رسالت فرهنگی حوزه در دنیای ورزش

اشاره: حوزه علمیه به عنوان یکی از نهاد‌های مهم مذهبی و علمی در جامعه اسلامی همواره نقش مهمی در ترویج ارزش‌های دینی و اخلاقی ایفا کرده است و با توجه به اینکه المپیک به عنوان یکی از بزرگترین رویداد‌های ورزشی جهان محلی برای نمایش توانمندی‌های فیزیکی و روحی ورزشکاران از سراسر جهان است رسالت حوزه علمیه در این زمینه می‌تواند بسیار گسترده و چندبعدی باشد؛ یکی از مهم‌ترین رسالت‌های حوزه علمیه در المپیک، ترویج اخلاق و ارزش‌های اسلامی است و حوزه علمیه می‌تواند با برگزاری نشست‌ها، کارگاه‌ها و ارائه مقالات علمی و مذهبی، ورزشکاران را با اصول اخلاقی و رفتاری اسلامی آشنا کند و این امر می‌تواند به ترویج روحیه جوانمردی، احترام به حریف و رعایت اصول اخلاقی در مسابقات کمک کند.

ورزشکاران مسلمان که در المپیک شرکت می‌کنند، نیاز به حمایت معنوی و روحی دارند. حوزه علمیه می‌تواند با اعزام روحانیون و مشاوران مذهبی به محل برگزاری المپیک به ارائه مشاوره‌های دینی و معنوی به ورزشکاران بپردازد و این اقدام می‌تواند به تقویت روحیه ورزشکاران و افزایش تمرکز و انگیزه آنها کمک کند و حوزه علمیه می‌تواند با ترویج ورزش و فعالیت‌های بدنی در میان طلاب و جامعه مذهبی به افزایش سلامت جسمی و روحی افراد کمک کند و برگزاری مسابقات ورزشی داخلی، تشویق به شرکت در فعالیت‌های ورزشی و ارائه برنامه‌های آموزشی در زمینه ورزش می‌تواند از جمله اقدامات مؤثر در این زمینه باشد.

ورزش و فعالیت‌های بدنی ممکن است با مسائل و چالش‌های فقهی خاصی همراه باشند و حوزه علمیه می‌تواند با انجام تحقیقات و مطالعات فقهی به بررسی و تحلیل این مسائل بپردازد و راهکار‌های مناسب را ارائه دهد و این اقدام می‌تواند به روشن شدن احکام و مقررات شرعی مرتبط با ورزش و المپیک کمک کند.

در همین راستا خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، با حجت الاسلام مهدی پناهی دبیر ستاد راهبری ورزش حوزه‌های علمیه گفت‌وگویی انجام داده است که در ادامه خواهد آمد:

رسا ـ المپیک با همه حواشی آن پایان یافت نظر شما به عنوان دبیر ستاد راهبری ورزش حوزه‌های علمیه درباره این رویداد چیست؟

رویداد المپیک بزرگترین رویداد ورزشی در سطح دنیا است که هر چهار سال یکبار به میزبانی یکی از کشور‌ها برگزار می‌شود و هر کشوری متناسب با فرهنگی که دارد سعی می‌کند فرهنگ و ارزش‌های خود را در این مسابقات و بازی‌ها نشان دهد و کشور ما نیز از این قاعده مستثنا نیست.

امسال در جریان المپیک اتفاقات خوبی افتاد، چون واقعاً در بحث تقویت ارزش‌های اسلامی، دینی و احترام به پرچم مقدس جمهوری اسلامی کار شده بود و همچنین برای بحث حواشی مسابقات تدابیری اندیشیده شده بود تا ورزشکاران از لحاظ روحی دچار مشکل نشوند و یکی از پرمدال‌ترین المپیک‌های تاریخ کشورمان رقم خورد و بهتر از این نیز می‌توانست رقم بخورد.

نتیجه گیری تیم‌های ورزشی کشور رضایت بخش بود

اتفاقات زیادی در جریان المپیک اتفاق افتاد، اما در مجموع نتیجه گیری تیم‌های ورزشی کشور رضایت بخش بود، بعضی رشته‌ها نوید بخش حرکت رو به جلویی و آینده موفقی بودند و سال‌های بعد به نظر می‌رسد در ورزش‌های مانند وزنه‌برداری، کشتی آزاد و فرنگی، تکواندو و سایر رشته‌های ورزشی ایران حرف‌های برای گفتن داشته باشد.

ضدیت‌های نیز با ورزش جمهوری اسلامی وجود دارد، آقای پاکدامن در شمشیربازی با ناداوری رو به رو شد و بهتر است از وی به عنوان یک ورزشکار ارزشی تجلیل ویژه شود و از تجارب این ورزشکاران استفاده کرد، مسئولین نسبت به برخی مقدمات مسابقات توجه ویژه‌ای داشته باشند مثلا محل اسکان تیم‌های ورزشی در بعضی از رشته‌ها مانند کشتی با مشکلات زیادی همراه بود که البته با تدابیر رئیس فدراسیون کشتی برطرف شد.

لباس تیم ملی، لباسی در شأن کشور و فرهنگ ایرانی اسلامی نبود و حواشی زیادی پیرامون این لباس و پیراهن وجود داشت، این مسائل چیز‌های ساده‌ای است که حواشی زیادی را در جریان مسابقات المپیک به همراه دارد؛ به نظر می‌رسد کمیته‌های فرهنگی در مسابقات نسبت به توجیه و پوشش و آن چیز‌هایی که ارزش‌های ایرانی در ورزش است یک برنامه ریزی ها، آموزش‌ها و مشاوره‌های خوبی برای ورزشکاران داشته باشند تا شاهد بعضی اتفاقات و حواشی جانبی نباشیم و از این رویداد‌ها بهره برداری بهتری شود.

رسا ـ حوزه چگونه می‌تواند از این رویداد بهره برداری کند؟

حوزه علمیه دروازه صدور فرهنگ به سطح کشور است دوره‌های تربیت مربی فرهنگی ورزشی در این چند سالی که در حوزه‌های علمیه برگزار شد ورزشکاران حوزوی که دوره‌های تربیت مربی فرهنگی ورزشی را گذراندند توانستند با قرار گرفتن در بین ورزشکاران و تیم‌های اعزامی به مسابقات آسیایی و المپیک ارتباط خوبی بگیرند و اثرگذار باشند.

این فعالیت‌ها اثر دوجانبه دارد و از طرفی رسالت اصلی حوزه علمیه در دنیای ورزش پیاده می‌شود و از طرفی جامعه ورزشی حوزه و طلاب در فضای ورزشی کشور به طور مستقیم قرار می‌گیرند و این فضا‌ها را الگوبرداری می کنند و اگر نقاط ضعفی هست پوشش می دهند و نقاط قوت و تجربیات را در حوزه علمیه پیاده می کنند.

تعاملاتی خوبی بین حوزه علمیه و ورزش کشور اتفاق افتاده است

از این اتفاقات خوب و تعاملاتی که بین حوزه علمیه و ورزش کشور اتفاق افتاده، برکاتی وارد حوزه علمیه شده، اکنون سه سال است که جشنواره ورزشی طلاب کشور در سطح خیلی خوب و بالایی در حال برگزاری است و سال گذشته در مرحله استانی جشنواره ورزشی طلاب بالغ بر ۲۰ هزار نفر طلبه در سطح استانی و در ۱۰ رشته به رقابت پرداختند و در جشنواره ملی ورزشی حوزه‌های علمیه که در استان خوزستان برگزار شد حدود ۱۲۶۰ طلبه از استان‌های کشور به رقابت پرداختند.

این حضور عزیزان طلبه در جامعه ورزش سبب می‌شود که رسالت فرهنگی خود را در جامعه ورزشی داشته باشیم و هم بتوانیم از این المپیاد‌ها بهره برداری کنیم و نمونه‌های آن را با حذف نقاط ضعف و تقویت نقاط قوت در حوزه‌های علمیه داشته باشیم و با مطالعات میدانی که در عرصه المپیک حاضر می‌شوند بتوانند کمک کنند تا نقاط ضعف اعزام‌های تیم ملی و حتی نقاط قوت تیم‌های نظامی کشور‌های دیگر را بگیرند و بتوانند در عرصه فرهنگی در سال‌های بعد به اعزام تیم‌های ورزشی کمک شایانی کنند.

رسا ـ چطور می‌توانیم با ورزش، فرهنگ جامعه را به سوی تعالی هدایت کنیم؟

ورزش یکی از مقولاتی است که مورد توجه جامعه است و شاید در ورزش همگانی یکی از کشور‌هایی باشیم که با ضعف زیادی مواجه است ولی در بعد ورزش قهرمانی یک ویژگی خیلی خاصی که در کشور وجود دارد این است که ورزشکاران ما چهره‌های بسیار مطرح و مشهوری هستند این نشان دهنده این است که اقبال مردم نسبت به ورزش یک اقبال گسترده و خوبی است.

اگر فضا‌های مجازی را نگاه کنید ببینید کسانی که تبدیل به چهره و سلبریتی ورزش شدند هر کدام از اینها صاحب یک رسانه شدند گاهی در فضای اینستاگرام بالغ بر سه چهار، میلیون نفر دنبال کننده دارند در کشور‌های دیگر آنچنانی که ورزشکاران در ایران مورد توجه هستند خیلی اقبالی نسبت به ورزشکارانشان به این معنایی که در ایران است ندارند.

چهره‌های فرهنگی بی‌نظیری در بین این ورزشکاران ایران را داریم

چهره‌های فرهنگی بی‌نظیری در بین این ورزشکاران ایران را داریم یک زمانی بنا بر این بود که چهره‌های فرهنگی در عرصه ورزش شناسایی شود و مشاهده شد که آمار این عزیزان به حدی بالاست که یک جبهه فرهنگی تشکیل می‌دهند و با شبکه سازی این عزیزان می‌توان حرکت‌های فرهنگی بسیار خوبی را در سطح جامعه داشته باشیم؛ لذا باید قدر این فرصت، ظرفیت و پتانسیل ورزشی که در کشور است و اقبالی که مردم نسبت به ورزش دارند را بدانیم و سعی کنیم چهره‌های ورزشی خصوصاً آنهایی که نسبت به ارزش‌های دینی عرق ویژه‌ای دارند را جمع کنیم و نسبت به شبکه سازی آنها اقدام جدی کنیم؛ چرا که آنها طرفدار و حامی زیادی دارند و توسط ورزش فرهنگ و خواسته‌های مورد نیاز جامعه را از طریق این عزیزان با توجه به محبوبیتی که دارند، منتقل کنیم.

ورزشکاران دیگری در سطح کشور هستند که شاید به لحاظ رسانه‌ای با ما همراهی نکنند و نسبت به خیلی از اتفاقاتی که در سطح کشور می‌افتد سکوت را پیشه می‌کنند، آنها انسان‌هایی همراه و جوان‌های بسیار خوب و روشنی هستند که سوالاتی دارند و باید سوالات آنها پاسخ داده شود.

امروز جوان‌هایی با دل‌های پاک در عرصه ورزش در سطح کشور وجود دارند و اگر برنامه ریزی‌ها و سرمایه گذاری‌ها در وزارت ورزش، معاونت فرهنگی وزارت ورزش، کمیته‌های ملی المپیک و پارا المپیک و در حوزه‌های علمیه که متکفل فرهنگ جامعه است انجام شود حتی قشر خاکستری جامعه ورزشی کشور که جوان‌های مستعدی هستند می توان جذب کرد.

رسا ـ نقش حوزه در تاثیرگذاری در المپیک و ورزشکاران المپیک چیست؟

حوزه علمیه بخشی از رسالتی که بر عهده دارد مباحث فقهی عرصه ورزش است، شورای فقهی ورزش یک سالی است که در حوزه‌های علمیه راه اندازی و در گام اول بیش از ۲۰۰ صفحه از استفتائات جوان‌های ورزشکار در رشته‌های مختلف را آماده و خدمت مقام معظم رهبری ارسال کرده و در اختیار ورزشکاران قرار داده است.

اقبالی که از ورزشکاران در رشته‌های مختلف نسبت به مباحث فقهی داشتند باعث شد سوالات آنها در شورای فقهی جمع آوری و خدمت حضرت آقا ارائه شود و این سوالات ورزشکاران در رشته‌های مختلف ورزشی در یک رساله و کتاب جامع تدوین شود، این کار رسالت حوزه علمیه نسبت به مباحث فقهی در عرصه ورزش است که باید با یک همت ویژه انجام شود.

حوزه علمیه باید در عرصه‌های فرهنگی ورزش به لحاظ پژوهشی به کمک ورزش بیاید، اکنون حوزه علمیه برای حدود ۱۶ کلان موضوع فرهنگی با اولویت فرهنگ، اخلاق و فقه در عرصه ورزش برنامه‌ریزی‌هایی را شروع کرده و این موضوعات در معاونت پژوهش حوزه علمیه مورد بررسی قرار گرفته اند تا تالیفاتی برای نیاز جامعه ورزشی تدوین و به سوالات جامعه ورزشی کشور پرداخته شود.

نقش طلاب خصوصاً طلابی که با محیط ورزش آشنا و ورزشکار هستند در عرصه‌های مختلف آموزشی اثربخش است، امروز حدود ۱۵ هزار طلبه ورزشکار در حوزه‌های علمیه وجود دارند که اگر ساماندهی شوند می‌توانند تاثیر بسزایی در عرصه فرهنگ ورزش کشور داشته باشند و امروز برای ساماندهی حضور طلبه‌ها در کنار کادر فنی تیم‌های مختلف در رده‌های باشگاهی، ملی، بازی‌های درون کشور و بازی‌های بین‌المللی برنامه ریزی لازم انجام شده است و طلابی که دوره‌های تربیت مربی فرهنگی ورزشی را بگذرانند با حضور در بین جوانان می‌توانند رسالتی که نسبت به جامعه ورزشی کشور دارند را ایفا کنند.

تیم معنوی پارالمپیک همیشه خوش درخشیده است

طلاب باید همه جامعه آماری کسبه، هنرمندان و ورزشکاران را جزء رسالت طلبگی خود قرار دهد و برای آنها به صورت هدفمند و برنامه‌ریزی شده برنامه داشته باشد، مسابقات پارا المپیک در پیش است و تیم معنوی پارالمپیک همیشه در مسابقات پارا آسیایی و پارالمپیک خوش درخشیده است و جانبازان و معلولین عزیز آماده هستند مدال خود را از هم اکنون مزین به نام شهدا است را تقدیم ملت ایران و شهداء کنند.

حوزه علمیه کاروان پارالمپیک را در این عرصه همراهی می کند و اسامی تعدادی از شهدای روحانی را به آنها تقدیم کرد، از بحث مدال‌های ورزشی به راحتی نباید گذشت و باید با کار فرهنگی مسائل ورزشی را دنبال کرد البته در این زمینه حوزه علمیه سعی و تلاش خود را دارد.

شاید زمانی از حوزه علمیه در موضوع ورزش مطالبه نبود ولی اکنون در حوزه فقه و پاسخگویی به سوالات شرعی این مطالبه وجود دارد و مسئولان المپیک و پارالمپیک از خروجی‌های تربیت مربی حوزه علمیه استفاده می‌کنند و بار‌ها در مسائل فرهنگی دست نیاز به سمت حوزه دراز کردند.

حضور حوزویان به لحاظ حضور فیزیکی یا به لحاظ اطلاعاتی و مباحثی که در اختیار ورزشکار می‌گذارند خاطر آسوده‌ای را برای مدیران ورزشی کشور ایجاد می‌کند و استرس و اضطراب ناشی از تاثیرات اعزام و خروج از کشور بر ورزشکاران مانند پناهندگی را کاهش می‌دهد و ترس را به حداقل می‌رساند و باعث می‌شود ورزشکار تمام همتشان را برای نشان دادن ارادت به پرچم ملی و مردم کشور نشان دهند.

منش پهلوانی ورزشکاران کنار مدال آوری آنها

اشک‌های ورزشکاران بعد مدال گرفتن، نگاه معنادار آنها به پرچم و سلفی‌هایی که زیر پرچم مقدس جمهوری اسلامی گرفتند همگی قاب ماندگاری از منش پهلوانی ورزشکاران در کنار مدال آوری را نشان داد و صفحاتی از المپیک را برجای گذاشت که برگرفته از تعالیم اهل بیت علیهم السلام است و حوزه علمیه در عرصه ورزش جامعه موظف است این فضایل اخلاقی را تقویت کند.

حرکت زیبای حسن یزدانی که قهرمانانه علی رغم اینکه آسیت دیده بود، اما مردانه ایستاد و جنگید و رقیب خود را بعد از مدال در آغوش گرفت قاب ماندگاری از فرهنگ ایرانی اسلامی بود که در المپیک باقی ماند؛ باید حوزه علمیه حضور جدی تری در عرصه ورزش کشور داشته باشد و کمک کند که اخلاق و روش پهلوانی در بین ورزشکاران روز به روز تقویت شود.