سه روش واگذاری زمین و مسکن به متقاضیان در روستاها
رونق مسکن روستایی تا دو سال آینده، یک میلیون متقاضی سکونت در روستاها، زمین رایگان برای ساخت مسکن دریافت میکنند.
دولت سیزدهم تصمیم دارد تا سال آینده یک میلیون قطعه زمین روستایی را به متقاضیان سکونت در روستاها واگذار کند.
بر اساس برنامه توسعه روستایی و مصوبه شورای عالی مسکن، تا پایان امسال ۵۰۰ هزار قطعه زمین در روستاها به متقاضیان واجد شرایط برای ساخت مسکن واگذار میشود.
به عبارت دیگر در سال جاری ۵۰۰ هزار قطعه زمین و سال آینده هم همین میزان واگذار خواهد شد و به همین تعداد زمین، تسهیلات ساخت روستایی نیز واگذار میشود. در ۲ سال پیشرو در حدود یک میلیون واحد مسکن روستایی ساخته خواهد شد.
در نهضت ملی مسکن ساخت ۸۰۰ هزار واحد روستایی پیشبینی شده است که اگر برنامه واگذاری یک میلیون قطعه زمین اجرا شود مسکن ساخته شده در روستاها بیش از برنامه نهضت ملی مسکن خواهد بود.
البته بر اساس قوانین بالادستی، ساخت سالانه ۲۰۰ هزار مسکن روستایی در تعهد دولتها قرار گرفته است.
اجرای برنامه واگذاری یک میلیون قطعه زمین روستایی به ۳ روش است. روش اول در قالب نهضت ملی مسکن خواهد بود، عملیات الحاق زمینهای روستایی که قابلیت ساخت و ساز در آنها وجود دارد در حال انجام است و پلاکهایی با حداقل متراژ ۵۰۰ متر در قالب نهضت ملی به متقاضیان واگذار میشود و متقاضیان طرح نهضت ملی مسکن تأیید نهایی شده که از شهرها به روستاها مهاجرت معکوس داشته باشند و برای ساخت واحدهای مسکونیشان در روستا زمین ۵۰۰ متری دریافت میکنند.
تاکنون برای ۲۷۰ هزار قطعه زمین برنامهریزی و حتی در برخی استانها مانند قم، زنجان و کردستان قطعات زمین واگذار شده است و در استانهای دیگر به نوبت واگذار میشود. برای تسهیل تأمین زمین در بخش مسکن، طبق مصوبات برنامه هفتم توسعه، دولت با رعایت تشریفات قانونی نسبت به اعطای زمین به سرمایهگذاران، توسعهگران، انبوهسازان و نهادهای عمومی غیردولتی برای ساخت مسکن مجاز شده است.
تأمین اراضی در روستاها جهت ساخت منازل مسکونی و تداوم تولید، تثبیت جمعیت روستایی و حتی مهاجرت معکوس به روستاها در دستور کار قرار دارد و هدف اصلی از واگذاری زمین در روستاها، تشویق مردم بخصوص مهاجران روستایی برای بازگشت به روستاهاست.
متقاضیان زمین روستایی در نهضت ملی مسکن، هم میتوانند از وام روستایی ۳۵۰ میلیون تومانی با کارمزد ۵ درصد استفاده کنند و هم میتوانند از وام ۵۵۰ میلیون تومانی نهضت ملی مسکن بهره ببرند.
اخیراً وام ساخت مسکن روستایی از ۲۰۰ به ۳۵۰ میلیون تومان افزایش یافته که گام دیگری برای حمایت از رونق روستاها و افزایش ساکنان روستایی است.
روش دوم تأمین زمین برای متقاضیان در روستاها، واگذاری زمین توسط استانها و با معرفی شورایاریهای روستایی صورت میگیرد. متقاضیانی که در روستا ساکن هستند میتوانند با مراجعه به شورای روستا معرفینامه دریافت کرده و تقاضای خود را به بنیاد مسکن استان ارجاع دهند. افراد در این روش حتماً باید ساکن روستا باشند و از آنها تعهد کتبی برای زندگی در روستا اخذ میشود.
با توجه به اینکه بنیاد مسکن، متولی ساختوساز در روستاهاست، در روش سوم، واحدهای ساخته شده توسط این بنیاد به متقاضیان واگذار میشود. اولویت واگذاری با ساکنان روستا و یا افراد بومی است که قصد بازگشت به روستاها را دارند.
غلامرضا صالحی، رئیس بنیاد مسکن، در گفتوگو با «ایران» با تأکید بر تأمین زمین برای متقاضیان زندگی در روستاها گفت: باید این موضوع را هم مدنظر بگیریم که فقط ۳۰ درصد روستاها اراضی ملی در اختیار دارند و به این ترتیب برخی روستاها ممکن است در این طرح مشارکتی نداشته باشند. البته برای حل مشکل، الحاق زمین در نزدیکی روستاها هم توسط دولت مجاز شده است.
به گفته صالحی، بر اساس برنامه ساخت سالانه ۲۰۰ هزار مسکن روستایی، در سالهای ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ برابر ۳۳۰ هزار مسکن روستایی ساخته شده و این افراد تسهیلات دریافت کردهاند و مابقی متقاضیان نیز به بانکها معرفی شدهاند.
وی با اشاره به افزایش وام مسکن روستایی به ۳۵۰ میلیون تومان گفت: با افزایش وام، تعداد وام نیزبه ۳۵۰ هزار فقره افزایش یافت یعنی امسال و سال آینده حدود ۷۰۰ هزار واحد روستایی ساخته خواهد شد و با احتساب واحدهای قبلی، در ۴ سال بیش از یک میلیون مسکن روستایی تولید میشود.
نرخ سود وام ۳۵۰ میلیون تومانی مسکن روستایی ۵ درصد است. در حال حاضر پرداخت این تسهیلات به تصویب دولت رسیده ولی هنوز ابلاغ نشده است.
ساخت ۱۲۰ هزار واحد
بنیاد مسکن همچنین در ساخت مسکن شهری نهضت ملی مسکن مشارکت میکند که به گفته رئیس بنیاد مسکن ۴۵۰ هزار متقاضی نهضت ملی مسکن به بنیاد مسکن معرفی شدهاند که ۱۲۰ هزار واحد ساخته شده و تحویل متقاضیان داده شده و ۲۶۰ هزار واحد هم در مرحله تعریف پروژه است. وی گفت: از ۵ میلیون و ۳۷۷هزار واحد مسکونی روستایی موفق شدیم ۲ میلیون و ۹۰۰ هزار واحد را نوسازی و مقاومسازی کنیم که در برنامه است تا سال ۱۴۰۵ این میزان به ۷۰ درصد ارتقا یابد.
با توجه به سهم بالای هزینه زمین در هزینه قیمت تمام شده مسکن، سیاستگذاران حوزه مسکن تلاش کردهاند در قالب برنامههای مختلف، زمین رایگان را برای متقاضیان کم درآمد و متقاضیان مسکن روستایی فراهم کنند.
به گفته ابوالفضل نوروزی، سرپرست دفتر اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی، «سهم زمین در قیمت نهایی مسکن به ۶۰ درصد رسیده که این عدد در تهران به ۷۰ درصد نیز میرسد، این در حالی است که در سایر کشورها این سهم ۳۰ درصد است.» در نهضت ملی مسکن تاکنون ۵۰ هزار هکتار اراضی برای واگذاری در این طرح آماده شده است.
واگذاری زمین در نهضت ملی مسکن و مسکن روستایی رایگان و بهصورت اجاره ۹۹ ساله است.