رسانه انقلابی باید قرارگاه جهاد تبیین باشد نه تریبون تقابل سیاسی

به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، حجت‌الاسلام عبدالله رضایی، مسئول مؤسسه رسانه‌ای نسل سلمان در نشست «بازخوانی تجارب مدیران رسانه‌ای در جنگ تحمیلی ۱۲ روزه» که از سلسله نشست‌های «بازکاوی جنگ و صلح تحمیلی از منظر آموزه‌های اسلامی» در محل خبرگزاری رسا برگزار شد، با تأکید بر ضرورت بازنگری در راهبردهای رسانه‌ای جمهوری اسلامی ایران، گفت: امروز یکی از مهم‌ترین نیازهای جبهه فرهنگی انقلاب، بازخوانی دقیق نسبت میان قدرت رسانه، مظلومیت حقیقت و مدیریت افکار عمومی است؛ باید بتوانیم درک درستی از راهبرد «مقتدرِ مظلوم» ارائه دهیم چراکه هرگونه ابهام در این راهبرد زمینه سوءاستفاده دشمن و سردرگمی جبهه خودی را فراهم می‌کند.

وی با اشاره به باز بودن فضای رسانه‌ای در کشور اظهار داشت: برخلاف تصور برخی اکنون در شرایطی قرار داریم که رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی از محدودیت‌های سابق عبور کرده‌اند و با سیلی از اطلاعات و جهت‌گیری‌های مختلف مواجه‌ایم؛ در چنین وضعیتی دیگر نمی‌توان با روش‌های سنتی و دستورمحور رسانه‌ها را مدیریت کرد.

ضرورت ترسیم خطوط قرمز با وفاق رسانه‌ای

حجت‌الاسلام رضایی افزود: برخی بر طبل «اتاق شیشه‌ای» می‌کوبند و معتقدند همه تصمیمات باید در معرض دید و نقد عمومی باشد؛ اما باید مراقب بود که شفافیت به معنای فروپاشی اقتدار تصمیم‌سازی و مرجعیت خبری در جبهه انقلاب نباشد. ما نیاز به سازوکاری داریم که در آن بلوغ رسانه‌ای رقم بخورد نه صرفاً ابلاغ دستوری. مهم این است که بتوانیم خطوط قرمز را نه با اجبار، بلکه با وفاق و عقلانیت ترسیم کنیم تا همه بازیگران رسانه‌ای کشور به آن پایبند باشند.

وی ادامه داد: در فضای رسانه‌ای امروز اگر مرزبندی‌ها به صورت اصولی شکل نگیرد به‌تدریج شاهد فرسایش گفتمان انقلاب و واگرایی نیروهای رسانه‌ای خواهیم بود. از همین رو معتقدم باید به سمت طراحی یک «منظومه بلوغ رسانه‌ای» حرکت کنیم که در آن مفاهیم، حدود، مسئولیت‌ها و حساسیت‌ها به صورت جمعی فهم و رعایت شود.

مسئول مؤسسه رسانه‌ای نسل سلمان با اشاره به نقش جریان نخبگانی ایرانی در تولید محتوای فکری و مشاوره‌ای برای اندیشکده‌های غربی گفت: متأسفانه یکی از آسیب‌های جدی در حوزه حکمرانی رسانه‌ای، غفلت از تأثیرگذاری برخی از نخبگان ایرانی در نهادهای راهبردی غربی است. این افراد با سابقه ایرانی و بعضاً انقلابی در قالب همکاری‌های علمی یا مشورتی، در جهت‌دهی به تحلیل‌ها و تصمیمات رسانه‌ای و امنیتی غربی‌ها نقش‌آفرینی می‌کنند و این پدیده باید مورد رصد و تحلیل دقیق قرار گیرد.

طراحی جنگ رسانه‌ای توسط آشنایان به فرهنگ ایرانی

وی تأکید کرد: به‌هیچ‌وجه نباید تصور کرد که طراحی جنگ رسانه‌ای علیه جمهوری اسلامی صرفاً از سوی اتاق‌های فکر آمریکایی یا صهیونیستی صورت می‌گیرد؛ بسیاری از این طراحی‌ها توسط کسانی انجام می‌شود که با زبان، فرهنگ و پیچیدگی‌های بومی ما آشنا هستند و از نقاط ضعف ساختاری ما بهره‌برداری می‌کنند.

حجت‌الاسلام رضایی در بخش دیگری از سخنان خود با هشدار نسبت به هزینه‌سازی برای نظام در شرایط حساس کشور، اظهار داشت: همه نیروهای رسانه‌ای باید توجه داشته باشند که ایجاد لبه‌های تیز در افکار عمومی علیه کلیت نظام مخصوصاً در شرایطی که کشور نیازمند وحدت است، نباید بدون هزینه بماند. برخی رسانه‌ها یا فعالان رسانه‌ای به‌نام روشنگری و عدالت‌طلبی، عملاً به انسجام درونی کشور لطمه می‌زنند.

وی با تأکید بر اهمیت مرزبندی میان مطالبه‌گری انقلابی و هزینه‌سازی سیاسی ادامه داد: رسانه انقلابی در عین مطالبه‌گری، موظف به حفظ چارچوب‌های مشروعیت‌ساز نظام اسلامی است؛ مطالبه‌گری نباید بهانه‌ای برای تخریب یا تضعیف ارکان مشروعیت جمهوری اسلامی شود. رسانه باید بپرسد، نقد کند، تحلیل ارائه دهد؛ اما این فرآیند باید در قالب «کنش ولایی» صورت گیرد نه «تقابل سیاس».

مسئول مؤسسه رسانه‌ای نسل سلمان همچنین به اهمیت تولید ادبیات در فضای رسانه‌ای کشور اشاره کرد و گفت: ما همچنان با ضعف جدی در تولید ادبیات رسانه‌ای متناسب با انقلاب اسلامی مواجه هستیم. بسیاری از مفاهیم، واژه‌ها و قالب‌های خبری ما یا برگرفته از منظومه رسانه‌ای لیبرال غربی‌اند یا از عمق معرفتی و هویتی لازم برای بیان گفتمان انقلاب برخوردار نیستند.

ادبیات رسانه‌ای انقلاب را اقتباسی نسازیم

وی با بیان اینکه تولید ادبیات رسانه‌ای، فقط وظیفه اتاق‌های فکر یا نهادهای دانشگاهی نیست، افزود: هر خبرنگار، تحلیل‌گر، نویسنده و حتی کاربر فضای مجازی در شکل‌دهی به این ادبیات نقش دارد. اگر زبان ما در روایت انقلاب، زبان اقتباسی و واکنشی باشد، هیچ‌گاه نمی‌توانیم هویت رسانه‌ای مستقل خلق کنیم. اما اگر زبان، روایت و تحلیل ما از درون گفتمان دینی و انقلابی برخاسته باشد می‌توانیم در برابر امواج رسانه‌ای دشمن بایستیم.

حجت‌الاسلام رضایی با اشاره به فلسفه سیاسی انقلاب اسلامی اظهار داشت: انقلاب اسلامی جریانی است برخاسته از اراده مستضعفان و در تقابل با نظم سلطه جهانی. این انقلاب مدعی هدایت امت اسلامی و ارائه الگوی جایگزین به جهان است؛ بنابراین زبان رسانه‌ای ما هم باید در تراز این مأموریت جهانی باشد، نه در حدّ تحلیل‌های تکنوکراتیک یا گفتمان‌های رفرمیستی.

وی در پایان تأکید کرد: باید رسانه را به جایگاه واقعی آن در منظومه تمدنی انقلاب اسلامی بازگردانیم. رسانه، ابزار تبلیغ یا روایت صرف نیست؛ رسانه باید قرارگاه تولید قدرت نرم، جهاد تبیین و مهندسی افکار عمومی باشد. اگر در این مسیر حرکت نکنیم نه‌تنها از ظرفیت‌های رسانه‌ای انقلاب بهره نمی‌گیریم بلکه در عرصه جنگ شناختی نیز زمین بازی را به دشمن واگذار خواهیم کرد.

مهدی الهی