خرید تاکسی برقی در تهران چه چالش‌هایی دارد؟ / مسیر برقی سازی پر از دست انداز
ورود تاکسی‌های برقی که قرار بود آغاز مسیر برقی‌سازی در تهران باشد، اکنون در مرحله واگذاری با چالش‌هایی مواجه شده که آزمونی برای شهرداری در نحوه مدیریت زیرساخت و جلب اعتماد رانندگان به شمار می‌رود.
سال‌هاست آلودگی هوا به یکی از اصلی‌ترین معضلات پایتخت تبدیل شده و خودروهای فرسوده سهم عمده‌ای در این مسئله دارند. یکی از راهکارهایی که می‌تواند اثر ملموسی در کاهش آلاینده‌ها داشته باشد، برقی‌سازی خودروها از جمله تاکسی‌ها و اتوبوس‌هاست. این اقدام نه تنها کیفیت هوای شهر را بهبود می‌بخشد، بلکه هزینه‌های نگهداری و مصرف سوخت را کاهش داده و شهر را به سمت حمل‌ونقل پایدار هدایت می‌کند.
بعد از تجربه ورود تعدادی تاکسی هیبریدی به ناوگان تاکسیرانی تهران که تنها در مسیرهای ویژه مانند فرودگاه‌ها مورد استفاده قرار گرفت و ادامه پیدا نکرد، مدیریت شهری طی امضای قرارداد با چین، زمینه ورود تاکسی‌های برقی به پایتخت را فراهم کرد؛ بر اساس این قرارداد، مقرر شد 27 هزار و 500 دستگاه تاکسی برقی به تدریج وارد تهران شود تا ضمن تغییر چهره شهر، بخشی از ناوگان فرسوده جایگزین و سهم حمل‌ونقل عمومی در تولید آلاینده‌ها کاهش یابد.
اگرچه روند ورود تاکسی‌ها با فراز و نشیب‌های زیادی همراه بود اما به هر ترتیب سال گذشته، 1753 دستگاه تاکسی برقی وارد تهران و واگذاری آنها به متقاضیان آغاز شد اما ناصر امانی، عضو شورای شهر تهران، در یکی از جلسات اخیر شورا به مشکلات متقاضیان خرید تاکسی‌های برقی اشاره کرد و گفت: تاکنون 1753 دستگاه از این خودروها وارد تهران شده اما فقط 189 دستگاه به متقاضیان واگذار شده است.
امانی ادامه داد: ثبت‌نام از 12 اردیبهشت امسال آغاز شد و بر اساس قول مدیران تاکسیرانی، قرار بود این خودروها ظرف 20 روز تحویل متقاضیان شود؛ اما تاریخ و نوبت تحویل عادلانه نیست. افرادی که در اردیبهشت اقدام کرده‌اند هنوز خودرو دریافت نکرده‌اند، در حالی که برخی ثبت‌نام‌کنندگان شهریورماه بلافاصله خودرو تحویل گرفته‌اند. علت این رفتار دوگانه چیست؟
وی افزود: تعدادی از رانندگان با تکیه بر قول تحویل 20 روزه، خودروهای قبلی خود را از رده خارج کرده‌اند، اما اکنون که خودرو تحویل نگرفته‌اند، بیکار و سرگردان مانده‌اند و منبع درآمدی ندارند. این افراد حدود 40 نفر هستند و کسی پاسخگوی آنها نیست.
امانی تأکید کرد: قرار بود طبق اعلام رسمی سایت سازمان، هزینه‌های بیمه، سند و لوازم اولیه توسط سازمان پرداخت شود، اما اکنون یک‌باره همه مسئولیت‌ها به‌عهده تاکسیران گذاشته شده است و گفته‌اند این هزینه‌ها را خود رانندگان باید پرداخت کنند.
افزایش ناگهانی مبلغ آورده رانندگان و حذف تجهیزات
او افزود: «ابتدا گفته شده بود تاکسیران‌ها فقط 50 میلیون تومان آورده نقدی داشته باشند، اما اکنون اعلام شده است باید در یک مرحله 163 میلیون و در مرحله دیگر 80 میلیون تومان پرداخت کنند. همچنین هزینه وسایل یدکی و متعلقات خودرو که در ابتدا به رانندگان خودرو کامل و مجهز نشان داده شده بود، اکنون به‌عهده آن‌هاست، زیرا هنگام تحویل، جک، زاپاس، دوربین کنترل و برخی تجهیزات وجود ندارد. گفته می‌شود جمع این هزینه‌ها حدود 140 تا 150 میلیون تومان است و رانندگان باید مجدداً آنها را خریداری کنند.»
مشکلات بانکی و زمان طولانی شارژ خودرو
امانی ادامه داد: رانندگان برای افتتاح حساب جاری و دریافت دسته‌چک چهار ماه است بین بانک عامل و سازمان تاکسیرانی در رفت‌وآمد هستند و هنوز مشکلشان حل نشده است. با وجود این مشکلات، پس از تحویل خودرو باید روزانه 4 تا 5 ساعت وقت صرف شارژ کنند، زیرا ایستگاه‌های شارژ در تهران محدود است و باید ساعت‌ها منتظر بمانند. جالب‌تر اینکه برخی رانندگانی که هنوز خودرو تحویل نگرفته‌اند، دو ماه است قسط وام از حسابشان برداشت می‌شود.
محسن هرمزی، معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهردار تهران در واکنش به این انتقادات، در گفت‌وگو با تسنیم، اظهار کرد: در جلسه اخیر شورای اسلامی شهر تهران یکی از نمایندگان نکاتی در خصوص مشکلات تحویل تاکسی‌های برقی تهران به رانندگان مطرح کرد که جا دارد توضیحاتی در این باره و چالش های پیش روی تاکسیران ها برای دریافت تاکسی برقی بدهم.
وی گفت: فرآیند شناسایی، فراخوان و ثبت‌نام متقاضیان تاکسی‌های برقی تهران از 27 اسفند سال گذشته آغاز شد و مدیریت شهری این طرح را با هدف نوسازی ناوگان فرسوده تاکسیرانی در قالب جایگزینی خودروهای تاکسی برقی وارداتی کلید زد. پس از هماهنگی‌های انجام شده برای سازوکار پرداخت تسهیلات مشخص شد که شرایط اعطای تسهیلات و تأمین تضامین با توجه به قوانین بانک مرکزی بسیار سختگیرانه است، اما تلاش کردیم با پیگیری‌ها و برگزاری جلسات متعدد، این تضامین را در حد 10 برگ چک و یک ضامن کاهش دهیم.
هرمزی تصریح کرد: متقاضیانی که سریع‌تر نسبت به تأمین تضامین و امضای قرارداد بانک اقدام کردند، برای انجام فرآیند تخصیص خودرو به کارگزار شهرداری معرفی شدند تا تخصیص خودرو و اخذ پلاک برای آنها صورت گیرد. شهرداری تهران در تمامی این فرآیند بر اساس مصوبه شورای اسلامی شهر تهران تنها اقدام به شناسایی متقاضیان کرده است، اما بسیاری از متقاضیانی که در روزهای ابتدایی ثبت‌نام کردند، تاکنون اقدام به ارائه مدارک و تضامین مربوطه نکرده اند.
پیش از پلاک گذاری امکان واگذاری تاکسی های برقی وجود نداشت
وی افزود: فرآیند اخذ پلاک از پلیس راهور به طور طبیعی زمان‌بر بود و با پیگیری مستمر، پلاک نخستین تاکسی برقی در تاریخ 25 شهریور امسال اخذ شد و طبیعتاً تا قبل از تاریخ اخذ اولین پلاک، امکان صدور پلاک و واگذاری خودرو میسر نبود.
معاون شهردار تهران با اشاره به فرآیند اسقاط و از رده خارج کردن خودروها، گفت: واگذاری تاکسی‌های برقی به صورت کلید به کلید صورت می‌پذیرد و تا زمان آمادگی تحویل خودروی جدید، خودروی قبلی از رده خارج نمی‌شود. در آغاز فرآیند واگذاری خودروهای پلاک شده، به علت ناهماهنگی بین بانک و کارگزار فروش و تاخیر در تحویل اسناد، تحویل خودروها برای برخی متقاضیان با کمی تأخیر مواجه شد، اما این مشکل از بسته‌های بعدی واگذاری مرتفع شد.
وی در خصوص موارد مطروحه مبنی بر عدم دریافت خودرو توسط 40 نفر از متقاضیان که با وجود اسقاط خودرو تاکسی خود را دریافت نکرده‌اند، افزود: از این عضو شورا درخواست می‌کنم اسامی را به سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی ارسال کند تا موضوع پیگیری ویژه شود.
هرمزی در خصوص پرداخت هزینه‌های مربوط به ترهین سند، بیمه بدنه و سایر هزینه‌ها، نیز اظهار کرد: ابتدای امر بر اساس اطلاع‌رسانی مقرر شده بود که هزینه‌های مذکور توسط خود تاکسیران ها پرداخت شود، اما بنا به درخواست تاکسیرانان و نظر مساعد شهردار تهران، موافقت اولیه با پرداخت هزینه‌های مذکور صورت پذیرفته که در صورت ایجاد سازوکار مربوطه و تأمین بودجه، امکان پرداخت توسط سازمان میسر خواهد شد.
هزینه تمام شده تاکسی های برقی 1.8 میلیارد تومان
وی ادامه داد: قیمت‌گذاری خودروهای برقی نیز توسط سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان مبلغ 1.66 میلیارد تومان تعیین شد و قیمت تمام‌شده هر دستگاه تاکسی برقی 1.85 میلیارد تومان است. از این عدد 1.5 میلیارد تومان تسهیلات و ارزش اسقاط خودرو فرسوده تاکسیران تا 175 میلیون تومان تعیین شد تا راننده با مبلغ 128 تا 163 میلیون تومان خودرو را تحویل گیرد.
معاون شهردار تهران خاطرنشان کرد: در خصوص شایعه حذف تجهیزات از خودروهای برقی نیزباید گفت که تاکسی‌های برقی تحویل داده شده عینا تولید خودروساز چینی بوده و از ابتدا فاقد لاستیک زاپاس و آچار چرخ بودند، اما کیت پنچرگیری داشتند. دوربین ثبت وقایع نیز آپشن شرکت ارائه‌دهنده خدمات پس از فروش است و در نسخه اولیه تحویلی چنین چیزی وجود ندارد.
وی همچنین گفت: در حال حاضر 194 نازل شارژ در سطح شهر تهران جهت ارائه خدمات شارژ به تاکسیرانان ایجاد شده و توسعه ایستگاه‌های شارژ به سرعت در حال انجام است. پایانه قیطریه با 10 نازل و پایانه جوانمرد قصاب با 8 نازل تا پایان آذر به بهره‌برداری می‌رسد. همچنین تمامی تاکسی‌های واگذار شده به دستگاه شارژ خانگی (وال باکس) مجهز بوده و هنگام تحویل در اختیار متقاضی قرار می‌گیرد.
اقساطی از حساب تاکسیران‌ها قبل از تحویل تاکسی برقی کسر نشده!
هرمزی در خصوص پرداخت اقساط هم گفت: تاکنون موعد قسط دوم گروه اول متقاضیان که تاکسی خود را دریافت کرده‌اند نرسیده و تاکسیرانی به مدت دو ماه، بدون تحویل خودرو، اقساط تسهیلات را برداشت نکرده است. ضمن اینکه تاکسی قبلی متقاضی در اختیار وی بوده و فعالیت برای آنها امکان‌پذیر بوده است.
تجربه موفق «شِنژن چین» در برقی‌سازی تاکسی‌ها
به گزارش تسنیم، تجربه بین‌المللی نشان می‌دهد که تهران می‌تواند از تجربه شهرهای پیشرو در برقی‌سازی تاکسی‌ها بهره‌مند شود. به عنوان نمونه، شهر شِنژن در چین یکی از پیشگامان جهانی در زمینه برقی‌سازی ناوگان تاکسی است. طبق آمار رسمی، تا پایان سال 2019 تقریباً 99 درصد تاکسی‌های این شهر به خودروهای تمام برقی تبدیل شده‌اند، این یعنی از مجموع حدود 21 هزار و 600 تاکسی، بیش از 21 هزار دستگاه خودرو برقی جایگزین شده‌اند.
موفقیت شِنژن در اجرای برقی‌سازی گسترده، مرهون سیاست‌گذاری هماهنگ دولت محلی و ایجاد زیرساخت‌های مناسب است. این شهر با سرمایه‌گذاری گسترده در ایستگاه‌های شارژ عمومی، تسهیلات مالی و پشتیبانی از رانندگان، مسیر جایگزینی خودروهای فرسوده با تاکسی‌های برقی را به شکل مرحله‌ای و منظم دنبال کرده است.
مطالعات بانک جهانی نشان می‌دهد که تجربه شِنژن می‌تواند الگویی برای سایر شهرهای بزرگ جهان از جمله تهران باشد، به شرط آنکه زیرساخت مناسب، حمایت مالی و مدیریت هماهنگ در فرآیند واگذاری تاکسی‌های برقی فراهم شود.
برای کلانشهر تهران نیز، تاکسی‌های برقی، اگرچه نسخه‌ای مؤثر برای کاهش آلودگی و مدرن‌سازی ناوگان تهران محسوب می‌شوند، اما حتی اگر هر یک از مشکلات مطرح‌شده توسط عضو شورا تنها به تعداد محدودی از رانندگان تاکسی برقی مربوط باشد، اثر منفی آن بر انگیزه سایر متقاضیان و اعتماد عمومی به روند برقی‌سازی قابل چشم‌پوشی نیست.
این در حالی است که موفقیت طرح صرفاً به ورود خودروها محدود نمی‌شود، بلکه مستلزم مدیریت دقیق، پایش مستمر و حل مسائل ریز و درشت فرآیند واگذاری است و شهرداری تهران باید با جدیت و دقت بیشتری نسبت به رفع مشکلات زیرساختی، مالی و اجرایی اقدام کند تا نه تنها رانندگان فعلی بلکه متقاضیان آینده نیز با اطمینان وارد مسیر برقی‌سازی شوند.
جلب رضایت تاکسیرانان و افزایش انگیزه آنها برای مشارکت فعال، شرط اصلی موفقیت و استمرار این طرح است و تنها در سایه این اقدام است که وعده کاهش آلودگی و مدرن‌سازی حمل‌ونقل عمومی پایتخت تحقق خواهد یافت.
منبع: تسنیم
ارسال نظرات