ضرورت توان دفاعی در اندیشه رهبر انقلاب اسلامی

به گزارش خبرنگار گروه سیره امامین انقلاب خبرگزاری رسا، در اندیشه رهبر معظم انقلاب اسلامی، امنیت و دفاع از کشور نه یک مقوله صرفاً نظامی بلکه ریشه‌ای ایمانی و تمدنی دارد. حفظ امنیت ملی، استقلال و عزت کشور در نگاه ایشان بدون برخورداری از قدرت دفاعی کافی و اراده‌ای مردمی برای مقابله با دشمنان ممکن نیست. ایشان در سخنان مختلف خود بارها بر ضرورت آمادگی همه‌جانبه ملت ایران در برابر تهدیدات دشمن تأکید کرده‌اند؛ تهدیداتی که گاه نظامی، گاه سیاسی و فرهنگی است اما همواره نیازمند هوشیاری و اقتدار متناسب می‌باشد.

بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار با نیروهای مسلح، دانشجویان و کارگران در سال‌های گوناگون تصویری منسجم از دکترین دفاعی جمهوری اسلامی ایران ارائه می‌دهد؛ دکترینِ بازدارندگیِ فعال بر پایه ایمان، خوداتکایی و قدرت ملی. در این یادداشت تلاش می‌شود خطوط اصلی این دیدگاه تبیین و پیوند آن با مبانی سیره امامین انقلاب اسلامی بررسی شود.

۱. ضرورت آمادگی در برابر دشمن خشن

رهبر انقلاب فرمودند: «باید برای مقابله با دشمنی که در مقابل ملت ایران - اگر بتواند - مهیّای هر گونه اقدام خشنی است آماده بود.» (1) این سخن به روشنی بر پیش‌دستی در دفاع تأکید دارد. از نگاه ایشان امنیت واقعی نه با انفعال بلکه با آمادگی و اقتدار حاصل می‌شود. در این بیان دشمن مفهومی عینی دارد؛ نه فرضی یا خیالی. قدرت‌های سلطه‌گر جهانی در صورت احساس ضعف در ملت‌ها از هیچ اقدامی فروگذار نمی‌کنند. بنابراین ملت ایران باید همیشه مهیای دفاع باشد؛ نه فقط در سطح نظامی بلکه در ابعاد فکری، فرهنگی و مدیریتی.

آمادگی دفاعی در اندیشه رهبر معظم انقلاب تنها به معنای داشتن تسلیحات نیست؛ بلکه شامل سازماندهی نیروها، آموزش نیروی انسانی، پیشرفت علمی و تربیت نسلی مؤمن و باانگیزه است. ایشان در سخنان مختلف تأکید کرده‌اند که ملت ایران باید دشمن را بشناسد و از غفلت بپرهیزد.

۲. ملت ایران در برابر تهاجم، مقاوم و پاسخگوست

رهبر انقلاب تصریح کردند: «اگر روزی تهاجم نظامی و تعرّضی بشود، ملت ایران جواب سختی خواهد داد و در مقابل دشمن در نمی‌ماند.»(2) این جمله نشان‌دهنده ایمان ایشان به توان ملت ایران است. از دیدگاه رهبر معظم انقلاب ملت ایران نه تماشاگر بلکه بازیگر اصلی صحنه دفاع از کشور است.

تکیه بر «ملت» در برابر دشمن یکی از تفاوت‌های بنیادین دکترین دفاعی جمهوری اسلامی با الگوهای متعارف غربی است. در این نگاه دفاع نه فقط وظیفه ارتش و سپاه بلکه تکلیف همه مردم است. روحیه مقاومت، پیونددهنده ارتش، بسیج، دانشگاه و جامعه است. همین روحیه در سال‌های دفاع مقدس ایران را از خطر اشغال و تجزیه حفظ کرد و امروز نیز ستون اقتدار کشور است.

۳. قدرت نظامی؛ واجب‌ترین واجب‌ها

رهبر انقلاب فرمودند: «قدرت نظامی برای کشوری که مورد تهدید قدرت‌هاست، یکی از واجب‌ترینِ واجب‌هاست.» این تعبیر، جایگاه قدرت نظامی را در منظومه فکری ایشان آشکار می‌کند. قدرت دفاعی برای جمهوری اسلامی، نه یک انتخاب اختیاری، بلکه ضرورت شرعی و عقلی است.»(3)

ایشان بارها بر خودکفایی دفاعی و استقلال صنعتی کشور تأکید کرده‌اند؛ چرا که وابستگی در حوزه دفاعی، وابستگی در اراده و تصمیم‌گیری سیاسی را نیز به دنبال دارد. تولید دانش دفاعی، تربیت نیروهای متخصص، و پیوند دانشگاه با صنایع نظامی از جمله محورهایی است که رهبر معظم انقلاب بر آن پافشاری کرده‌اند تا کشور در برابر فشارها و تحریم‌ها مقاوم باشد.قدرت دفاعیِ بومی علاوه بر تأمین امنیت نقش مهمی در عزت ملی دارد. ملت مقتدر، مورد احترام است و هیچ دشمنی به آسانی جرأت تهدید او را ندارد.

۴. پیام بازدارنده به دشمنان

رهبر معظم انقلاب هشدار دادند: «امریکایی‌ها بدانند، اگر تعرضی به ایران اسلامی بکنند، ایران اسلامی به منافع آن‌ها در هر نقطه‌ی عالم که امکان داشته باشد، لطمه وارد خواهد کرد.»(4) این سخن به روشنی بیانگر دکترین «پاسخ متقابل» است؛ دکترینی که مانع تجاوز می‌شود و دشمن را به محاسبه مجدد وامی‌دارد.

از نگاه ایشان دفاع ایران اسلامی محدود به جغرافیای مرزها نیست؛ زیرا دشمن نیز تهدید خود را محدود به مرزها نکرده است. توان ضربه متقابل موجب بازدارندگی واقعی می‌شود و این همان چیزی است که باعث شده جمهوری اسلامی در برابر تهدیدات متعدد، پابرجا بماند.

۵. قدرت دفاعی؛ ابزار صلح و تضمین عزت ملی

رهبر معظم انقلاب بارها تأکید کرده‌اند که جمهوری اسلامی آغازگر هیچ جنگی نخواهد بود اما در برابر هر تجاوزی پاسخ قاطع خواهد داد. ایشان فلسفه قدرت نظامی را نه در تجاوز بلکه در حفظ صلح و امنیت می‌دانند. دفاع مقتدرانه لازمه استقلال و ثبات است. همان‌گونه که قرآن کریم می‌فرماید: «وَأَعِدّوا لَهُم مَا استَطَعتُم مِن قُوَّة»؛ آمادگی برای دفاع، فرمان الهی است، نه نشانه جنگ‌طلبی.

از این منظر امنیت پایدار تنها زمانی حاصل می‌شود که ملت، دولت و نیروهای مسلح هم‌دل و هم‌جهت باشند. اتحاد ملی، ایمان دینی و دانش بومی سه ستون اصلی قدرت دفاعی در نگاه رهبر معظم انقلاب‌اند.

جمع‌بندی

بازخوانی بیانات رهبر انقلاب اسلامی در دو دهه گذشته نشان می‌دهد که توان دفاعی کشور بخشی از هویت و ایمان ملت ایران است. ایشان همانند امام خمینی(ره) دفاع را وظیفه‌ای الهی می‌دانند که با عزت، عقلانیت و خودباوری گره خورده است. دفاع برای جمهوری اسلامی نه ابزار سلطه بلکه سپر استقلال است.

امروز که تهدیدات جهانی پیچیده‌تر شده‌اند این بیانات بیش از پیش معنا می‌یابند. تقویت بنیه دفاعی، پاسداری از صلح، عزت و امنیت مردم ایران است. ملت ایران در سایه ایمان، علم و وحدت می‌تواند هر تهدیدی را به فرصتی برای رشد و اقتدار تبدیل کند. این همان حقیقتی است که رهبر معظم انقلاب سال‌ها پیش ترسیم کردند و امروز تجربه ملت ایران آن را به واقعیت بدل ساخته است.

..........................

پی نوشت:

(1)    در دیدار نیروهای حاضر در مانور «طریق‌القدس» (۱۳۷۶/۰۲/۰۳)

(2)    در دیدار با جمعی از دانشجویان و دانش‌آموزان (۱۳۷۵/۰۸/۰۹)

(3)    در دیدار نیروهای حاضر در مانور «ذوالفقار» (۱۳۷۶/۰۷/۰۵)

(4)    در دیدار با کارگران در ششم اردیبهشت ۱۳۸۵