سن جراحی زیبایی به نوجوانی رسید

مریم ۱۳ سال دارد و هر روز جلوی آینه می‌ایستد و مدام به مادرش غر می‌زند که «دماغم روز به روز بزرگتر میشه! باید عملش کنم» مادرش سعی می‌کند راضی‌اش کند که در سن بلوغ این‌ها طبیعی است، اما گوش مریم بدهکار این حرف‌ها نیست. بالاخره هم مادرش را به اجبار راضی به عمل بینی‌اش می‌کند. 

قصه پر غصه مریم‌ها تنها به یکی دو مورد ختم نمی‌شود، بلکه طبق اعلام جامعه جراحان در تاریخ ۲۷ دی ماه، در حال حاضر تمایل به «عمل جراحی زیبایی در بین نوجوانان سنین ۱۴ تا ۱۸ سال» روز به روز در حال افزایش است؛ البته گروهی از جراحان زیبایی هم از این آب گل‌آلود ماهی می‌گیرند و با تبلیغات وسوسه انگیز، هر روز مشتریان خود را بیشتر می‌کنند و نوجوانان را در اوج آسیب‌پذیری و بی‌تجربگی به کلینیک‌های زیبایی می‌کشانند. 

طبق آمار هر سال جراحی‌های زیبایی بیش از ۲۵ هزار مورد است. آمارهای غیررسمی اما خبر از انجام سالانه ۸۰ هزار جراحی زیبایی در کشور می‌دهد.

در دهه اخیر موضوع تمایل به زیبایی‌های ساختگی با استفاده از جراحی‌های مختلف به ویژه در ناحیه بینی در جامعه رواج فراوانی یافته بود، ولی در ۲ سال اخیر به گفته کارشناسان، نرخ تمایل به این شیوه زیبا ساختن در کنار انواع روش‌های دیگری در بین نوجوانان و جوانان شیوع بیشتری یافته است. 

این درحالی است که طبق آمار دبیر انجمن علمی جراحان پلاستیک و زیبایی ایران علیرضا صابری «از هر ۱۰۰ نفر مراجعه کننده فقط ۳۰ نفر آن‌ها به عمل نیاز دارند و ۳۰ نفر دیگر هیچ احتیاجی به عمل ندارند» و ۴۰ نفر بقیه انتخاب با خودشان است و عمل کردن یا نکردن‌شان به سلیقه شخصی خودشان برمی‌گردد. 

اخیرا محققان با بررسی‌ ۲۵۲ داوطلب دریافتند که هر چه افراد، به‌ویژه جوانان، با شبکه‌های اجتماعی بیشتر سر و کار داشته باشند، بیشتر به سراغ جراحی‌های زیبایی می‌روند و در عین حال این افراد از اپلیکیشن‌های خاصی مثل اسنپ‌چت، بیش از اپلیکیشن‌های دیگر استفاده می‌کنند. به گفته آسیب‌شناسان اختلالات سن بلوغ و تغییرات مختص این سن منجر می‌شود نوجوان به دنبال زیبایی ساختگی برود. همچنین بدریخت‌انگاری، شیوع ظاهربینی، چشم‌وهم‌چشمی و تغییر تعریف زیبایی‌ها در فضای‌مجازی به‌ویژه اینستاگرام باعث‌شده جراحی‌هایی پرخطر را بپذیرند تا به آرامش برسند.

 کارشناس ارشد روانشناسی بالینی فرزانه سیستانی می‌گوید که «پیشرفت علمی و پزشکی و به وجود آمدن متدهای جدید» و مختلف در حوزه عمل‌های زیبایی موجب تسهیل در تصمیم‌گیری انتخاب جراحی شده است. به همین دلیل نوجوانان هم میل به عمل زیبایی پیدا کردند. اما روانشناس بالینی افسانه برومند معتقد است که درست است که علم پیشرفت کرده، اما مشاهده جوانانی با چهره‌های تغییریافته و در برخی موارد غیرطبیعی این هشدار را می‌دهد که باید فکری برای تقویت هویت و اعتماد به‌نفس و ارتباط موثر والدین با فرزندشان صورت گیرد. 

از نظر روانشناسی در حوزه بهداشت و روان، کمبود اعتماد به نفس نوجوان به موضوع خودپنداره در علم روانشناسی رشد و شخصیت برمی‌گردد، یعنی تصوری که فرد از خودش و ویژگی‌های ظاهری و شخصی‌اش دارد که از کودکی بر اثر بازخوردهایی که دیگران به او دادند و از طریق سبک‌های فرزندپروری و تعاملات کلامی والدین با کودکان این تصویر در آن‌ها شکل گرفته است. بنابراین بازخوردها و تعاملات والدین و مراقبان کودک، توانمندی‌ها و مهارت‌های کودک را می‌سازند و سبب ایجاد حس کارآمدی در کودک می‌شود که هر چه این احساس خودکارآمدی در فرد بیشتر باشد تنش‌های زندگی‌اش کمتر می‌شود و اعتماد به نفس و عزت‌نفس فرد افزایش می‌یابد. 

رئیس انجمن جراحان پلاستیک و زیبایی ایران دکتر حامد باطنی هم می‌گوید برخی از عمل‌های زیبایی مناسب سن نوجوان نیست، به همین دلیل «من و همکارانم که از آسیب‌های این جراحی‌ها مطلع‌ایم، چنین عمل‌هایی را انجام نمی‌دهیم». پس جراحان دیگر هم باید از این کار خودداری کنند.