وقف شخص حقوقی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت
خبرگزاری رسا ـ نشست بررسی وقف شخص حقوقی در مرکز فقهی ائمه اطهار مورد نقد و بررسی قرار گرفت.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، حجت الاسلام مجید رضایی، پژوهشگر حوزه علمیه قم و عضو هیئت علمی دانشگاه مفید پیش از ظهر امروز در نشست بررسی نظریه وقف شخص حقوقی که در سالن همایش‌های مرکز تخصصی فقهی ائمه اطهار(ع) برگزار شد، بیان داشت: وقف یکی از اموری قابل توجه در دین اسلام است که روایات فراوانی بر اهمیت آن از سوی نبی مکرم اسلام(ص) و ائمه اطهار وارد شده است.
وی بیان داشت: امروز در کشورهای غربی وقف بسیار رواج پیدا کرده است و نهادهای خیریه تلاش می کنند تا با جمع آوری کمک های مردمی، نیازها را برآورده کنند که در همین راستا بیش از پنجاه درصد دانشگاه های امریکا با کمک های خیریه اداره می شود.
این محقق علوم اسلامی در ادامه با بیان اینکه در کشورهای خارجی، کمک های مردمی مدیریت شده و حتی موسسات موقوفه، سهام می خرند و افزایش مالیت می دهند، گفت: یکی از مشکلاتی که امروز با آن روبرو هستیم، عدم توانایی تغییر در مال موقوفه است.
وی گفت: با توجه به اینکه تلاش شده است تا مال وقف تا کمترین منافعش حفظ شود، دیده شده است که یک مال با کمترین سود نگهداری می شود.
وی با اشاره به اینکه امروز ظهور شخصیت های حقوقی در عالم حقوق رو به فزونی گذاشته است، بیان داشت: بحث شخصیت های حقوقی در فقه اسلامی یک بحث بسیار پر اهمیت است که از سوی فقها و فقه پژوهان اسلامی باید مورد تامل و دقت قرار گیرد، زیرا آثار بسیار زیاد و متفاوتی برآن بار می شود.
این محقق علوم اسلامی با بین اینکه، دو اشکال بر وقف شخصیت حقوقی وارد است که من تلاش کرده ام آن را پاسخ دهم، گفت: برخی گفته اند موقوفه باید عین باشد که استدلال آورده ام که منظور از عین در مقابل دیون است نه عینی که مسائل اعتباری را شامل نشود.
وی ادامه داد: اشکال دیگر این است که مال موقوفه باید ملک باشد در حالی که شخص حقوقی ملک هیچ کس نیست که می گویم منظور از ملک بودن در عبارت فقهای اسلامی این است که فرد واقف مالک باشد نه اینکه نسبت به مال بیگانه باشد.
در ادامه حجت الاسلام قائنی به نقد و بررسی نظریه وقف شخص حقوقی پرداخت و گفت: عنوان شخص حقوقی در فقه ما یک خلاء است و امروز به صورت منظم و مدون پیرامون این بحث، در فقه مطلب خاصی نداریم.
این استاد حوزه علمیه قم، گفت: این خلاء نه تنها در کتب فقهی ما است بلکه این خلاء در کتاب های دانشگاهی نیز است و من تنها یک پایان نامه در سطح دکتری در دانشگاه پیرامون این بحث پیدا کردم که بخش مربوط به اشکالات اساسی بحث در آن بسیار کوتاه بود.
این محقق حوزه علمیه قم، اظهار داشت: منظور نظریه پرداز از وقف شخص حقوقی این است که شخص حقوقی موقوف قرار گیرد، همچون شرکت و بانک که موقوف قرار می‌گیرد.
وی با طرح این سؤال که آیا شخص حقوقی وجود خارجی دارد یا خیر؟، گفت: این سوال جدی است که باید مطرح و مورد بررسی محققان حوزوی قرار گیرد.
این محقق علوم اسلامی خاطرنشان کرد: از نظر فقه شیعی در وجود شخص حقوقی جدا از اشخاص حقیقی تردیدی نیست و هیچ فقبهی در امکان بلکه در وجود بالفعل آن تردیدی ندارد بلکه بحث این است که برخی از افراد شخص حقوقی مورد امضای فقه است یا خیر؟، به عبارت دیگر ابهام فقیهان در امضای شارع نسبت به برخی اشخاص حقوقی جدید و نوپیدا است نه در حدوث و وجود آن.
وی اظهار داشت: در کلام حجت الاسلام رضایی بود که این شخص حقوقی مالک است؛ اما آنچه در خارج پذیرفته شده است نه تنها مالک است، بلکه مملوک است یعنی ملک سهامداران است.
در ادامه این جلسه، بحث با پرسش و پاسخ دبیر جلسه و حاظران ادامه یافت.
لازم به ذکر است گزارش مشروح این نشست به زودی در خبرگزاری رسا منتشر خواهد شد. /909/پ201/ص
ارسال نظرات