کرامت مهمترین سرمایه طلاب است

حجت الاسلام هادی حسین خانی هم اکنون معاون تهذیب حوزه‌های علمیه است. وی سال 62 با تشویق و ترغیب یکی از همکلاسی‌های دوره دبیرستان خود به حوزه آمد و به صورت آزاد در مدرسه صدر بازار و جده کوچک اصفهان به فراگیری دروس حوزوی پرداخت. هر چند خانواده وی در ابتدا تا حدودی مخالف طلبگی وی بودند ولی بعدها وی را در این مسیر همراهی و پشتیبانی کردند.

حجت الاسلام حسین خانی همزمان با حضور ده ساله در درس خارج فقه و اصول به تحصیل در موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) هم مشغول شد و فوق لیسانس فلسفه تعلیم و تربیت را از این موسسه اخذ کرد وبه تازگی هم از رساله دکتری خود در رشته روانشناسی تربیتی دفاع کرده است.

اساتید وی در اصفهان حجج اسلام ثنایی، سید محمد فقیه، شیخ علی اکبر فقیه، کلاهدوزان و آیت الله ناصری بودند و در قم از محضر اساتیدی چون صالحی افغانی، مرحوم آیت الله غدیری، پایانی، اعتمادی سید کاظم حائری، حضرات آیات جوادی آملی، سبحانی، مکارم شیرازی و شبیری زنجانی بهره برده است.

آنچه در پی می‌آید گفت‌وگوی خبرنگار خبرگزاری رسا با معاون تهذیب حوزه های علمیه در سالروز سفر رهبر معظم انقلاب اسلامی به قم و بررسی میزان تحقق مطالبات رهبری از حوزه علمیه است.

کرامت مهمترین سرمایه یک طلبه است
حجت الاسلام حسین خانی با اشاره به این که خداوند انسان را باکرامت آفریده و کرامت او باید حفظ شود گفت: در بین انسان ها، مسلمانان چون پیرو آیین حنیف پیامبرند کرامت آنها باید بیشتر حفظ شود و طلاب چون می‌خواهند این کرامت را به مردم سرایت دهند باید مورد تکریم مضاعف قرار گیرند تا بتوانند کرامت مردم را حفظ کنند. کرامت طلبه مهمترین سرمایه یک طلبه است و مسؤولان حوزه باید به این امر توجه داشته باشند.

وی ادامه داد: بهترین و بزرگترین آرزوی من برای طلاب این است که همه آنها به لحاظ علمی و اخلاقی و بصیرت سیاسی اجتماعی به گونه ای پرورش یابند که در هر فضایی قرار می‌گیرند منشا آثار مثبت و خیر فراوان باشند.

معاون تهذیب حوزه‌های علمیه در پاسخ به سوالی درباره آینده حوزه اظهار داشت: دوست دارم حوزه در بیست سال آینده رشد مطلوبی داشته باشد به گونه ای که از نظر علمی، طلاب انگیزه، تخصص و توانمندی بالایی در راستای فعالیت‌های خود داشته باشند و راهشان دقیقا مشخص باشد و بدانند که چه مسیری را می خواهند دنبال کنند. به لحاظ اخلاقی در شرایطی که اکنون جامعه به سمت جهانی شدن پیش می‌رود و دچار مشکلات اخلاقی عدیده است تاثیرگذاری بالایی داشته باشند و از لحاظ بصیرت هم به حد مطلوب برسند.

ضرورت تحول همه جانبه در حوزه
وی با اشاره به این که تحول مورد نظر رهبری یک تحول همه جانبه است، افزود: ایشان با اشراف کامل و اطلاعات دقیقی که از شرایط حوزه دارند تحقق یک تحول سریع و شتابزده را انتظار ندارند ولی به نظر می رسد همانطور که ساختارها و و روش‌های گذشته در حوزه پیاده می‌شود باید آنها را به روز کنیم و از آن در جهت عمل به وظیفه حوزه در شرایط حاضر استفاده کنیم.

دایره بحث تحول
حجت الاسلام حسین خانی با بیان این که تحول منحصر به جهات علمی حوزه نیست، ادامه داد: هرچند اگر تحول درست در فضای علمی رخ دهد زمینه بسیاری از تحولات در عرصه‌های دیگر از جمله عرصه‌های تربیتی و اخلاقی هم به وقوع می پیوندد. اگر نظام آموزشی حوزه به گونه ای طراحی شود که طلبه از همان ابتدا مسیرش مشخص شود و سعی شود فرصت سوزی ها در مسیر علمی طلبه از بین برود مسلما زمینه‌ای هم برای رشد اخلاقی طلاب فراهم می شود.

وی گفت: منظور مقام معظم رهبری یک تحول همه جانبه است، در سفر سال گذشته، ایشان وظایفی را که منجر به تهذیب طلاب می‌شود مورد توجه قرار دادند و شاید بتوان گفت یکی از مهمترین مطالباتی که ایشان داشتند درباره مباحث مربوط به نظام اخلاقی و رفتاری طلاب بود.

معاون تهذیب حوزه های علمیه آشنایی طلاب با قله‌های اخلاق و تهذیب، مساله تهجد و شب زنده داری، ارتباط معنوی و اخلاقی اساتید با طلاب، بحث تکریم مراجع و اساتید در نظام اخلاقی و رفتاری طلاب و بالا بردن بصیرت سیاسی آنها را مجموعه گسترده ای از مطالبات رهبر معظم انقلاب در عرصه تهذیب عنوان کرد و اظهار داشت: باید به این مسائل توجه و در مسیر تحقق آن حرکت کرد.

معاونت تهذیب چه کرده است؟
وی خاطرنشان کرد: در خصوص موضوع تهجد طرحی برای اجرا در مدارس تهیه شد و چون مدیران مدارس باید آن را اجرا کنند جلساتی را با حضور مدیران مدارس در مشهد و بناب تشکیل دادیم و این طرح را بررسی و جمع بندی کردیم، این طرح به عنوان یک دستورالعمل اجرایی برای اجرا در مدارس سراسر کشور به مدیران استانی ارسال خواهد شد. در این طرح شرایط حاکم بر فضای مدارس برای ترغیب طلاب به نماز شب بررسی و مطرح شده است.

حجت الاسلام حسین خانی افزود: طرح دیگری با عنوان مهمانی ملکوت تهیه شده که بر اساس آن در روزهای اعیاد و شهادات از نیم ساعت به اذان صبح تجمع طلاب در حرم حضرت معصومه و برنامه نماز شب و حضور اساتید اخلاق در میان طلاب با استفاده از فضای معنوی حرم، برگزاری نماز جماعت صبح و استفاده از توصیه‌های اخلاقی اساتید برگزار خواهد شد. این طرح تا کنون در چندین نوبت در قم برگزار شده و به زودی در استان‌های دیگر هم اجرا خواهد شد.

وی ادامه داد: نمایشگاهی در دست تهیه است تا آنچه که در توفیق پیدا کردن طلبه ها در نماز شب موثر است از سیره معصومین(ع) و بزرگان استخراج و به صورت تابلوهای هنری تکثیر و بین مدارس کشور توزیع شود، همچنین برای آشنا کردن طلاب با قله های تهذیب، دروس اخلاق افراد تاثیرگذار را به صورت دروس عمومی گسترش دادیم و از علمایی چون آیت الله حائری شیرازی، آیت الله خوشوقت و حجت الاسلام صدیقی دعوت کردیم تا به طور مرتب در مدرسه فیضیه و مسجد اعظم به بیان مباحث اخلاقی با موضوع سیره قله‌های اخلاق و تهذیب بپردازند و در همین راستا انتشار بروشورهایی با موضوع معرفی قله های تهذیب و بیان نکات اخلاقی موثر در دستور کار معاونت قرار گرفته و در نمایشگاهی که برگزار خواهد شد عرضه می‌شود.

معاون تهذیب حوزه‌های علمیه اعزام اساتید اخلاق به مدارس علمیه سراسر کشور را از برنامه‌های این معاونت معرفی کرد و بیان داشت: هر چند در همه استان‌ها اساتید اخلاقی که قابل استفاده باشند وجود دارند لکن چون تجمع بیشتر آنها در قم است بخش عمده اعزام‌ها از قم صورت می گیرد و اساتید با حضور در بین طلاب ضمن ارایه بحث های اخلاقی و تربیتی به ارائه مشاوره هم می‌پردازند.

بلوتوث‌های اخلاقی
وی گفت: از سخنرانی‌های اساتید اخلاق و بزرگان، بخش‌های مهم و موثر جدا شده که به صورت بلوتوث‌های اخلاقی در قالب صوت و تصویر تهیه و منتشر می‌شود همچنین نرم افزار بهجت دلها دربردارنده سخنان حضرت آیت الله بهجت در 9 بخش تهیه شده و به تازگی به صورت کتاب موبایل هم درآمده است.

حجت الاسلام حسین خانی با بیان این که اگر اخلاق نظری با اخلاق عملی آمیخته شود نتایج بهتری به دست می‌آید و مقام معظم رهبری هم بر اخلاق عملی تاکید داشتند، گفت: به عنوان مثال کسی که تازه به حوزه آمده با فضای عمومی حوزه آشنا نیست و در فضای مدارس آموزش و پرورش بوده است اگر بخواهد با آداب طلبگی آشنا شود باید به طریقی این آداب به وی منتقل شود در همین راستا با هماهنگی که با معاونت آموزش شد و شورای عالی هم در مصوباتش بر آن تاکید کرد قرار شد کلاس‌های اخلاق مدارس با کتاب‌هایی که از سوی معاونت تهذیب تدوین شده و با اساتیدی که از سوی این معاونت معرفی می شود برگزار شود. در این راستا کتاب‌های درسی چهار پایه تحصیلی با تمرکز بر سیره عملی قله‌های اخلاق و تهذیب در حال آماده شدن است که در برنامه درسی طلاب قرار خواهد گرفت.

وی افزود: اولین دوره تربیت اخلاقی در تابستان امسال برای 170 نفر از طلاب شش استان کشور در فارسان شهرکرد برگزار شد و طلابی که برجستگی های خاص اخلاقی داشتند در این دوره از مباحث اخلاقی بهره مند شدند.

بصیرت افزایی طلاب و مشکل بودجه
معاون تهذیب حوزه علمیه اظهار داشت: در مساله بصیرت افزایی طلاب با وجود مشکلات فراوان از جمله کمبود بودجه، طرح هایی مانند اعزام کارشناس مسائل سیاسی به مدارس علمیه برای ارائه مسائل سیاسی مبتلابه در کشورآماده شده است و دوستان در صدد پیگیری اجرای آن هستند. طرح دیگر در این زمینه برگزاری همایش‌های فرهنگی، سیاسی با حضور شخصیت‌های مطرح سیاسی است که از دوسال پیش تا کنون در چندین جلسه در مدرسه فیضیه برگزار شده و بازتاب خوبی هم داشته است.

وی افزود: برگزاری دوره های بصیرت افزایی سیاسی از جمله کارهایی بود که سال گذشته در شهرکرد برگزار شد لکن به دلیل مشکل اعتبار و بودجه نتوانستیم به صورت گسترده روی این مساله کار کنیم.
حجت الاسلام حسین خانی به انتشار نشریه «و اما الحوادث الواقعه» دربردارنده خلاصه سخنان رهبری و ماهنامه دیواری «منادی» اشاره کرد و گفت: این نشریات پس از انتشار به مدارس علمیه سراسر کشور ارسال می‌شود. همچنین در تجمعات سیاسی که حوزه تاکنون برگزار کرده است بخش فرهنگی معاونت تهذیب با جدیت و به صورت فعال شرکت کرده است و در موضوعات و شبهاتی مانند مکتب ایرانی و بحث حجاب هم این معاونت با انتشار بروشورهایی با استفاده از سخنان بزرگان به مقابله با افکار منحرف پرداخته است.

وی به تاثیر تربیتی و اخلاقی اساتید بر طلاب اشاره کرد و اظهار داشت: استاد اخلاق شاید هفته ای یا ماهی یک بار بتواند به طلاب سربزند ولی اساتید عمومی هر روز با طلبه سر و کار دارند و تاثیرگذاری آنها هم طبیعتا بیشتر است در این راستا باید با معاونت آموزش همکاری داشته باشیم تا ضمن احراز صلاحیت های اخلاقی اساتید بتوانیم منابع و خوراک های اخلاقی و تربیتی برای انها تهیه کنیم. ضمن این که در بخش تربیت مدرس معاونت آموزش هم باید نقش چشمگیری داشته باشیم، در جایی که مدرسان تربیت می شوند اگر برنامه تربیتی و اخلاقی صحیحی برای آنها اجرا شود به تبع در آینده این برنامه ها به شاگردانشان تسری داده می‌شود.

نسخه شفابخش طلاب؛ تقوای گریز یا ستیز؟
حجت الاسلام حسین خانی ادامه داد: اگر کسی بخواهد به وظیفه طلبگی اش عمل کند با گوشه گیری و انزوا نمی‌تواند به این مهم دست یابد، اگر رسالت حوزوی را همان «فَلَوْ لَا نَفَرَ مِن کلُ‏ِّ فِرْقَةٍ مِّنهُْمْ طَائفَةٌ لِّیَتَفَقَّهُواْ فىِ الدِّینِ وَ لِیُنذِرُواْ قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُواْ إِلَیهِْمْ لَعَلَّهُمْ یحَْذَرُونَ» بدانیم طلبه باید بر این اساس حرکت کند و لازمه آن در مرحله نخست تفقه در دین و در مرحله بعد رجعت با هدف انذار است، قرار نیست که طلبه برای همیشه در قم بماند. باید به میان قوم خود برگردد و انذار کند تا رسالت حوزوی تحقق یابد. منظور از تفقه هم یک معنای عام است و شامل همه مباحث از فقه گرفته تا اخلاق است. بر اساس این معنا طلبه باید یک نگاه عمیق نسبت به اخلاق، سیاست و همه علوم انسانی پیدا کند و با دیده فقاهتی بتواند آنها را از منابع دینی برداشت و ارائه کند.

نکته پایانی؟
معاون تهذیب حوزه های علمیه در پایان گفت: به نظر می رسد باید کاری کرد که مطالبات رهبری همواره جلوی چشم مسؤولان باشد و رسانه‌ها به عنوان یک وظیفه، محورهای این مطالبات را مشخص و همواره از مسوولان سوال کنند تا ان شاءالله به نتیجه برسد./916ت301/ع