استاد حوزه علمیه قم:
عقل و جهل از مباحث اصلی کتاب‌های روایی شیعه است
خبرگزاری رسا ـ استاد حوزه علمیه قم اظهار داشت: بیشتر کتاب‌های روایی شیعه با باب عقل و جهل، و علم و جهل آغاز می‌شود و همه باید بدانند که عقل و ایمان در صورت همراهی با یکدیگر، کار‌گشا است.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام رحیقی، استاد حوزه علمیه قم، روز گذشته در دوره آموزشی ـ تربیتی والعصر که به همت دانشگاه امام صادق(ع) در اردوگاه صاحب الزمان(عج) تهران برگزار شد، گفت: بحث اندیشه و درک در قرآن به معنای عبور از ظاهر و رسیدن به درک و وصول به حقیقت است؛ حقیقت علم، رؤیت و باور اعتقاد است و وجود مفاهیمی همانند حق و باطل در قرآن کریم نشان از وجود حقایقی است که تنها آن ها واقعیت دارند و غیر از آن پوچ، عدم و باطل است.
این استاد حوزه علمیه قم ادامه داد: مفاهیمی همانند علم، ایمان و یقین در برابر شک و ترس است و بیان کننده این است که هر چه به حقیقت نزدیک‌تر شویم به واقعیت و وجود نزدیک‌تر خواهیم شد، از این رو تا جایی از وجود بهره می‌بریم که در مسیر حقیقت باشیم؛ با این اوصاف می توان نتیجه گرفت که امروز غرب، در حال غروب و جدایی از حقیقت است.
وی با بیان این که جوهره انسان علم است، تصریح کرد: در قرآن کریم آیاتی پیرامون تشویق برای علم، توبیخ بی خردان(کاهلان)، فرم پیروی از ظن، روش تقلید، برهان، تکریم علم و تعظیم علما آمده است.
حجت الاسلام رحیقی سپس نتیجه گرفت: اکثر کتاب‌های روایی شیعه با باب عقل و جهل، و علم و جهل آغاز می‌شود و همه باید بدانند که عقل و ایمان در صورت همراهی با یکدیگر، کار‌گشا است.
صداقت، استاد دانشگاه امام صادق(ع) در بخش دیگری از این دوره گفت: با شروع انقلاب صنعتی در اروپا غربی ها به یشرفت هایی در حیطه علم تجربی دست یافت و از آن پس که تا کنون نزدیک به 400 سال می گذرد دانشمندان این رشته از علوم، راه حل های متفاوتی را برای حل مسائلی که در این علم وجود دارد، ارائه داده اند در این میان سه مکتب عمده استقراگرایی، ابطال گرایی و پارادایم گرایی وجود دارد و دانشمندان غربی تمام فعالیت های علمی خود در زمینه فلسفه علم را در این سه مکتب پایه ریزی نموده اند.
وی در خصوص استقرا گرایی بیان کرد: مؤسس این شیوه فرانسیس بیکن بود، او با شک در شیوه منطق ارسطویی استقرا را به جای قیاس دارای ارزش و اعتبار دانست و شیوه حصول علوم تجربی را با استفاده از استقرا، معتبر دانست، او رسالت علم را تسلط بر طبیعت و استخدام منابع طبیعی در جهت منافع انسان می داند.
استاد دانشگاه امام صادق(ع) ادامه داد: «بیکن» بر این باور بود که برای شناخت طبیعت باید به سراغ علل فیزیکی بدون واسطه اشیا رفت، به بیان دیگر شناخت اشیا تنها در صورتی ممکن است که بدانیم علت هایی که آن شئ دارا است از چه خصوصیات فیزیکی خاصی برخوردار است.
وی با بیان این که ابطال گرایی توسطه نظریه «پوپر» مطرح شد، عنوان داشت: پوپر معقتد است که نظریات علمی تجربی تنها در صورتی دارای ارش است که قابلیت ابطال پذیری داشته باشد، به عبارت دیگر اگر نظریه ای مطرح شود و قابل بحث و چالش انگیزی و رد کردن به وسیله شیوه های تجربی نباشد نظریه علمی محسوب نمی شود.
صداقت سپس به تبیین و تشریح پارادایم گرایی پرداخت و با ذکر این که این نظریه توسط «توماس کوهن» مطرح شده است، تصریح کرد: توماس ابتدا یک تاریخ دان بوده و معتقد بود که نباید هیچ یک از نظریاتی را که در طول زمان برای تببین ماهیت اشیا بیان شده را باطل و بی ارزش دانست؛ او معتقد است سیستم خاص علمی هر زمانی متفاوت با زمان دیگر است و این سیستم ها و پارادایم ها قابل قیاس با یکدیگر نبوده است، بلکه ناظر به سؤالات خاصی که برای جامعه علمی آن دوران مطرح بوده، شکل گرفته است، در این میان او معتقد است یک پارادایم کلی که صادق بوده و سایر پارادایم ها را باطل می کند، وجود ندارد. نظریه نسبیت و شکاکیت حاصل ایده او است که به صورت انکار‌ناپذیری در نیمه اول قرن بیستم عده ای را به خود مشغول ساخت.
این استاد دانشگاه تهران در پایان عنوان کرد: در نیمه دوم قرن بیستم فعالیت فیلسوفان ناظر به مباحث زبان و فلسفه زبان شد، در این میان با ظهور ویتگنشتاین و نظریات خاص او که موجب شکل گیری رشته فلسفه زبان شد تا به امروز فعالیت عمده فلاسفه غربی را تشکیل می دهد.
وی اضافه کرد: فلاسفه علم، بعد از انقلاب صنعتی با دغدغه شیوه کارآمدی علم تجربی و نحوه آن نظریاتی را مطرح کردند که به اعتبار و حجیت علم تجربی ارزش ویژه ای ببخشند، سه مکتب نام برده شده هریک تلاش هایی کردند تا این نکته را تببین کند که کار دانشمندان در طول زمان بر چه اساسی استوار بوده و طبق کدامین موازین پیش رفته است.
گفتنی است، دوره آموزشی ـ تربیتی والعصر به مدت 14 روز در اردوگاه صاحب الزمان(عج) تهران با حضور استادان دانشگاه های تهران و حوزه علمیه قم برگزار می شود./968/پ202/س
ارسال نظرات