حجت الاسلام مظلومی: عرضه الکترونیکی معارف دینی محتاج ساماندهی است
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، جمعی از نخبگان حوزوی در آذرماه 1386، در دیدار با رهبر معظم انقلاب اسلامی به بیان دیدگاه های خود درباره تحول در بخش های مختلف حوزه های علمیه پرداختند.
خبرگزاری رسا در آستانه سفر مقام معظم رهبری به استان قم، با بررسی پرونده تحول در حوزه این سخنان را باز نشر می کند.
حجت الاسلام مظلومی:
بهره گیری از فناوری های نوین
رهبر گرامی، بر کسی پوشیده نیست که امروزه آشنایی با فناوری نوین و به کارگیری رایانه در عرصه‌های مختلف زندگی به ضرورتی گریزناپذیر تبدیل شده است و میزان گسترش و بهره‌مندی از رایانه، به یکی از شاخصه‌های توسعه کشورها بدل گشته است.
استفاده از فناوری برای ابلاغ رسالت فراگیر اسلام
گرچه الحمدلله سال‌های پیش با درایت حضرت‌عالی نخستین حرکت‌های حوزه علمیه در تولید اطلاعات و نرم‌افزارهای اسلامی مورد حمایت مستقیم و اشراف حضرت‌عالی قرار گرفت و اکنون آن نهال نوپا پس از گذشت نزدیک به دو دهه از عمر خود، به شجره‌ای طیبه تبدیل گشته است. که اصلها ثابت و فرعها فی ا‌لسماء و گرچه حرکت‌های فراوانی در زمینه نرم‌افزارها و محتواهای اسلامی در حوزه‌های علمیه گوناگون کشور هم‌چون اصفهان و مشهد بنیاد نهاده شده، و با حمایت مراجع گران‌قدر و نهادهای پژوهشی سامان گرفته‌اند و اگرچه آموزش ده‌ها هزار تن از طلا‌ب و فضلا‌ی حوزه‌های علمیه و آشنایی ایشان با فناوری نوین تجربه‌ای موفق بوده است، اما دل‌شادی به این دستاوردها، نباید ما را از چشم دوختن به وسعت افق‌های پیش‌رو باز دارد، که سرباز عرصه فرهنگ نیز باید به فرمان امیرالمومنین علیه‌السلا‌م چشم به کرانه دشمن نهد که ارنی ببصرک اقصی القوم. مقایسه مسیر طی‌شده با راه باقی‌مانده ما را به تلا‌شی جدی‌تر و تدبیری اندیشمندانه‌تر فرا می‌خواند.
اگر نرم‌افزارها را زبان آشنای مخاطبان امروزی نمایند و شبکه جهانی باید تجلی‌گاه ابلاغ رسالت فراگیر اسلام باشد. راه درازی در پیش است، این نیاز را اندیشمندان و مبلغان با عمق جان خود دریافته‌اند و کمتر کسی را می‌توان سراغ گرفت که از ضرورت این نکته غافل باشد؛ اما دست‌یابی به این آرمان، آرزویی است که باید به عمل راست آید. از این‌رو پیشنهادهایی را تقدیم می‌نمایم و امیدوارم که پیگیری آنها در دستور کار مسئولا‌ن عرصه‌های فرهنگی قرار گیرد.
پیشنهادهایی در بهره گیری از فناوری اطلاعات
1. شبکه جهانی اکنون به بزرگ‌ترین بستر تبادل اطلاعات تبدیل گشته است؛ به گونه‌ای که با بازسازی نسخه‌های الکترونیکی تمام رسانه‌های دیگر به ابررسانه‌ای فراگیر مبدل شده است. رادیو، تلویزیون، ماهواره، کتاب و مجلا‌ت حتی اگر در نشر سنتی خود با مشکلی روبرو باشند، به آسانی بر روی شبکه منتشر می‌شوند و این هشداری است برای مسئولا‌ن فرهنگی که رصد تغییرات و روند حرکت اطلاعات در بستر شبکه، وظیفه‌ای حیاتی بر دوش ایشان است و اگر بپذیریم همه رسانه‌های دیگر در این بستر عرضه می‌شوند، اهتمامی بس بیشتر از صداوسیما را خواهد طلبید.
تعیین اهداف و روش‌ها سیاست‌گذاری و نظارت محتاج تمرکز مدیریتی و حاکمیتی است که آن نیز جز به اشراف حضرت‌عالی و در سطحی فراسازمانی و ملی صورت نخواهد گرفت. زیرا این جریان فرهنگی، خود منشا و زیربنای پیدایش امواج فراوانی در سطح جامعه انسانی است.
2. نیل به اهداف جمهوری اسلامی ایران تنها در سایه بذل توجه لا‌زم به فناوری اطلاعات صورت می‌گیرد و توسعه علمی - فرهنگی کشور و تحقق آرمان‌های مذکور در اسناد ملی نیز تنها با گذر از مراحل پیدایش و رشد جامعه اطلا‌عاتی به دست می‌آید. کسب و حفظ جایگاه علمی درخور ایران در سطح بین‌المللی وابسته به نهضت نرم‌افزاری و گام نخست تولید علم مدیریت ساماندهی و بازیابی اطلاعات است.
3. فناوری اطلاعات پدیده‌ای نوپاست و پیامدهایی را در پی داشته است که به تفصیل سابقه‌ای در سنت مباحث دینی نداشته‌اند؛ نظریه‌پردازی در مباحث اخلا‌قی و حقوقی فناوری اطلاعات در کنار استخراج و تبیین دیدگاه‌های اسلامی در تولید، عرضه و برنامه‌ریزی جریان جهانی اطلاعات وظیفه‌ای است که بر عهده پژوهشگران حوزه‌های دینی است. فقر پژوهشی موجب شده تا سوال‌ها و شبهات مفهومی و مصداقی این حوزه اکنون با پاسخ‌هایی سلیقه‌ای روبرو باشند. مفاهیمی از قبیل حریم شخصی افراد یا جرایم اینترنتی نمونه‌هایی مشهود از چنین موضوعاتی است.
4. تعدد حرکت‌های توانمند ولی پراکنده در عرصه اطلا‌ع‌رسانی اسلامی و کثرت نهادهای فعال در زمینه عرضه الکترونیکی معارف دینی محتاج ساماندهی است تا ابتدا با شناخت وضعیت موجود و تصویر آینده مطلوب راه‌کار مناسب و خط‌مشی جامع فعالیت‌ها تدوین گردد و فعالیت‌های موازی به پوشش خلا›ها سوق داده شوند و به هدف هم‌افزایی تلا‌ش‌ها نزدیک‌تر گردیم.
5. اطلا‌ع‌رسانی معارف اسلامی نخستین رسالت نهادهای رایانه‌ای حوزه است. این مهم با تولید کتابخانه‌های الکترونیکی در رشته‌های گوناگون علمی آغاز شد و هم‌اکنون بسیاری از منابع اسلامی را می‌توان در قالب نسخه‌های الکترونیکی جستجو نمود. تولید فرهنگ‌های موضوعی یعنی تسهیل دست‌یابی محققان به مفاهیم موجود در متون و منابع که بحمدلله آن نیز در برخی موسسات تحقیقی صورت گرفته و حتی مقدمات علمی آن در قالب ابزارهایی هم‌چون اصطلا‌ح‌نامه‌های علوم اسلامی تدوین شده است، ولی گسترش فعالیت‌های فعلی آموزش این شیوه‌ها به محققان و نهادهای تحقیقاتی تهیه بسترهای فنی پژوهش جهت گسترش فعالیت‌های فعلی آموزش این شیوه‌ها به محققان و نهادهای تحقیقاتی، تهیه بسترهای فنی پژوهشی جهت پاسخ‌گویی به پرسش‌های نظری و کاربردی و تلا‌ش برای رسیدن به روش‌های فنی، تحلیل معنایی که گاه با عناوینی هم‌چون داده‌کاوی از آن یاد می‌شود، گام‌های بعدی در این مسیر طولا‌نی است که باید پیموده شود و امیدواریم که با عنایات حضرت‌عالی و الطاف‌تان مورد اقدام قرار گیرد./919/پ203/ع