حجت‌الاسلام محمدحسن شریف قنوتی؛ نخستین شهید روحانی دفاع مقدس

به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، سالروز شهادت حجت‌الاسلام محمدحسن شریف قنوتی، اولین شهید روحانی دفاع مقدس فرصتی است برای بازخوانی مجاهدت‌ها و رشادت‌های این روحانی متعهد و تاثیرگذار در تاریخ انقلاب اسلامی و دوران دفاع مقدس. شهید قنوتی نمونه‌ای از روحانی مجاهد و عملی بود که هم در مسیر مبارزه با رژیم طاغوت و هم در میدان دفاع از میهن زندگی خود را وقف خدمت به اسلام و مردم کرد.

زندگی و تحصیلات

حجت‌الاسلام محمدحسن شریف قنوتی در سال ۱۳۱۳ در اروندکنار آبادان به دنیا آمد. او مقدمات تحصیل در حوزه را نزد عموی خود آغاز کرد و در سال ۱۳۳۲ وارد حوزه علمیه آبادان شد. دو سال بعد در ۱۳۳۴ برای ادامه تحصیل به حوزه بروجرد رفت و از محضر آیت‌الله بروجردی بهره‌مند شد. سپس به قم مهاجرت کرد و در محضر امام خمینی(ره) و آیت‌الله گلپایگانی به تحصیل ادامه داد.

از ویژگی‌های شاخص شهید قنوتی جدیت و پشتکار او در فراگیری علوم دینی و در عین حال اهتمام به مسائل اجتماعی و سیاسی زمانه بود. این روحانی پرتلاش نه تنها در حوزه علمی رشد یافت بلکه با الهام از معلم و مرجع عالی‌قدر خود امام خمینی(ره) مسیر روشنگری علیه رژیم پهلوی را آغاز کرد.

مبارزه علیه رژیم پهلوی و دستگیری توسط ساواک

شهید قنوتی با دستور امام خمینی(ره) به اردکان اعزام شد تا به روشنگری علیه ظلم و فساد رژیم پهلوی بپردازد. فعالیت‌های انقلابی او موجب شد که مورد تعقیب ساواک قرار گیرد؛ تغییر نام و هویت برای فرار از دستگیری، دستگیری و زندان و حتی محکومیت به اعدام بخشی از سختی‌هایی بود که این روحانی مجاهد در راه دین و وطن متحمل شد.

وی در کنار مبارزه با رژیم پهلوی با شهید نواب صفوی نیز همکاری داشت و نقش مهمی در شبکه‌های مبارزاتی روحانیان علیه ظلم ایفا کرد. این اقدامات نشان‌دهنده عزم راسخ و روحیه انقلابی او در دفاع از دین و حق مردم بود.

حجت‌الاسلام قنوتی با وجود فشارهای ساواک، فعالیت تبلیغی و روشنگری خود را ادامه داد. او به شهرهایی همچون اردکان، شیراز، اصفهان، یاسوج و مسجدسلیمان سفر کرد و به تبیین آموزه‌های اسلامی و ضرورت مبارزه با فساد و ظلم پرداخت. این روحانی مبارز همواره تلاش داشت تا با روشنگری عمومی، مردم را نسبت به ظلم رژیم پهلوی آگاه سازد و زمینه‌های انقلاب اسلامی را فراهم کند.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی شهید قنوتی همچنان در خط مقدم خدمت به مردم و نظام باقی ماند. او از سوی امام خمینی(ره) وکالت دریافت کرد و مسئولیت‌های مختلفی از جمله نمایندگی شورای شهر اردکان و دادستان انقلاب در بروجرد را برعهده گرفت. در این مدت تلاش‌های او برای تثبیت ارزش‌های انقلاب و پیشبرد امور قانونی و اجتماعی شهرها موجب تحکیم اعتماد مردم به نظام نوپای جمهوری اسلامی شد.

حضور فعال در دفاع مقدس و نقش برجسته در خرمشهر

با آغاز جنگ تحمیلی شهید قنوتی از اولین کسانی بود که کمک‌های مردمی را به سمت مناطق عملیاتی ارسال کرد. وی در تاریخ ۳ مهر ۱۳۵۹ اولین محموله‌های کمک‌های مردمی را به خرمشهر برد و پس از بازگشت به بروجرد گروهی از جوانان داوطلب را برای حضور در خرمشهر آماده و همراهی کرد.

وظایف شهید قنوتی در دفاع از خرمشهر تنها به حمل کمک‌های مردمی محدود نشد؛ او مسئول تأمین مهمات و تجهیزات دفاعی، تشکیل دسته‌های چریکی و آموزش نظامی جوانان تازه‌وارد از سراسر کشور بود. روحیه، شجاعت و صلابت او موجب تقویت انگیزه رزمندگان و روحیه‌بخشی به مردم محلی شد.

شهادت شهید قنوتی

در تاریخ ۲۴ مهر ۱۳۵۹ با پیشروی سراسری دشمن به مرکز خرمشهر و با خیانت منافقان ماشین حامل شهید قنوتی مورد حمله قرار گرفت و به رگبار بسته شد. ماشین پس از برخورد آرپی‌جی منهدم شد و شهید قنوتی ابتدا با هفت گلوله مجروح شد، سپس اسیر شد و نهایتاً با ضربات سرنیزه و اسلحه به شهادت رسید. پیکر مطهر او به بند کشیده شده و در خیابان‌های شهر چرخانده شد؛ اما روحیه او همچنان برای رزمندگان و مردم الهام‌بخش باقی ماند.

شهید قنوتی نماد یک روحانی عملی، شجاع و متعهد بود. او روحیه‌بخش رزمندگان و مردم، مرد تا آخرین نفس خود در راه خدا گام برداشت. شهید قنوتی با مجاهدت و شجاعت خود نشان داد که روحانیت نه تنها در حوزه‌های علمیه بلکه در صحنه‌های عملی و دفاع از میهن نیز می‌تواند پیشتاز و تاثیرگذار باشد.

اشعار و خاطراتی که درباره او نقل شده، گویای ارادت و عشق او به خدا و مردم است:

روحانی روحیه‌فزا بود قنوتی

مرد عمل و شیرغزا بود قنوتی

او تا نفس آخر خود دم ز خدا زد

مشتاق ملاقات خدا بود قنوتی

یاد و نام شهید قنوتی

روح شهید قنوتی همواره در خاطره مردم و رزمندگان زنده است. راه و مسیر او، پررهرو و الهام‌بخش نسل‌های آینده روحانیان و مجاهدان راه دین و وطن باقی مانده است. مجاهدت‌های او در مبارزه با رژیم پهلوی و در دوران دفاع مقدس، الگوی عملی از ترکیب ایمان، شجاعت، عملگرایی و روحیه جهادی برای همه کسانی است که می‌خواهند در مسیر خدمت به اسلام و کشور گام بردارند.

حجت‌الاسلام محمدحسن شریف قنوتی، به عنوان اولین شهید روحانی دفاع مقدس،نمونه برجسته‌ای از روحانی مجاهد، متعهد و عملی است که هم در عرصه مبارزه با ظلم و فساد و هم در میدان دفاع از میهن، حماسه آفرید. بررسی زندگی، فعالیت‌ها و شهادت او نشان می‌دهد که نقش روحانیان در تحولات اجتماعی، سیاسی و دفاعی کشور، همواره حیاتی و اثرگذار است. یاد و نام شهید قنوتی گرامی، و راه او برای نسل‌های بعدی پر رهرو و الهام‌بخش خواهد بود.