حوزه پاسخگوی نیازهای علمی و معنوی جهان بین‌الملل است
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، رهبر معظم انقلاب، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، دوشنبه سوم آبان‌ماه در این دیدار طلاب، اساتید و فضلای غیرایرانی، «باز تولید» معارف والای اسلام را از اهداف جمهوری اسلامی ایران خواندند و تأکید کردند: «آشنایی ملت‌های مسلمان با این تعالیم نجات بخش، زمینه‌ساز احساس هویت، عزت، پیشرفت، آزادی و اقتدار امت اسلامی خواهد شد.»
ایشان در بخش دیگری از سخنان خود، حضور طلاب و فضلای حدود یکصد کشور در جامعة المصطفی العالمیه را زمینه‌ساز آشنایی ملت‌ها با معارف اسلام ناب دانستند و خاطرنشان کردند: «هدف از این حضور مبارک، صدور انقلاب به معنای رایج سیاسی نیست.»
نوشتار زیر حاصل گفت‌وگو با حجت‌الاسلام رضا خراسانی‌نژاد، مدیر ارتباطات و امور بین‌الملل مجتمع آموزش عالی فقه است که در آن افزون بر تبیین دستاوردهای سفر رهبر معظم انقلاب به شهر مقدس قم، چگونگی القای اسلام منهای روحانیت و سیاست توسط دشمنان انقلاب بررسی و تحلیلی از دیدار طلاب غیرایرانی با رهبر معظم انقلاب ارائه شده است.
ـ مهم‌ترین دستاورد سفر رهبر معظم انقلاب به شهر مقدس قم از نظر حضرت‌عالی چیست؟
سفر رهبر معظم انقلاب به شهر مقدس قم دارای دستاوردهای بسیار مهمی بود که خاموش کردن فتنه سال 88 از آن جمله است. فتنه‌ای که از سال گذشته شروع شده بود با درایت‌های رهبر فرزانه انقلاب نقش بر آب و امید کسانی که طراح آن بودند، به یأس مبدل شد.
دشمنان انقلاب، آخرین جایی را که به عنوان مرکز شایعات مستمسک خود قرار داده بودند، حوزه علمیه، بزرگان حوزه و مراجع بود. وقتی دیدند دستشان از مردم کوتاه شده و حتی برخی از مسؤولان که فریب آنها را خورده بودند، دوباره به آغوش نظام برگشتند، شبهات جدیدی درباره جدا شدن حوزه، حوزیان و مراجع از نظام، ولایت و رهبری مطرح را کردند.
حضور رهبر معظم انقلاب به شهر مقدس قم و سخنان ارزشمند ایشان در بین اقشار مختلف مردم در 27 مهرماه، خط بطلانی بر تمام شایعات گذشته کشید. استقبال بی‌نظیر مردم و حوزویان و همچنین دیدار طلاب، فضلا و اساتید حوزه و حضور مراجع و بزرگان حوزه خدمت رهبر معظم انقلاب سبب شد که تمام شایعات از بین برود و بار دیگر این دشمن شکست خورده نامید شوند.
برخی از حوزویان هم که در ذهن و دلشان مسائلی از گذشته باقی مانده بود، به سبب نزدیک شدن به ولایت و رهبری و حضور مقام معظم رهبری در قم، آن محبت‌ها و صمیمیت‌هایی که اگر مقداری دچار آسیب شده بود، دوباره برگشت.
اینکه اسلام به ارتباط نزدیک مردم با یکدیگر تأکید دارد و در روایات مختلف بر انجام صله رحم تصریح شده است، به سبب نزدیک شدن دل‌ها به همدیگر برای رفع کدورت‌ها است، چرا که کدورت با نشستن در کنار هم از بین می‌رود. دیدیم که برخی از شخصیت‌های حوزوی، اگر نکته‌ای برایشان قابل تأمل بود، این نکات باقی‌مانده با نشستن در کنار رهبر معظم انقلاب، از ذهنشان پاک شد.
ـ حضور رهبر معظم انقلاب در قم چه تأثیری در حرکت رو به رشد حوزه‌های علمیه خواهد داشت؟
اگرچه تغییر و تحولات اساسی در حوزه به وجود آمده و مسیر طولانی را نیز پشت سرگذاشته، اما برای اینکه به آرمان‌های اصلی خود، نزدیک‌تر شود، هنوز راه نرفته بسیار باقی است. هرچند حرکت رو به رشد حوزه‌ها کُند صورت می‌گرفت، اما با حضور رهبر معظم انقلاب در قم، این حرکت شتاب بیشتری یافته و تحول در حوزه سریع‌تر انجام خواهد شد.
دنیا در حال متحول شدن است و باید حوزه علمیه پاسخگوی نیازهای نه تنها شیعیان و مسلمانان بلکه مجموعه جهان بین‌الملل باشد، چرا که معتقدیم اسلام دین برتر است و می‌تواند جهان را اداره کند و امام خمینی(ره) الگویی را ارائه کرده‌اند که با این الگو دنیا را می‌توان اداره کرد. حوزه پاسخگوی نیازهای علمی و معنوی جهان بین‌الملل است، از این‌رو باید در رفع این نیازها کوشا باشد.
بالا رفتن شأن، مقام و عظمت حوزه و مرجعیت مرحله بعدی این حرکت رو به رشد است. اگر در این مدت عده‌ای سبب تضعیف مقام مرجعیت و بزرگان حوزه شده بودند، با حضور رهبر معظم انقلاب و تأکیدات صریح و مکرر ایشان در این چند روزه سفر، مرجعیت و حوزه از جایگاه ویژه‌ای برخوردار شده و تبیین این نکته که حوزه مادر انقلاب است، افزون بر اینکه سبب تقویت حوزه شد و دیگران را هم آگاه کرد که باید شأن و موقعیت این مادر حفظ شود.
ـ رهبر معظم انقلاب در جمع مردم قم به تلاش دشمنان در القای تز اسلام منهای روحانیت و سیاست اشاره کردند، این خط با چه شیوه‌هایی ترویج می‌شود و راهکار مقابله با آن چیست؟
دشمن به این موضوع علم دارد که تنها راه رسیدن به موفقیت، جدا کردن روحانیت از اسلام است. در اینجا نقل مضمونی را اشاره می‌کنم و آن اینکه زمانی بر بالای مناره‌ای اذان می‌خواندند، فردی انگلیسی پرسید که این آقا بالای مناره چه می‌گوید، گفتند اذان می‌خواند، پرسید آیا اذان برای ما ضرر دارد؟ گفتند نه، گفت بگذار اذان بگوید؛ این همان اسلام منهای روحانیت است و اسلام بدون روح است.
اسلام واقعی زمانی تبیین می‌شود که روحانیت با اسلام باشد. روحانیت تبیین‌کننده اسلام ناب است، چرا که می‌تواند به مردم توضیح دهد که اسلام ناب چیست و تفاوت‌های آن را با اسلام آمریکایی برشمرد. اسلام منهای سیاست، اسلام نیست. ما معتقدیم که اسلام برای اداره جامعه آمده و قرآن کامل‌ترین کتاب قانون زندگی بشر است. اجرای کامل‌ترین کتاب قانون زندگی بشر، نیازمند مجریانی است که آن را به خوبی بشناسند و آن را در اداره جامعه به کار گیرند.
اداره جامعه توسط کتاب قرآن و مشارکت روحانیان به عنوان تبیین کننده آن در امور جامعه سبب ترس دشمنان شده است، از این‌رو در تلاش هستند تا با جدایی روحانیت از اسلام، احکام الهی در جامعه پیاده نشود. یکی از احکام الهی که در قرآن آمده و دشمن به شدت از آن می‌ترسد، ظلم نکردن و عدم پذیرش ظلم است و دشمن که کاری جز ظلم کردن ندارد با این اصل مشکل داشته و نمی‌تواند این اصل را بپذیرد.
دشمن تمام تلاش خود را به کار برده تا اسلام را منهای سیاست مطرح کند و بگوید داشتن اسلام بدون سیاست هیچ منعی ندارد. اسلام داشته باشید، اما کسانی که اسلام را به درستی تبیین می‌کنند، در امور جامعه دخالتی نکنند. از این‌رو انگ‌های مختلفی به کسانی که اسلام را تبیین می‌کنند می‌زنند و به تعبیر رهبر معظم انقلاب می‌گویند «اینها آخوند سیاسی» هستند.
ـ چه توقعی از نخبگان و رسانه‌ها برای معرفی واقعی و بی‌پیرایه روحانیت و ارزش‌های حضور این قشر در تاریخ سیاسی اجتماعی ایران وجود دارد؟
رهبر معظم انقلاب فرمودند «حوزه مادر نظام» است. مقصود از حوزه نخبگان و بزرگان حوزه هستند. اگر اینها وارد گود نشوند و به تبیین معنای سیاست، حکومت و اسلام ناب نپردازند، عدم این تبیین در مرحله نخست سبب شکست انقلاب می‌شود و در مرحله بعد به شکست اسلام خواهد انجامید. امام خمینی(ره) تعبیر مناسبی در این زمینه دارند و آن اینکه اگر دشمنان بتوانند نظام و انقلاب را از بین ببرند، اسلام چنان سیلی خواهد خورد که دیگر تا سالیان سال توان قد علم کردن نخواهد داشت.
نخبگان حوزه باید با تبیین صحیح سه رکن گفته شده، از نفوذ دشمن جلوگیری کنند. نخبگان هرجا از نظام حمایت نکنند و نظام صدمه ببیند، دشمن به هیچ‌کس رحم نخواهد کرد و آن وقت است که باید بگوییم «و علی الاسلام السلام»
ـ برای حرکت شتابان حوزه در عرصه‌های علمی و اخلاقی، چه شرایط و زمینه‌ها و ضرورت‌هایی را ملاحظه می‌فرمایید؟
برای حرکت شتابان حوزه، بزرگان حوزه باید نخستین قدم‌ها را بردارند و مسؤولان حوزه در این فضا، به برنامه‌ریزی‌های مناسب دست زنند. اکنون فضلای خوشفکر با توان‌های ناپیدا در حوزه کم نیستند. این فکرهای بالقوه باید با برنامه‌ریزی مناسب بالفعل و آشکار شده و توان نهفته بروز پیدا کند.
در جامعةالمصطفی العالمیه با نهضت پایان‌نامه‌نویسی در سال 83 و 84 این حرکت رو به رشد اتفاق افتاده است. برای طلبه‌های غیرایرانی که به زبان فارسی آنچنان آشنا نبودند و تسلط آنچنان به منابع نداشتند و رسم هم نبود دست به قلم ببرند، با برنامه‌ریزی مناسب، این کار به خوبی سامان یافت و شکل گرفت و امروز در یک مجموعه علمی آموزشی بیش از دو هزار و سیصد پایان‌نامه در سطح سه جامعةالمصطفی به دفاع رسیده است و مانند همین را شورای مدیریت می‌تواند برنامه‌ریزی کند.
لازم است از طریق نمایندگان طلاب شهرستان‌ها، استعدادهای طلاب و فضلا شناسایی شود و براساس استعدادها برنامه‌ریزی و از آنان در عرصه‌های علمی، پژوهشی و تحقیقاتی استفاده شود. اکنون شبهات بی‌شمار و نیاز جامعه به تبیین مسائل دینی و اخلاقی بسیار است. اگر بتوان استعدادهای نهفته را کشف کرد و در مسیر اصلی خودش به بهره‌برداری رساند، هم نیاز جامعه پاسخ داده خواهد شد و هم در حوزه تحولی شگرف به وجود خواهد آمد.
همان‌طور که رهبر معظم انقلاب فرمودند، حوزه باید پاسخگوی نیازهای جامعه باشد. مردم نیازمند دانستن مسائل شرعی، فقهی، اخلاقی و اعتقادی و نیز دانستن مسائل سیاسی هستند که سالم‌ترین و اصلی‌ترین پایگاه برای تبیین این ضرورت‌ها، حوزه است.
اگر چه مراکزی در حوزه و نیز در مجموعه کشور وجود دارد، اما به لحاظ عدم برنامه‌ریزی صحیح برخی از این نیازها بر روی زمین مانده و به سبب این بود که رهبر معظم انقلاب با تأکیدات فراوان بر این نکته تصریح داشتند.
مردم نیاز فراوانی به دانستن علوم اسلامی دارند و قرآن بهترین منبع برای ارائه معارف اسلامی است، از این‌رو حوزویان باید خودشان را به این علم مجهز کرده و مسؤولان حوزه نیز با شناسایی توان طلاب، نیاز جامعه و مخاطبان، برنامه‌ریزی کرده و براساس این برنامه‌ریزی‌ها است که حوزه متحول خواهد شد.
ـ تحلیل حضرت‌عالی از دیدار سوم مهرماه طلاب غیرایرانی با رهبر معظم انقلاب چیست؟
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در این دیدار ، «باز تولید» معارف والای اسلام را از اهداف جمهوری اسلامی ایران خواندند و تأکید کردند: «آشنایی ملت‌های مسلمان با این تعالیم نجات بخش، زمینه‌ساز احساس هویت، عزت، پیشرفت، آزادی و اقتدار امت اسلامی خواهد شد. اگر هر کشوری هویت خود را به دست آورد و هر جامعه‌ای این را متوجه باشد که خدای قادر و متعال بر جهان هستی سیطره دارد و همه بنده او هستند، دیگر جامعه و افراد جامعه در زیر ظلم و ستم بیگانگان نمی‌روند و کسی نمی‌تواند آنها را استثمار کند و وقتی این‌گونه شد، آن جامعه به استقلال می‌رسد، هویت خود را پیدا می‌کند و دچار رشد تعالی و درنوردیدن قله‌های سعادت می‌شود. اما جامعه‌ای را که از فضائل اخلاقی برخوردار نباشد و خدا را در صحنه زندگی خود وارد نکند، و فکر مادی‌گری داشته باشد، چون دنیای مادی را پاسخ‌گو نمی‌بیند، از این‌رو دست به دامن دیگران می‌شوند و آن دیگران وقتی احساس نیاز اینها را می‌بینند، آنان را به بردگی و استثمار می‌کشند و در نتیجه آن جامعه تباه می‌شود.
رهبر معظم انقلاب در بخش دیگری از سخنان خود، حضور طلاب و فضلای حدود یکصد کشور در جامعة المصطفی العالمیه را زمینه‌ساز آشنایی ملت‌ها با معارف اسلام ناب دانستند و خاطرنشان کردند: «هدف از این حضور مبارک، صدور انقلاب به معنای رایج سیاسی نیست.» انقلاب اسلامی مردم ایران را از یوغ بردگی و بندگی استکبار نجات داد. آمد که به مردم هویت دهد و بگوید شما مستقل، توحیدی و جامعه‌ای خدایی هستید. انقلاب جامعه‌ای که می‌رفت گرفتار انحطاط، فساد و ظلم شود و مردم جامعه‌ای را که زیر چکمه‌های ظلم و فساد له می‌شدند با دم مسیحایی آن پیر فرزانه به پیروزی رساند و مردم را نجات داد. انقلاب اسلامی نه تنها برای ایران، بلکه برای همه ملل و نه تنها برای جوامع اسلامی بلکه همه کشورها و نجات‌بخش آنان از یوغ و ظلم شیطانیان است.
ـ در پایان اگر خاطره‌ای از این دیدار دارید، بفرمایید.
در ابتدای صفوف طولانی که طلاب غیرایرانی برای دیدار با رهبر معظم انقلاب تشکیل داده بودند، مسؤولیت راهنمایی آنان را به عهده داشتم و برخی هم که کارت ملاقات را همراه نداشتند از دوستان تهیه و در اختیار آنان قرار می‌دادم. تقریبا ساعت 9 صبح داخل شبستان شدم، این در حالی بود که طلبه‌های غیرایرانی از ساعت 5 صبح در بیرون شبستان امام خمینی(ره) و در خیابان بهار صف کشیده و منتظر باز شدن درب‌های ورودی بودند و با اینکه می‌دانستند سخنرانی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای ساعت 10 صبح به بعد است اما به سبب شور و اشتیاق بسیار از اذان صبح در صف‌های طولانی انتظار دیدار یار را می‌کشیدند.
از تمام ملیت‌های حاضر در ایران، برای دیدار رهبری حضور پیدا کرده بودند. وقتی رهبر معظم انقلاب تشریف آوردند و سخن را آغاز کردند به یاد روزهایی افتادم که در جماران به دیدار امام خمینی(ره) می‌رفتیم و با آغاز سخن و آمدن حضرت امام اشک‌ها سرازیر می‌شد. در این دیدارهای چند روزه که حضرت آقا با اقشار مختلف داشتند، تنها در روز دیدار طلاب غیرایرانی با رهبر اتفاق افتاد که وقتی ایشان جملات دلنشینی را فرمودند، اشک‌های طلاب جاری شد.
وقتی رهبر معظم انقلاب فرمودند شما فرزندان من هستید نه تنها اینجا میهمان نیستند بلکه صاحب خانه هستید، گریه طلبه‌ها بلند شد و حتی ما را هم به گریه انداخت.
پس از دیدار در کلاس درسی حاضر شدم و از طلاب برای بیان احساسات خود، سؤال می‌کردم. دیدن این صحنه‌ها برای طلابی که نخستین بار به دیدار رهبر معظم انقلاب نائل می‌شدند، بسیار جالب، دل‌انگیز و سبب خوشحالی و اطمینان قلب بود. آنان نسبت به جمهوری اسلامی و رهبر معظم انقلاب عشق می‌ورزند و این صحنه‌ها سبب قوت قلب آنان می‌شود.
یکی از طلبه‌ها می‌گفت وقتی آقا فرمودند شما فرزندان من هستید، دیگر نتوانستم طاقب بیاورم و باورم نمی‌شد ایشان اینقدر محبت داشته باشند و ما را فرزند خود خطاب کنند. طلاب مکرر درخواست می‌کنند که دیدارهای دیگری را برایشان فراهم کنیم و برای زیارت آقا به تهران بروند. یکی از طلبه‌ها می‌گفت ما در کشورمان پادشاه داریم، وقتی پادشاه می‌آید کسی اعتنا نمی‌کند، اما اینجا وقتی این صحنه‌ها را می‌دیدم برایم بسیار عجیب بود که این مردم برای دیدار رهبری به سر و سینه می‌زنند. وقتی این موقعیت برای خودم ایجاد شد دیدم نفس ولایی ایشان تأثیرگذار بود و خود ما مثل ایرانی‌ها بلکه با شور و حرارت بیشتر ابراز احساسات می‌کردیم.
طلبه‌های غیرایرانی در کشورهای خود نسبت به مسؤولان و رهبران کشورهایشان چنین صحنه‌هایی را مشاهده نکرده‌اند و چنین محبت‌هایی هم از سوی مسؤولان کشورها و رهبرهایشان ندیده‌اند. نظام جمهوری اسلامی ایران یک نظام ولایی است و تأثیرات خاص خود را بر قلب‌های پاک می‌گذارد و این تأثیرات ماندگار است. /920/گ401/ع