اسرائیل زیر «سنگسار» موشکی فلسطین/ ۲۲ سال از شلیک اولین راکت حماس گذشت

22 سال از شلیک اولین راکت مقاومت اسلامی فلسطین حماس می‌گذرد و اکنون شاهدیم که با مجاهدت و تلاش رزمندگان مقاومت راکت‌های 3 کیلومتری قسام تبدیل به موشک‌های 250 کیلومتری عیاش شده و تمام سرزمین‌های اشغالی را زیر تیر خود دارد و این قطعا حاصل نمی‌شد مگر با پشتیبانی همه جانبه جمهوری اسلامی ایران و به خصوص سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی.

در این ایام که 19 روز از طوفان الاقصی می‌گذرد باید آن را سنگین‌ترین حمله و عملیات همه جانبه علیه رژیم صهیونیستی و سرزمین‌های اشغالی دانست، در این عملیات که با غافلگیری محض نهادهای اطلاعاتی و امنیتی ارتش اسرائیل همراه بود، علاوه بر شکسته شدن وجهه‌ای که این رژیم در حوزه جاسوسی و اشراف اطلاعات نسبت به گروه‌های مقاومت فلسطینی و منطقه مطرح می‌کرد، برخی از نمادهای ارتش اسرائیل از جمله گنبد آهنین و تانک مرکاوا نیز به سخره گرفته شد.

انتشار تصاویری از بیرون کشیدن خدمه تانک مرکاوا و آتش زدن تانک و همچنین تصاویر اصابت راکت‌ها و موشک‌های فلسطینی به شهرک‌های اسرائیلی نشان از رشد قابل توجه توان مقاومت فلسطین از لحاظ اطلاعاتی، رزمی و تجهیزاتی است.

در این گزارش بنا داریم تا به مناسبت بیست‌ودومین سالگرد شلیک اولین راکت فلسطین به سمت سرزمین‌های اشغالی به بررسی و معرفی توان موشکی گردان‌های عزالدین القسام شاخه نظامی حماس بپردازیم.

26 اکتبر سال 2001 بود که اولین راکت از سوی فلسطین و نوار غزه به سمت رژیم صهیونیستی پرتاب شد، در آن زمان گردان‌های عزالدین القسام راکت «قسام» را به سمت شهرک صهیونیستی سدیروت که در اطراف غزه واقع شده، پرتاب کردند و فصل جدیدی در درگیری و مقابله گروه‌های مقاومت فلسطینی به نام انتفاضه دوم آغاز شد که بزرگترین وجه تمایز آن با انتفاضه اول، تبدیل سنگ به راکت بود.

در همان آغاز انتفاضه الاقصی بود که رژیم صهیونیستی دیوار حائل را بین مناطق فلسطینی نشین و سرزمین‌های اشغالی ایجاد کرد و این محدودیت در غزه سبب شد تا رزمندگان مقاومت بیشتر به سمت تجهیز به راکت بروند و بتوانند از داخل غزه به مقابله با اشغالگران بپردازند.

راکت قسام به یاد شیخ عزالدین القسام «رهبر مجاهدین» که نقش زیادی در ترغیب فلسطینیان به مبارزه علیه استعمار و سپس اشغالگری اسرائیل ایفا کرد، نامگذاری شده بود. عزالدین القسام روحانی‌ای بود که در روستای جبله سوریه به دنیا آمد و یکی از چهره‌های مبارزه و نماد انتفاضه عربی علیه پیامدهای پیمان سایکس-پیکو به خصوص بخش مربوط به زمینه سازی برای اشغال فلسطین بود.

اما نمی‌شود به سراغ راکت‌های قسام رفت بدون اینکه نامی از «عدنان الغول» نیاورد، او از فرماندهان ارشد گردان‌های قسام بود که پس از یحیی عیاش اسطوره مقاومت فلسطینی جای او را پر کرد و سامانه‌های راکتی قسام را طراحی و تولید کرد. او نقش بسزایی در تجهیز و ارتقای تسلیحات مقاومت داشت و به نوعی از او به عنوان پدر موشکی فلسطین نام می‌برند. این فرمانده موشکی در 21 اکتبر 2004 با انفجار خودرو توسط صهیونیستها به شهادت رسید.

شلیک اولین راکت آغازی بود بر تغییر معادلات در نبردهای فلسطینیان، هرچند مقاومت فلسطین در ابتدای راه در ساخت راکت و موشک بود و علی رغم محاصره همه جانبه و عدم دسترسی به تکنولوژی و مواد اولیه ساخت، اما همین صدای غرش آنها و روشن شدن آژیر خطر در شهرک‌های صهیونیستی و شلیک سامانه موشکی گنبد آهنین، زنگ خطری بود که آینده سخت تری را برای اسرائیل نشان می داد.

روند ساخت و ارتقای راکت‌های فلسطینی به سرعت در حال رشد بود و در جنگ شمشیر قدس(سیف القدس) در سال 2021 طبق آمار منتشر شده، تعداد راکت‌های شلیک شده در دو روز اول درگیری به 1600 تیر رسید که در مقایسه با کل راکت‌های شلیک شده در درگیرهای سال 2019 که 1070 فروند بود، بسیار بیشتر است.

طبق این آمار رزمندگان مقاومت فلسطینی در شب اول درگیری‌های شمشیر قدس، 1050 موشک شلیک کرد، این آمار بسیار زیاد علاوه بر اینکه توان مقاومت در ساخت راکت و موشک در تیراژ بالا را نشان می‌داد، از طرفی هم هزینه بسیار زیادی روی دست اسرائیلی‌ها برای مقابله با آنها با شلیک موشک‌های پدافندی تمیر گذاشت و هم به نوعی ناتوانی گنبد آهنین در رهگیری و انهدام این حجم از راکت‌ها را عیان کرد.

سامانه گنبد آهنین در سال 2011 و با هدف مقابله با تهدیدات در ارتفاع پایین و با برد 4 تا 70 کیلومتر طراحی و با هدف حفاظت از شهرک‌ها و مناطق حساس رژیم وارد خدمت شد. هر سامانه گنبد آهنین شامل یک رادار EL/M2084، یک مرکز کنترل و فرماندهی و سه لانچر است که هر لانچر توانایی حمل و شلیک 20 موشک «تمیر» را دارد. در مجموع 12 سامانه گنبد آهنین برای دفاع از آسمان سرزمین‌های اشغالی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

اما اصابت یک موشک به نزدیکی نیروگاه اتمی دیمونا در سال 2021 توانایی ارتش این رژیم برای دفاع از آسمان سرزمین‌های اشغالی را با تردیدهای جدی روربرو کرد و نشان داد سامانه گنبد آهنین نیز دارای نقاط ضعف متعددی است. ابتدا اینکه تعداد سامانه‌های موجود، توانایی پوشش تمامی سرزمین‌های اشغالی را نداشته و لذا در صورت بروز جنگ چند جبهه‌ای، این سامانه قادر به پاسخگویی در مقابل حملات راکتی و موشکی نبوده و دفاع هوایی ارتفاع پست اسرائیل به شدت آسیب پذیر خواهد بود. همچنین این سامانه قادر به رهگیری موشک‌ها و راکت‌هایی که از فاصله کمتر از 4 کیلومتر شلیک می‌شوند را به دلیل نبودن زمان کافی برای کشف و رهگیری هدف ندارد و گسترش لانچرهای پرتاب موشک مقاومت در این فاصله یک تهدید جدی برای این سامانه محسوب می‌شود.

بیشتر بخوانید

• راکت‌های حماس چگونه از گنبد آهنین عبور می‌کند؟

سامانه گنبد آهنین همچنین اهدافی که دارای سرعت بالا بوده و زمان پرواز آنها کمتر از 28 ثانیه باشد را نیز نمی‌تواند رهگیری کند. از سوی دیگر، یکی از نقاط ضعف این سامانه، عدم توانایی مقابله با حجم انبوهی از شلیک‌ها است به همین دلیل است که گروه‌های مقاومت راکت‌های خود را با تعداد بالا شلیک می‌کنند.

از طرف دیگر بر اساس اطلاعات منتشر شده، هر موشک تمیر گنبد آهنین بین 40 تا 100 هزار دلار قیمت دارد در حالیکه که قیمت هر راکت گروه‌های فلسطینی بین هزار تا 5 هزار دلار است.

خوب است بدانید که میزان راکتی که در شب اول شمشر قدس شلیک شد، برابر بود با مجموع راکت‌هایی که در سال 2019 پرتاب شد و یا اینکه در سال 2020 با توجه به اینکه درگیری‌ها خیلی بالا نگرفت، تنها 170 راکت از سوی مقاومت علیه صهیونیست‌ها شلیک شد.

هرچند که در ابتدا این راکت‌ها شاید دقت و قدرت لازم را نداشتند، اما کم کم کیفیت ساخت و دقت راکت‌های مقاومت اسلامی نسبت به گذشته بیشتر شد، تا جائیکه مراکز نفت و انرژی رژیم صهیونیستی در درگیری شمشیر قدس مورد اصابت راکت‌ها و موشک‌های مقاومت فلسطین قرار گرفت و نشان از دقت بالای آنها در اصابت به هدف داشت.

اصابت راکت فلسطینی به شهرک سدیروت صهیونیستها

پس از سری راکت‌های قسام، حماس در سال 2012 موشک M-75 را که نخستین موشک دور برد فلسطین بود رونمایی کرد، این موشک با برد 75 الی 80 کیلومتر ‌‌‌در ابتدا توانست فرودگاه بین المللی بن‌گوریون در تل آویو را هدف قرار دهد.

پس از آن و رونمایی از موشک سجیل که گرچه برد کمتری از مدل قبلی داشت اما کلاهک آن توان تخریب بالاتری داشته، موشک‌های J-80 با برد 80 کیلومتر، R-60 با برد 60 کیلومتر، Q-20 با برد 20 کیلومتر و SH-85 با برد 85 کیلومتر توانستند با عبور از سامانه پدافندی گنبد آهنین صهیونیستها  به تل آویو و دیگر اهداف برسند.

روند تولید راکتها و موشک‌های فلسطینی ادامه داشت تا اولین موشک با برد 160 کیلومتر ‌‌‌با نام A-120 به یاد فرمانده شهید رائد العطار در جنگ شمشیر قدس عملیاتی شد و با کلاهک مخرب به شهر قدس اشغالی که حدودا 100 کیلومتر از نوار غزه فاصله دارد اصابت کرد و منجر به کشته و مجروح شدن تعدادی از صهیونیستها شد.

اما نکته دیگری که مورد توجه یگان موشکی گردان‌های القسام قرار گرفته بود، بُرد موشک‌ها بود و در سال 2021 (و در میانه جنگ شمشیر قدس) برگ برنده جدیدی را رو کرد، AYYASH-250 موشک جدیدی بود که حماس رو کرد و با برد 250 کیلومتری آن تمام سرزمین‌های اشغالی در تیررس موشک جدید فلسطین قرار می‌گرفت.

این موشک به یاد شهید «یحیی عبداللطیف عیاش» مشهور به «مهندس اول» فرمانده گردان‌های عزالدین قسام نامگذاری شد، مهندس عیاش کابوسی بود چندین سال خواب را بر اسرائیلی‌ها حرام کرده بود و با سازماندهی تعداد زیادی از عملیات‌های شهادت‌طلبانه ضربات سنگینی به صهیونیست‌ها وارد کرد و سرانجام در 5 ژانویه سال 1996 توسط تیم‌های تروریستی شین بث با انفجار چاشنی کار گذاشته شده در گوشی تلفن همراهش به شهادت رسید.

اما عیاش-250 در اولین مأموریت خود فرودگاه رامون در فاصله حدود 225 کیلومتری از نوار غزه را در جنوب سرزمین‌های اشغالی مورد اصابت قرار داد تا نشان دهد که کابوس اسرائیل همچنان زنده است و «عیاش» بر کل سرزمین‌های اشغالی سایه انداخته است.

همچنین کتائب شهید عزالدین قسام شاخه نظامی حماس در هفتمین روز از نبرد طوفان الاقصی، برای اولین بار با بکارگیری موشک عیاش250، شمال فلسطین اشغالی را هدف قرار داد.

بیشتر بخوانید

• اولین استفاده حماس از دوربردترین موشک در طوفان الاقصی/ شلیک عیاش250 به شمال فلسطین اشغالی

این روند ادامه داشت تا اینکه با شروع عملیات طوفان الاقصی، گردان‌های القسام با انتشار تصاویری از سامانه راکتی جدید خود به نام «رجوم» (به معنای سنگسار) رونمایی کردند.

طبق اعلام گردان‌های القسام از راکتهای رجوم در لحظات ابتدایی آغاز عملیات طوفان الاقصی و برای پوشش عبور رزمندگان مقاومت از حصار مرزی و ورود آنها به شهرک‌های صهیونیستی اطراف نوار غزه استفاده شده است.

هیچ اطلاعات تکمیلی و دیگری از مشخصات رجوم منتشر نشده اما باتوجه به تصاویر منتشر شده و نام این راکت، بنظر می‌رسد که رگبار و باران راکتی برای تولید آن مد نظر قرار گرفته است و برد بالایی نسبت به موشک‌های قبلی حماس ندارد.

قدرت و توان موشکی و راکتی مقاومت فلسطین به جایی رسیده است که تنها در روز اول عملیات طوفان الاقصی بیش از 5 هزار راکت و موشک به سمت شهرک‌های صهیونیستی شلیک شد و تا امروز که نوزدهمین روز پس از این عملیات است این شلیک‌ها ادامه دارد و شهرهایی چون سدیروت، اشدود، عسقلان، بئرالسبع، تل آویو و ... مورد اصابت قرار گرفته است.

این را بگذارید در کنار اظهارات فرماندهان مقاومت که گفته‌اند این پرتاب راکت فعلا ادامه دارد و نشان از پر بودن سیلوها و انبارهای موشکی مقاومت فلسطین است.

آنچه تاکنون در این گزارش به آن پرداخته شد، تنها توان موشکی گردان القسام حماس بود اما در کنار آن باید یگان موشکی سرایا القدس شاخه نظامی گروه مقاومت جهاد اسلامی را هم در نظر بگیرید.

«بدر 3» با برد بیش از 40 کیلومتر، «براق40»، «براق70» و «براق85» نسخه‌ای از راکت فجر 5، «براق 100»نسخه ارتقا یافته براق 70 و مهیب‌ترین موشک جهاد اسلامی با نام «القاسم» که طبق اعلام مسئولین سرایا القدس به یاد سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی به این نام نامگذاری شده، از جمله راکت‌ها و موشک‌های جنبش جهاد اسلامی است.

سرایا القدس همچنین چند روز قبل از عملیات طوفان الاقصی، در رژه نظامی خود به مناسبت سی‌وششمین سالگرد تاسیس این جنبش از یک موشک جدید در راهپیمایی تسلیحاتی خود رونمایی کرد که روی آن سه علامت سوال نقش بسته بود و اطلاعاتی از آن منتشر نشد.

گردان‌های قدس جنبش جهاد اسلامی همچنین در بیانیه‌ای که در این روز منتشر کردند اعلام کردند موشک‌های جدید این یگان از نوع ارتقا یافته «براق 10»، «براق 60» و «براق 85» هستند و همچنین یگان موشکی جهاد اسلامی به راکت ارتقا یافته «بدر 3» با کلاهک انفجاری 400 کیلوگرمی مجهز شده است.

***

اما چگونه شد که سنگ‌های فلسطینیان تبدیل به راکت و موشک شد؟ قطعا بر کسی پوشیده نیست که جز با حمایت و پتشیبانی همه جانبه سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی و همراهی و کمک سرلشکر شهید حاج حسن طهرانی‌مقدم زرادخانه‌های موشکی مقاومت فلسطین به این زودی ها راه نمی‌افتاد، به اذعان همه مسئولین و کارشناسان حوزه فلسطین سردار سلیمانی با تدبیر و درایتی که در انتقال راکت‌های فجر 3 و 5 و گراد به جبهه مقاومت داشت توانست فصل جدیدی در مبارزه رزمندگان فلسطینی در این بخش ایجاد کند.

اما این تمام ماجرا نبود و حاج قاسم تنها به انتقال موشک به این منطقه محاصره شده رضایت نداد و از طریق پدر موشکی سپاه، توانست علم و دانش ساخت راکت با مواد موجود در فلسطین را به گروه‌های مقاومت برساند تا بتوانند خودشان در همان غزه کارخانه ساخت راکت و موشک راه بیاندازند.

یکی از همرزمان سرلشکر شهید طهرانی‌مقدم در این خصوص می‌گوید: در جریان جنگ 22 روزه تمامی کشورهای دنیا از رژیم صهیونیستی پشتیبانی کردند و اسرائیل حملات خود علیه نوار غزه را تشدید کرد. از آن جایی که امکان پشتیبانی تجهیزاتی از جبهه مقاومت در این منطقه وجود نداشت، در هفته آخر نبرد دستخطی از شهید طهرانی مقدم به نیروهای مقاومت در فلسطین رسید که همان دستورالعمل ساخت راکت‌ها و موشک‌هایی بود که بر سر اشغالگران صهیونیست فرود آمد.

تصویر حاج قاسم سلیمانی در غزه

سخنان ذیل نیز در خصوص نقش حاج قاسم در ارتقای توان نظامی و موشکی فلسطین از زبان مسئولین مقاومت فلسطین است:

- اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی حماس: فرمانده شهید سلیمانی همۀ زندگی خود را در حمایت و پشتیبانی از فلسطین گذاشت و اعلام می‌کنم این فرمانده بزرگ شهید قدس است.

- زیاد النخاله دبیرکل جهاد اسلامی فلسطین: قدرت و امکاناتی که امروز غزه به آن دست یافته است، نتیجه تلاش‌های بزرگ شهید سلیمانی است گام راهبردی سردار سلیمانی با ارسال موشک‌ها و اسلحه‌ها به نوار غزه آغاز شد و این مسئله شبیه یک معجزه بود و از نظر فنی و امنیتی و امکان‌پذیر بودن بسیار سخت بود، امّا انجام شد، سردار سلیمانی شخصاً در این مسیر تلاش کرد و به کشورهای متعدد سفر کرد و برای رساندن این سلاح‌ها برنامه‌ریزی و مقدمه‌چینی کرد و واقعاً این سلاح‌ها به غزه رسید، سلاح‌هایی که سردار سلیمانی به نوار غزه رساند، با همان موشک‌ها راه برای بمباران تل‌آویو باز شد.

- اسامه حمدان عضو ارشد جنبش مقاومت اسلامی حماس: انتقال موشک‌های مدرن بخشی از کار مقاومت در غزه بود و آنها با حضور سردار سلیمانی توانستند از لحاظ کیفی تغییرات عمده‌ای در موشک‌ها به وجود آورند و توانستند چند کارخانه تولید موشک‌ در غزه تأسیس کنند.

• محمد البریم مسئول کمیته‌های مقاومت: حاج قاسم کسی بود که از مقاومت فلسطین با انواع سلاح و امکانات حمایت کرد تا امروز به جایگاهی برسد که در آن قرار دارد. شهید حاج قاسم کسی بود که تصمیم ورود موشک‌های فجر را به نوار غزه و فلسطین اتخاذ کرد.حاج قاسم اولین کسی بود که موشک‌های «گراد» را وارد غزه کرد، این موشک‌ها پس از خروج رژیم اشغالگر وارد غزه شد و مقاومت فلسطین به‌واسطه آنها توانست اهداف مهمی را در مسافت 20 تا 40 کیلومتری در عسقلان و بئر‌السبع هدف قرار دهد. علی‌رغم تلاش دشمن صهیونیستی به‌منظور انکار توانمندی‌های مقاومت فلسطین، تل‌آویو برای اولین بار در تاریخ مقاومت فلسطین از خاک نوار غزه با موشک‌های فجر 3 و 5 بمباران شد و این دستاورد مرهون فرماندهی حاج قاسم سلیمانی بود که بر این ساختار نظامی در نوار غزه و همچنین ارسال سلاح به دست رزمندگان و مقاومت اشراف و نظارت داشت.

- مقام برجسته جبهه خلق برای آزادی فلسطین: همه می‌دانیم که شهید ‌قاسم‌ سلیمانی نقش محوری در رساندن مقاومت فلسطین به وضعیت خودکفایی در این سطح از زرادخانه‌های موشکی داشت. ما به‌همراه جنبش حماس درباره مسئله موشک‌ها و نحوه ساخت پیشرانه موشک و کلاهک جنگی و سیستم هدایت‌شونده هماهنگ بودیم، همه این موارد با آگاهی و نظارت شهید قاسم سلیمانی انجام شد و این مسئله یک موضوع استراتژیک و بسیار مهم برای ایشان بود. امروز مقاومت فلسطین موشکی با برد 250 کیلومتر دارد؛ موشکی که به فرودگاه رامون به سمت بندر عقبه و ایلات شلیک شد. منظورم این است که نقش مستقیم و حمایت شخصی سردار سلیمانی سبب توسعه این قابلیت‌ها شد.

حال گرچه حاج قاسم در قید حیات مادی نیست تا ببیند که موشک‌های مقاومت فلسطین از راکت 3 کیلومتری قسام تبدیل به موشک‌های 250 کیلومتری عیاش شده‌اند و تمام سرزمین‌های اشغالی را زیر آتش خود دارند، اما قطعا تا روز آزادی فلسطین روند توسعه و تجهیز موشکی مقاومت بر پایه اقدامات و تلاش های سردار سلیمانی ادامه خواهد داشت.