استفاده از هوش مصنوعی محور نشست وزیران علوم کشورهای اسلامی

به گزارش سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، امروز دوشنبه ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۴ در دومین نشست وزرای آموزش عالی، علوم و فناوری کشورهای عضو سکوی گفتگوی OIC-۱۵، گفت: هیچ ساعت و قلمرو بهتر و چابک‌تر از پهنه علم و فناوری، یکپارچگی ملل مسلمان کمک نمی‌کند.

وی بخشی از دستاوردهای جمهوری اسلامی ایران در زمینه توسعه فناوری را برشمرد و افزود: طی ۴۶ سال گذشته و پس از پیروزی انقلاب شکوهمند ایران اسلامی، بیش از ۲۵۰۰ دانشگاه و موسسه آموزش عالی در کشور تاسیس شده است و بیش از سه میلیون دانشجو در دانشگاه‌های کشور در حال تحصیل هستند در حالی که پیش از انقلاب تنها حدود ۱۷۶ هزار دانشجو به تحصیل اشتغال داشتند.

دستاوردهای علمی ایران علی‌رغم تحریم‌های ظالمانه غرب حاصل شده

معاون اول رئیس‌جمهور اظهار کرد: همچنین از نظر پزشکی پیش از انقلاب رتبه ۴۳ را در جهان داشتیم اما اکنون در رتبه ۹ جهان قرار داریم. خوشبختانه جمهوری اسلامی ایران در دهه‌های اخیر در زمینه‌هایی نظیر فناوری نانو، هوافضا، فناوری زیستی، ICT ،پزشکی، اختراعات، مدال‌های المپیاد و افزایش نرخ باسوادی بانوان پیشرفت‌های چشمگیری داشته است. از نظر صنعتی پیش از پیروز انقلاب در رتبه ۶۴ در دنیا قرار داشتیم اما امروز در رتبه ۱۷ دنیا قرار داریم.

عارف با اشاره به وجود ۸۰ موسسه پژوهشی در کشور پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، تصریح کرد: در حال حاضر بیش از ۳۴۰ موسسه پژوهشی داریم. تعداد هیئت علمی در جمهوری اسلامی از ۹۰۰ نفر پیش از انقلاب به بیش از ۶۳ هزار نفر افزایش یافته است. در حال حاضر بیش از ۱۳ هزار شرکت دانش بنیان در کشور ایجاد شده است.

وی گفت: این دستاوردهای علمی و فناوری علی‌رغم تحریم‌های غیرقانونی، ظالمانه و ضد انسانی غرب و خصوصاً آمریکا حاصل شده است.

اولین سند مشترک هوش مصنوعی کشورهای اسلامی ارائه می‌شود

معاون اول رئیس‌جمهور تاکید کرد: اگر روزی دانشمندان علوم اجتماعی و برنامه‌ریزی اقتصادی، رشد اقتصادی، گسترش تجارت، سرمایه‌گذاری مستقیم و سیاست‌های پولی و مالی را سرمنشا پیشرفت توسعه و ترقی معرفی می‌کردند، امروز اجماعی رو به گسترش شکل گرفته است که توسعه پایدار جوامع انسانی، ناگزیر از مسیر علم، فناوری و نوآوری می‌گذرد. این واقعیت، به خصوص درباره جوامع در حال توسعه مسلمان که طلب علم از گهواره تا گور، سرلوحه امور خود قرار داده‌اند، نمود بیشتر یافته است.

عارف با تاکید بر اینکه نظم جهانی در معرض تغییر و دگرگونی بنیادین قرار گرفته است، گفت: ما دولت‌ها و سیاستگذاران کشورهای مسلمان وظیفه‌ای بزرگ بر عهده داریم تا علم و فناوری را محور و مدار توسعه کشورهایمان قرار دهیم. در عصری که چالش‌های جهانی مانند تغییرات اقلیمی، بیماری‌های همه گیر، فقر و بیکاری، خشک شدن سرزمین‌ها، بحران آب، مشکلات آلاینده‌های زیست محیطی و گرم شدن زمین هیچ قلمرو و مرزی نمی‌شناسند، ما به عنوان سیاستگذاران علوم، فناوری و آموزش کشورهای اسلامی ضمن حفظ سیاست‌های مربوط به تصدی علمی در قلمرو علم و فناوری، باید به سمت همگرا کردن راهبردهای ملی علم، فناوری و نوآوری حرکت کنیم.

وی افزود: اعضای سکوی گفتگوی OIC-۱۵ توافق کردند که در پایان این نشست بیانیه‌ای به عنوان اولین سند مشترک هوش مصنوعی کشورهای اسلامی ارائه شود، سندی که نشان دهنده عزم مشترک ما برای حرکت در مسیر سیاست‌های همگرا باشد.

نقش پررنگ زنان ضامن دستیابی به اهداف توسعه ملی کشورها است

معاون اول رئیس‌جمهور تاکید کرد: سیاست‌گذاری به خصوص سیاست‌گذاری هم راستا در قلمرو علم و فناوری میان دولت‌ها و کشورهای اسلامی به ویژه در حوزه جوانان و زنان یک ضرورت اجتناب ناپذیر است. جوانان، بیش از یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون نفر از جمعیت امروز جهان را جوانان و نوجوانان ۱۰ تا ۲۴ ساله تشکیل می‌دهند که اکثریت قاطع آنها در کشورهای در حال توسعه زندگی می‌کنند که ما نیز کمابیش جزو آنها هستیم. این جمعیت سرشار از انگیزه و پرشور، فرصتی بی بدیل پیش روی ملل مسلمان قرار داده تا از انرژی، خلاقیت و قابلیت یادگیری آنها بهره ببرد، جوانان در واقع خط مقدم پیشرفت‌های علمی جهان هستند.

عارف گفت: راه‌اندازی مراکز، تشکیل شبکه بین اسلامی سفیران جوان علم، فناوری و نوآوری، راه اندازی پلتفرم‌های رایگان یا کم هزینه در زمینه فناوری‌های نوظهور مانند هوش مصنوعی، بلاکچین و نانو و فناوری باید مورد توجه جدی کشورهای اسلامی قرار گیرد.

وی با اشاره به نقش ویژه زنان در علم و فناوری، بیان کرد: در هر الگویی از توسعه علم، فناوری و نام‌آوری که مبتنی بر ضروریات، ظرفیت‌ها و اولویت کشورها ترسیم می‌شود، نقش پررنگ زنان که نیمی از افراد جامعه را تشکیل می‌دهند، ضامن دستیابی به اهداف توسعه ملی کشورها است. ارتقای کمی و کیفی آموزش‌های دانشگاهی برای زنان، کارآفرینی و بهره‌گیری از خلاقیت این قشر دستیابی به راهکارهای اجرایی برای بهره‌گیری از توان آنها در آزمایشگاه‌ها، کارگاه‌ها و پروژه‌های تحقیقاتی، می‌تواند بر ظرفیت توسعه پایدار کشورهای مسلمان به طور جدی و موثر بیفزاید.

سهم جهان اسلام از حوزه هوش مصنوعی کمتر از ۵ درصد است

معاون اول رئیس‌جمهور گفت: بر اساس برآوردهای معتبر هوش مصنوعی چیزی حدود ۴۰ تا ۶۰ درصد از مشاغل سراسر جهان را، تحت تاثیر قرار خواهد داد و در حالی که احتمال دارد حدود ۸۳ میلیون فرصت شغلی طی چهار سال آینده تعطیل شوند، حداقل ۶۹ میلیون فرصت شغلی جدید وابسته به هوش مصنوعی پدید خواهد آمد.

عارف با اشاره به اینکه سهم جهان اسلام از تولید علم، توسعه فناوری و ارزش آفرینی اقتصادی در حوزه هوش مصنوعی، کمتر از ۵ درصد برآورد می‌شود، گفت: این عدد با پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های بالقوه کشورهای اسلامی فاصله معناداری دارد. تدوین برنامه‌ای بین دولتی و همکاری فعال کشورهای جهان اسلام برای افزایش سهم کشورهای اسلامی در بازار جهانی هوش مصنوعی حائز اهمیت است.

وی تصریح کرد: جمعیت جوان و علاقه‌مند به توسعه و استفاده از فناوری‌های نوظور و به طور خاص هوش مصنوعی، سرمایه انسانی پویا و در حال رشد در زمینه‌های علوم پایه و مهندسی و سایر رشته‌های مرتبط، بازار داخلی بزرگ کشورهای اسلامی با بیش از این ۱,۸ میلیارد مسلمان در سراسر جهان و تقاضای گسترده برای محصولات و خدمات هوش مصنوعی از جمله امکانات قابل توجه کشورهای اسلامی برای توسعه هوش مصنوعی محسوب می‌شوند.

پیشنهادات ایران برای گسترش و تعمیق همکاری‌های بین کشورهای اسلامی در توسعه هوش مصنوعی

معاون اول رئیس‌جمهور با تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران با نگاه راهبردی به اهمیت هوش مصنوعی، به توسعه علم و فناوری در این حوزه اعتقاد راسخ دارد، تاکید کرد: تشکیل «ستاد توسعه فناوری و کاربردهای هوش مصنوعی» زیر نظر ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران، گواهی بر عزم کشور برای پیشبرد این حوزه است. همچنین در قانون برنامه هفتم پیشرفت تامین زیرساخت‌های یکپارچه و تقویت زیست بوم فناوری در حوزه هوش مصنوعی به عنوان یکی از حوزه‌های پیشران و اقتدار آفرین کشور مورد تاکید قرار گرفته است.

عارف افزود: جمهوری اسلامی ایران اقدامات متعددی در راستای توسعه زیرساخت‌ها، پشتیبانی هوشمند و حمایت از زیست بوم نوآوری در حوزه هوش مصنوعی را در دستور کار خود قرار داده است از جمله این اقدامات می‌توان به حمایت هدفمند از پروژه‌های پژوهشی و فناوری با تمرکز بر توسعه «دستیارهای هوش مصنوعی» برای دستگاه‌های اجرایی و وزارتخانه‌ها با هدف ارتقاء بهره‌وری، شفافیت و کارآمدی در خدمات عمومی؛ تنظیم‌گری داده و هوش مصنوعی در راستای تقویت و شکل‌دهی به نوآوری و صیانت از حقوق کاربران و حمایت‌های مالی و بلاعوض از شرکت‌های فناور و دانش بنیان فعال در حوزه هوش مصنوعی برای تسهیل توسعه فناوری‌های بومی، شکل‌دهی به بازار داخلی، تجاری‌سازی و تسریع ورود محصولات هوش مصنوعی به بازار از مهمترین این اقدامات در کنار برنامه‌ریزی برای توسعه زیرساخت‌های ابری و پردازشی ملی، گامی موثر در مسیر تحقق حکمرانی هوشمند و اقتدار فناورانه محسوب می‌شود.

وی با تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران مسیر آینده توسعه هوش مصنوعی در جهان اسلام را بر سه اصل همکاری چند جانبه، هم افزایی علمی و توسعه زیرساخت‌های مشترک می‌داند، اظهار کرد: جمهوری اسلامی ایران پیشنهاد می‌کند که تشکیل کارگروه عالی راهبری توسعه هوش مصنوعی در سازمان همکاری‌های اسلامی با هدف ایجاد ساختاری مستمر برای هم‌اندیشی، تصمیم‌سازی و رصد تحولات جهانی در حوزه هوش مصنوعی؛ تدوین نقشه راه میان مدت و بلند مدت همکاری‌های علمی و فناورانه در حوزه هوش مصنوعی با تمرکز بر تعریف اهداف واقع‌گرایانه، نقاط تمرکز مشترک و گام‌های اجرایی توسط کشورهای اسلامی برای توسعه همه جانبه حوزه‌ها و کاربردهای اولویت‌دار هوش مصنوعی؛ شبکه‌سازی مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی کشورهای اسلامی در حوزه هوش مصنوعی با هدف بهره‌گیری و به اشتراک‌گذاری ظرفیت نخبگانی و نهادهای علمی در سراسر جهان اسلام برای تحقیق و توسعه مشترک و تشریک مساعی در توسعه فناوری و راه‌اندازی برنامه‌های آموزشی دانشگاهی و حرفه‌ای مشترک در زمینه هوش مصنوعی؛ تامین مالی مشترک پروژه‌ها و زیرساخت‌های پژوهش و فناوری هوش مصنوعی برای تامین مالی زیرساخت‌های کلیدی و پروژه‌های راهبردی مشترک و استارت‌آپ‌های هوش مصنوعی با استفاده از ظرفیت کشورهای اسلامی، بانک توسعه اسلامی و توسعه سرمایه‌گذاری جسورانه در جهان اسلام و تدوین منشور اخلاق اسلامی در حوزه هوش مصنوعی با هدف دستیابی به چارچوبی اخلاق محور و بومی، بر اساس اصول شریعت اسلام، کرامت انسانی و عدالت اجتماعی مدنظر قرار گیرد.

معاون اول رئیس‌جمهور بار دیگر بر آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای نقش‌آفرینی و مشارکت موثر در توسعه فناوری هوش مصنوعی در کشورهای اسلامی را یادآور شد و گفت: هوش مصنوعی صرفاً یک فناوری نیست بلکه دارای تاثیرات همه جانبه بر صنعت، اقتصاد و جوامع انسانی است. اگر ما، ملت‌های مسلمان با اراده جمعی، دانش و همکاری، در این مسیر گام برداریم، ان‌شاالله قادر خواهیم بود به صورت جمعی آینده‌ای را خلق نماییم که در آن هوش مصنوعی، در خدمت کسب و کارها، دولت‌ها، انسانیت، توسعه و کرامت باشد.