مواضع و مواقع بیان حکمت

به گزارش گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، حضرت آیت‌الله العظمی امام خامنه‌ای طبق سنت مرسوم در ابتدای جلسه درس خارج فقه به بیان و شرح حدیثی اخلاقی می پردازند که در ادامه می‌خوانید.

بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم
الحمدلله رب العالمین

ان عیسی بن مریم علیه‌السلام این دنباله‌ی همان حدیث قبلی  است که رسول مکرم نقل می‌فرمایند از حضرت عیسی. می‌فرمایند که ان عیسی بن مریم علیه‌السلام قام فی بنی اسرائیل فقال. یا بنی اسرائیل لاتحدثوا بالحکمه الجهال فتظلموها. سخن حکیمانه را نزد جهال نگویید. چون این ظلم به آن سخن حکیمانه است. گاهی این جوری است. یک وقت کسی متعلّم است درصدد فهمیدن است شما سخنی را به او می‌گویید حکمتی را به او می‌آموزید این خدمت به اوست و خدمت به این سخن است. یک وقت کسی است که جزو جهال است، جاهل در اینجا به معنای مطلق جاهل نیست. یعنی آن کسانی که یا ظرفیت فهمیدن برخی از مسائل حکمت آمیز را ندارند یا درصدد یاد گرفتن نیستند. حرف را می‌زنید رد می‌کنند. حرف به ابتذال کشانده می‌شود. گاهی این جوری است ها. یک حرفی را انسان در غیر جای خود نزد کسانی که اهل آن نیستند می‌گوید تکرار می‌کند این حرف هم از اعتبار و از حیثیت می‌افتد او هم قبول نمی‌کند. می‌فرمایند این کار را نکنید.

ولاتمنعوها اهلها فتظلموهم. نقطه‌ی مقابل این است سخن حکمت آمیز را از اهل حکمت هم منع نکنید. که این کار ظلم به آنهاست اگر منع کنید به آنها ظلم کردید. خب اهل یعنی چه، یعنی کسی که هم ظرفیت شنیدن و فهمیدن را دارد، هم درصدد فراگیری است. یا اگر درصدد فراگیری هم نیست وقتی شما گفتید با حال فراگیری با آن برخورد می‌کند. بنابراین حکمت انتشار پیدا می‌کند اگر منع کردید به آن کسان ظلم کردید.

و لا تعین الظالم علی ظلمه فیبطل فضلکم، فضلکم یا فیبطل فضلکم. ظالم را در ظلمش کمک نکنید که اگر این کار را کردید فضل شما، ارزش شما، برتری شما ساقط خواهد شد.

الامور ثلاثه امر تبین لک رشده فتبعه. خود این یکی از این حکمت‌هاست، یکی از مهمترین و بزرگ‌ترین حِکَمی که از معصومین علیهم السلام رسیده همین مطلب است که خیلی هم معروف است. حالا این یکی از عباراتی است که برای این حدیث نقل شده. امر تبین لک رشده فتبعه. بین الرشد است معلوم است که حق است درست است. باید این راه را رفت. و امر تبین لک غیره فأجتنبه. یک چیزی هم هست که معلوم است غلط است باطل است از او هم اجتناب کنید. و امر اختلف فیه فرده الی الله. تصمیم گیری نکنید آنجایی که امری است مشتبه است و معلوم نیست جنبه‌ی رشدی ممکن است داشته باشد جنبه‌ی غی داشته باشد اینجا قاطع نظر ندهید اینجا رده الی الله این را به خدا واگذار کنید. آن وقتی که بنا باشد که محل استفاده قرار بگیرد و فهمیده بشود خدای متعال کمک خواهد کرد فهمیده خواهد شد.