حجت الاسلام رهدار در گفت‌وگو با رسا:
مکانیزم ماشه تفاوت اساسی با تحریم‌های موجود ندارد؛ تصمیم هوشمندانه ایران تعیین‌کننده است
عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم (ع) با تأکید بر اینکه فشارهای ناشی از مکانیزم ماشه ادامه همان تحریم‌های گذشته است، تصریح کرد: آنچه آینده را رقم می‌زند نه شدت این فشارها بلکه نوع تصمیم و واکنش ایران است.
حجت‌الاسلام احمد رهدار، عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم (علیه‌السلام)، در گفت‌وگو با خبرنگار سرویس سیاسی خبرگزاری رسا، در واکنش به اقدام اخیر تروئیکای اروپایی (فرانسه، آلمان و بریتانیا) در فعال‌سازی مکانیسم ماشه تأکید کرد: این اقدام اگرچه ممکن است فشارهایی بر ایران ایجاد کند اما در واقع تفاوت اساسی با فشارهای موجود ندارد.
وی با اشاره به وضعیت تحریم‌ها گفت: بسیاری از محدودیت‌ها و تحریم‌هایی که امروز از طریق این مکانیزم بر ایران اعمال می‌شوند عملاً هم‌اکنون در حال اجرا هستند و اثرگذاری آنها به ویژه برای کشورهایی غیر از اروپایی‌ها و آمریکا حداقلی و غیرموثر است.
تصمیم ایران تعیین‌کننده خواهد بود
حجت‌الاسلام رهدار توضیح داد: با وجود این واقعیت نباید اهمیت مکانیزم ماشه نادیده گرفته شود. این مکانیزم به هر حال مقداری فشار جدید بر کشور وارد خواهد کرد اما تصمیم ایران در مواجهه با آن تعیین‌کننده است. بهترین واکنش از منظر حقوق بین‌الملل اقدام حقوقی و مستند به قوانین بین‌المللی است هرچند مسیرهای دیگری نیز قابل بررسی است.
وی با اشاره به ظرفیت ایران برای واکنش فراتر از چارچوب حقوقی صرف، افزود: ایران می‌تواند نشان دهد که برخی کشورها و حتی سازمان‌های بین‌المللی با وجود تعهدات و قراردادهای خود قادر به اجرای صحیح آنها نیستند و گاه اقداماتی خارج از چارچوب قانونی انجام می‌دهند همان‌گونه که ادعای ایران درباره اقدامات اخیر کشورهای اروپایی در هفته جاری مصداق این موضوع است.
عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم تأکید کرد: ایران می‌تواند در پاسخ به این اقدامات به تعهدات و قراردادهای بین‌المللی خود عمل کند و حتی در حوزه‌هایی غیرمرتبط با برنامه هسته‌ای، سیاست‌هایی اتخاذ کند که نوعی واکنش مؤثر و پیام‌دهنده باشد.
وی تصریح کرد: این اقدامات می‌تواند فراتر از حداقل‌های واکنش‌های حقوقی باشد مشروط بر اینکه هم در فضای داخلی قابل توجیه باشد و هم باعث فشار مضاعف سیاسی و حقوقی در عرصه بین‌المللی نشود.
ضرورت توازن میان واکنش بین‌المللی و مشروعیت داخلی
حجت‌الاسلام رهدار با اشاره به اهمیت توجیه افکار عمومی داخلی گفت: هر اقدام ایران باید در داخل کشور نیز قابل دفاع باشد. اقداماتی که بدون برنامه و بدون هماهنگی با افکار عمومی انجام شود ممکن است نارضایتی اجتماعی ایجاد کند و مشروعیت اقدامات را زیر سؤال ببرد. به همین دلیل تعادل میان واکنش مؤثر در عرصه بین‌المللی و حفظ مشروعیت داخلی ضروری است.
وی همچنین به اهمیت بهره‌گیری از ظرفیت‌های دیپلماتیک و حقوقی کشور اشاره کرد و گفت: ایران می‌تواند از کانال‌های بین‌المللی برای نشان دادن نقض تعهدات و اقدامات غیرقانونی برخی کشورها استفاده کند. حتی می‌توان اقدامات متقابل در قالب اطلاع‌رسانی و فشار سیاسی-حقوقی در سطح اروپا و سازمان ملل انجام داد بدون آنکه تعهدات ایران در چارچوب پیمان‌ها و قراردادها نقض شود.
حجت‌الاسلام رهدار در پاسخ به پرسشی درباره امکان خروج ایران از پیمان‌هایی مانند ان‌پی‌تی، گفت: خروج از پیمان‌هایی مانند ان‌پی‌تی گزینه‌ای جدی و قابل بررسی است، اما باید با احتیاط و به صورت حساب‌شده انجام شود. این تصمیم باید هم آثار بین‌المللی آن سنجیده شود و هم ظرفیت داخلی کشور برای مقابله با پیامدهای احتمالی فراهم باشد. تجربه نشان داده است که واکنش‌های شتاب‌زده می‌تواند فشارها و تحریم‌های موجود را تشدید کند، بنابراین باید با هوشمندی و برنامه‌ریزی اقدام کرد.
وی افزود که اقدامات ایران در پاسخ به مکانیزم ماشه می‌تواند شامل سه سطح باشد: اول، واکنش حقوقی و مستند به قوانین بین‌المللی؛ دوم اقداماتی فراتر از چارچوب‌های حقوقی در حوزه‌های مرتبط و حتی غیرمرتبط با برنامه هسته‌ای مشروط بر توجیه داخلی؛ و سوم، استفاده از ظرفیت‌های دیپلماتیک و رسانه‌ای برای افشای اقدامات غیرقانونی و نقض تعهدات توسط طرف‌های مقابل.
حجت‌الاسلام رهدار تأکید کرد: ایران نباید تحت تأثیر تهدیدها یا فشارهای روانی قرار گیرد و همواره باید راهبردی متوازن اتخاذ کند.
فشارهای امروز ادامه تحریم‌های گذشته است
وی با اشاره به سابقه تعاملات بین‌المللی و تحریم‌ها گفت: فشارهایی که امروز تحت عنوان مکانیزم ماشه اعمال می‌شود در واقع ادامه همان فشارهایی است که پیش‌تر تجربه کرده‌ایم و نباید در تحلیل خود این واقعیت را نادیده بگیریم. آنچه مهم است هوشمندی در مدیریت فشارها و بهره‌گیری از ظرفیت‌های داخلی و بین‌المللی است.
عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم با بیان اینکه ایران می‌تواند همزمان با حفظ تعهدات خود، اقدامات بازدارنده و متقابل انجام دهد، گفت: ایران باید نشان دهد که حتی در چارچوب پیمان‌ها و تعهدات توان دارد در مقابل اقدامات غیرقانونی و فشارهای بی‌اساس مقاومت کند. این پیام به طرف‌های اروپایی و سازمان ملل می‌رساند که ایران به حقوق و منافع خود واقف است و از آنها دفاع خواهد کرد.
وی در پایان گفت: به طور کلی مهم‌ترین نکته در مواجهه با مکانیزم ماشه اتخاذ رویکردی متوازن است؛ رویکردی که هم حقوق بین‌الملل را رعایت کند هم افکار عمومی داخلی را اقناع کند و هم توان ایران برای مقابله با فشارهای بین‌المللی را به نمایش بگذارد. این مسیر بهترین و مؤثرترین راهکار برای مدیریت فشارهای احتمالی ناشی از فعال‌سازی مکانیزم ماشه است.
ارسال نظرات