فیلترینگ؛ جدی بودنِ یک ساده‌سازی

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، نشست پنجم فیلترینگ با همکاری دانشگاه باقرالعلوم، گروه سایبرپژوهیِ بنیادین، رسانه فکرت برگزار شد.

علیرضا مومن آرانی پژوهشگر اجتماعی و فرهنگی درنشست پنجم فیلترینگ گفت: همانطور که در بحث مسکن و ارز با فضاسازی و گفتمان های ساده و لابی های گسترده به پیش می رود در موضوع فیلترینگ نیز همینگونه است و متاسفانه فضای فیلترینگ با بحث کارشناسانه و تخصصی دنبال نمی شود و هر دو طیف موافق و مخالف را در بر می گیرد.

وی افزود: سابقه استفاده طیف های سیاسی و جناح ها از ظرفیت فضای مجازی و بدست آوردن دست برتر در بازی های سیاسی در جامعه ایران می توان چنین نتیجه برداری کرد که بحث فیلترینگ بیشتر از بحث کارشناسی با نگاه سیاسی دنبال می شود.

پژوهشگر اجتماعی و فرهنگی تصریح کرد: پشت ساده سازی ها یک حرکت، فهم و اتاق فکر جدی است که مهم ترین جدیت آنها مداخلات آنها در عرصه اجتماعی وتغییر در نگرش های ارزشی است تا ایرانی بسازند که بنظر آنها صحیح و درست است.

مومن آرانی افزود: این گروه از همه ظرفیت ها بهره می برند مثلا استعاره قفس در انتخابات کلان روایت مجموعه هاست که نمی توانیم دور ایران را حصار بکشیم و قفس بسازیم بلکه باید راه این قفس را باز کنیم و در این مسیر جهانی حرکت کنیم.

در ادامه دکتر مهدی مشگی استادیار فلسفه، موسسه امام خمینی با اشاره به آزادی و داده‌های اطلاعات گفت: اصطلاح فیلتر مثل صافی می باشد همانطور که در ماشین برای بنزین صافی می گذارند تا جلوی ناخالصی ها را بگیرد در بحث اینترنت نیز به همین صورت عمل می کند و فیلترینگ به معنای خالص سازی اطلاعات است و بنظر بحثی در این موضوع بین صاحب نظران نباشد که اطلاعات واردشده به ذهن و فکر انسان باید خالص و بدون ضرر باشد منتها برخی از واژه مثل بالابردن اطلاعات احساس می شود که ذاتا خالص سازی معنا ندارد و سوال اینجاست که آیا اطلاعت هم نیاز به خالص سازی دارد یا خیر؟

وی عنوان کرد: آیا کثرت اطلاعات جلوی رسیدن به حقیقت را می گیرد؟ آیا کثرت اطلاعات قدرت فکر و اندیشه را از انسان می گیرد؟ از اینجا به بعد بحث ما با مخالفان فیلترینگ بحث مبنایی می شود.

استادیار فلسفه، موسسه امام خمینی ادامه داد: اطلاعات نیاز به خالص سازی دارد و اطلاعات بما هو اطلاعات چیز خوبی نیست. متفکران سکولار باید مبانی خود را مشخص کنند که مبنای آنها برای فیلترینگ خوب و بد چیست. مهم ترین ویژگی های تمدن مدرن ابزار مدرن است و مهم ترین ویژگی های مدرنیته تسلط می باشد و مهم ترین بحث سلطه در نظام سلطه تسلط بر فکر است.

دکتر مشگی بیان کرد: اگر بپذیریم دنیای امروز با ابزارهایی وارد شده که سلطه فکری برانسان ها بهتر می تواند انجام دهد پس مسلما باید فیلترینگ داشته باشیم.

براساس این گزارش دکتر محمدی‌نیا با اشاره به جایگاه فیلترینگ در جامعه ابراز کرد: اگر چه فیلترینگ موضوع جنجالی از هفت سال گذشته تا به امروز در ایران بوده است آنچکه در مورد فیلترینگ شاهد هستیم تبدیل به چیزی شبیه دربی سرخ آبی شده است در حالی که ما به فیلترینگ فارغ از سیاست زدگی نیاز داشتیم. شعار رفع فیلتر در کشور مطرح شد و این شعار تا حدی نسبت به برخی از مردم ایران توانست بخشی از حمایت ها را به سوی خود جلب کند. این شعار هم یک جنبه برای جلب برخی از حمایت ها و هم جنبه سلبی برای کنار زدن رقبا داشت.

وی افزود: کار کردن این شعار در ایران به خودی خود و وجوه نمادین آن چیزی بود که مشاهده کردیم اما باید ببینیم فیلتر در کجای زیست بوم مجازی ایران قرار دارد و کلیت حرکت ملت ایران را از ابتدای انقلاب اسلامی ایران که نگاه کنیم موقعیت یابی فیلترینگ کجاست؟ فیلترینگ بدلیل اینکه در سایه برخی مفهوم های اساسی قرار گرفته است به چیزی شبیه آزادی و توسعه تنه می زند، یعنی وقتی این ادعا مطرح می شود که رفع فیلتر مطالبه عموم مردم است و این کلیشه ساخته می شود و سیاست پیشگان سعی می کنند این تصویر را بسازند که مطالبه عمومی برای رفع فیلتر برخی سکوهای خارجی از سوی مردم ایران داریم، پیام هایی دارد که مردم ما تمایل به آزادی بیشتر و توسعه یافتگی دارند.

کارشناس و فعال فضای مجازی اظهار داشت: ذینفعان شعار رفع فیلترینگ از ابتذال مفهومی بهره برداری می کنند. فیلترینگ را ساده انگاری می کنیم و با الگوهای مشابه در مسکن، ارز با فیلترینگ برخورد می کنیم.
وی با بیان اینکه آزادی در فیلترینگ به چه معناست، تصریح کرد: نیاز به قانونمند کردن و مسئولیت پذیرکردن چند سکو داشتیم، چند سکوی خارجی به دلایلی طبق تجربه قبلی ما از تلگرام به اینطرف مسدود شدند، حالا رفع مسدوی پیش آمده است که می تواند جواب حاضر و آماده از قبل داشته باشد که یا بگوید موافق رفع فیلتر بشویم و یا اینکه بگوید تهدید و خطر است بسته باشد که هر دو وضعیت ما را به آشوب و تشویش می رساند ما باید ابزارهای مختلفی به صورت مرکب وموازی اجرا می کردیم و سپیس این سکوها رفع فیلتر می شد اما ابزارهای مرکب این می باشد که وقتی حکمرانی یک موضوع سیاست گذاری و بعد قانون و ابلاغ برسد ابتدا فرایند کمیسیون تخصصی را طی کند اما شعار رفع فیلتر این کمیسیون های تخصصی را طی نکرده است.

وی ادامه داد: وقتی رفع مسدودی چند سکوی خاص را دنبال می کنید باید برای برنامه ای برای ساماندهی فیلترشکن ها و پالایش شکن ها در زمان پس مسدوی داشته باشیم چرا که یک عده ای در گذشته هم با فیلتر شکن ها استفاده می کردند و امروز تنها برخی دیگر را که قبلا بخاطر سختی و کندی به سمت فیلترشکن ها نمی رفتند را اضافه کرده اید.

محمدی نیا با اشاره به مذاکره با صاحبان سکو خاطرنشان کرد: در همین روزهایی که ما سخن از رفع فیلترینگ به ساده ترین وعوام فریبانه ترین شیوه ممکن می زنیم، کشورهایی در دنیا داریم که به سوی مسئولیت پذیر کردن صاحبان سکوها رفته اند و تا حدودی نیز جواب گرفته اند. راه مذاکره راهی بود که می توانست به صورت موازی دنبال شود.

فعال فضای مجازی یادآور شد: مقررات مالی ومالیات و پرهیز از تخلف جدی اپراتورها باید پیگیری می شد. بنا بود پهنای باند اینترنت داخلی و بین الملل با هم متفاوت باشد و اگر قرار است پلتفرم ها آزاد و دسترسی بدون فیلتر شکن باشد پس باید فکری برای تخلفات اپراتور صورت بگیرد و در طرح کلی سیاست های ما تخلفات کندی اینترنت اعمال شود.

وی با طرح این سوال که آیا به دنبال بهبود عقب ماندگی ها هستیم، اظهار داشت: آیا قرار است یک حرکت قهقرایی به چند سال قبل داشته باشیم یا ناهنجاری هایی پدید آمده و می خواهیم به سمت آینده حرکت کنیم. قصد برگشت به گذشته داریم یا حرکت به آینده.

در پایان حسین سوزنچی استادتمام علوم اجتماعی، دانشگاه باقرالعلوم ابراز کرد: اینکه اینستاگرام باز باشد و توئیتر بسته باشد توهین به شعور مخاطب است و نشان  می دهد اصحاب قدرت فیلتر می کنند. ایسنتاگرام فضای ابتذال فرهنگی است و توئیتر لااقل فضای نخبگانی می باشد و این پیام به جامعه می کند.

حسن ختام برنامه نظرات اندیشمندان حاضر در جلسه جمع بندی شد و بر تعیین تکلیف مصوبات دوگانه فیلتر و استفاده از فیلتر شکن تاکید گردید.