میدان دادن به جوانان باید تثبیت شود/ شهیدان کاظمی و شیرودی به خوبی نمایش داده نشدند

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، نشست «نقد و بررسی جشنواره چهل و دوم فیلم فجر» از سلسله نشست های سینمارسا با حضور حجت الاسلام مهدی رادنیک کارشناس دینی سینما و تلویزیون و فعال رسانه‌ای، علیرضا محمدی عراقی مستندساز و فیلم ساز، محمدحسین بنی احمدی نویسنده، کارگردان و منتقد سینما به دبیری حجت الاسلام محمدحسین پیشاهنگ برگزار شد.

حجت الاسلام پیشاهنگ با اشاره به گذشت بیش از 2 سال از دوران مدیریت دولت جدید بر سینما، جشنواره امسال را محصول صددرصدی دولت سیزدهم دانست و آن را فرصتی خوب برای ارزیابی کارنامه دولت معرفی کرد.

در ابتدای این نشست محمدی عراقی با تشکر از خبرگزاری رسا در خصوص تشکیل این نشست آن را ضروری دانست و افزود: بسیار شایسته و ضروری است که حوزه بتواند رویدادهای فرهنگی کشور را رصد کند؛ باید گفت تأثیرگذاری فیلم و فیلمسازی در جامعه اهمیت بالایی دارد و ورود حوزه به این مباحث و تلاش برای نقش آفرینی حوزه در سینما ارزشمند است.

وی در ادامه با اشاره به همسویی دولت سیزدهم با منویات رهبری معظم انقلاب، اظهار داشت: جشنواره فجر از نظر محتوایی یک اتفاق مهمی بود زیرا دولت و ارشاد توانستند محتواهایی را وارد و از ورود محتوای دیگر در این جشنواره جلوگیری کند.

محمدی عراقی ابراز داشت: مدت ها در دولت های مختلف انتقاد این بود که چرا ارشاد باید هزینه برخی آثار را بدهد و آن را تولید کند در حالی که ضرورت فرهنگی ندارند اما در دولت کنونی این روند تا حدی اصلاح شد و زمانی در یکی از جشنواره ها فیلمی نبود که عشق های مثلثی و بچه های طلاق را مورد توجه قرار نداده باشد؛ حرف ما این است که نتیجه پردازش معضلات جامعه سیاه نمایی نباید باشد بلکه باید سبب روشنگری شود.

عراقی با بیان اینکه مطرح کردن معضلات بدون نشان دادن راه نجات را سیاهنمایی معرفی کرد و افزود: خوشبختانه در جشنواره سال جاری موضوعات زرد و تلخ چندان جای نداشت و به شدتی که در گذشته به سوژه های اجتماعی توجه می شد، پرداخت نشده بود.

وی در ادامه اظهار داشت: فیلم های معرفی اسطوره های معاصر نیز در جشنواره فجر امسال جدی بود و همانطوری که رهبری بیان فرمودند برخی کشورها برای مردم خود از طریق فیلم، اسطوره می سازند اما در کشور ما به اسطوره های حقیقی پرداخته نمی شود.

محمدی عراقی با بیان اینکه اکثر فرماندهان و اسطوره های جنگ از جوانان هستند، ساخت فیلم با این موضوع را برای جوانان جذاب ارزیابی کرد و ادامه داد: متأسفانه کیفیت ساخت آثار سینمایی دفاع مقدس در جشنواره امسال چندان بالا نبود و نقایصی به خصوص در فیلمنامه نویسی دیده می شد؛ پرداخت به موضوعات تاریخی بسیار سخت است اما باید سرمایه گذاری صورت گیرد تا قهرمانان جنگ به خوبی تصویر شوند نه اینکه افرادی دست نیافتنی معرفی شوند.

وی در ادامه اظهار داشت: اوایل انقلاب در فیلم ها قهرمان هایی مطرح می شدند که انگار فرشته بوده و از آسمان آمدند و اگر اینگونه تصویر سازی در آن زمان ضروری بود اما امروزه ساخت الگو برای جوانان مهم است و الگو باید به گونه ای معرفی شود که مخاطب جوان خود را در قهرمان قصه پیدا کند.

بنی احمدی در ادامه این نشست اظهار داشت: جشنواره امسال از جشنواره هایی است که صدایش بعدا در خواهد آمد زیرا نکات مثبت و منفی بسیاری دارد؛ مجتبی امینی در مدت حضور خود در دبیری جشنواره فیلم فجر اتفاقات خوبی را رقم زده است که یکی از آن ها افزایش کمیت آثار جشنواره است و کارگردان اولی ها آبروی خوبی به جشنواره دادند و فیلم های خوب این کارگردان ها سبب شد که شور خوبی در روزهای آخر جشنواره ایجاد شود.

وی در ادامه بیان کرد: جشنواره امسال فجر خیلی شبیه عمار و صداوسیما بود که می توان وجوه مثبت و منفی برای آن در نظر گرفت؛ همین امسال در جشنواره فجر صبحانه با زرافه ها و یا فیلم بی بدن اجازه ورود پیدا می کند در حالی که فیلم مهران مدیری رد می شود و این آثار نشان می دهد که سینمای مستقل و بخش خصوصی متفاوت از نمود جشنواره و خواست مسؤولین در حال ساخت فیلم های خود هستند.

این نویسنده سینما با بیان اینکه سال گذشته شاهد قهر فیلمسازان بودیم و در سال جاری نیز برخی را راه نداند، تأکید کرد: باغ کیانوش یکی از فیلم های دوست داشتنی جشنواره امسال بود که یک فیلم ساز فیلم اولی به خوبی از پس آن برآمده بود و کاشت های خوبی داشت که از فیلمنامه منسجم آن بود.

وی در ادامه خاطر نشان کرد: شهید احمد کاظمی اسطوره ای در میان شخصیت های نظامی ما است اما شخصیتی که در فیلم نمایش داده شده به شدت منفعل و بی برنامه است و احمد کاظمی در حالی که از زمان جنگ تا زمان شهادت در اوج فعالیت است اما وقتی در فیلم احمد، ساعت 8 وارد بم می شود تا ساعت 12 از دیگران می پرسد چه باید بکند؟ یک شخصیت آخوند بی ربط و به درد نخور در این فیلم قرار داده شده است که باعث تمسخر روحانیت شده است.

وی در ادامه به فیلم «آغوش باز» پرداخت و آن را یک فیلم 4درصدی دانست و افزود: اخلاق و خانواده در این فیلم برای 4درصدی ها تبلیغ شده است؛ بهروز شعیبی در فیلم های قبلی به خوبی ظاهر شده بود از این رو توقع این فیلم را از او نداشتیم، فیلم احمد تولید بسیار سنگینی داشته است که به گفته دست‌اندرکاران آن 4 ماه طول کشیده در حالی که فیلم های دیگر سینمایی از 20 روز تا 60 روز فیلم برداری دارند.

حجت الاسلام پیشاهنگ بیان داشت: اعتبار جشنواره به انحصاری بودن آن نیست بلکه به اعتبار جوایز و کیفیت آثار است و دولت باید جلوی انحصار را بگیرد؛ مشکل سینمای ما این است که مردمی نیست.

وی ادامه داد: اسم «فجر» بر روی جشنواره برگرفته از انقلاب مردمی است اما همین هایی که سال ها در سینما بودند می آیند در جشنواره حاضر می شوند و درست این است که انحصار سینما شکسته شود، بدنه اصلی سینما باید چند کانون داشته باشد و انحصار در فرهنگ مانند انحصار در سیاست خطرناک است.

حجت الاسلام رادنیک با اشاره به کلیت جشنواره فیلم فجر تصریح کرد: این جشنواره مهم ترین جشنواره ملی ایران است و یک جشن سینمایی برای عرصه ملی است که متولی آن نیز وزارت ارشاد به عنوان یک نهاد حاکمیتی بوده و با توجه به سطح این جشنواره، باید از طرف حاکمیت سیاستگذاری شود و دستگاه حاکمیتی با حکمرانی خود منویات حاکمیت را که در راستای منافع ملی پیگیری می کند و تمام اصناف و قومیت ها را به مشارکت دعوت می کند.

وی در ادامه بیان کرد: در حکمرانی جشنواره فیلم فجر مشکل وجود دارد و یکی از این اشکالات سیاستگذاری است به این صورت که جشنواره ثبات ندارد و هر ساله دست به دست می شود؛ یکی از مؤلفه های یک جشنواره موفق ثبات آن است تا در طول یک دهه به یک اصول و سیاست مشخص برسد اما هر دولتی بر اساس رویکرد خود اعمال برنامه ها را انجام داد، در طول 40 سال گذشته با عوض شدن دولت ها و سیاست ها رویکردهای جشنواره فجر عوض می شود و این مهم با عوض کردن دبیر جشنواره و مسؤول سینمایی نیز شدت می گیرد.

حجت الاسلام رادنیک با اشاره به جشنواره عمار و جشن حافظ تأکید کرد: دو جریانی که از لحاظ رویکردهای سیاسی و فرهنگی با هم موافق و همسو نیستند احساس می کنند که نمی توانند در جشنواره فجر جایگاهی داشته از این رو جشن خود را راه می اندازند در حالی که جشنواره ملی فجر باید همه سلیقه ها را در خود جمع کند و حد و اندازه ملی بودن فجر باید حفظ شود.

وی در پایان با تقدیر از جوانگرایی صورت گرفته در جشنواره فیلم فجر و حضور 14 کارگردان فیلم اولی تصریح کرد: انتظار دارم این جوانگرایی تثبیت بشود و چهره های جدید معرفی شوند؛ 6 عدد فیلم دفاع مقدس در این دوره جشنواره بسیار قابل توجه بود و این ژانر احیا شده است؛ در درام اجتماعی نیز 8 فیلم حضور داشتند و از رویکردهای سیاه و ناپخته فاصله داشتند؛ حضور 4 انیمیشن نشان از فعالیت های خوب دولت دارد در حالیکه در سال های گذشته تلاش شد که انیمیشن زمین بخورد و کیفیت فنی و محتوایی این آثار قابل تأمل است.