مدیرکل پیشین مدیریت بحران قم:
تجربه‌نگاری بحران‌ها وظیفه‌ای علمی و اجتماعی است
اروجی با تأکید بر اهمیت ثبت و ضبط تجربیات بحران‌ها در کشور، اظهار داشت: در جریان بحران‌هایی مانند کرونا و جنگ ۱۲ روزه، متأسفانه از مستندسازی دقیق و منسجم غافل شدیم و اکنون ضروری است با تکیه بر ظرفیت‌های مردمی، الگوی بومی مناسبی برای مدیریت بحران تدوین کنیم.
به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، محسن اروجی، مدیرکل پیشین مدیریت بحران استانداری قم، عصر چهارشنبه ۸ مرداد ۱۴۰۴ در نشست رونمایی از دو کتاب «تا زده به بحران» و «درست مثل یک زن» که با حضور جمعی از نویسندگان، مبلغان، پژوهشگران و مسئولان فرهنگی در پژوهشکده باقرالعلوم(علیه‌السلام) برگزار شد، با اشاره به اهمیت مستندسازی تجربه‌ها در مواجهه با بحران‌ها، گفت: بشر از آغاز خلقت همواره در معرض بحران‌های طبیعی و غیرطبیعی بوده و هست اما آنچه مسیر عبور از بحران را هموار می‌کند مدیریت مبتنی بر تجربه، دانش و ایمان است.
وی با بیان اینکه علم مدیریت بحران دانشی نوپاست اما می‌تواند در نجات جوامع و کاهش آسیب‌ها بسیار کارآمد باشد، تأکید کرد: برای مواجهه با حوادث طبیعی نیازمند دانش فنی و برنامه‌ریزی دقیق هستیم اما در حوزه حوادث غیرطبیعی و پیش‌بینی‌ناپذیر بسیاری از اقدامات و عملکردها در حدی مهم‌اند که قابلیت تبدیل شدن به یک کتاب مستقل را دارند.
تجربه‌نگاری بحران‌ها در کشور مغفول مانده
اروجی با ابراز تأسف از نبود نگاه راهبردی به تجربه‌نگاری در کشور، تصریح کرد: متأسفانه در بحران‌هایی مانند شیوع کرونا و حتی جنگ ۱۲ روزه که یکی از رخدادهای مهم رسانه‌ای و امنیتی منطقه بود ما از ثبت منظم و دقیق تجارب غفلت کردیم. هنوز هم می‌خواهیم از صفر شروع کنیم در حالی که اگر هر سال چند کتاب مستند و علمی درباره مدیریت بحران‌ها نگاشته شود می‌توانیم در آینده با اتکاء به آن‌ها مسیر را بهتر طی کنیم.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری قم در ادامه افزود: تجربه‌نگاری نه‌تنها یک ضرورت علمی بلکه یک وظیفه دینی است. وقتی می‌دانیم کشور ما در معرض انواع حوادث طبیعی مانند زلزله، سیل، خشکسالی و همچنین بحران‌های غیرطبیعی چون جنگ روانی، اغتشاشات، ترور و تحریم است، عقل و شرع حکم می‌کند که آمادگی دائمی داشته باشیم و تجارب گذشته را مستندسازی کنیم.
وی با اشاره به اجرای طرح آموزشی ویژه هیئات مذهبی برای مشارکت در مدیریت بحران، گفت: سال گذشته طرحی با عنوان «حضرت زینب سلام‌الله‌علیها» را آغاز کردیم که طی آن فعالان هیئات مذهبی آموزش دیدند تا در حوادث غیرمترقبه یاری‌رسان مردم و نهادهای امدادی باشند. این نام‌گذاری بی‌حکمت نبود چرا که حضرت زینب(س) نماد مدیریت یک بحران عظیم تاریخی است؛ کاروانی پر از داغ، اسارت، کودک، یتیم و پیر اما با مدیریتی شکوهمند از دل آن فاجعه عاشورا عبور کرد.
اروجی یکی از خلأهای جدی در حوزه مدیریت بحران را «فقه بحران» دانست و تأکید کرد: بسیاری از مسائل فقهی، اجتماعی و حتی سیاسی در بستر بحران‌ها شکل می‌گیرند و کمتر پاسخ‌های روشنی برای آن‌ها داریم. از امدادرسانی در زمان حوادث گرفته تا کمک‌رسانی در بحران‌های طبیعی مسائل متعددی از منظر شرعی و قانونی نیازمند بررسی و تدوین است.
مدیریت بحران نیازمند مشارکت مردمی است
وی اضافه کرد: مدیریت بحران نباید صرفاً به نهادهای رسمی و دولتی محدود شود بلکه باید نگاه اجتماعی، مردمی و به‌ویژه دینی در آن پررنگ باشد. ما در جمهوری اسلامی ایران یک پشتوانه عظیم مردمی و ایمانی داریم که در بحران‌ها به یاری ما می‌آیند اما باید برای آن برنامه‌ریزی دقیق و آموزش هدفمند داشته باشیم.
مدیرکل پیشین مدیریت بحران استانداری قم در بخش دیگری از سخنان خود به ظرفیت بین‌المللی مدیریت بحران جمهوری اسلامی ایران اشاره کرد و گفت: امروز در هر نقطه‌ای از دنیا که بحران، حادثه یا جنگی رخ می‌دهد ردپای انسان‌های مؤمن و انقلابی از ایران دیده می‌شود. ما به‌معنای واقعی کلمه سفیران امداد و ایثار در سطح منطقه و جهان داریم، اما این تجربه‌ها نیز باید به‌درستی ثبت و منتشر شود.
وی در پایان با قدردانی از نویسندگان کتاب‌های «تا زده به بحران» و «درست مثل یک زن» اظهار داشت: این آثار آغاز یک مسیر مبارک هستند. لازم است حوزه فرهنگ و نخبگان علمی به‌ویژه در مراکز حوزوی و دانشگاهی وارد میدان تجربه‌نگاری و تحلیل علمی بحران‌ها شوند تا بتوانیم با اتکای به میراث علمی و معنوی خود، مدیریت بحران را به الگویی بومی، دینی و کارآمد تبدیل کنیم.
ارسال نظرات