جوانی جمعیت و آینده پیوندهای اجتماعی
دکترابراهیم کوچکی رئیس دانشگاه علوم پزشکی در گفتوگو با با خبرنگار خبرگزاری رسا در کاشان به موضوع جوانی جمعیت اشاره کرد و گفت: موضوع جوانی جمعیت امروز تنها یک سیاست ملی نیست، بلکه نگرانیای واقعی برای آینده اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی کشور به شمار میرود.
وی افزود: روندی که طی سه دهه اخیر، خانواده ایرانی را از بیش از پنج عضو به حدود سه عضو رسانده است، نشانهای از تغییرات عمیق در سبک زندگی و الگوهای حمایتی جامعه است.
کوچکی با اشاره به اینکه دانشگاههای علوم پزشکی بهعنوان متولیان اجرا و هماهنگی برنامههای حوزه سلامت، نقشی فراتر از ارائه خدمات درمانی دارند، گفت: آنها بخشی از ساختار اجتماعی جوامع هستند و در کنار وظایف آموزشی و پژوهشی، نسبت به تغییرات جمعیتی در ساختار و ترکیب جمعیت حساسیت ویژهای دارند و دانشگاه علوم پزشکی کاشان نیز از این قاعده مستثنی نیست و خود را یکی از بازیگران اصلی در مسیر تحقق اهداف قانون «حمایت از خانواده و جوانی جمعیت» میداند.
وی به لزوم ضورت بازاندیشی جمعیتی منطقه کاشان اشاره کرد و افزود: طی دو سال اخیر، نرخ باروری در منطقه کاشان به زیر ۱.۵ فرزند برای هر مادر در سن باروری رسیده است، نرخی که به مراتب کمتر از حد لازم برای تثبیت جمعیت است و این فاصله هرچند در ظاهر تنها یک عدد به نظر میرسد، اما پیامدهای قابل توجهی از جمله، کاهش تدریجی نیروی انسانی جوان در صنایع و مراکز تولیدی کمبود نیروهای متخصص در کلیه بخشهای دولتی و خصوصی کمرنگ شدن شبکههای خانوادگی و حمایتهای عاطفی کاهش نشاط اجتماعی و احساس تعلق در نسل آینده و سایر پیامدهای اجتماعی و اقتصادی کاشان شهری صنعتی و دانشگاهی را به دنبال دارد و آینده آن بدون حضور نیروی جوان و خانوادههای پویا، با چالشهای جدی روبهرو خواهد شد.
اقدامات دانشگاه علوم پزشکی کاشان
کوچکی در ادامه به برخی اقداماتی که دانشگاه علوم پزشکی کاشان طی سالهای اخیر دنبال کرده است از جمله ارائه و توسعه خدمات درمان ناباروری اشاره کرد و گفت: مراکز مجهز درمان ناباروری در منطقه کاشان فعال شدهاند و زوجها میتوانند با هزینه کمتر و پوشش بیمهای مناسب از این خدمات بهرهمند شوند.
به گفته وی در حال حاضر دانشگاه علوم پزشکی کاشان دارای یک مرکز سطح دو و یک مرکز سطح سه برای ارائه خدمات تخصصی ناباروری به زوجهای واجد شرایط با پوشش بیمهای ۹۰ درصدی است.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی کاشان همچنیم ارائه فعال و رایگان مراقبتهای مادران باردار و کودکان در مراکز خدمات جامع سلامت را یکی دیگر از اقدامات پیگیری شده اعلام کرد و اظهار داشت: در مراکز خدمات جامع سلامت، کارشناسان و مراقبان بهداشت با خانوادهها درباره سلامت باروری و فرزندآوری گفتوگو میکنند و در حال حاضرنیز در شهرستانهای کاشان و آران و بیدگل دو مرکز «نَفَس» مشغول ارائه مشاورهها و اقدامات حمایتی به مادران باردار مراجعهکننده هستند.
دکتر کوچکی به حمایت از کارکنان دانشگاه علوم پزشکی اشاره کرد و اظهار داشت: برای کارکنانی که دارای سه فرزند و بیشتر هستند، تسهیلاتی در نظر گرفته شده تا تصمیمگیری درباره فرزندآوری با آرامش بیشتری انجام شود.
وی با اشاره به همکاریهای بین بخشی، گفت: حمایت از جوانی جمعیت موضوعی فرادستگاهی است و بدون همراهی ادارات، سازمانها، بخش خصوصی و مردم، دستیابی به نرخ هدف امکانپذیر نخواهد بود.
دکتر کوچکی با بیان اینکه فراتر از آمار، مسأله آینده روابط اجتماعی کوچک شدن خانوادهها تنها یک تحول جمعیتی نیست بلکه تغییری عمیق در ساختار روابط انسانی به شمار میرود، افزود: زمانی که خانوادهها تنها یک یا دو فرزند داشته باشند نسلهای بعد با تعداد بسیار کمتری از بستگان، شبکههای حمایتی و تجربههای خانوادگی رشد میکنند و این مسأله به تدریج بر احساس تنهایی، میزان حمایتهای عاطفی و حتی سرمایه اجتماعی جامعه تأثیر میگذارد و آیندهای با خانوادههای کوچک تر، آیندهای با پیوندهای کم رنگتر و روابط محدودتر خواهد بود.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی کاشان ادامه داد: در باور من خانواده کامل زمانی معنا پیدا میکند که فرزندان تنها نباشند و خواهر و برادر داشته باشند، داشتن خواهر و برادر صرفاً یک موضوع احساسی نیست، بلکه پشتوانهای برای تمام سالهای زندگی انسان است و با کوچک شدن خانوادهها، نسلهای آینده دیگر عمو، عمه، دایی و خاله و حتی نسلهای بعد از آن را نخواهند داشت و شادابی و رفتوآمدهای خانوادگی که نسلهای پیشین تجربه میکردند، به تدریج کمرنگ خواهد شد.
به گفته وی فرزند بیشتر یعنی پیوند بیشتر، همدلی بیشتر و پشتوانهای که تا پایان عمرهمراه انسان میماند و اگر امروز برای جوانی جمعیت تصمیم نگیریم، فردا ممکن است چیزهایی را از دست بدهیم که بازسازی آنها دیگر ممکن نباشد. /۱۳۰۷/
خبرنگار: محمد ملک آبادی