آگاهی از هلال ماه امری تقلیدی نیست

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین احمدی فقیه یزدی، استاد درس خارج فقه حوزه علمیه قم در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا به امر رویت هلال ماه و راه‌های اثبات آن اشاره کرد و گفت: رویت هلال ماه از لحاظ فقهی خطاب به شخص و تکلیفی برای شخص است، اما وقتی برای مردم امر رویت هلال مسجّل نشد، حاکم شرع نسبت به آن نظر می‌دهد.

وی با بیان این‌که رویت هلال تکلیفی بر عهده مردم است و باید برای روشن شدن تکلیفشان این امر را دنبال کنند، افزود: اگر مردم نتوانستند و نسبت به رویت هلال اطمینان پیدا نکردند، باید نظر حاکم را جویا شوند و وقتی حاکم و ولی امر مسلمین نسبت به آن نظر داد، عمل به نظر ایشان لازم است.

حجت‌الاسلام والمسلمین احمدی فقیه یزدی با اشاره به راه‌های اثبات رویت هلال اظهار داشت: خود شخص ماه را ببیند و برایش یقین شود، یا آنقدر شایع شود که دیگران هم دیده‌اند ولو این‌که خود شخص ندیده باشد اما از گفته دیگران نسبت به رویت هلال اطمینان حاصل کند و در صورت سوم حاکم شرع بر روی مبانی حکم می‌کند و اثر اول ماه برای همه جاری می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: اعلام اول ماه از شؤون حاکم شرع است و ولی امر مسلمین از باب این‌که حاکم شرع است، حکمش بر همگان نافذ است.

استاد درس خارج فقه حوزه علمیه قم با بیان این‌که برخی فکر می‌کنند قاضی با حاکم شرع یکی است، در صورتی که قاضی غیر از حاکم شرع است، گفت: در امر رویت هلال ماه، بحث قضاوت مطرح نیست و خود قاضی که منصوب از طرف حاکم شرع است، باید از حکم حاکم شرع که مافوق قاضی است تبعیت کند چرا وظیفه حاکم شرع نظارت و شناسایی احکام اسلامی و حکم بر اساس آن است.

وی ادامه داد: اگر مرجع تقلیدی در مسأله رویت هلال ماه نظر دهد به محض این‌که برای مقلد اطمینان‌آور باشد، وظیفه دارد به آن نظر عمل کند، اما اگر چنین اطمینانی حاصل نشود، طریق حاکم شرع طریق روشن‌تری برای تبعیت است.

حجت‌الاسلام والمسلمین احمدی فقیه یزدی به گروه‌های رصدی متعدد، امکانات و وسایل مجهز در اختیار ولی امر مسلمین اشاره کرد و گفت: به سبب امکانات مجهزی که برای رویت هلال ماه در اختیار حاکم شرع است و دقت فراوانی که در این زمینه انجام می‌شود، حاکم شرع در این خصوص اگر حکم هم نکند، نظرش بیشتر مطابق با واقع و تبعیت از آن لازم است.

وی با اشاره به نظر حاکم شرع و نظر مراجع تقلید درباره رویت هلال ماه، اظهار داشت: هر دو نظر در جایگاه خود به سبب اطمینان‌آور بودن برای مکلف محترم و قابل اجرا است، اما اگر حاکم شرع حکم کرد بر مراجع تقلید هم لازم است به آن حکم عمل کنند.

استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم اضافه کرد: مقلدان در صورتی که به نظر مراجع تقلید خود اطمینان دارند و با اعلان مرجع نسبت به ثبوت اول ماه اطمینان حاصل می‌کنند، باید عمل کنند، اما اگر اطمینان ندارند، نظر حاکم شرع طریق روشن‌تری است.

وی با بیان این‌که امر رویت هلال یکی از وظایف ولی فقیه است، ابراز داشت: رویت هلال امری حقیقی است و خداوند به مردم خطاب کرده که وظیفه دارید نسبت به رویت اول ماه یقین کنید، اما اگر راه‌های اثبات رویت هلال که ذکر شد اطمینان‌آور نباشد و یا موارد مشکوک و مورد اختلاف قرار گیرد، نظر ولی امر مسلمین و حاکم شرع بر همه نظرها مطاع است.

حجت‌الاسلام والمسلمین احمدی فقیهی یزدی تصریح کرد: ماه مبارک رمضان بالاترین توفیقی است که از سوی خداوند متعال به انسان‌ها عنایت شده است، از این‌رو باید اعمال این ماه را آن‌گونه که خداوند دستور داده انجام و این فرصت مغتنم را ارج نهند.

وی با بیان این‌که فرصت‌ها را در این ماه مبارک از دست ندهیم و از لحظه لحظه زمان‌های این ماه که خداوند مقدر فرموده و درهای رحمتش را گشوده است، برای توبه، عنابه و استجابت دعا استفاده کنیم، افزود: این ماه عزیز بهترین فرصت دعا برای کل مسلمانان، ظهور حضرت ولی عصر(عج) و نفوذ مقام معظم رهبری و اوامر ایشان است.

استاد درس خارج فقه حوزه علمیه قم در پایان گفت: ارزش ایام قدر و شب‌های با فضیلت ده آخر ماه رمضان و به خصوص مراسم اعتکاف آن که بسیار قیمتی است، را بیشتر بدانیم. /920/ت302/ع