پاپایای وطنی و بلوبری‌ ایرانی

چند سالی است اقسام میوه‌های غیربومی از گوشه و کنار کشورهایی مانند اکوادور، کلمبیا، برزیل(قاره‌آمریکای جنوبی)، اندونزی و مالدیو (قاره آسیا)، کیریباتی (اقیانوسیه) و سائوتومه و پرینسیپ، گابن، جمهوری کنگو، جمهوری دمکراتیک کنگو، اوگاندا، کنیا و سومالی (قاره آفریقا) که جملگی در حاشیه خوش آب و هوای خط استوا قرار گرفته‌اند و یا میوه‌هایی از شرق دور و ینگه دنیا به مقصدِ ایران صادر می‌شوند؛ میوه‌هایی با شکل و شمایل عجیب و غریب، با قیمت‌های نجومی و اسامی بعضا سخت و دشوار که اگر زبان در تلفظ‌شان دچار گرفتگی یا لکنت شود، چندان بعید نیست.

همشهری نوشت: میوه‌های فرنگی یا استوایی نه فقط موز، آناناس و دراگون فروت (میوه اژدها)، ‌ بلکه اینجا سخن از میوه‌هایی متفاوت است که در وصف خواص‌شان، مثنوی هفتاد من از کثرت و فزونی گونه‌های گوناگون ویتامین، فیبر، پتاسیم و منیزیم تا دلاوری‌های جانانه آنتی‌اکسیدان‌ها علیه رادیکال‌های آزاد و مهاجم، سروده‌اند؛ میوه‌هایی مانند کیوکاملون، پاپایا، مونسترا، دوربان، جک فروت، چریموبا، کیوانو، انگور برزیلی، لیچی، ساپوت سیاه، دست بودا، خارگیل، استار فروت، فیجوا، تاماریلو، فیسالیس، منگوستین، سالک و بسیاری دیگر که این روزها می‌توان بیشتر در قفسه‌های فروت استورهای بزرگ مناطق شمالی کلانشهرها و کمتر نیز در بساط مختصر بعضی از دستفروشان و وانتی‌های میوه‌فروش در مناطق مرکزی و جنوبِ همان کلانشهرها ازجمله پایتخت، یافت؛ میوه‌هایی که حالا سال‌هاست در وطن کشت می‌شوند.

میوه اژدها ۱۵۰ و خارگیل ۷۰۰ هزار تومان

اغلب استور و شاپ‌های برند که بخش یا طبقه‌ای از ساختمان بلند بالایشان به سکوهایی شیک برای عرضه و فروشِ فروت یا همان میوه‌های خاص و کمیاب اختصاص دارد، تقریبا مشتریان ثابتی دارند؛ مشتریانی مشتمل بر ۲ گروه؛ گروه نخست شهروندانی هستند که فقط برای مصرف روزانه و خانگی خود گاهی سبدشان را ازموز قرمز کیلویی ۱۷۰ هزار تومان، انگور شیلی کیلویی ۱۰۰ هزارتومان، گیتا متری به‌صورت بسته‌های ۱۰۰ گرمی ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومان، استارفروت‌ هر دانه ۱۵۰ تا ۳۰۰ هزار تومان، دانه خام یا برشته کاکائو از ۲۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان، پاپایا هر عدد ۶۰ تا ۱۰۰ هزار تومان، بلوبری در بسته‌های ۱۰۰ گرمی از ۳۰۰ تا ۵۵۰ هزار تومان، شوگر اپل هر عدد از ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان، خارگیل یا دوریان هر عدد ۴۰۰ تا ۷۰۰ هزار تومان، دراگون فروت هر عدد ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار تومان و... پُر می‌کنند.

میوه اژدها

همچنین آنها به بهانه‌هایی مانند عیادت از بیماری عزیز، خودنمایی و سبک زندگی نمایشی و لوکس یا تولید محتوای لاکچری برای صفحات مجازی خود (سلفی در میزانسنی که یک طرف دوستان خوش‌پوش و طرف دیگر انبوه میوه‌های خوش‌رنگ و لعاب روی میز قرار دارند) سینی‌ یا بشقاب میوه‌های استوایی یک تا بیش از ۳ میلیون تومانی را نیز خریداری می‌کنند.

خارگیل

گروه دوم نیز صاحبان مشاغل مرتبط با صنایع غذایی هستند که در میانشان رستوران‌دار، سرآشپز، کافه‌چی، باریستا، کارشناسان و طراحان طعم نیز دیده می‌شود (کیفیت و نوع بسته‌بندی بر نوسان قیمت‌ها اثرگذار است).

داستان فرنگی‌های خوش رنگ که وطنی شدند

از میان این میوه‌های مناطق حاره‌ای و استوایی که تا پیش از این، راهشان رو به‌سوی ایران، مسیر واردات (رسمی و قاچاق) بوده، طبق آمار سازمان جهادکشاورزی کشور، استارفروت، دراگون، بلوبری و پاپایا پرفروش و پرطرفدار بوده‌اند؛ آنقدر که بسیاری از افراد جویای کسب‌وکار طی یک دهه اخیر بر کشت بذر و نهال و پرورش این میوه‌ها در کشور به‌ویژه در جنوب خوزستان، شرق سیستان و بلوچستان، جنوب فارس، بوشهر، هرمزگان، جنوب کرمان، خراسان جنوبی (طبس)، سمنان، همدان، اصفهان، گیلان، مازندران و البته روستاهای حاشیه تهران همت گماردند.

در این میان، ویژگی اقلیمی ایران که ۴ فصل در آن، امتیازی برتر برای کشاورزان محسوب می‌شود به کمک تولیدکنندگان این میوه‌های غیربومی آمد تا کمیت محصولاتشان را به بازارمصرف برسانند.

این را صادق ترکاشوند، کارشناس کنترل کیفی محصولات کشاورزی و باغبانی یکی از گلخانه‌های روستای فیلستان (قطب گلخانه‌ای کشور) در شهرستان پاکدشت می‌گوید و ادامه می‌دهد: «اینکه خودمان دست به تولید بزنیم هم ارز را ذخیره می‌کند و هم از ورود احتمالی برخی آفات کشاورزی به همراه محصولات وارداتی جلوگیری می‌شود.»

صادق، هوایی مطبوع از گلخانه به سینه‌اش فرو می‌دهد و می‌افزاید: «بلوبری هم از آن میوه‌های پرخاصیت است که بعضی‌ها به‌خاطر خواصش و بعضی‌ها هم با وجود اینکه سازگار با ذائقه‌شان نیست، به‌خاطر ادا و اطوارهای اشرافی، آن را تهیه می‌کنند.

در هر صورت، نوش‌جانشان! اما اینجا هم باز، بیشترین سود به جیب گشاد دلال سرازیر می‌شود. بلوبری درجه یک و اعلا را از ما کیلویی یک تا یک‌میلیون‌و ۵۰۰ هزار تومان می‌خرند و بعد در بازار می‌فروشند کیلویی ۲ میلیون‌و ۵۰۰ تا ۳ میلیون‌و ۵۰۰ هزار تومان!» بلوبری در هند و آمریکا که بیشترین تولید سالانه را دارد، به‌ترتیب با قیمت میانگین هر کیلو ۹۰۰ و ۶۵۰ هزار تومان فروش می‌رود. ‌

شیرین و ملس مثل رزبری

رامین ضمیری، یکی از باغبانان قابل در شهر ساری‌ است که یکی دو سالی می‌شود بذرهای گران میوه رزبری را بعد از کلی مشورت و پرس‌وجو در زمین پدری‌اش به امید سود و ثروت کاشته است.

او می‌گوید: «سال ۱۳۹۶ برای نخستین‌بار بوته رزبری به ایران آمد. آن سال‌ها هم مثل حالا، تب میوه‌های لاکچری که ارزش غذایی و دارویی را یک جا داشتند، داغ بود. همین که طعم شیرین و ملسِ این میوه توخالی با حضور در یک مهمانی مجلل، زیر دندانم رفت، فکر کاشت و پرورشش هم به سرم زد. سختی‌ها و هزینه‌هایش بالاست و ریسکش هم زیاد. یک وقتی اگر برق برود سیستم آبرسانی و تعدیل هوای گلخانه خاموش می‌شود و این یعنی خطری که سرمایه‌ات را تهدید می‌کند.»

رزبری

رامین از مشتری‌هایش نیز می‌گوید: «گاهی مسافرانی که به طریقی از فعالیت گلخانه ما مطلع می‌شوند هر ازگاهی که گذرشان به شهر ساری بیفتد، می‌آیند و رزبری را با قیمت واقعی از ما می‌خرند. بعضی از مشتری‌ها هم که به تازگی تعدادشان هم زیاد ‌شده جوانانی هستند که خودشان را طعم‌ساز و یا طراح انواع چاشنی از سس تا ادویه معرفی می‌کنند. این دسته آخر، حجم خریدشان بیشتر است. مشتری‌های دیگری هم داریم که جمعیت آنها نیز در حال افزایش است؛ میوه‌فروش‌های وانتی یا بساط‌گستر که معمولا محصولات درجه ۳ را از ما می‌خرند تا مزه آنها را لابه‌لای میوه‌های همیشگی‌شان، به خریدارانی از مناطق پایین شهر، بچشانند.» و اما میوه پاپایا از وقتی وطنی شد، مشتری‌هایش نیز زیاد شد.