بررسی دیدگاه اسلام درباره عرفان و فلسفه در مناظره علمی غرویان و میلانی

مجتبی فرهنگیان، معاون پژوهشی دفتر مطالعات و پژوهش‌های مرکز رسیدگی به امور مساجد در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری رسا گفت: در ادامه مناظره علمی حجت الاسلام والمسلمین محسن غرویان و مهدی نصیری که در شبکه چهار برگزار شد، سومین جلسه مناظره با حضور استاد میلانی و استاد غرویان در قم برگزار خواهد شد.

وی افزود: مناظره علمی حجت الاسلام والمسلمین غرویان با مهدی نصیریان در شبکه چهار سیما بحثی بسیار چالشی در خصوص رابطه عرفان، تصوف و فلسفه با آموزه‌های اسلامی ایجاد کرد.

فرهنگیان اظهار داشت: در این جلسه آقای مهدی نصیری به عنوان منتقد، معتقد بود پرورش دادن منابع فلسفی و منابع عرفانی در تفکر اسلامی، ایجاد یک خلط التقاطی میان آموزه‌های اهل بیت علیهم السلام و آموزه‌های فیلسوفانی است که عموما گرایشات تصوف مسیحی دارند.

وی یادآور شد: آقای غرویان در دفاع از فلسفه و عرفان معتقد است این دو به عنوان یک متدولوژی کاملا مبتنی بر براهین عقلی، بهترین پایگاه و خاستگاه برای تبیین آموزه‌های دینی به خصوص در حوزه اعتقادات و معارف دینی است.

معاون پژوهشی دفتر مطالعات و پژوهش‌های مرکز رسیدگی به امور مساجد افزود: بخش عمده‌ای از این مناظره در رسانه ملی صورت گرفت و چالش‌های جدی را در جامعه علمی و در میان فرهیختگان بوجود آورد و منجر به اظهار نظر و موضع‌گیری فراوانی میان استادان حوزه و دانشگاه شد، از این‌رو با توجه به تاکیدات رهبر معظم انقلاب بر به پا داشتن نهضت کرسی‌های آزاد اندیشی و نظریه پردازی در حوزه علمیه این مناظرات در قم برگزار می‌شود.

وی اظهار داشت: این مناظرات علمی از سوی دفتر مطالعات مرکز رسیدگی به امور مساجد برگزار می‌شود که تاکنون دو جلسه در این مرکز به پا شده و جلسه سوم آن نیز روز پنجشنبه، دوازدهم آبان ساعت 7:30 صبح برگزار خواهد شد.

فرهنگیان گفت: در جلسه اول آقای غرویان و میلانی حضور داشتند که در این جلسه در خصوص کلیات بحث، دیدگاه فلاسفه و عرفان مورد نقد و بررسی آقای میلانی قرار گرفت و آقای غرویان در این خصوص توضیحاتی ارائه کرد و در جلسه دوم بنا شد جلسات به صورت موضوع محور و با یک تبلیغ و تبیین بهتری ارائه شود.

وی ادامه داد: در جلسه دوم خاستگاه علم و حکمت از دیدگاه ائمه معصومین علیهم السلام مورد بررسی قرار گرفت. در این جلسه آقای نصیری معتقد بود خاستگاه علم و حکمت، خاستگاهی کاملا مشخص است و آن هم میان وحی و قرآن و عترت است و ما به جزء آن هیچ علم و حکمتی نداریم، از این‌رو دو دسته از آیات را بررسی کردند، دسته‌ای از آیات و روایات که مدعای ایشان را ثابت می‌کرد و دسته‌ای از روایات مدعای ایشان را نقد می کرد، ایشان دست به یک جمع بندی تاویلی زد و معتقد شد که اصالت با گزاره‌های اول آیات و روایات است.

فرهنگیان تصریح کرد: آقای غرویان معتقد بودند این جمع بندی و کلیشه سازی از روایات نمی تواند مشکلی را حل کند به جهت این که باید تک تک آیات و روایات مورد استدلال سندی قرار گیرند همچنین باید مبنای تاویل روایات مشخص شوند و هر روایتی را در ظرف زمانی خود مورد تحقیق و تفحص قرار داد، همچنین ایشان یک پاسخ نقضی داشتند مبنی بر این که رویه علما از گذشته تاکنون استفاده از آموزه‌های بدیهی عقلی برای دفاع از شریعت بوده است و با ادعای آقای نصیری باید باب عقل را ببندیم و تنها به گزاره‌های روایی استدلال کنیم.

وی افزود: اگر ما گزاره‌های بدیهی و عقلی را نپذیریم با چه معیار و میزانی می‌توان به داوری گزاره‌های اهل بیت(ع) بنشینیم و میزان وثاقت آن را در گذر تاریخ بسنجیم، از این رو بحث جدلی شد، قرار شد بحث بعدی را درباره بررسی، تبیین و تعریف اقسام علم و حکمت داشته باشیم، زیرا  میان علم و حکمت با علم و تکنولوژی خلط مبحث شده بود./917/پ202/ع