پذیرش مشروط ولایتعهدی؛ تاکتیکی هوشمندانه برای افشای حکومت عباسی

به گزارش خبرگزاری رسا از آذربایجان شرقی، حجت‌ الاسلام سعید سلیمی مدیر مدرسه علمیه شهید آیت‌ الله حامدی(ره) شهرستان میانه، به مناسبت ایام شهادت حضرت علی بن موسی الرضا(ع)، به تبیین ابعاد گوناگون زندگی، مدیریت و استراتژی آن حضرت در هدایت امت اسلامی پرداخت.

وی اظهار داشت: شهادت امام رضا(ع) تنها یک رخداد تاریخی نیست، بلکه نقطه عطفی در مبارزه حق علیه باطل و نشان‌ دهنده عمق فاجعه برای حاکمیتی است که مشروعیت خود را در خطر می‌دید.

حجت الاسلام سلیمی با تشریح شخصیت جامع امام هشتم(ع)، تصریح کرد: حضرت ثامن‌الحجج(ع) در میدان تبیین معارف دینی، چنان کامل و همه‌ جانبه عمل کردند که هیچ بعدی از ابعاد اسلام ناب مورد غفلت قرار نگرفت، ایشان هم فقه و احکام را برای عالمان و فقها بیان می‌کردند، هم عرفان ناب محمدی را به مشتاقان می‌آموختند و هم با مناظرات کلامی خود، پایه‌ های اعتقادی شیعه را مستحکم می‌ساختند.

مدیر مدرسه علمیه شهید آیت‌ الله حامدی(ره) میانه به هوشمندی سیاسی فوق‌ العاده امام(ع) اشاره کرد و گفت: یکی از کلیدی‌ ترین موارد در زندگی امام، درک صحیح ایشان از شرایط زمانه و توطئه‌ های دشمن بود، مأمون که خود را از نظر فکری و سیاسی در اوج می‌پنداشت، در برابر نبوغ امام(ع) درمانده شده بود.

وی به تحلیل دلایل دعوت مأمون از امام پرداخت و افزود: مأمون عباسی برای مهار نفوذ روزافزون امام در مدینه و نیز مهار قیام‌ های علویان که خود را به ایشان منسوب می‌دانستند، چاره‌ای جز انتقال اجباری امام به مرکز حکومت خود ندید او تصور می‌کرد می‌تواند امام را تحت کنترل و نظارت مستقیم بگیرد.

حجت‌ الاسلام سلیمی، سفر امام از مدینه به مرو را یک "کاروان فرهنگی و تبلیغی" توصیف کرد و بیان داشت: امام رضا(ع) این سفر اجباری را به فرصتی طلایی برای تبلیغ اسلام ناب تبدیل کردند در هر شهر و روستایی که توقف می‌کردند، مردم از نزدیک با سیره و علم بی‌پایان اهل بیت(ع) آشنا می‌شدند.

وی به واقعه تاریخی نیشابور اشاره کرد و گفت: استقبال بی‌نظیر ۱۲ هزار نفر از محدثان و عالمان از امام در نیشابور، نشان‌دهنده عطش جامعه برای دریافت معارف اهل بیت(ع) و نیز جایگاه رفیع امام در میان اهل سنت آن دوران بود.

مدیر مدرسه علمیه شهید آیت‌الله حامدی (ره) میانه، حدیث سلسله‌الذهب را یکی از استراتژی‌ های هوشمندانه امام دانست و افزود: امام در جمعی که بسیاری از آنان اهل سنت بودند، با بیان شرط توحید و قبول ولایت، در واقع پیام اصلی شیعه را به شکلی بسیار ظریف و اثرگذار به گوش همگان رساندند.

وی به مسئله ولایتعهدی اجباری اشاره کرد و توضیح داد: مأمون با اهدافی شوم مانند مشروعیت بخشیدن به حکومت خود، القای دنیاطلبی اهل بیت(ع) و تحت کنترل درآوردن امام، این مقام را به ایشان پیشنهاد داد، اما امام با هوشیاری کامل، تنها با شرط عدم دخالت در امور حکومتی آن را پذیرفتند و در عمل، هیچ‌گاه در ساختار حکومت مشارکت نکردند.

حجت‌ الاسلام سلیمی پذیرش مشروط ولایتعهدی را یک تاکتیک سیاسی درخشان دانست و گفت: این کار امام باعث شد هم توطئه مأمون برای تخریب چهره اهل بیت(ع) خنثی شود، هم امام بتوانند با آزادی عمل بیشتری به فعالیت‌ های علمی و فرهنگی خود ادامه دهند و هم حرمت خون شیعیان حفظ شود، زیرا مخالفت مستقیم می‌توانست بهانه‌ای برای قتل عام آنان باشد.

مدیر مدرسه علمیه شهید آیت‌الله حامدی(ره) میانه به ایجاد جریانهای فکری و علمی در دوران اقامت امام در خراسان اشاره کرد و افزود: محافل درس و مناظره امام، باعث شد عالمان بزرگی پرورش یابند و مکتب شیعه در ایران گسترش چشمگیری پیدا کند.

وی حضور حضرت معصومه(س) در ایران را مکمل حرکت امام برشمرد و بیان داشت: هجرت حضرت فاطمه معصومه(س) به سمت ایران و استقرار در قم، به ایجاد یک پایگاه قوی برای انتشار علوم اهل بیت(ع) انجامید و امروز قم به برکت وجود ایشان، مرکز جهان تشیع است.

مدرسه علمیه آیت‌الله حامدی ره میانه به مناظرات علمی امام با پیروان ادیان و مذاهب مختلف اشاره کرد و گفت: امام در این مناظرات که اغلب به دستور مأمون ترتیب داده می‌شد، با منطق قوی و استدلال‌های محکم، برتری بینش اسلامی و مذهب تشیع را به اثبات رساندند و حیرت همگان را برانگیختند.

وی شهادت امام را نتیجه ترس مأمون از نفوذ روزافزون ایشان دانست و اظهار داشت: وقتی مأمون دید نه تنها نتوانسته امام را کنترل کند، بلکه محبوبیت ایشان روزبه‌روز بیشتر می‌شود و حکومت او را تحت الشعاع قرار داده، به جنایت خود مبنی بر مسموم کردن امام اقدام کرد.

حجت‌ الاسلام سلیمی با اشاره به اینکه شهادت امام خود سرآغاز فصل شد، تصریح کرد: مزار پاک امام در مشهد، به کعبه آمال میلیون‌ ها عاشق تبدیل شد و امروز می‌بینیم که چگونه این بارگاه ملکوتی، قلب تپنده جهان تشیع است.

وی به آثار و برکات حضور امام در ایران پرداخت و گفت: امروز ایران اسلامی وارث آن مکتبی است که امام رضا(ع) بنیان نهادند ایشان نه تنها تشیع را در ایران گسترش دادند، بلکه الگویی از حکومت‌داری دینی، مدیریت اجتماعی و مبارزه هوشمند با استکبار را به نمایش گذاشتند.

مدیر مدرسه علمیه شهید آیت‌الله حامدی(ره) میانه در پایان، امام رضا(ع) را تجلی‌ بخش «حکمت، متانت و مبارزه» دانست و خاطرنشان کرد: درس‌ های زندگی آن امام همام، به ویژه در مواجهه با دشمنان و هدایت افکار عمومی، امروز نیز می‌تواند راهگشای جامعه اسلامی باشد.

وی تصریح کرد: همان‌طور که امام با درایت خود توطئه‌ های دشمن را خنثی کرد، ملت ایران نیز با اقتدا به آن حضرت، توطئه‌ های استکبار جهانی را یکی پس از دیگری بی‌اثر خواهد کرد.

حجت‌ الاسلام سلیمی در پایان با اشاره به حضور پرشور زائران در حرم مطهر رضوی، آن را نشانه حیات و پویایی مکتب اهل بیت(ع) و ادامه راه امام رضا(ع) در عصر حاضر دانست.