گزارشی از نشست «مقاومت از دیدگاه قرآن و مقایسه با جبهه غزه»
اصفهان - نشست مقاومت از دیدگاه قرآن و مقایسه با جبهه غزه از سلسله نشست‌های دوشنبه‌های دانشگاهی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد کاشان برگزار شد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا در کاشان، حجت الاسلام علیرضا شاه فضل دوشنبه شب در نشست مقاومت از دیدگاه قرآن و مقایسه با جبهه غزه که در دانشگاه آزاد اسلامی کاشان برگزار شد، گفت: پایداری و مقاومت از اصولی است که انبیا بدون التزام به آن، هرگز موفق به انجام رسالت خود نمی‌شدند.
وی افزود: قرآن برای تبیین شاخصه‌های مقاومت، به عنوان تنها روش مقابله با دشمنان دین خدا و در نتیجه، پیروزی در برابر جبهه باطل، راه شیوه‌هایی را معرفی کرده است.
دبیر سابق جامعه روحانیت کاشان اظهار داشت: با استناد به بخشی از آیات مرتبط و التفات به شأن نزول و تفسیر آیات و با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، نمونه‌هایی از این شاخصه‌ها «نظیر وعده قطعی الهی برای هزیمت جبهه باطل و پیروزی جبهه حق، حمایت همه جانبه الهی از اهل ایمان، التزام به هزینه‌های مقاومت، لزوم بسیج امکانات و مشارکت همگانی، اجتناب از هرگونه سستی و نومیدی در مسیر مقاومت و...»، از منظر قرآن، مورد نظر ما است.
وی افزود: مبارزه بین جریان حق و باطل یکی از سنت‌های دیرین الهی است و طبق آموزه‌های دینی، پیروزی جبهه حق بر باطل الزاماتی دارد و جز در سایه مبارزه و ایستادگی امکان پذیر نیست.
به گفته وی پایداری و مقاومت از اصول اولیه‌ای است که انبیای الهی (ع) بدون التزام به آن، هرگز موفق به انجام رسالت خود نمی‌شدند.
وی ادامه داد: پیامبران الهی با مقاومت در برابر سنت‌های غلط و مناسبات نادرست اجتماعی و با پایداری و از خود گذشتگی در این راه به اصلاح جامعه پرداخته و بدون هیچ ترس و واهمه‌ای از سختی‌ها و مشکلات فراروی، رسالت‌های سنگین الهی خود را به انجام رسانیدند تا آنجا که خداوند در باره ایشان می‌فرماید «الَّذینَ یُبَلِّغُونَ رِسالاتِ اللَّهِ وَ یَخْشَوْنَهُ وَ لا یَخْشَوْنَ أَحَداً إِلاَّ اللَّهَ وَ کَفى بِاللَّهِ حَسیباً» پیامبران کسانی بودند که تبلیغ رسالت‌های الهی می‌کردند و تنها) از او می‌ترسیدند و از هیچ کس جز خدا واهمه نداشتند و همین بس که خداوند حسابگر و پاداش دهنده اعمال آن‌ها است.
حجت الاسلام شاه فضل گفت: از این آیه فهمیده می‌شود اگر پیامبران بخواهند کمترین ترس و وحشتى در مسیر ابلاغ رسالت آسمانی خود و مبارزه با سنت‌های جاهلی و باطل به خود راه بدهند هرگز پیروز نخواهند شد از این رو باید با اتکال به نصرت الهی قاطعانه مقاومت کنند و بى اعتنا به جوسازی‌های بدخواهان و توطئه مفسدان، برنامه هاى خود برای مقابله با باطل را ادامه دهند، چرا که همه حساب‌ها به دست خدا است.
وی افزود: قرآن در آیات زیادی به تبیین این الگوی قرآنی می‌پردازد که سنت جاری و جاودان همه انبیاء (ع) برای تبلیغ رسالت الهی، مقاومت در مقابل دشمنان و بدخواهان و تسلیم نشدن در برابر زیاده خواهی کافران و مفسدان است.
حجت الاسلام شاه فضل گفت: یکی از نمونه‌های مهم آن جریان مبارزه طالوت «فرمانده بنى‌اسرائیل» با جالوت «ابر قدرت ستمگر» است، «وَ لَمَّا بَرَزُوا لِجالُوتَ وَ جُنُودِهِ قالُوا رَبَّنا أَفْرِغْ عَلَیْنا صَبْراً وَ ثَبِّتْ أَقْدامَنا وَ انْصُرْنا عَلَى الْقَوْمِ الْکافِرینَ» هنگامی که سپاه طالوت با لشکر جالوت روبه رو شدند گفتند، مقاومت در برابر دشمن را بر ما سرازیر و گام‌هایمان را استوار و ما بر دشمنان کافر پیروز باشیم.
وی افزود: از این آیه استفاده می‌شود که سپاه طالوت برای مقابله با سپاه قدرتمند جالوت، سه چیز از خداوند طلب کردند، نخست صبر و شکیبایى و استقامت، در آخرین حد آن «نکره بودن صبر تاکیدى به این مطلب است»، دومین تقاضاى آن‌ها از خدا این بود که گامهاى ما را استوار بدار تا از جا کنده نشود و فرار نکنیم، در حقیقت دعاى اول جنبه باطنى و درونى داشت و این دعا جنبه ظاهرى و برونى دارد و مسلما ثبات قدم از نتائج روح استقامت و صبر است و سومین تقاضاى آن‌ها این بود که ما را بر این قوم کافر یارى فرما و پیروز کن، که در واقع هدف اصلى را تشکیل مى دهد و نتیجه نهایى صبر و استقامت و ثبات قدم است.
به گفته وی خداوند در دوران مبارزه‌ی پیامبر اسلام (ص) نیز همین راهکار را توصیه می‌فرماید و هشدار می‌دهد که از مقاومت کردن، دست برندارید، «فَاسْتَقِمْ کَما أُمِرْتَ وَ مَنْ تابَ مَعَکَ وَ لا تَطْغَوْا إِنَّهُ بِما تَعْمَلُونَ بَصیرٌ، پس همانگونه که فرمان یافتهاى، استقامت کن و همچنین کسانى که با تو بسوى خدا آمده اند باید استقامت کنند و طغیان نکنید که خداوند آنچه را انجام مىدهید مى بیند.»
حجت الاسلام شاه فاضل ادامه داد: مطابق این آیه خداوند به پیامبر اسلام (ص) دستور می‌دهد که بر طریق دینداری و مقابله با معارضین شریعت اسلامی پایداری کند و کسانى هم که از شرک توبه کرده و به آن حضرت ایمان آورده‌اند نیز باید در این مسیر پایدارى کنند و مبادا دست از مقاومت بردارند و طغیان کنند و از بندگى خدا منحرف شوند، که او به کار‌های همه بیناست و در صورت عقب‌نشینی، همگی را مؤاخذه خواهد کرد.
همچنین حجت الاسلام ماشاءالله صدیقی مدیر فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی کاشان نیز در این نشست گفت: خداوند در آیات متعددی جامعه‌ی اسلامی را به شدت از «سازش» منع می‌کند و «سازشکاران» را توبیخ کرده است که نمونه آیات آن در ادامه بحث ذکر می‌شود.
وی گفت: در فرهنگ قرآن کریم شاخصه‌هایی برای مقوله مهم «مقاومت»، تعریف و تبیین شده است که در این نوشتار، با تدبّر در بخشی از آیات مرتبط و با استناد به تفسیر آیات، به معرفی مهمترین این شاخصه ها، پرداخته می‌شود.
مدیر فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی کاشان گفت: قرآن کریم در آیات متعددی بر این مطلب تأکید می‌کند که در صورت پایداری و مقاومت لشکر اسلام، شکست دشمنان قطعی خواهد بود و پیروزی از آن جبهه حق خواهد بود، چرا که خداوند در یکی از آیات می‌فرماید: «الَّذینَ کَفَرُوا وَ صَدُّوا عَنْ سَبیلِ اللَّهِ أَضَلَّ أَعْمالَهُمْ؛ کسانى که کافر شدند و مردم را از راه خدا بازداشتند، خداوند اعمالشان را نابود مىکند.
وی افزود: از این آیه استفاده می‌شود که خداوند برنامه‌ها و اهداف دشمنان کافر و کسانی که در مسیر خدا سنگ‌اندازی می‌کنند را بی‌اثر می‌سازد و آن‌ها را با شکست مواجه می‌کند.
حجت الاسلام صدیقی گفت: تعبیر «أَضَلَّ أَعْمالَهُمْ» به صراحت بیان می‌کند که تمام نقشه‌های دشمنان با شکست مواجه می‌شود و راه به جایی نمی‌برند، همچنین خداوند در آیه دیگری ضمن سرزنش کافران به پیامبر اعظم (ص) اطمینان می‌دهد که توطئه‌های دشمنانش بر ضد ایشان اثر نخواهد گذاشت، «اَم یُریدونَ کَیدًا فَالَّذینَ کَفَروا هُمُ المَکیدون، آیا مى خواهند نقشه شیطانى براى تو بکشند، اما بدانند خود کافران در دام این نقشهها، گرفتار مى شوند.
وی ادامه داد: خداوند در این آیه تاکید می‌کند که کافران و بدخواهان رسول خدا (ص) که با طرح گفتار‌ها و پندار‌های باطل، می‌خواهند بر ضد پیامبر اسلام (ص) و مسلمانان مکر کنند تا چراغ پرفروغ اسلام خاموش شود، خودشان گرفتار نیرنگ خود می‌شوند.
این استاد حوزه و دانشگاه گفت: برگشت توطئه دشمنان به خودشان، معانی و جلوه‌های مختلف دارد از جمله اینکه اهل کفر «اَلَّذینَ کَفَروا» گمان می‌کنند به جلو حرکت می‌کنند و به سمت قلّه می‌روند در حالی که به سمت حضیض گام برمی دارند.
وی افزود: خداوند در آیه دیگری می‌فرماید، «إِنَّ الَّذینَ یَکْفُرُونَ بِآیاتِ اللَّهِ... أُولئِکَ الَّذینَ حَبِطَتْ أَعْمالُهُمْ فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ وَ ما لَهُمْ مِنْ ناصِرینَ» خدا برنامه‌ها و رفتار‌های دشمنان کافر را همیشه بی‌اثر می‌کند و نه در دنیا و نه در آخرت نتیجه‌ای دارد و هیچ کس هم نیست که آن‌ها را کمک کند تا نقشه‌های خود را عملی کنند.»
حجت الاسلام صدیقی گفت: «حبط» یعنی باطل و بى‌اثر شدن عمل، در زبان عرب به چهار پایی که زیاد علف می‌خورد و به تدریج شکمش باد می‌کند و می‌میرد، «حبط» می‌گویند، تعبیر «حَبِطَتْ أَعْمالُهُمْ» در آیه این حقیقت را می‌فهماند که شکست دشمنان یک افول تدریجی است و آنان به گمان اینکه در حال پیشرفت هستند دشمنی می‌کنند، اما در حقیقت مانند چهارپایی که تنها همّ و غمش خوردن است به نابودی تدریجی خود کمک می‌کنند.
وی ادامه داد: قرآن کریم ضمن تاکید بر شکست پذیری قطعی دشمنان دین خدا در برخی آیات به ذکر نمونه‌هایی از شکست‌های تاریخی دشمنان می‌پردازد و در آیات متعددی به مطالعه تاریخ و نگاه به تجربه دیگر ملت‌ها توصیه کرده است و در آیه‌ای می‌فرماید، «أَفَلَمْ یَسیرُوا فِی الْأَرْضِ فَیَنْظُرُوا کَیْفَ کانَ عاقِبَةُ الَّذینَ مِنْ قَبْلِهِمْ دَمَّرَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ وَ لِلْکافِرینَ أَمْثالُها» چرا در زمین و تاریخ ملت‌ها نمی‌گردند و مطالعه نمی‌کنند تا با نگاه عبرت‌آموز ببینند عاقبت ملت‌های ظالم گذشته چگونه رقم خورد، خداوند آن‌ها را با هرچه به آنان وابسته بود نابود کرد، اى پیامبر نظیر این عقوبت‌ها براى کافران و دشمنان عصر تو هم هست».
این استاد حوزه و دانشگاه گفت: خداوند به کسانی که مرعوب دشمنان‌اند و در مسیر اسلام طاقت نمی‌آورند، سفارش می‌کند به سابقه امت‌های گذشته نگاه کنند، «تدمیر» به معنای هلاک کردن است، اما وقتی با حرف «علی» می‌آید به معنای هلاکت شدید است، به این معنا که هر چه داشتند «از خود و خانواده و خانه و ملک» خدا بر سرشان خراب کرد، زیرا در زبان عرب «دَمر» یعنی هلاک کردن و «دَمَرَ عَلى» یعنی نابود کردن همه چیز حتى فرزندان و خانواده و اموال مخصوص انسان بر سرش است.
حجت الاسلام صدیقی افزود: خداوند در آیه ۱۴۱ سوره نساء تاکید می‌کند کافران هرگز بر مؤمنین پیروز نخواهند شد، «.. لَن یجَْعَلَ اللَّهُ لِلْکَافِرِینَ عَلىَ المُْؤْمِنِینَ سَبِیلا؛ «خداوند هرگز کافران را بر مؤمنان تسلّطى نداده است.»
در ادامه محمد ناصحی مدیر گروه معارف اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کاشان نیز گفت: خدواند متعال در برخی از آیات به تبیین برخی از دلائل شکست ابرقدرت‌ها در طول تاریخ و دلائل پیروزی جبهه حق، می‌پردازد در همین راستا در آیه‌ای بعد از ذکر شکست دشمنان علت آن را این‌گونه بیان می‌کند، «ذلِکَ بِأَنَّ الَّذینَ کَفَرُوا اتَّبَعُوا الْباطِلَ وَ أَنَّ الَّذینَ آمَنُوا اتَّبَعُوا الْحَقَّ مِنْ رَبِّهِم» دلیل شکست آن‌ها این است که کافران از باطل پیروى می‌کنند و مؤمنان از حق پیروی می‌کنند.
وی افزود: دشمنان پیرو باطل و به دنبال گسترش باطل‌اند و مؤمنان پیرو حق و به دنبال گسترش حق‌اند، لذا دشمنان شکست می‌خورند و مؤمنان پیروز می‌شوند و خداوند در این آیه می‌فرماید اگر جامعه‌ای مسیر حق را انتخاب کند، به نتیجه رساندن کار‌های آن جامعه نیز به عهده خدااست، روشن است وقتی کار‌ها در دست خدا باشد قطعاً به نتیجه می‌رسد و آنجا جامعه به پیروزی می‌رسد، اما اگر جامعه‌ای مسیر باطل را انتخاب کند به نتیجه رساندن کار‌های آن جامعه باطل دیگر به عهده خدا نیست و آن جامعه قطعاً با شکست مواجه می‌شود.
ناصحی گفت: یکی از شاخصه‌های قرآنی مقاومت همراهی و حمایت مستمر خداوند از جبهه حق است، به بیان دیگر در بخشی از آیات قرآن به تبیین حمایت همه جانبه باریتعالی از جبهه حق در مسیر مبارزه با باطل بعنوان رمز پیروزی اهل ایمان پرداخته شده است.
وی افزود: قرآن کریم در آیاتی ضمن اتمام حجت بر مؤمنین بر نصرت همیشگی اهل ایمان از جانب خداوند متعال تاکید می‌کند و می‌فرماید که خدا با شماست و اقتدار شما بر دشمن مرهون همین معیت و همراهی «خدا» با شماست، به عنوان مثال در آیه‌ای می‌فرماید: «فَلا تَهِنُوا وَ تَدْعُوا إِلَى السَّلْمِ وَ أَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ وَ اللَّهُ مَعَکُمْ وَ لَنْ یَتِرَکُمْ أَعْمالَکُمْ» پس هرگز سست نشوید و دشمنان را به صلح ذلّتبار دعوت نکنید در حالى که شما برترید و خداوند با شماست و چیزى از (ثواب) اعمالتان را کم نمى کند.
این استاد حوزه و دانشگاه گفت: در این آیه خداوند به مؤمنین هشدار می‌دهد که در مبارزه با دشمن، کوتاهی نکنند و تن به سازش ندهند و در این صورت، مطمئن باشند که نتیجه مقاومت، بی کم و کاست، به آنان خواهد رسید، مراد از معیّت و همراهى خداوند با مؤمنان «وَ اللَّهُ مَعَکُمْ» معیّت عمومى خداوند «چنانکه فرموده است: «هُوَ مَعَکُم أینَ ما کُنتُم»؛ حدید:۴» نیست بلکه معیّت و همراهی خاص خداوند است که در اینجا به معناى عزّت و نصرت و هدایت ویژه الهى نسبت به مجاهدان راه اوست، چنانکه در آیات دیگری نیز «نظیر آیه «إنَّ اللّهَ لَمَعَ المُحسِنین»، به این همراهى خاص اشاره شده است.
مدیر گروه معارف اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کاشان گفت: قرآن در آیه دیگری، اینچنین می‌فرماید: «قالا رَبَّنا إِنَّنا نَخافُ أَنْ یَفْرُطَ عَلَیْنا أَوْ أَنْ یَطْغى، قالَ لا تَخافا إِنَّنی مَعَکُما أَسْمَعُ وَ أَرى؛ (موسى و هارون) گفتند: «پروردگارا! از این مى ترسیم که بر ما پیشى گیرد (و قبل از بیان حق، ما را آزار دهد) یا طغیان کند (و نپذیرد)!» فرمود: «نترسید! من با شما هستم (همه چیز را) مى شنوم و مى بینم!»
وی ادامه داد: وقتی خدا به حضرت موسی و هارون (علیه‌السّلام) دستور داد به سوى ابر قدرت دوران خود؛ یعنی فرعون بروند و پیام خدا را با زبان نرم به او ابلاغ کنند، حضرت موسی و هارون به خداوند عرض کردند: پروردگارا، مى‌ترسیم قبل از آن‌که پیام تو را ابلاغ کنیم، ما را کیفر کند یا سربه طغیان بردارد و بیش از پیش بر بنى‌اسرائیل ستم کند و علیه تو آشفته‌گویی کند، خداوند در پاسخ فرمود: نگران نباشید من با شما هستم. به همه چیز احاطه دارم هر چه گفته شود، می‌شنوم و هر کاری انجام بگیرد مى‌بینم، شما به مصاف فرعون بروید و از هیچ قدرتی نترسید، چون قدرت برتر یعنی خدا با شما است.
مدیر گروه معارف اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کاشان نیز گفت: خدواند متعال در برخی از آیات به تبیین برخی از دلائل شکست ابرقدرت‌ها در طول تاریخ و دلائل پیروزی جبهه حق می‌پردازد در همین راستا در آیه‌ای بعد از ذکر شکست دشمنان، علت آن را این‌گونه بیان می‌کند: «ذلِکَ بِأَنَّ الَّذینَ کَفَرُوا اتَّبَعُوا الْباطِلَ وَ أَنَّ الَّذینَ آمَنُوا اتَّبَعُوا الْحَقَّ مِنْ رَبِّهِم؛ دلیل شکست آن‌ها این است که کافران از باطل پیروى می‌کنند و مؤمنان از حق پیروی می‌کنند.»
ناصحی ادامه داد: دشمنان پیرو باطل و به دنبال گسترش باطل‌اند و مؤمنان پیرو حق و به دنبال گسترش حق‌اند، لذا دشمنان شکست می‌خورند و مؤمنان پیروز می‌شوند، خداوند در این آیه می‌فرماید اگر جامعه‌ای مسیر حق را انتخاب کند به نتیجه رساندن کار‌های آن جامعه نیز به عهده‌ی خداست، روشن است وقتی کار‌ها در دست خدا باشد قطعاً به نتیجه می‌رسد و آنجا جامعه به پیروزی می‌رسد، اما اگر جامعه‌ای مسیر باطل را انتخاب کند به نتیجه رساندن کار‌های آن جامعه‌ی باطل دیگر به عهده خدا نیست و آن جامعه قطعاً با شکست مواجه می‌شود.
وی گفت: یکی از شاخصه‌های قرآنی مقاومت همراهی و حمایت مستمر خداوند از جبهه حق است، به بیان دیگردر بخشی از آیات قرآن به تبیین حمایت همه جانبه باریتعالی از جبهه حق در مسیر مبارزه با باطل بعنوان رمز پیروزی اهل ایمان پرداخته شده است.
ناصحی افزود: قرآن کریم در آیاتی ضمن اتمام حجت بر مؤمنین بر نصرت همیشگی اهل ایمان از جانب خداوند متعال تاکید می‌ورزد و می‌فرماید که خدا با شماست و اقتدار شما بر دشمن، مرهون همین معیت و همراهی «خدا» با شماست، بعنوان مثال در آیه‌ای می‌فرماید، «فَلا تَهِنُوا وَ تَدْعُوا إِلَى السَّلْمِ وَ أَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ وَ اللَّهُ مَعَکُمْ وَ لَنْ یَتِرَکُمْ أَعْمالَکُمْ؛ پس هرگز سست نشوید و (دشمنان را) به صلح (ذلّتبار) دعوت نکنید در حالى که شما برترید و خداوند با شماست و چیزى از (ثواب) اعمالتان را کم نمى کند».
این استاد حوزه و دانشگاه گفت: در این آیه خداوند به مؤمنین هشدار می‌دهد که در مبارزه با دشمن، کوتاهی نکنند و تن به سازش ندهند و در این صورت، مطمئن باشند که نتیجه مقاومت، بی کم و کاست، به آنان خواهد رسید، مراد از معیّت و همراهى خداوند با مؤمنان (وَ اللَّهُ مَعَکُمْ) معیّت عمومى خداوند (چنانکه فرموده است: «هُوَ مَعَکُم أینَ ما کُنتُم»؛ حدید:۴) نیست، بلکه معیّت و همراهی خاص خداوند است که در اینجا به معناى عزّت و نصرت و هدایت ویژه الهى نسبت به مجاهدان راه اوست، چنانکه در آیات دیگری نیز (نظیر آیه «إنَّ اللّهَ لَمَعَ المُحسِنین»، سوره عنکبوت: ۶۹) به این همراهى خاص اشاره شده است.
مدیر گروه معارف اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کاشان گفت: قرآن در آیه دیگری اینچنین می‌فرماید: «قالا رَبَّنا إِنَّنا نَخافُ أَنْ یَفْرُطَ عَلَیْنا أَوْ أَنْ یَطْغى، قالَ لا تَخافا إِنَّنی مَعَکُما أَسْمَعُ وَ أَرى؛ (موسى و هارون) گفتند: «پروردگارا! از این مى‌ترسیم که بر ما پیشى گیرد (و قبل از بیان حق، ما را آزار دهد) یا طغیان کند (و نپذیرد)!» فرمود: «نترسید! من با شما هستم (همه چیز را) مىشنوم و مى‌بینم!»
وی ادامه داد: وقتی خدا به حضرت موسی و هارون دستور داد به سوى ابر قدرت دوران خود یعنی فرعون بروند و پیام خدا را با زبان نرم به او ابلاغ کنند، حضرت موسی و هارون به خداوند عرض کردند: پروردگارا، مى‌ترسیم قبل از آن‌که پیام تو را ابلاغ کنیم ما را کیفر کند یا سر به طغیان بردارد و بیش از پیش بر بنى‌اسرائیل ستم کند و علیه تو آشفته‌گویی کند، خداوند در پاسخ فرمود، نگران نباشید من با شما هستم به همه چیز احاطه دارم، هر چه گفته شود می‌شنوم و هر کاری انجام بگیرد مى‌بینم، شما به مصاف فرعون بروید و از هیچ قدرتی نترسید، چون قدرت برتر یعنی خدا، با شماست. /۱۳۰۷/
ارسال نظرات