه‌گذاری کنیم.

 

وی خواستار نگاه موشکافانه به طب سنتی شد و ادامه داد: باید کاری کنیم در دنیا و منطقه بدرخشیم. باید بتوانیم به گونه‌ای داروهای گیاهی را تولید کنیم که امکان صادرات آن را نیز داشته باشیم.

 

رئیس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران، علت توسعه طب سنتی چینی را انجام کارهای فنی چینی‌ها در جهان دانست و بیان کرد: در زمینه تحقیقات مرتبط با طب سنتی کوتاهی زیادی داریم.

 

دکتر لاریجانی با اشاره به تربیت دانشجوی طب سنتی گفت: نمی‌توانیم دو طب داشته باشیم، باید این دو با هم ادغام شوند، باید دانشجویان طب مدرن با مفاهیم طب سنتی آشنا شوند.

 

وی همچنین خواستار مبارزه دانشگاه‌ها با انحرافات علمی شد و ادامه داد: ظرفیت زیادی در طب سنتی داریم اما از این ظرفیت به خوبی استفاده نمی‌کنیم.

ضرورت ایجاد دانشگاه طب سنتی

 

دکتر محمدرضا شمس اردکانی، دبیر فرهنگستان علوم نیز در این نشست با اشاره به پیشینه تأسیس دانشکده طب سنتی، خواستار ایجاد دانشگاه طب سنتی شد.

 

وی همچنین با انتقاد از عدم تصمیم‌های عملیاتی گفت: در انگلستان رشته داروسازی و ماوراءالطبیعه وجود دارند، اما ما با این قدمت تاریخی نمی‌توانیم تصمیم عملیاتی بگیریم.

 

دکتر شمس اردکانی همچنین خواستار ایجاد مرکز جامع طب سنتی با همکاری وزارت بهداشت و وزارت علوم شد و بر استفاده از علوم انسانی در طب سنتی تأکید کرد.

 

دبیر فرهنگستان علوم ایران همچنین عنوان کرد: باید موضوع طب سنتی به شرح وظایف وزارت بهداشت اضافه شود که در این زمینه مجلس می‌تواند اقدامات لازم را انجام دهد.

 

دکتر شمس اردکانی با اشاره به بازار 10 میلیارد دلاری حوزه سلامت بیان کرد: نقش طب سنتی در این بازار چقدر است؟
وی همچنین از نهایی شدن نسخه به روز رسانی شده سند گیاهان دارویی و طب سنتی خبر داد و گفت: این سند آماده ارائه به شورای عالی انقلاب فرهنگی است.

 

 

دکتر زهرا شیخی، سخنگوی کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی نیز در این نشست مشکل اصلی طب سنتی را درگیر شدن در جزئیات و مقدمات دانست.

 

وی از اینکه به دانشجویان رشته پزشکی منابع تاریخی پزشکی نظیر ابن سینا تدریس نمی‌شود، انتقاد کرد. این نماینده مجلس عنوان کرد: این در حالیست که در بسیاری از کشورهای اروپایی این مفاهیم را تدریس می‌کنند.

 

دکتر شیخی با اشاره به اقبال مردم به طب سنتی بیان کرد: اگر موضوع طب سنتی به صورت دولتی دنبال شود نتایج بهتری خواهد داشت.

 

این نماینده مجلس همچنین خواستار اجرای بهتر سند گیاهان دارویی و طب سنتی شد. وی ادامه داد: باید ترک فعل‌های صورت گرفته از سوی وزارت بهداشت در زمینه طب سنتی بررسی شود.

 

وی در پایان به اشاره به تصویب جذب دستیاری پزشکی طب سنتی در شورای عالی انقلاب فرهنگی، بر اجرایی شدن این مصوبه تأکید کرد.

برگزاری دوره مهارتی طب سنتی برای دانشجویان پزشکی

 

دکتر نفیسه حسینی یکتا مدیر کل دفتر طب ایرانی و مکمل وزارت بهداشت و مسئول میز طب سنتی در ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی با تأکید بر اجرای مصوبه جذب دستیاری پزشکی طب سنتی گفت: باید بر اجرای سند گیاهان دارویی و طب سنتی تاکید داشته باشیم.

 

وی همچنین از دوره مهارت 125 ساعته دانشجویان پزشکی در طب سنتی خبر داد و گفت: باید بودجه اجرای آن فراهم شود.

 

در ادامه نشست سایر متخصصان و اعضای میز طب سنتی ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی بر اجرایی شدن تکالیف وزارت بهداشت در سند گیاهان دارویی و طب سنتی، تولید شواهد مستحکم در زمینه طب سنتی،  تعریف اقدامات راهبری و تغییر ساختار شورای گسترش آموزش پزشکی تاکید کردند.