تاریخ انقضای پژوهش ارتباط مستقیم با آینده نگری پژوهشگر دارد
علیرضا کاوند، محقق علوم اسلامی در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری رسا با اشاره به این که پژوهش دینی در معنای عام کاویدن و کاوش در یک حوزه خاص مطالعاتی است، ادامه داد: پژوهش وقتی مقید و به صورت صفت و موصوفی استفاده شود و دین صفت قرار گیرد، به معنای کاوش در حوزه دینداری است و طبیعی است که در این نوع پژوهش باید مبدا، مسیر، مقصد و ابزار از بستر دین باشد.
استاد دانشکده علوم قرآنی افزود: پژوهش دینی از جهت مبداء، ریشه در دین دارد، در راه دین تلاش می کند و مقصدش باید مطلوب دین باشد و ابزار این نوع پژوهشی یا در بستر دین شکل گرفته باشد یا شکل داده شده است، به عنوان مثال در پژوهشی با عنوان ایمان و نقش آن در اعتلای شخصیت انسان باید داده ها و مبدا حرکت از لابلای آیات و روایات باشد یعنی ایمان‌داری در مفهوم آیات و روایات بررسی شود که در این مسیر، متد بررسی فقه القرآن و فقه الحدیث نوع استفاده و ابزار ما از آیات و روایات را مشخص می کند، سپس در بحث ایمان نقاط ابهام را بررسی کرده و به سوالاتی همچون چگونگی تعریف ایمان و چگونگی ارتباط گیری اشخاص با ایمان، تعریف اعتلا، چگونگی استفاده از ایمان در اعتلای شخصیت دینی پاسخ داده شود.
وی یکی از مهمترین ضعف‌ها در حوزه پژوهش دینی را ورود افراد غیر متخصص عنوان کرد و بیان داشت: افراد غیر کارشناس، اطلاعاتی را که به خاطر کاستی دانششان است عرضه می کنند در حالی که این مطالب ریشه در عمق اسلام ندارد و موجب می شوند تا شبهات در جامعه پراکنده شود.
این استاد دانشکده علوم قرآنی اظهار داشت: افراد غیر متخصص در برخی موارد نظریاتی ایراد می کنند که در تعارض با مبانی مسلم اسلامی است و تحقیقشان به برهان‌های ضعیف یا قابل خدشه آلوده است.
وی گفت: آسیب دیگر پژوهش دینی، کپی برداری و استفاده از نظریات دیگران بدون استناد به مبدع فکر است که این کار سرقت فکری محسوب می شود. این گونه افراد به دلیل استفاده از اطلاعات و مبانی دیگران و عدم توانمندی در تبیین، به خاطر نداشتن غنای علمی لازم، تصور ضعیف بودن مبنا را ایجاد می کنند.
این پژوهشگر علوم اسلامی در بیان آسیب شناسی پژوهش دینی ادامه داد: متاسفانه امروز حجم زیادی از تحقیقات دینی ناظر به نیازها و احتیاجات جامعه نیست.
وی بیان داشت: برخی موضوعات پژوهشی محققان علوم اسلامی مربوط به سالها پیش است و سوال پژوهش منطبق با زمان امروز نیست و این به دلیل نداشتن دورنما در تتبع است.
این محقق علوم اسلامی گفت: محققی که نگاه به آینده ندارد و به زمان حاضر جمود دارد، دارای انعطاف نبوده و نمی تواند زمان آینده را پیش بینی کند، در نتیجه نظریه‌اش دارای تاریخ انقضا است. /909/ت302/ع